از سو ی دونالد ترامپ صورت گرفت
نامه تهدید به ناتو
برگزارکنندگان نشست امسال سران ناتو در بروکسل نگراناند که رئیسجمهور ایالات متحده با رفتارهای غیردیپلماتیک و اعتراض و اعلام موضع در توییتر، مشابه کاری که در نشست اخیر سران گروه 7 در کانادا انجام داد، آنچه را رشته میکنند پنبه کند.
اینبار ترامپ زودتر دستبهکار شده و دو هفته مانده به نشست مهم ناتو در حال شگفتزدهکردن دیگر رهبران این ائتلاف نظامی است و به جای توییتکردن، نامهنگاریهایش را آغاز کرده است. رئیسجمهور ایالات متحده در نامههایی با لحن تهدیدآمیز خطاب به تعدادی از رهبران این ائتلاف 29عضوی که هنوز تعهدات خود مربوط به تأمین هزینههای نظامی ناتو را انجام ندادهاند، نوشت: «واشنگتن از تأمین هزینههای دفاعی اروپا خسته شده و میخواهد دیگر اعضای ناتو هم تعهدات خود را مبنی بر اختصاص دو درصد سهم تولید ناخالص داخلی به بودجه سالانه دفاعی این ائتلاف عملی کنند. برای شهروندان آمریکایی بسیار عجیب است که چرا برخی کشورها در تأمین امنیت اعضای ناتو سهمی نمیپردازند. بنابراین انتظار دارم دیگر اعضا نیز تعهد جدی خود را در عمل نشان دهند».
جزئیات این نامه را دیپلماتها در اختیار فارن پالیسی قرار دادند و میگویند لحن نامهای که به آنگلا مرکل صدراعظم آلمان ارسال شده، تندتر از دیگر نامههاست. با اینکه اینگونه نامهنگاریها از طرف دولت ایالات متحده به متحدانش برای یادآوری و تأکید بر انجام تعهداتشان امری غیرمعمول نیست اما لحن و زمان ارسال این نامه از سوی ترامپ بیش از هرچیز نشاندهنده متزلزلبودن جایگاه توافقها و مذاکرات دوجانبه و چندجانبه در عصر ترامپ است. در نشستهای ناتو معمولا چیزی جز چند عکس دستهجمعی و روابط سرد یا گرم برخی رهبران و مکالمات آنها نصیب رسانهها نمیشود اما اکنون ترامپ آنچه را در مذاکرات پشت پرده میگذرد عیان کرده است. بهاینترتیب نشست 11 جولای رهبران 29 کشور عضو ناتو به لطف رفتارهای غیردیپلماتیک و غیرقابل پیشبینی ترامپ، پر از جنجال و تنش خواهد بود.
یک دیپلمات اروپایی که به شرط ناشناسماندن با رسانهها صحبت میکرد، با اشاره به جنجالآفرینیهای اخیر ترامپ در آستانه نشست ناتو گفت: «از نظر ما دیپلماتها، نشستی که هیچ خبری از آن به رسانهها درز نکند، نشستی موفق است اما اکنون ترامپ کاری کرده که همه ما نگران خروجی گردهمایی رهبران ناتو هستیم». در نشست آتی ناتو قرار است توافقهایی نیز بهطور رسمی از سوی رهبران اعلام شود، از جمله برنامه جدید ناتو در عراق برای آموزش نیروهای امنیتی این کشور، ابتکار مشترک با اتحادیه اروپا برای افزایش تحرکات نظامی نیروهای متحد در داخل اروپا، راهاندازی دو مرکز فرماندهی جدید که یکی از آنها در نورفولک ایالت ویرجینیا بر فعالیتهای دریایی متمرکز خواهد بود و دیگری در آلمان با موضوعات لجستیکی سروکار خواهد داشت و در نهایت آغاز مذاکره برای پیوستن مقدونیه به ناتو. در هفتههای اخیر رابطه ایالات متحده با متحدان اروپایی و کانادا بر سر افزایش تعرفههای واردات متشنج شده و پیش از آن هم خروج واشنگتن از توافق هستهای با ایران، افزایش فشارهای آمریکا بر آلمان و خروج ایالات متحده از معاهده تغییرات اقلیمی پاریس از مسائلی بود که انتقادهایی را میان
متحدان غربی واشنگتن برانگیخت. دونالد ترامپ در جریان نشست رهبران گروه 7 با توییتهای خود جاستین ترودو، نخستوزیر کانادا را مورد انتقاد شدید قرار داد و حاضر نشد بیانیه پایانی این نشست را امضا کند. آدام تامسون نماینده سابق بریتانیا در ناتو میگوید: «آنچه باعث نگرانی میشود این است که حملات لفظی ترامپ تنها به جنگ لفظی محدود نشود و اقدامات عملی را نیز در پی داشته باشد. نکته نگرانکننده دیگر این است که گرمشدن رابطه ترامپ با ولادیمیر پوتین رئیسجمهور روسیه میتواند شکاف میان اعضای ناتو را در پی داشته باشد. رئیسجمهور ایالات متحده در جایگاه رهبری ناتو قرار دارد و انتقادها و حملات علنی او علیه دیگر اعضا خشنودی پوتین را در پی خواهد داشت. او بدون اینکه کاری انجام دهد، در حال مشاهده بروز شکاف و تنش میان اعضای ناتو است».
همانگونه که انتظار میرود بحث بر سر هزینههای دفاعی و امنیتی ناتو مهمترین موضوع این نشست خواهد بود. در سال 2014 و در پی حمله روسیه به اوکراین، انضمام کریمه به خاک روسیه و تلاش مسکو برای افزایش نفوذ خود در خاورمیانه، اعضای ناتو متعهد شدند تا سال 2024، سالانه دو درصد تولید ناخالص داخلی خود را به هزینههای دفاعی ناتو اختصاص دهند اما اکثر اعضاي این ائتلاف هنوز به تعهد خود عمل نکردهاند. در ابتدای سال 2018 هشت کشور از 29 کشور عضو ناتو شامل ایالات متحده، بریتانیا، لهستان، استونی، لیتوانی، لتونی، رومانی و یونان، دو درصد یا رقمی نزدیک به آن را به هزینههای دفاعی ناتو اختصاص دادند. شش کشور بلغارستان، فرانسه، مجارستان، مونتهنگرو، اسلواکی و ترکیه هم تا سال 2024 به این حد نصاب میرسند. بهاینترتیب اکثریت اعضای ناتو از جمله آلمان بهعنوان قدرت اول سیاسی و اقتصادی اروپا تعهد خود را در قبال ناتو انجام نمیدهند. کاهش اقتدار و نفوذ جیمز متیس وزیر دفاع ایالات متحده و مداخلات ترامپ در تصمیمهای پنتاگون دیگر موضوعی است که باعث کمرنگشدن نقش تجربه و دیپلماسی در دولت ترامپ و افزایش اقدامات شتابزده از سوی کاخ سفید شده است.
يکی از دیپلماتهای اروپایی پیشبینی آنچه در نشست آتی رهبران رخ خواهد داد را «احمقانه» دانست و ابراز امیدواری کرد که نشست ناتو با آرامش به پایان برسد و ترامپ تا حد امکان کمترین جنجال را در گردهمایی رهبران ناتو رقم بزند.
برگزارکنندگان نشست امسال سران ناتو در بروکسل نگراناند که رئیسجمهور ایالات متحده با رفتارهای غیردیپلماتیک و اعتراض و اعلام موضع در توییتر، مشابه کاری که در نشست اخیر سران گروه 7 در کانادا انجام داد، آنچه را رشته میکنند پنبه کند.
اینبار ترامپ زودتر دستبهکار شده و دو هفته مانده به نشست مهم ناتو در حال شگفتزدهکردن دیگر رهبران این ائتلاف نظامی است و به جای توییتکردن، نامهنگاریهایش را آغاز کرده است. رئیسجمهور ایالات متحده در نامههایی با لحن تهدیدآمیز خطاب به تعدادی از رهبران این ائتلاف 29عضوی که هنوز تعهدات خود مربوط به تأمین هزینههای نظامی ناتو را انجام ندادهاند، نوشت: «واشنگتن از تأمین هزینههای دفاعی اروپا خسته شده و میخواهد دیگر اعضای ناتو هم تعهدات خود را مبنی بر اختصاص دو درصد سهم تولید ناخالص داخلی به بودجه سالانه دفاعی این ائتلاف عملی کنند. برای شهروندان آمریکایی بسیار عجیب است که چرا برخی کشورها در تأمین امنیت اعضای ناتو سهمی نمیپردازند. بنابراین انتظار دارم دیگر اعضا نیز تعهد جدی خود را در عمل نشان دهند».
جزئیات این نامه را دیپلماتها در اختیار فارن پالیسی قرار دادند و میگویند لحن نامهای که به آنگلا مرکل صدراعظم آلمان ارسال شده، تندتر از دیگر نامههاست. با اینکه اینگونه نامهنگاریها از طرف دولت ایالات متحده به متحدانش برای یادآوری و تأکید بر انجام تعهداتشان امری غیرمعمول نیست اما لحن و زمان ارسال این نامه از سوی ترامپ بیش از هرچیز نشاندهنده متزلزلبودن جایگاه توافقها و مذاکرات دوجانبه و چندجانبه در عصر ترامپ است. در نشستهای ناتو معمولا چیزی جز چند عکس دستهجمعی و روابط سرد یا گرم برخی رهبران و مکالمات آنها نصیب رسانهها نمیشود اما اکنون ترامپ آنچه را در مذاکرات پشت پرده میگذرد عیان کرده است. بهاینترتیب نشست 11 جولای رهبران 29 کشور عضو ناتو به لطف رفتارهای غیردیپلماتیک و غیرقابل پیشبینی ترامپ، پر از جنجال و تنش خواهد بود.
یک دیپلمات اروپایی که به شرط ناشناسماندن با رسانهها صحبت میکرد، با اشاره به جنجالآفرینیهای اخیر ترامپ در آستانه نشست ناتو گفت: «از نظر ما دیپلماتها، نشستی که هیچ خبری از آن به رسانهها درز نکند، نشستی موفق است اما اکنون ترامپ کاری کرده که همه ما نگران خروجی گردهمایی رهبران ناتو هستیم». در نشست آتی ناتو قرار است توافقهایی نیز بهطور رسمی از سوی رهبران اعلام شود، از جمله برنامه جدید ناتو در عراق برای آموزش نیروهای امنیتی این کشور، ابتکار مشترک با اتحادیه اروپا برای افزایش تحرکات نظامی نیروهای متحد در داخل اروپا، راهاندازی دو مرکز فرماندهی جدید که یکی از آنها در نورفولک ایالت ویرجینیا بر فعالیتهای دریایی متمرکز خواهد بود و دیگری در آلمان با موضوعات لجستیکی سروکار خواهد داشت و در نهایت آغاز مذاکره برای پیوستن مقدونیه به ناتو. در هفتههای اخیر رابطه ایالات متحده با متحدان اروپایی و کانادا بر سر افزایش تعرفههای واردات متشنج شده و پیش از آن هم خروج واشنگتن از توافق هستهای با ایران، افزایش فشارهای آمریکا بر آلمان و خروج ایالات متحده از معاهده تغییرات اقلیمی پاریس از مسائلی بود که انتقادهایی را میان
متحدان غربی واشنگتن برانگیخت. دونالد ترامپ در جریان نشست رهبران گروه 7 با توییتهای خود جاستین ترودو، نخستوزیر کانادا را مورد انتقاد شدید قرار داد و حاضر نشد بیانیه پایانی این نشست را امضا کند. آدام تامسون نماینده سابق بریتانیا در ناتو میگوید: «آنچه باعث نگرانی میشود این است که حملات لفظی ترامپ تنها به جنگ لفظی محدود نشود و اقدامات عملی را نیز در پی داشته باشد. نکته نگرانکننده دیگر این است که گرمشدن رابطه ترامپ با ولادیمیر پوتین رئیسجمهور روسیه میتواند شکاف میان اعضای ناتو را در پی داشته باشد. رئیسجمهور ایالات متحده در جایگاه رهبری ناتو قرار دارد و انتقادها و حملات علنی او علیه دیگر اعضا خشنودی پوتین را در پی خواهد داشت. او بدون اینکه کاری انجام دهد، در حال مشاهده بروز شکاف و تنش میان اعضای ناتو است».
همانگونه که انتظار میرود بحث بر سر هزینههای دفاعی و امنیتی ناتو مهمترین موضوع این نشست خواهد بود. در سال 2014 و در پی حمله روسیه به اوکراین، انضمام کریمه به خاک روسیه و تلاش مسکو برای افزایش نفوذ خود در خاورمیانه، اعضای ناتو متعهد شدند تا سال 2024، سالانه دو درصد تولید ناخالص داخلی خود را به هزینههای دفاعی ناتو اختصاص دهند اما اکثر اعضاي این ائتلاف هنوز به تعهد خود عمل نکردهاند. در ابتدای سال 2018 هشت کشور از 29 کشور عضو ناتو شامل ایالات متحده، بریتانیا، لهستان، استونی، لیتوانی، لتونی، رومانی و یونان، دو درصد یا رقمی نزدیک به آن را به هزینههای دفاعی ناتو اختصاص دادند. شش کشور بلغارستان، فرانسه، مجارستان، مونتهنگرو، اسلواکی و ترکیه هم تا سال 2024 به این حد نصاب میرسند. بهاینترتیب اکثریت اعضای ناتو از جمله آلمان بهعنوان قدرت اول سیاسی و اقتصادی اروپا تعهد خود را در قبال ناتو انجام نمیدهند. کاهش اقتدار و نفوذ جیمز متیس وزیر دفاع ایالات متحده و مداخلات ترامپ در تصمیمهای پنتاگون دیگر موضوعی است که باعث کمرنگشدن نقش تجربه و دیپلماسی در دولت ترامپ و افزایش اقدامات شتابزده از سوی کاخ سفید شده است.
يکی از دیپلماتهای اروپایی پیشبینی آنچه در نشست آتی رهبران رخ خواهد داد را «احمقانه» دانست و ابراز امیدواری کرد که نشست ناتو با آرامش به پایان برسد و ترامپ تا حد امکان کمترین جنجال را در گردهمایی رهبران ناتو رقم بزند.