روايت حسين اميرعبداللهيان، معاون وقت وزارت خارجه، از يک وساطت ديپلماتيک
مذاکره سري عربستان و انصارالله با وساطت ايران
حسين اميرعبداللهيان، دستيار ويژه رئيس مجلس در امور بين‌الملل و معاون عربي و آفريقاي سابق وزارت امور خارجه، در گفت‌وگوي مفصل با «ميزان» درباره مذاکره‌اي بين عربستان و انصارالله که با وساطت ايران انجام شده، توضيح داده است: «عربستان سعودي بدون حمايت آمريكا قادر به شليک يک گلوله به سمت يمن نبود، از ابتدايي که عربستان به يمن حمله کرد، آمريكاي اوباما اعلام کرد آمريكا از حمله عربستان سعودي حمايت اطلاعاتي و لجستيکي مي‌کند. عربستان با پشتوانه آمريكا جرئت کرد وارد جنگ در يمن شود و در جنگ يمن به نظرم عربستان در باتلاقي مانده که براي خروجش فقط و فقط بايد بر راه‌حل سياسي تمرکز کند. ما به عربستان براي شروع راهکار سياسي کمک کرديم. در زماني که در وزارت امور خارجه بودم، پيامي از عربستان سعودي دريافت کردم؛ آنها از طريق واسطي که آمد از ما اين سؤال را پرسيدند - با وجود قطع رابطه ديپلماتيک عربستان با تهران - ما تمايل داريم مذاکره سري با يک مقام ارشد انصارالله داشته باشيم، آيا شما حاضريد براي برقراري اين ارتباط کمک کنيد؟ بعد از اتخاذ تصميم در جمهوري اسلامي ايران در کوتاه‌ترين ساعت پاسخ داديم براي کمک به امنيت منطقه و جلوگيري از
کشتار مردم يمن و حتي جلوگيري از جنگ و تضعيف وضعيتي که در منطقه وجود دارد، براي کمک به عربستان و يمن حاضريم اين کار را بکنيم و ما وساطت کرديم در يک نقطه مرزي يک سرلشکر سعودي و يکي از مقامات عالي‌رتبه انصارالله با هم مذاکره کردند و قرار شد مذاکره سري بماند، اما به‌دليل اينکه مذاکره سري نماند و از برخي از طرف‌هاي سعودي خبر درز پيدا کرد، بلافاصله سعودي‌ها اعلام کردند گفت‌وگويي با انصارالله نداشتيم، بلکه با برخي عشاير محلي در يک نقطه مرزي براي تأمين امنيت مرز گفت‌وگو کردیم، درحالي‌که اين کلام سعودي‌ها دروغ بود و يک شخص برجسته انصارالله و يک سرلشکر سعودي با هماهنگي و با وساطت جمهوري اسلامي ايران اين گفت‌وگو را انجام دادند و خوشحاليم بگوييم بعد‌ها اين گفت‌وگو بستري براي گفت‌وگو‌هاي سياسي همه گروه‌هاي يمني در عمان و سپس کويت شد».
چگونگي سفرهاي نمايندگان مجلس
دستيار ويژه رئيس مجلس در امور بين‌الملل در همين مصاحبه در پاسخ به سؤال‌هایی درباره سفرهاي خارجي نمايندگان مجلس نيز مکانيسم اين کار را توضيح داده است: «نمايندگان مجلس در همه دوره‌ها يک‌سري سفرهاي شخصي و يک‌سري سفرهاي رسمي و کاري دارند، براي سفرهاي کاري مكانيسمي در مجلس طراحي شده است که در سال‌هاي اخير هم به دقت انجام مي‌شود. يک «کميته سفر‌ها» تشکيل شده که در اين کميته، معاون وزير خارجه، مسئولان ذي‌ربط هيئت‌رئيسه، رئيس کميسيون سياست خارجي، مدير کل بين‌الملل مجلس، مدير کل تشريفات و از بخش‌هاي مختلف حضور دارند. تک‌تک اين سفر‌ها از قبل با وزارت خارجه نيازسنجي مي‌شوند، پس از تأييد وزارت خارجه مبني بر اينکه اکنون ضرورت دارد براي کمک به ديپلماسي رسمي اين سفر انجام شود، در آنجا تصويب مي‌شود، اما ممکن است نماينده‌اي يک سفر شخصي انجام بدهد، آن بحث شخصي نماينده در کتيگوري (Category= طبقه) خودش بايد بررسي شود».
معتقدم با روسيه پوتين مي‌شود کار کرد
حسين اميرعبداللهيان گفت: معتقدم اولا به‌لحاظ تاريخي مردم ايران حس خوبي به سياست‌هاي دوره اتحاد جماهير شوروي ندارند، به‌گونه‌اي که افکار عمومي در ايران معتقدند روس‌ها ممکن است در دقيقه ۹۰ دوستان خودشان را رها کنند. اين حرفي است که هميشه در مذاکرات به دوستان روس خودم گفتم و خيلي شفاف با همين آقاي باگدانوف (نماينده ويژه پوتين و معاون وزير خارجه روسيه) در اولين مذاکره‌ام با حضور سفير وقتمان آقاي مهندس سجادي اين را گفتم؛ اما تجربه کارم با روس‌ها نگاه من را تغيير داد. من جزء کساني هستم که معتقدم با روسيه پوتين مي‌شود کار کرد و اينکه ما بايد بين اتحاد جماهير شوروي و روسيه تفاوت قائل باشيم. ما امروز با روسيه مواجهيم نه اتحاد جماهير شوروي. همچنين ما تجربه کار مشترک با روسيه در سوريه را داريم؛ پيچيده‌ترين پرونده بين‌المللي عصر حاضر ما پرونده سوريه بوده و البته همچنان هست، در اين پرونده پيچيده همان‌طورکه مي‌گويند در سفر و سفره، شما مي‌توانيد دوست خودتان را بشناسيد، در اين بحران‌ها نیز مي‌توانيد بشناسيد. به نظر من در اين بحران‌ها نمره روسيه نمره قابل قبولي بود، پس از اين ما مي‌توانيم نتيجه‌گيري کنيم که مي‌توان با
روسيه کار کرد، اما فکر مي‌کنم با روس‌ها بايد دائما گفت‌وگو کرد، بايد دائما در تماس بود و دائما در راستاي منافع ملي مشترک تعريف کرد و کار کرد و پيشرفت کرد».
خروج ايران از سوريه مسئله‌اي بين تهران و دمشق است و با هيچ طرفي ارتباط ندارد
او همچنين با برشمردن شرايط سفر ولايتي به روسيه، هم‌زماني اين سفر با حضور نتانياهو و ديدار پوتين و ترامپ در هلسينکي گفت که «بالاخره آقاي ترامپ اهل بيزنس و دنبال اين است که در مجموعه سياست‌هاي هويج و چماقش يک نقطه ارتباط و اتصالي با روسيه پيدا کند و از ظرفيت روسيه براي تنگ‌کردن تحريم عليه جمهوري اسلامي ايران استفاده کند، بنابراین در اين مرحله گفت‌وگو با پوتين مهم است، ضمن اينکه حرف‌هايي زده مي‌شود؛ مثلا روسيه در کنار عربستان سعودي قرار شده جايگزين نفت ايران خودشان را قرار بدهند يا روسيه علاقه‌مند است که ايران از سوريه خارج شود. خب در مورد خروج ايران از سوريه، اين مسئله‌اي بين تهران و دمشق است و ارتباط با هيچ طرفي ندارد. روس‌ها هم به صراحت اعلام کردند اصلا چنين چيزي در دستور کار ما نيست، اما در مورد ساير موضوعات به نظرم نبايد اجازه داد سوءتفاهم ايجاد شود. اين گفت‌وگو‌هاي سطح‌بالا مي‌تواند روابط دو کشور و همکاري‌هاي آنها در حوزه بايکوت‌کردن تحريم‌هاي آمريكايي را بيمه كند و نيز در حوزه تقويت ثبات و امنيت منطقه و روابط دوجانبه». در بخشي از اين مصاحبه که خبرنگار در مورد ترکيب تيم‌هاي مذاکراتي و همراهي نمايندگان
با تيم مذاکره‌کننده مي‌پرسيد، او به ذکر مثالي از مذاکره در مورد سوريه پرداخت: «من در مذاکرات سوريه که ۲۵، ۲۶ کشور در نيويورک، برلين و وين حضور داشتند مي‌ديدم تيم ما مجموعا از افرادي که دور ميز بوديم تا عقبه ما به سختي به ۸ تا ۱۲ نفر مي‌رسيد. افراد اصلي‌مان معمولا سه تا چهار نفر بوديم، ولي در همان مذاکرات در موضوع سوريه - که ما چه تعداد شهيد داديم در موضوع سوريه؛ چقدر مستشاران نظامي مبارزه با تروريسم ما جانفشاني در سوريه کردند - اين ترکيب ما بود، ترکيب هيئت آمريكايي حداقل ۸۰ نفر بود و وقتي ترکيب هيئت آمريكايي را نگاه مي‌کرديد از بخش‌هاي مختلف حضور داشتند. مي‌خواهم بگويم حتي در آن مقطع هميشه اين مدنظر همه دستگاه‌هاست که بالاخره صرفه‌جويي و مراعات اين مسائل را داشته باشيم، اما من مي‌خواهم بگويم همه‌اش را نمي‌توانيد بگوييد سفر، صرفه‌جويي و محدوديت. يک جا‌هايي اتفاقا کار حرفه‌اي‌کردن اين است که مثلا شما وقتي مي‌خواهيد در مورد سوريه مذاکره کنيد علاوه‌بر خودت که سياست‌مدار و ديپلمات هستي، دو حقوق‌دان کارکشته و دو نفر رسانه‌اي کارکشته هم در کنارت باشند که بتوانند پيوست رسانه‌اي درست اين سفر را ساماندهي کنند. من
مي‌ديدم ما وقتي که مي‌گوييم آمريكايي‌ها با همه ضعف‌ها و با همه اشکالاتي که دارند بالاخره کشوري با توانمندي بالا هستند، با تجربه کاري‌شان به اينجا رسيدند که حتي تايپيست را براي مذاکره مي‌آورند که مطلبشان را در قسمت لابي هتل تايپ نکنند تا قبلش همه در جريان آن قرار بگيرند كه چه چيزي ردوبدل مي‌شود، بنابراین به نظرم صرفه‌جويي مسئله بسيار مهمي است، اما کار حرفه‌اي‌کردن در حوزه ديپلماسي با برخي از اين محدوديت‌ها اتفاقا خيلي سازگار نيست».
حسين اميرعبداللهيان، دستيار ويژه رئيس مجلس در امور بين‌الملل و معاون عربي و آفريقاي سابق وزارت امور خارجه، در گفت‌وگوي مفصل با «ميزان» درباره مذاکره‌اي بين عربستان و انصارالله که با وساطت ايران انجام شده، توضيح داده است: «عربستان سعودي بدون حمايت آمريكا قادر به شليک يک گلوله به سمت يمن نبود، از ابتدايي که عربستان به يمن حمله کرد، آمريكاي اوباما اعلام کرد آمريكا از حمله عربستان سعودي حمايت اطلاعاتي و لجستيکي مي‌کند. عربستان با پشتوانه آمريكا جرئت کرد وارد جنگ در يمن شود و در جنگ يمن به نظرم عربستان در باتلاقي مانده که براي خروجش فقط و فقط بايد بر راه‌حل سياسي تمرکز کند. ما به عربستان براي شروع راهکار سياسي کمک کرديم. در زماني که در وزارت امور خارجه بودم، پيامي از عربستان سعودي دريافت کردم؛ آنها از طريق واسطي که آمد از ما اين سؤال را پرسيدند - با وجود قطع رابطه ديپلماتيک عربستان با تهران - ما تمايل داريم مذاکره سري با يک مقام ارشد انصارالله داشته باشيم، آيا شما حاضريد براي برقراري اين ارتباط کمک کنيد؟ بعد از اتخاذ تصميم در جمهوري اسلامي ايران در کوتاه‌ترين ساعت پاسخ داديم براي کمک به امنيت منطقه و جلوگيري از
کشتار مردم يمن و حتي جلوگيري از جنگ و تضعيف وضعيتي که در منطقه وجود دارد، براي کمک به عربستان و يمن حاضريم اين کار را بکنيم و ما وساطت کرديم در يک نقطه مرزي يک سرلشکر سعودي و يکي از مقامات عالي‌رتبه انصارالله با هم مذاکره کردند و قرار شد مذاکره سري بماند، اما به‌دليل اينکه مذاکره سري نماند و از برخي از طرف‌هاي سعودي خبر درز پيدا کرد، بلافاصله سعودي‌ها اعلام کردند گفت‌وگويي با انصارالله نداشتيم، بلکه با برخي عشاير محلي در يک نقطه مرزي براي تأمين امنيت مرز گفت‌وگو کردیم، درحالي‌که اين کلام سعودي‌ها دروغ بود و يک شخص برجسته انصارالله و يک سرلشکر سعودي با هماهنگي و با وساطت جمهوري اسلامي ايران اين گفت‌وگو را انجام دادند و خوشحاليم بگوييم بعد‌ها اين گفت‌وگو بستري براي گفت‌وگو‌هاي سياسي همه گروه‌هاي يمني در عمان و سپس کويت شد».
چگونگي سفرهاي نمايندگان مجلس
دستيار ويژه رئيس مجلس در امور بين‌الملل در همين مصاحبه در پاسخ به سؤال‌هایی درباره سفرهاي خارجي نمايندگان مجلس نيز مکانيسم اين کار را توضيح داده است: «نمايندگان مجلس در همه دوره‌ها يک‌سري سفرهاي شخصي و يک‌سري سفرهاي رسمي و کاري دارند، براي سفرهاي کاري مكانيسمي در مجلس طراحي شده است که در سال‌هاي اخير هم به دقت انجام مي‌شود. يک «کميته سفر‌ها» تشکيل شده که در اين کميته، معاون وزير خارجه، مسئولان ذي‌ربط هيئت‌رئيسه، رئيس کميسيون سياست خارجي، مدير کل بين‌الملل مجلس، مدير کل تشريفات و از بخش‌هاي مختلف حضور دارند. تک‌تک اين سفر‌ها از قبل با وزارت خارجه نيازسنجي مي‌شوند، پس از تأييد وزارت خارجه مبني بر اينکه اکنون ضرورت دارد براي کمک به ديپلماسي رسمي اين سفر انجام شود، در آنجا تصويب مي‌شود، اما ممکن است نماينده‌اي يک سفر شخصي انجام بدهد، آن بحث شخصي نماينده در کتيگوري (Category= طبقه) خودش بايد بررسي شود».
معتقدم با روسيه پوتين مي‌شود کار کرد
حسين اميرعبداللهيان گفت: معتقدم اولا به‌لحاظ تاريخي مردم ايران حس خوبي به سياست‌هاي دوره اتحاد جماهير شوروي ندارند، به‌گونه‌اي که افکار عمومي در ايران معتقدند روس‌ها ممکن است در دقيقه ۹۰ دوستان خودشان را رها کنند. اين حرفي است که هميشه در مذاکرات به دوستان روس خودم گفتم و خيلي شفاف با همين آقاي باگدانوف (نماينده ويژه پوتين و معاون وزير خارجه روسيه) در اولين مذاکره‌ام با حضور سفير وقتمان آقاي مهندس سجادي اين را گفتم؛ اما تجربه کارم با روس‌ها نگاه من را تغيير داد. من جزء کساني هستم که معتقدم با روسيه پوتين مي‌شود کار کرد و اينکه ما بايد بين اتحاد جماهير شوروي و روسيه تفاوت قائل باشيم. ما امروز با روسيه مواجهيم نه اتحاد جماهير شوروي. همچنين ما تجربه کار مشترک با روسيه در سوريه را داريم؛ پيچيده‌ترين پرونده بين‌المللي عصر حاضر ما پرونده سوريه بوده و البته همچنان هست، در اين پرونده پيچيده همان‌طورکه مي‌گويند در سفر و سفره، شما مي‌توانيد دوست خودتان را بشناسيد، در اين بحران‌ها نیز مي‌توانيد بشناسيد. به نظر من در اين بحران‌ها نمره روسيه نمره قابل قبولي بود، پس از اين ما مي‌توانيم نتيجه‌گيري کنيم که مي‌توان با
روسيه کار کرد، اما فکر مي‌کنم با روس‌ها بايد دائما گفت‌وگو کرد، بايد دائما در تماس بود و دائما در راستاي منافع ملي مشترک تعريف کرد و کار کرد و پيشرفت کرد».
خروج ايران از سوريه مسئله‌اي بين تهران و دمشق است و با هيچ طرفي ارتباط ندارد
او همچنين با برشمردن شرايط سفر ولايتي به روسيه، هم‌زماني اين سفر با حضور نتانياهو و ديدار پوتين و ترامپ در هلسينکي گفت که «بالاخره آقاي ترامپ اهل بيزنس و دنبال اين است که در مجموعه سياست‌هاي هويج و چماقش يک نقطه ارتباط و اتصالي با روسيه پيدا کند و از ظرفيت روسيه براي تنگ‌کردن تحريم عليه جمهوري اسلامي ايران استفاده کند، بنابراین در اين مرحله گفت‌وگو با پوتين مهم است، ضمن اينکه حرف‌هايي زده مي‌شود؛ مثلا روسيه در کنار عربستان سعودي قرار شده جايگزين نفت ايران خودشان را قرار بدهند يا روسيه علاقه‌مند است که ايران از سوريه خارج شود. خب در مورد خروج ايران از سوريه، اين مسئله‌اي بين تهران و دمشق است و ارتباط با هيچ طرفي ندارد. روس‌ها هم به صراحت اعلام کردند اصلا چنين چيزي در دستور کار ما نيست، اما در مورد ساير موضوعات به نظرم نبايد اجازه داد سوءتفاهم ايجاد شود. اين گفت‌وگو‌هاي سطح‌بالا مي‌تواند روابط دو کشور و همکاري‌هاي آنها در حوزه بايکوت‌کردن تحريم‌هاي آمريكايي را بيمه كند و نيز در حوزه تقويت ثبات و امنيت منطقه و روابط دوجانبه». در بخشي از اين مصاحبه که خبرنگار در مورد ترکيب تيم‌هاي مذاکراتي و همراهي نمايندگان
با تيم مذاکره‌کننده مي‌پرسيد، او به ذکر مثالي از مذاکره در مورد سوريه پرداخت: «من در مذاکرات سوريه که ۲۵، ۲۶ کشور در نيويورک، برلين و وين حضور داشتند مي‌ديدم تيم ما مجموعا از افرادي که دور ميز بوديم تا عقبه ما به سختي به ۸ تا ۱۲ نفر مي‌رسيد. افراد اصلي‌مان معمولا سه تا چهار نفر بوديم، ولي در همان مذاکرات در موضوع سوريه - که ما چه تعداد شهيد داديم در موضوع سوريه؛ چقدر مستشاران نظامي مبارزه با تروريسم ما جانفشاني در سوريه کردند - اين ترکيب ما بود، ترکيب هيئت آمريكايي حداقل ۸۰ نفر بود و وقتي ترکيب هيئت آمريكايي را نگاه مي‌کرديد از بخش‌هاي مختلف حضور داشتند. مي‌خواهم بگويم حتي در آن مقطع هميشه اين مدنظر همه دستگاه‌هاست که بالاخره صرفه‌جويي و مراعات اين مسائل را داشته باشيم، اما من مي‌خواهم بگويم همه‌اش را نمي‌توانيد بگوييد سفر، صرفه‌جويي و محدوديت. يک جا‌هايي اتفاقا کار حرفه‌اي‌کردن اين است که مثلا شما وقتي مي‌خواهيد در مورد سوريه مذاکره کنيد علاوه‌بر خودت که سياست‌مدار و ديپلمات هستي، دو حقوق‌دان کارکشته و دو نفر رسانه‌اي کارکشته هم در کنارت باشند که بتوانند پيوست رسانه‌اي درست اين سفر را ساماندهي کنند. من
مي‌ديدم ما وقتي که مي‌گوييم آمريكايي‌ها با همه ضعف‌ها و با همه اشکالاتي که دارند بالاخره کشوري با توانمندي بالا هستند، با تجربه کاري‌شان به اينجا رسيدند که حتي تايپيست را براي مذاکره مي‌آورند که مطلبشان را در قسمت لابي هتل تايپ نکنند تا قبلش همه در جريان آن قرار بگيرند كه چه چيزي ردوبدل مي‌شود، بنابراین به نظرم صرفه‌جويي مسئله بسيار مهمي است، اما کار حرفه‌اي‌کردن در حوزه ديپلماسي با برخي از اين محدوديت‌ها اتفاقا خيلي سازگار نيست».