فيلمنامهنويسي و تدوين در سينما
انتشارات سفيدسار چندسالي است كه به طور متمركز به انتشار آثاري در حوزه سينما مشغول است و در اين مدت بيش از بيست عنوان اثر سينمايي به چاپ رسانده كه در ميان آنها هم آثاري درباره سينماي ايران ديده ميشود و هم ترجمه فيلمنامههاي خارجي و هم ترجمه آثاري نظري در حوزه سينما و فيلمنامهنويسي. «هنر پيرنگسازي» عنوان كتابي است از ليندا جي.كوگل كه به تازگي با ترجمه حسين شيرزادي توسط اين انتشارات منتشر شده است. نويسنده اين كتاب، ليندا جي.كوگل، چهره دانشگاهي شناختهشدهاي در عرصه فيلمنامهنويسي و تدريس آن در آمريكا بهشمار ميرود. او همچنين با تمام استوديوهاي اصلي هاليوود همكاري داشته و بهعنوان نويسنده براي سينما و تلويزيون نويسندگي كرده است. كوگل كتابهاي ديگري نيز در زمينه فيلمنامهنويسي نوشته است كه «نوشتن براي فيلم كوتاه» و «رازهاي ساختار فيلمنامه» از آن جملهاند. او در زمان نوشتن «هنر پيرنگسازي»، رئيس گروه فيلمنامهنويسي مدرسه فيلم لسآنجلس بود و همچنين در چندين دانشگاه و انستيتو نيز به تدريس فيلمنامهنويسي ميپرداخت. مترجم كتاب در بخشي از مقدمهاش درباره ويژگيهاي آثار كوگل نوشته است: «مهمترين ويژگي
كوگل اين است كه جذاب مينويسد و نوشتههايش عاري از هرگونه حشو و زوايد است. رويكرد او در اين كتاب واقعبينانه است كه در عين دقت، تخصص و موشكافي، طراوت خود را هم حفظ ميكند و باعث ميشود كه كتابي متفاوت در برابر خوانندگان قرار داشته باشد. او علاوهبر كتاب، سمينارهايي با موضوع هنر پيرنگسازي در لسآنجلس، نيويورك و ميامي برگزار كرده است. وي در اين كتاب تلاش ميكند تا به شكلي واضح اصول پيرنگسازي را تشريح كند. دستورالعملهايي براي يكپارچهسازي پيرنگ، شخصيتپردازي و مقدمهچيني ارايه كند تا فيلمنامه هرچه بيشتر متقاعدكننده بشود. آموزش بدهد كه چگونه براي هيجان و تعليق پيرنگ بسازيد تا از اين طريق شخصيتپردازي و درگيري مخاطب با اثر عميقتر شود. آموزش دهد كه چگونه مشكلات رايج پيرنگسازي را تشخيص بدهيد و بر آنها فايق بياييد». مترجم كتاب همچنين به اين نكته اشاره كرده كه «هنر پيرنگسازي» درواقع از جايي آغاز ميشود كه ديگر كتابهاي فيلمنامهنويسي به پايان رسيدهاند و حالا زمان آن است كه فيلمنامهاي جديتر نوشته شود: «اين كتاب شامل تمام چيزهايي است كه لازم است يك فيلمنامهنويس در مورد قصهگويي بداند. در اين كتاب
از زاويه جديدي به مقوله فيلمنامهنويسي نگريسته ميشود كه شايد تا پيش از اين كمتر مورد توجه قرار گرفته باشد. داستان و پيرنگ دو نكته كليدي مركزي هستند كه در اين كتاب مورد بررسي و مداقه قرار گرفتهاند. اينكه چگونه داشتن يك پيرنگ قدرتمند ميتواند به بهبود فيلمنامه كمك كند مهمترين ارمغان اين كتاب براي خوانندگان است».
«تدوينگر از نگاه تدوينگر» عنوان كتاب ديگري است كه اين نيز بهتازگي توسط نشر سفيدسار منتشر شده است. اين كتاب درواقع شامل 22 گفتوگو با تدوينگران است كه توسط گابريلا اولدهام انجام شدهاند و حسن حسندوست نيز آن را به فارسي برگردانده است. گابريلا اولدهام، بهعنوان محقق و نويسنده سينمايي شناخته ميشود و آثاري مثل «فيلمهاي كوتاه باستركيتون» و «آن سوي خنده» از جمله كتابهاي او هستند. در گفتوگوهاي حاضر در اين كتاب، با بسياري از مباحث نظري و عملي تدوينگري آشنا ميشويم. مترجم كتاب در بخشي از مقدمهاش درباره اين ويژگي كتاب نوشته: «در اين گفتوگوها با بسياري از اصول نظري و عملي تدوين مانند فصل مونتاژي و يا تاثير يك قاب در تدوين و نيز تاريخ تدوين و رابطه تدوينگران با تهيهكنندگان و كارگردانان و دستياران تدوين و اصولا نقش تدوينگر در روند توليد و پس توليد آشنا ميشويم و اينكه در طول تاريخ سينما تدوينگران چگونه توانستند حرفهشان را تا درجه بالايي ارتقا دهند، و فردي به نام تدوينگر چگونه از عوامل اصلي فيلمسازي شناخته شد. اينكه آنها چگونه مسير حرفهاي خود را طي كردند و با چه مشكلاتي روبرو بودند و نيز با تفاوت
ديدگاههايشان به هنر تدوين آشنا ميشويم». تدوينگراني كه در اين كتاب با آنها گفتوگو شده است، به دورانهاي مختلف تاريخ سينما مربوط هستند و بهاينترتيب بهواسطه اين گفتوگو ميتوان با تاريخ تدوين نيز آشنا شد. اين كتاب اولينبار در سال 1995 منتشر شد و گفتوگوهاي حاضر در كتاب از سال 1992 يعني در دوراني كه سينما «مرحله گذار از روش آنالوگ» به «روش ديجيتالي» را طي ميكرد انجام شدهاند. اگرچه تدوين بخشي مهم از روند توليد فيلم است اما معمولا در ميان مخاطبان عام سينما كمتر به آن توجه ميشود. در مقدمه اصلي كتاب، درباره اهميت كار تدوينگر اين تعريف آمده كه تدوينگر كسي است كه «براي خلق يك رويداد حسي فزاينده با كارگردان همكاري ميكند».
انتشارات سفيدسار چندسالي است كه به طور متمركز به انتشار آثاري در حوزه سينما مشغول است و در اين مدت بيش از بيست عنوان اثر سينمايي به چاپ رسانده كه در ميان آنها هم آثاري درباره سينماي ايران ديده ميشود و هم ترجمه فيلمنامههاي خارجي و هم ترجمه آثاري نظري در حوزه سينما و فيلمنامهنويسي. «هنر پيرنگسازي» عنوان كتابي است از ليندا جي.كوگل كه به تازگي با ترجمه حسين شيرزادي توسط اين انتشارات منتشر شده است. نويسنده اين كتاب، ليندا جي.كوگل، چهره دانشگاهي شناختهشدهاي در عرصه فيلمنامهنويسي و تدريس آن در آمريكا بهشمار ميرود. او همچنين با تمام استوديوهاي اصلي هاليوود همكاري داشته و بهعنوان نويسنده براي سينما و تلويزيون نويسندگي كرده است. كوگل كتابهاي ديگري نيز در زمينه فيلمنامهنويسي نوشته است كه «نوشتن براي فيلم كوتاه» و «رازهاي ساختار فيلمنامه» از آن جملهاند. او در زمان نوشتن «هنر پيرنگسازي»، رئيس گروه فيلمنامهنويسي مدرسه فيلم لسآنجلس بود و همچنين در چندين دانشگاه و انستيتو نيز به تدريس فيلمنامهنويسي ميپرداخت. مترجم كتاب در بخشي از مقدمهاش درباره ويژگيهاي آثار كوگل نوشته است: «مهمترين ويژگي
كوگل اين است كه جذاب مينويسد و نوشتههايش عاري از هرگونه حشو و زوايد است. رويكرد او در اين كتاب واقعبينانه است كه در عين دقت، تخصص و موشكافي، طراوت خود را هم حفظ ميكند و باعث ميشود كه كتابي متفاوت در برابر خوانندگان قرار داشته باشد. او علاوهبر كتاب، سمينارهايي با موضوع هنر پيرنگسازي در لسآنجلس، نيويورك و ميامي برگزار كرده است. وي در اين كتاب تلاش ميكند تا به شكلي واضح اصول پيرنگسازي را تشريح كند. دستورالعملهايي براي يكپارچهسازي پيرنگ، شخصيتپردازي و مقدمهچيني ارايه كند تا فيلمنامه هرچه بيشتر متقاعدكننده بشود. آموزش بدهد كه چگونه براي هيجان و تعليق پيرنگ بسازيد تا از اين طريق شخصيتپردازي و درگيري مخاطب با اثر عميقتر شود. آموزش دهد كه چگونه مشكلات رايج پيرنگسازي را تشخيص بدهيد و بر آنها فايق بياييد». مترجم كتاب همچنين به اين نكته اشاره كرده كه «هنر پيرنگسازي» درواقع از جايي آغاز ميشود كه ديگر كتابهاي فيلمنامهنويسي به پايان رسيدهاند و حالا زمان آن است كه فيلمنامهاي جديتر نوشته شود: «اين كتاب شامل تمام چيزهايي است كه لازم است يك فيلمنامهنويس در مورد قصهگويي بداند. در اين كتاب
از زاويه جديدي به مقوله فيلمنامهنويسي نگريسته ميشود كه شايد تا پيش از اين كمتر مورد توجه قرار گرفته باشد. داستان و پيرنگ دو نكته كليدي مركزي هستند كه در اين كتاب مورد بررسي و مداقه قرار گرفتهاند. اينكه چگونه داشتن يك پيرنگ قدرتمند ميتواند به بهبود فيلمنامه كمك كند مهمترين ارمغان اين كتاب براي خوانندگان است».
«تدوينگر از نگاه تدوينگر» عنوان كتاب ديگري است كه اين نيز بهتازگي توسط نشر سفيدسار منتشر شده است. اين كتاب درواقع شامل 22 گفتوگو با تدوينگران است كه توسط گابريلا اولدهام انجام شدهاند و حسن حسندوست نيز آن را به فارسي برگردانده است. گابريلا اولدهام، بهعنوان محقق و نويسنده سينمايي شناخته ميشود و آثاري مثل «فيلمهاي كوتاه باستركيتون» و «آن سوي خنده» از جمله كتابهاي او هستند. در گفتوگوهاي حاضر در اين كتاب، با بسياري از مباحث نظري و عملي تدوينگري آشنا ميشويم. مترجم كتاب در بخشي از مقدمهاش درباره اين ويژگي كتاب نوشته: «در اين گفتوگوها با بسياري از اصول نظري و عملي تدوين مانند فصل مونتاژي و يا تاثير يك قاب در تدوين و نيز تاريخ تدوين و رابطه تدوينگران با تهيهكنندگان و كارگردانان و دستياران تدوين و اصولا نقش تدوينگر در روند توليد و پس توليد آشنا ميشويم و اينكه در طول تاريخ سينما تدوينگران چگونه توانستند حرفهشان را تا درجه بالايي ارتقا دهند، و فردي به نام تدوينگر چگونه از عوامل اصلي فيلمسازي شناخته شد. اينكه آنها چگونه مسير حرفهاي خود را طي كردند و با چه مشكلاتي روبرو بودند و نيز با تفاوت
ديدگاههايشان به هنر تدوين آشنا ميشويم». تدوينگراني كه در اين كتاب با آنها گفتوگو شده است، به دورانهاي مختلف تاريخ سينما مربوط هستند و بهاينترتيب بهواسطه اين گفتوگو ميتوان با تاريخ تدوين نيز آشنا شد. اين كتاب اولينبار در سال 1995 منتشر شد و گفتوگوهاي حاضر در كتاب از سال 1992 يعني در دوراني كه سينما «مرحله گذار از روش آنالوگ» به «روش ديجيتالي» را طي ميكرد انجام شدهاند. اگرچه تدوين بخشي مهم از روند توليد فيلم است اما معمولا در ميان مخاطبان عام سينما كمتر به آن توجه ميشود. در مقدمه اصلي كتاب، درباره اهميت كار تدوينگر اين تعريف آمده كه تدوينگر كسي است كه «براي خلق يك رويداد حسي فزاينده با كارگردان همكاري ميكند».