«تختروانچي» درباره سفر «بنعلوي» به آمريکا:
نيازي به اين نيست که کسي پيغام ببرد و بياورد
مجيد تختروانچي، معاون سياسي دفتر رئيسجمهوري، در دومين بخش از مصاحبه خود با تسنيم، درباره مذاکره با آمريکا، سفر بنعلوي به واشنگتن، آينده رابطه ايران با عربستان و... سخن گفته که خلاصه آن در ادامه ميآيد:
مذاکره قاعده و روشي دارد، وقتي آن اصول و روش و آن قاعده رعايت نشود نهتنها مفيد نيست، بلکه ممکن است مضر هم باشد. وقتي ترامپ احساس ميکند ابتدا بايد خيلي تند با ايران برخورد کند و بعد وقتي تند برخورد کرد بهيکباره بگويد «بياييد مذاکره کنيم!»، مذاکره چه معنايي پيدا ميکند؟
صريح بگويم مذاکره در اين شرايط عملا فايدهاي ندارد، بعضي جاها حتي ممکن است مضر هم باشد، بنابراين ما صحبتهاي ترامپ را نهتنها جدي نميگيريم، بلکه آن را يک نوع تاکتيک ميدانيم.
پمپئو 12 محوري را که در سخنراني دو ماه پيش خود گفته بود طوري مطرح کرد که گويا با حکومت شاه در ايران صحبت ميکند؛ يعني همين در ذهنش است و ميگويد ايران اين کار را انجام دهد، اين کار را انجام ندهد. اگر قرار به اين منوال بود که نبايد انقلاب ميشد. اين را ميگويم که آنها در عالم رؤيا و توهم هستند و شناختي نسبت به ايران ندارند.
من چيزي در اين نميبينم که چون آقاي بنعلوي به واشنگتن رفته بخواهد پيغامي براي ما بياورد. موضع ما روشن است و نيازي به اين نيست که کسي بخواهد پيغام ببرد و بياورد. استقبال ميکنيم از اينکه آقاي بنعلوي و بقيه مقامات عمان به ايران بيايند، کمااينکه ما به آنجا ميرويم، اما اينکه اين موضوع به سفر او به آمريکا وصل شود، من چنين فکر نميکنم و روابط ما دوجانبه است.
البته درباره مسائل مختلف، از جمله برجام يا تلاش آمريکاييها براي بسيجکردن کشورهاي منطقه عليه ايران صحبت ميکنيم، حتي با قطر و کويت هم دراينباره صحبت ميکنيم، اما اين بخشي از کار ديپلماسي ماست و غيرعادي هم نيست.
ترامپ در مجمع عمومي سخنراني بسيار تندي عليه ايران کرد و بعد از يکي، دو ساعت شروع کرد به تماسگرفتن که چنين ملاقاتي صورت بگيرد که آنموقع تصميم گرفته شد که پاسخ منفي به اين درخواستها داده شود.
در دوره تحريمها عمده شرکتهاي اروپايي از ايران رفتند و تنها شاهد حضور شرکتهاي چيني و روسي بوديم. وقتي برجام شکل گرفت و تحريمها کنار رفت طبيعي بود که شرکتهاي اروپايي آمدنشان به ايران پررنگ شود يا آمدن مقامات اروپايي به ايران زيادتر شود. اين به اين معنا نيست که ميخواستيم با اروپا ببنديم و چين و روسيه را فراموش کنيم. من که مسئول رابطه با اروپا بودم ميگويم که ما دوستاني را که زمان تحريمها کنار ما بودند فراموش نميکنيم و عقل هم همين را حکم ميکند.
سفر آقاي ولايتي به روسيه، هم سفر خوبي بود و هم مذاکرات خيلي خوبي در حوزههاي مختلف با آقاي پوتين داشتند. ايشان حامل پيام کتبي رئيسجمهور بودند. در پيام رئيسجمهور بحثهاي متنوعي بود که هم برجام در آن گنجانده شده بود و هم روي بحثهاي روابط دوجانبه تأکيد شده بود.
خبر «نفت در برابر کالا» خبر دقيقي نبود. ما بالاخره در حوزه انرژي با روسيه کار داريم، در حوزههاي صادرات و واردات هم کار داريم و حالا اين دو چطور به هم چسبيده، نميدانم.
با روسيه در سوريه مشورتهايي داريم و روابط درازمدت راهبردي داريم. هر دو ما بهدعوت سوريه در سوريه حضور داريم و مشکلي از اين بابت نيست. اول ما رفتيم و بعد روسها پيوستند. در ارتباط با سوريه روابط بسيار نزديکي داريم؛ هم در حوزه سياسي و هم در حوزه نظامي.
در ارتباط با عربستان، مشکل قضيه اين است که يک توهمي در مسئولان سعودي فعلي است که با آمدن ترامپ اين توهم تشديد شد؛ يعني چون خود آقاي ترامپ آدم متوهمي است و فکر ميکند که از طريق ايجاد فشار و سياست مهار ميتواند با ايران برخورد کند، توهمش به مسئولان سعودي هم افتاده که فکر ميکنند اين روش جواب ميدهد، درحاليکه اشتباه ميکنند.
فکر ميکنند اگر فضا را عليه ايران داغ کنند يا بهزعم خودشان فضاي بينالمللي عليه ايران را بشورانند ميتوانند نظراتشان را به ما ديکته کنند يا بخواهند ايران را مهار کنند، اصلا ايران مهارشدني است؟ قابل تصور است که کشوري مثل عربستان، کشوري با اندازه ما، با جمعيت ما و تواناييها و ظرفيت ما بتواند مهارش کند؟ اين توهم باعث ميشود که روابط به اينجا برسد، وقتي هم به اين نقطه برسد همه ضرر ميکنند. سياست فعلي دولت سعودي واقعا سياست حسن همجواري نيست و اين سياستي است که ما نميپسنديم.
مجيد تختروانچي، معاون سياسي دفتر رئيسجمهوري، در دومين بخش از مصاحبه خود با تسنيم، درباره مذاکره با آمريکا، سفر بنعلوي به واشنگتن، آينده رابطه ايران با عربستان و... سخن گفته که خلاصه آن در ادامه ميآيد:
مذاکره قاعده و روشي دارد، وقتي آن اصول و روش و آن قاعده رعايت نشود نهتنها مفيد نيست، بلکه ممکن است مضر هم باشد. وقتي ترامپ احساس ميکند ابتدا بايد خيلي تند با ايران برخورد کند و بعد وقتي تند برخورد کرد بهيکباره بگويد «بياييد مذاکره کنيم!»، مذاکره چه معنايي پيدا ميکند؟
صريح بگويم مذاکره در اين شرايط عملا فايدهاي ندارد، بعضي جاها حتي ممکن است مضر هم باشد، بنابراين ما صحبتهاي ترامپ را نهتنها جدي نميگيريم، بلکه آن را يک نوع تاکتيک ميدانيم.
پمپئو 12 محوري را که در سخنراني دو ماه پيش خود گفته بود طوري مطرح کرد که گويا با حکومت شاه در ايران صحبت ميکند؛ يعني همين در ذهنش است و ميگويد ايران اين کار را انجام دهد، اين کار را انجام ندهد. اگر قرار به اين منوال بود که نبايد انقلاب ميشد. اين را ميگويم که آنها در عالم رؤيا و توهم هستند و شناختي نسبت به ايران ندارند.
من چيزي در اين نميبينم که چون آقاي بنعلوي به واشنگتن رفته بخواهد پيغامي براي ما بياورد. موضع ما روشن است و نيازي به اين نيست که کسي بخواهد پيغام ببرد و بياورد. استقبال ميکنيم از اينکه آقاي بنعلوي و بقيه مقامات عمان به ايران بيايند، کمااينکه ما به آنجا ميرويم، اما اينکه اين موضوع به سفر او به آمريکا وصل شود، من چنين فکر نميکنم و روابط ما دوجانبه است.
البته درباره مسائل مختلف، از جمله برجام يا تلاش آمريکاييها براي بسيجکردن کشورهاي منطقه عليه ايران صحبت ميکنيم، حتي با قطر و کويت هم دراينباره صحبت ميکنيم، اما اين بخشي از کار ديپلماسي ماست و غيرعادي هم نيست.
ترامپ در مجمع عمومي سخنراني بسيار تندي عليه ايران کرد و بعد از يکي، دو ساعت شروع کرد به تماسگرفتن که چنين ملاقاتي صورت بگيرد که آنموقع تصميم گرفته شد که پاسخ منفي به اين درخواستها داده شود.
در دوره تحريمها عمده شرکتهاي اروپايي از ايران رفتند و تنها شاهد حضور شرکتهاي چيني و روسي بوديم. وقتي برجام شکل گرفت و تحريمها کنار رفت طبيعي بود که شرکتهاي اروپايي آمدنشان به ايران پررنگ شود يا آمدن مقامات اروپايي به ايران زيادتر شود. اين به اين معنا نيست که ميخواستيم با اروپا ببنديم و چين و روسيه را فراموش کنيم. من که مسئول رابطه با اروپا بودم ميگويم که ما دوستاني را که زمان تحريمها کنار ما بودند فراموش نميکنيم و عقل هم همين را حکم ميکند.
سفر آقاي ولايتي به روسيه، هم سفر خوبي بود و هم مذاکرات خيلي خوبي در حوزههاي مختلف با آقاي پوتين داشتند. ايشان حامل پيام کتبي رئيسجمهور بودند. در پيام رئيسجمهور بحثهاي متنوعي بود که هم برجام در آن گنجانده شده بود و هم روي بحثهاي روابط دوجانبه تأکيد شده بود.
خبر «نفت در برابر کالا» خبر دقيقي نبود. ما بالاخره در حوزه انرژي با روسيه کار داريم، در حوزههاي صادرات و واردات هم کار داريم و حالا اين دو چطور به هم چسبيده، نميدانم.
با روسيه در سوريه مشورتهايي داريم و روابط درازمدت راهبردي داريم. هر دو ما بهدعوت سوريه در سوريه حضور داريم و مشکلي از اين بابت نيست. اول ما رفتيم و بعد روسها پيوستند. در ارتباط با سوريه روابط بسيار نزديکي داريم؛ هم در حوزه سياسي و هم در حوزه نظامي.
در ارتباط با عربستان، مشکل قضيه اين است که يک توهمي در مسئولان سعودي فعلي است که با آمدن ترامپ اين توهم تشديد شد؛ يعني چون خود آقاي ترامپ آدم متوهمي است و فکر ميکند که از طريق ايجاد فشار و سياست مهار ميتواند با ايران برخورد کند، توهمش به مسئولان سعودي هم افتاده که فکر ميکنند اين روش جواب ميدهد، درحاليکه اشتباه ميکنند.
فکر ميکنند اگر فضا را عليه ايران داغ کنند يا بهزعم خودشان فضاي بينالمللي عليه ايران را بشورانند ميتوانند نظراتشان را به ما ديکته کنند يا بخواهند ايران را مهار کنند، اصلا ايران مهارشدني است؟ قابل تصور است که کشوري مثل عربستان، کشوري با اندازه ما، با جمعيت ما و تواناييها و ظرفيت ما بتواند مهارش کند؟ اين توهم باعث ميشود که روابط به اينجا برسد، وقتي هم به اين نقطه برسد همه ضرر ميکنند. سياست فعلي دولت سعودي واقعا سياست حسن همجواري نيست و اين سياستي است که ما نميپسنديم.