تعبير مقام معظم رهبري از عاشقانههاي شاملو براي آيدا
افشین علا
معمولا در گزارشهای مربوط به دیدار شاعران با رهبر انقلاب، مطالب اغراقآمیزی به چشم میخورد. کاری به این گونه مطالب احساسی و شعاری ندارم. ولی نمیتوان منکر جلوههای کمنظیر شاعرانگی، معنویت و صمیميت این دیدارها شد. همه میدانند رهبر انقلاب توجه ویژه و کارشناسانهای به آثار شاعران دارند که امسال هم در رسانهها به برخی از آنها اشاره شد. بنابراین از تکرار آنها پرهیز میکنم و به نکاتی که کمتر دیده شده، میپردازم. اشاره ایشان به آمیختگی ایرانیان با شعر که جلوه آن حتی در آگهیهای ترحیم نیز به چشم میخورد، قابل تحسین بود. همینطور بیتی که برای مثال خواندند و با آنکه شاعرش را نمیشناختند، بنا بر ویژگیهای زبانی آن، به درستی حدس زدند از بیدل باشد. تأکید ایشان بر عفیف و نجیببودن زبان شعر فارسی حتی در توصیفات عاشقانه، نکته قابل تحسین دیگري بود. به ویژه آنکه برای اثبات این ادعا فقط به شعرهای عاشقانه در ادبیات کلاسیک و کهن اشاره نکردند و بر عفیفبودن توصیفات عاشقانه شاملو خطاب به آیدا نیز تأکید کردند.
انتقاد ایشان از برخی سطحینگریها و ابتذال در ترانهها و حتی تیتراژ سریالها از دیگر نکات قابل تأمل این دیدار بود. شناخت و دقت نظر ایشان در مواجهه با شاعران جوان یا پیشکسوت، موضوع تازهای نیست. امسال هم شاهد موارد متعددی از این حضور ذهن و دقت نظر بودم. به عنوان مثال موقع افطار، فردی معمم که از کاشان آمده بود، به حضورشان رسید و خودش را معرفی کرد. رهبر انقلاب نیز با اشاره به شناختشان از جد اعلای آن روحانی، برخی تألیفات ارزشمند آن عالم فقید را برشمردند. نکته جالب دیگر، نقدهای هوشمندانه رهبر انقلاب درخصوص برخی بیتهای خواندهشده بود. حتی ایشان در مواردی، واژگان جایگزینی را به شاعر پیشنهاد میکردند که حقیقتا به سلامت زبانی و معنایی شعر میافزود. آخرین نکته جالب توجه برای من، نقد ایشان به یک مصراع از شعر کودکانه من بود که علاقهمندان میتوانند مشروح آن را در خبرگزاریها بخوانند. این گونه ظرافتها و حساسیتها، نشانه اشراف و دانش ادبی کمنظیر رهبر انقلاب است که خیلی از مدعیان شعر و نقد نیز به آنها بیتوجهاند، اگرچه درخصوص اشکالی که بر آن مصراع گرفته شد، هنوز متقاعد نشدهام!
معمولا در گزارشهای مربوط به دیدار شاعران با رهبر انقلاب، مطالب اغراقآمیزی به چشم میخورد. کاری به این گونه مطالب احساسی و شعاری ندارم. ولی نمیتوان منکر جلوههای کمنظیر شاعرانگی، معنویت و صمیميت این دیدارها شد. همه میدانند رهبر انقلاب توجه ویژه و کارشناسانهای به آثار شاعران دارند که امسال هم در رسانهها به برخی از آنها اشاره شد. بنابراین از تکرار آنها پرهیز میکنم و به نکاتی که کمتر دیده شده، میپردازم. اشاره ایشان به آمیختگی ایرانیان با شعر که جلوه آن حتی در آگهیهای ترحیم نیز به چشم میخورد، قابل تحسین بود. همینطور بیتی که برای مثال خواندند و با آنکه شاعرش را نمیشناختند، بنا بر ویژگیهای زبانی آن، به درستی حدس زدند از بیدل باشد. تأکید ایشان بر عفیف و نجیببودن زبان شعر فارسی حتی در توصیفات عاشقانه، نکته قابل تحسین دیگري بود. به ویژه آنکه برای اثبات این ادعا فقط به شعرهای عاشقانه در ادبیات کلاسیک و کهن اشاره نکردند و بر عفیفبودن توصیفات عاشقانه شاملو خطاب به آیدا نیز تأکید کردند.
انتقاد ایشان از برخی سطحینگریها و ابتذال در ترانهها و حتی تیتراژ سریالها از دیگر نکات قابل تأمل این دیدار بود. شناخت و دقت نظر ایشان در مواجهه با شاعران جوان یا پیشکسوت، موضوع تازهای نیست. امسال هم شاهد موارد متعددی از این حضور ذهن و دقت نظر بودم. به عنوان مثال موقع افطار، فردی معمم که از کاشان آمده بود، به حضورشان رسید و خودش را معرفی کرد. رهبر انقلاب نیز با اشاره به شناختشان از جد اعلای آن روحانی، برخی تألیفات ارزشمند آن عالم فقید را برشمردند. نکته جالب دیگر، نقدهای هوشمندانه رهبر انقلاب درخصوص برخی بیتهای خواندهشده بود. حتی ایشان در مواردی، واژگان جایگزینی را به شاعر پیشنهاد میکردند که حقیقتا به سلامت زبانی و معنایی شعر میافزود. آخرین نکته جالب توجه برای من، نقد ایشان به یک مصراع از شعر کودکانه من بود که علاقهمندان میتوانند مشروح آن را در خبرگزاریها بخوانند. این گونه ظرافتها و حساسیتها، نشانه اشراف و دانش ادبی کمنظیر رهبر انقلاب است که خیلی از مدعیان شعر و نقد نیز به آنها بیتوجهاند، اگرچه درخصوص اشکالی که بر آن مصراع گرفته شد، هنوز متقاعد نشدهام!