تهديد نفتي ترامپ بر ضدش تمام شد
باخت آمریکا در بازی نفتی
شرق: خبرها در رسانه‌ها از آخرين نشست نفتي بين اعضاي اوپك و غيراوپك حاكي از آن بود كه باز هم تلاش‌های آمريكا براي متأثركردن كميته مشورتي الجزاير نتوانسته كارآمد باشد و «بي‌تصميمي»، مهم‌ترين تصميم اين نشست براي جلوگيري از غيرقانوني عمل‌كردن بود. براساس داده‌ها، در اين نشست مشورتي كه عموما تمامي اعضا در آن حضور ندارند، وضعيت بازار رصد می‌شود و گزارش آن در اختيار وزیران قرار مي‌گيرد و هيچ تصميمي كه مبناي قانوني داشته باشد در آن گرفته نمی‌شود، اما به‌تازگی برخي به‌ويژه از سوي آمريكا درصدد فشار‌واردكردن به اين كميته برآمده بودند تا اعضاي آن را وادار كنند براي افزايش توليد و جايگزيني نفت ايران به توافق برسند. تيري كه البته به سنگ خورد و به قول حسین کاظم‌پوراردبیلی، نماینده ایران در هیئت عامل اوپک، در گفت‌وگو با سي‌ان‌‌بي‌سي، خطاب به ترامپ: «من به او (ترامپ) می‌گویم که ساکت باش، توییت منتشر نکن، وضع بهتری درباره قیمت خواهی داشت». شايد نتوان حكم پيروزي ايران و رايزني مثبت را بر اين اقدام گذاشت، اما آنچه رخ داد، نفع ايران در ثبات وضعيت موجود بود. زنگنه نيز با كنايه نسبت به نتيجه اين نشست گفته: «حذف نفت ایران در
میان‌مدت امکان‌پذیر نیست، اما در کوتاه‌مدت آمریکایی‌ها مسائلی در ذهنشان هست تا اگر شده حتی برای یک ماه به‌صورت نمادین صادرات نفت ایران را به صفر برسانند، اما این خواب هیچ‌گاه تعبیر نمی‌شود». امري كه كارشناسان نيز بارها بر آن تأكيد كرده‌اند. او گفته: «آنچه در الجزایر حاصل شد این بود که هیچ کشوری پاسخ مثبتی به صحبت‌های آقای ترامپ نداد و تقریبا اوپک و حتی کشورهای غیرعضو اوپک هم اعلام کردند اکنون نیازی به افزایش تولید نیست و این را اگر نگوییم شکست سخت، به‌طور حتم هیچ دستاوردی برای آقای ترامپ نداشته است». در اين ميانه، وزير نفت ايران در حاشيه نمايشگاه ايران‌پلاست درباره اثر احتمال تحريم‌هاي نفت ايران بين خريداران نفت ايران در گفت‌وگو با رسانه‌ها گفته: «برخی کشورها خرید نفت از ایران را کاهش داده‌اند، اما هیچ کشوری خرید نفت خود از ایران را متوقف نکرده و تنها کره جنوبی است که برای سه ماه پیاپی از ایران نفت نخریده است». كشوري كه ايران در همكاري با آن بسيار همراهي كرده و اكنون در اجراي دستورات آمريكا، پيش‌دستي مي‌كند. زنگنه همچنين درباره راه‌حل جايگزين فروش نفت ايران در دوران تحريم‌ها نيز خبر داده كه سران قوا با
عرضه نفت خام در بورس موافقت كرده‌اند و تنها موضوع، به‌توافق‌نرسيدن بر سر اين پيشنهاد در هيئت دولت است. براين‌اساس به‌دلیل حساسیت‌های این موضوع اعلام شد نفت 20 درصد ریالی و 80 درصد ارزی به‌طور آزمایشی و محدود در بورس عرضه شود و پس از ارزیابی نتایج، تصمیم بعدی گرفته می‌شود. به گفته او، عرضه خرده‌محموله‌ها در بورس مشخص است و تا حدود 40 هزار بشکه خواهد بود. اين عضو کابینه دولت همچنين خبر داده براي کنترل قاچاق بنزین از کشور احتمالا کارت سوخت دوباره احیا شود.
كاغذي‌ها به‌دنبال تلاطم در بازار نفت
جواد يارجاني، مدير كل سابق امور اوپك نيز در گفت‌وگو با «شرق» درباره نتيجه نشست الجزاير مي‌گويد: نشست اخير الجزاير نشست تمامي اعضا نبود و مبناي وجود آن نيز نشستي نيست كه در آن تصميم گرفته شود، بلكه مبناي تشكيل آن، نشستي مشورتي پيش از نشست‌هاي سالانه اوپك بين اعضاي اوپك و غيراوپك بود كه عملكرد كشورها را نسبت به تعهداتي كه داشتند، به وزراي حاضر گزارش كند. برخي می‌کوشیدند به اين كميته مسئوليت‌هاي ديگري بدهند كه منبع و مصوبه‌اي نداشت. تمام موضع ايران در هفته‌هاي اخير اين بود كه اين كميته، چنين وظيفه‌اي را بر عهده ندارد و اگر چنين كند، نتيجه آن را وتو خواهد كرد.
يارجاني با بيان اينكه اوپك يك كارتل نيست، مي‌افزايد: اين‌گونه نيست كه اعضاي اوپك، نعل‌به‌نعل آنچه را سازمان مي‌گويد، انجام دهند و اگر انجام ندهند، مجازات مي‌شوند. اوپك سازوكاري براي جريمه اعضا ندارد و فشارهاي اعضا صرفا براساس منافع ملي كشورها انجام می‌شود و نمي‌توان آن را به حساب اوپك گذاشت.
او درباره اثر تحريم‌هاي ايران در بازار نفت نيز مي‌گويد: بخش ژئوپلیتيك بر بازار نفت كماكان مؤثر است و يكي از عواملي كه بر افزايش قطعي اما نه‌چندان شديد قيمت‌ها مؤثر است، عملي‌شدن تحريم‌هاي نفتي ايران است. اگر فشار بر فروش نفت ايران وجود داشته باشد، روي قيمت‌ها اثر مي‌گذارد، اما اگر فشارها به هر دليلي كم شود، باز هم بر قيمت‌ها اثر خواهد گذاشت.
عده‌اي در بازار كاغذي حضور دارند كه به قيمت‌هاي ثابت علاقه‌اي ندارند و دوست دارند قيمت‌ها در نوسان باشد تا سود كنند، برخلاف آن مصرف‌كنندگان واقعي نفت علاقه دارند بازار را در ثبات ببينند.
احتمال دستكاري بازار از سوي آمريكا براي كنترل قيمت
ایمان ناصری، مدیرکل خاورمیانه مؤسسه مشاوران بازار نفت و گاز FGE در گفت‌وگو با «شرق» درباره نتيجه نشست اخير الجزاير مي‌گويد: توافق و اعلاميه نشست اخير الجزاير را به‌نوعي مي‌توان «هيچ كاري انجام‌ندادن» تعبير كرد. به اين معنا كه تصميم، استمرار روند كنوني تا نشست بعدي با فاصله‌اي كوتاه از اعمال تحريم‌هاي نفتي عليه ايران در نوامبر باشد. ترجمه تصميم گرفته‌شده، عدم تغيير در تصميم قبلي نشست مبني بر ادامه همكاري كل مجموعه اوپك و غيراوپك براي نگه‌‌داشتن سطح توليد بود.
به عقيده او، اين اقدام يك حركت سياسي بود كه مي‌تواند اين اجازه را به تك‌تك اعضا ازجمله ايران، روسيه و عربستان بدهد كه ترجمان خود را از اين نشست داشته باشند. تصميمي كه قبلا گرفته شد اين بود كه توليد اوپك و غيراوپك بيش از توافقي كه بر كاهش توليد گرفته شده بود، كاسته شده است. در واقع افزايش توليد اكنون بايد به نحوي باشد كه افزايش توليد به اين كشورهاي عضو توافقنامه، به سقفي كه مشخص كرده بودند، برسد. اما مشخص نيست وقتي توليد نفت ايران كاهش پيدا كند، آيا كشورها توليد خود را افزايش مي‌دهند يا نه. اكنون به نحوي بيش از آنچه بايد از بازار حذف كنند، حذف كردند، اما سوال اين است كه افزايش چندصدهزار بشكه‌اي عربستان و روسيه با توافق اعضايي كه زيرسقف خود توليد مي‌كردند، انجام شده؟
ناصري با اشاره به سفر رئيس‌جمهوری به نيويورك مي‌گويد: مطمئن نيستم كه نشست اخير در نيويورك چقدر به سطح جزئيات مي‌رسد كه بتواند بازار نفت را متأثر كند. اگر هم مذاكراتي باشد، نتيجه آن مذاكرات بازار را مشخص مي‌كند. از نظر توليد اثري ندارد؛ مگر اينكه نتيجه مذاكرات به سمتي پيش برود كه برداشتن يا توقف تحريم‌ها را موجب شود.
او با اشاره به عرضه و تقاضا در بازار مي‌گويد: اكنون كمبود خاصي در بازار نداريم و توازن برقرار است و حتي در صورت كاهش بيشتر توليد نفت ايران، در‌حال‌حاضر اعضاي ديگر به ويژه عربستان ظرفيت مازاد دارند و مي‌توانند اين ظرفيت را پر كنند. با اين اوصاف مي‌توان گفت قيمت‌ها در بازار در ماه‌هاي آتي در محدوده 75 تا 85 دلار خواهد بود. اين امر در حالتي است كه شرايط ثبات برقرار باشد؛ مگر اينكه اتفاق خاصي مثل توقف صادرات ونزوئلا رخ دهد يا صادرات نفت ايران به نزديك صفر برسد كه از سوي كارشناسان چنين پيش‌بيني‌ای درباره ايران وجود ندارد.
مدیرکل خاورمیانه مؤسسه مشاوران بازار نفت و گاز FGE با بيان اينكه احتمال اينكه آمريكا و ترامپ قبل از انتخابات ميان‌دوره‌اي سعي كنند بازار را به‌نوعي كنترل كنند كه بيش‌از‌اين بالاتر نرود، مي‌افزايد: اين احتمال وجود دارد كه مجوزهايی محدود به برخي خريداران نفت ايران براي ادامه واردات یا اجازه استخراج و فروش نفت از ذخاير استراتژي خود براي بازه و حجم مشخص بدهد كه مي‌تواند بازار را به نحوي دستكاري كند تا قيمت‌ها در ثبات بماند يا حتي روند كاهشي را در پيش بگيرد.
اين كارشناس درباره طرح آزمايشي فروش نفت ايران در بورس، همچنان بر عقيده قبلي خود پافشاري كرده و مي‌گويد: هنوز هم متقاعد نشده‌ام كه راه جايگزين بورس نفت براي فروش نفت ايران، راهكار عملي يا واقعي و به نفع كشور باشد. فكر نمي‌كنم بخش خصوصي‌ای داشته باشيم كه تجربه يا سابقه و توانايي فروش نفت در بازارهاي بين‌المللي داشته باشند. احتمالي قوی‌تری که وجود دارد، اين است كه واسطه‌گرها وارد اين كار شوند و نفت‌ها را به قاچاقچيان بين‌المللي نفت و نه خريداران واقعي و با اعتبار نفت بفروشند كه مي‌تواند نفت ايران را به بازار برساند و مقداري پول هم به كشور بياورد؛ اما اين اقدام جيب واسطه‌گران داخلي و قاچاقچيان بين‌المللي را پر مي‌كند و آنها را در بخشي از پول نفت ايران سهيم مي‌كند.
به گفته او، افت صادرات نفت ايران پس از تحريم‌ها، ملايم‌تر از آنچه آمريكا تصور كرده رخ خواهد داد و نوسانات قيمت نفت را نيز دو تا پنج دلار در برخي ماه‌ها به سمت بالا و پايين خواهيم داشت.
شرق: خبرها در رسانه‌ها از آخرين نشست نفتي بين اعضاي اوپك و غيراوپك حاكي از آن بود كه باز هم تلاش‌های آمريكا براي متأثركردن كميته مشورتي الجزاير نتوانسته كارآمد باشد و «بي‌تصميمي»، مهم‌ترين تصميم اين نشست براي جلوگيري از غيرقانوني عمل‌كردن بود. براساس داده‌ها، در اين نشست مشورتي كه عموما تمامي اعضا در آن حضور ندارند، وضعيت بازار رصد می‌شود و گزارش آن در اختيار وزیران قرار مي‌گيرد و هيچ تصميمي كه مبناي قانوني داشته باشد در آن گرفته نمی‌شود، اما به‌تازگی برخي به‌ويژه از سوي آمريكا درصدد فشار‌واردكردن به اين كميته برآمده بودند تا اعضاي آن را وادار كنند براي افزايش توليد و جايگزيني نفت ايران به توافق برسند. تيري كه البته به سنگ خورد و به قول حسین کاظم‌پوراردبیلی، نماینده ایران در هیئت عامل اوپک، در گفت‌وگو با سي‌ان‌‌بي‌سي، خطاب به ترامپ: «من به او (ترامپ) می‌گویم که ساکت باش، توییت منتشر نکن، وضع بهتری درباره قیمت خواهی داشت». شايد نتوان حكم پيروزي ايران و رايزني مثبت را بر اين اقدام گذاشت، اما آنچه رخ داد، نفع ايران در ثبات وضعيت موجود بود. زنگنه نيز با كنايه نسبت به نتيجه اين نشست گفته: «حذف نفت ایران در
میان‌مدت امکان‌پذیر نیست، اما در کوتاه‌مدت آمریکایی‌ها مسائلی در ذهنشان هست تا اگر شده حتی برای یک ماه به‌صورت نمادین صادرات نفت ایران را به صفر برسانند، اما این خواب هیچ‌گاه تعبیر نمی‌شود». امري كه كارشناسان نيز بارها بر آن تأكيد كرده‌اند. او گفته: «آنچه در الجزایر حاصل شد این بود که هیچ کشوری پاسخ مثبتی به صحبت‌های آقای ترامپ نداد و تقریبا اوپک و حتی کشورهای غیرعضو اوپک هم اعلام کردند اکنون نیازی به افزایش تولید نیست و این را اگر نگوییم شکست سخت، به‌طور حتم هیچ دستاوردی برای آقای ترامپ نداشته است». در اين ميانه، وزير نفت ايران در حاشيه نمايشگاه ايران‌پلاست درباره اثر احتمال تحريم‌هاي نفت ايران بين خريداران نفت ايران در گفت‌وگو با رسانه‌ها گفته: «برخی کشورها خرید نفت از ایران را کاهش داده‌اند، اما هیچ کشوری خرید نفت خود از ایران را متوقف نکرده و تنها کره جنوبی است که برای سه ماه پیاپی از ایران نفت نخریده است». كشوري كه ايران در همكاري با آن بسيار همراهي كرده و اكنون در اجراي دستورات آمريكا، پيش‌دستي مي‌كند. زنگنه همچنين درباره راه‌حل جايگزين فروش نفت ايران در دوران تحريم‌ها نيز خبر داده كه سران قوا با
عرضه نفت خام در بورس موافقت كرده‌اند و تنها موضوع، به‌توافق‌نرسيدن بر سر اين پيشنهاد در هيئت دولت است. براين‌اساس به‌دلیل حساسیت‌های این موضوع اعلام شد نفت 20 درصد ریالی و 80 درصد ارزی به‌طور آزمایشی و محدود در بورس عرضه شود و پس از ارزیابی نتایج، تصمیم بعدی گرفته می‌شود. به گفته او، عرضه خرده‌محموله‌ها در بورس مشخص است و تا حدود 40 هزار بشکه خواهد بود. اين عضو کابینه دولت همچنين خبر داده براي کنترل قاچاق بنزین از کشور احتمالا کارت سوخت دوباره احیا شود.
كاغذي‌ها به‌دنبال تلاطم در بازار نفت
جواد يارجاني، مدير كل سابق امور اوپك نيز در گفت‌وگو با «شرق» درباره نتيجه نشست الجزاير مي‌گويد: نشست اخير الجزاير نشست تمامي اعضا نبود و مبناي وجود آن نيز نشستي نيست كه در آن تصميم گرفته شود، بلكه مبناي تشكيل آن، نشستي مشورتي پيش از نشست‌هاي سالانه اوپك بين اعضاي اوپك و غيراوپك بود كه عملكرد كشورها را نسبت به تعهداتي كه داشتند، به وزراي حاضر گزارش كند. برخي می‌کوشیدند به اين كميته مسئوليت‌هاي ديگري بدهند كه منبع و مصوبه‌اي نداشت. تمام موضع ايران در هفته‌هاي اخير اين بود كه اين كميته، چنين وظيفه‌اي را بر عهده ندارد و اگر چنين كند، نتيجه آن را وتو خواهد كرد.
يارجاني با بيان اينكه اوپك يك كارتل نيست، مي‌افزايد: اين‌گونه نيست كه اعضاي اوپك، نعل‌به‌نعل آنچه را سازمان مي‌گويد، انجام دهند و اگر انجام ندهند، مجازات مي‌شوند. اوپك سازوكاري براي جريمه اعضا ندارد و فشارهاي اعضا صرفا براساس منافع ملي كشورها انجام می‌شود و نمي‌توان آن را به حساب اوپك گذاشت.
او درباره اثر تحريم‌هاي ايران در بازار نفت نيز مي‌گويد: بخش ژئوپلیتيك بر بازار نفت كماكان مؤثر است و يكي از عواملي كه بر افزايش قطعي اما نه‌چندان شديد قيمت‌ها مؤثر است، عملي‌شدن تحريم‌هاي نفتي ايران است. اگر فشار بر فروش نفت ايران وجود داشته باشد، روي قيمت‌ها اثر مي‌گذارد، اما اگر فشارها به هر دليلي كم شود، باز هم بر قيمت‌ها اثر خواهد گذاشت.
عده‌اي در بازار كاغذي حضور دارند كه به قيمت‌هاي ثابت علاقه‌اي ندارند و دوست دارند قيمت‌ها در نوسان باشد تا سود كنند، برخلاف آن مصرف‌كنندگان واقعي نفت علاقه دارند بازار را در ثبات ببينند.
احتمال دستكاري بازار از سوي آمريكا براي كنترل قيمت
ایمان ناصری، مدیرکل خاورمیانه مؤسسه مشاوران بازار نفت و گاز FGE در گفت‌وگو با «شرق» درباره نتيجه نشست اخير الجزاير مي‌گويد: توافق و اعلاميه نشست اخير الجزاير را به‌نوعي مي‌توان «هيچ كاري انجام‌ندادن» تعبير كرد. به اين معنا كه تصميم، استمرار روند كنوني تا نشست بعدي با فاصله‌اي كوتاه از اعمال تحريم‌هاي نفتي عليه ايران در نوامبر باشد. ترجمه تصميم گرفته‌شده، عدم تغيير در تصميم قبلي نشست مبني بر ادامه همكاري كل مجموعه اوپك و غيراوپك براي نگه‌‌داشتن سطح توليد بود.
به عقيده او، اين اقدام يك حركت سياسي بود كه مي‌تواند اين اجازه را به تك‌تك اعضا ازجمله ايران، روسيه و عربستان بدهد كه ترجمان خود را از اين نشست داشته باشند. تصميمي كه قبلا گرفته شد اين بود كه توليد اوپك و غيراوپك بيش از توافقي كه بر كاهش توليد گرفته شده بود، كاسته شده است. در واقع افزايش توليد اكنون بايد به نحوي باشد كه افزايش توليد به اين كشورهاي عضو توافقنامه، به سقفي كه مشخص كرده بودند، برسد. اما مشخص نيست وقتي توليد نفت ايران كاهش پيدا كند، آيا كشورها توليد خود را افزايش مي‌دهند يا نه. اكنون به نحوي بيش از آنچه بايد از بازار حذف كنند، حذف كردند، اما سوال اين است كه افزايش چندصدهزار بشكه‌اي عربستان و روسيه با توافق اعضايي كه زيرسقف خود توليد مي‌كردند، انجام شده؟
ناصري با اشاره به سفر رئيس‌جمهوری به نيويورك مي‌گويد: مطمئن نيستم كه نشست اخير در نيويورك چقدر به سطح جزئيات مي‌رسد كه بتواند بازار نفت را متأثر كند. اگر هم مذاكراتي باشد، نتيجه آن مذاكرات بازار را مشخص مي‌كند. از نظر توليد اثري ندارد؛ مگر اينكه نتيجه مذاكرات به سمتي پيش برود كه برداشتن يا توقف تحريم‌ها را موجب شود.
او با اشاره به عرضه و تقاضا در بازار مي‌گويد: اكنون كمبود خاصي در بازار نداريم و توازن برقرار است و حتي در صورت كاهش بيشتر توليد نفت ايران، در‌حال‌حاضر اعضاي ديگر به ويژه عربستان ظرفيت مازاد دارند و مي‌توانند اين ظرفيت را پر كنند. با اين اوصاف مي‌توان گفت قيمت‌ها در بازار در ماه‌هاي آتي در محدوده 75 تا 85 دلار خواهد بود. اين امر در حالتي است كه شرايط ثبات برقرار باشد؛ مگر اينكه اتفاق خاصي مثل توقف صادرات ونزوئلا رخ دهد يا صادرات نفت ايران به نزديك صفر برسد كه از سوي كارشناسان چنين پيش‌بيني‌ای درباره ايران وجود ندارد.
مدیرکل خاورمیانه مؤسسه مشاوران بازار نفت و گاز FGE با بيان اينكه احتمال اينكه آمريكا و ترامپ قبل از انتخابات ميان‌دوره‌اي سعي كنند بازار را به‌نوعي كنترل كنند كه بيش‌از‌اين بالاتر نرود، مي‌افزايد: اين احتمال وجود دارد كه مجوزهايی محدود به برخي خريداران نفت ايران براي ادامه واردات یا اجازه استخراج و فروش نفت از ذخاير استراتژي خود براي بازه و حجم مشخص بدهد كه مي‌تواند بازار را به نحوي دستكاري كند تا قيمت‌ها در ثبات بماند يا حتي روند كاهشي را در پيش بگيرد.
اين كارشناس درباره طرح آزمايشي فروش نفت ايران در بورس، همچنان بر عقيده قبلي خود پافشاري كرده و مي‌گويد: هنوز هم متقاعد نشده‌ام كه راه جايگزين بورس نفت براي فروش نفت ايران، راهكار عملي يا واقعي و به نفع كشور باشد. فكر نمي‌كنم بخش خصوصي‌ای داشته باشيم كه تجربه يا سابقه و توانايي فروش نفت در بازارهاي بين‌المللي داشته باشند. احتمالي قوی‌تری که وجود دارد، اين است كه واسطه‌گرها وارد اين كار شوند و نفت‌ها را به قاچاقچيان بين‌المللي نفت و نه خريداران واقعي و با اعتبار نفت بفروشند كه مي‌تواند نفت ايران را به بازار برساند و مقداري پول هم به كشور بياورد؛ اما اين اقدام جيب واسطه‌گران داخلي و قاچاقچيان بين‌المللي را پر مي‌كند و آنها را در بخشي از پول نفت ايران سهيم مي‌كند.
به گفته او، افت صادرات نفت ايران پس از تحريم‌ها، ملايم‌تر از آنچه آمريكا تصور كرده رخ خواهد داد و نوسانات قيمت نفت را نيز دو تا پنج دلار در برخي ماه‌ها به سمت بالا و پايين خواهيم داشت.