ما استثنا نیستیم

ما به‌عنوان انسان ‌دوست داریم فکر کنیم که ذهن ما خاص است. یکی از نشانه‌های برتری ما خودآگاهی است که عموما به‌عنوان معجزه آگاهی شناخته می‌شود. [غیر از ما به‌عنوان گونه هوموساپینس] تنها گروهی از گونه‌ها توانسته‌اند آزمایش تشخیص خود در آینه را با موفقیت انجام دهند. بیشتر این گونه‌ها که در این آزمایش موفق بوده‌اند، ازجمله فیل‌ها، میمون‌ها و دلفین‌ها، بسیار باهوش هستند، اما اکنون یک ماهی از خانواده cleaner wrasse به جمع این گونه‌ها پیوسته است. [اگر خودآگاهی در ارتباط با پیچیدگی سامانه عصبی است] پس با این کشف اخیر چه باید کرد؟ صادقانه باید گفت که آزمایش آینه روش سؤال‌برانگیزی برای پایش ذهن سایر حیوانات است، اما این یافته با یک ایده نوظهور که توانایی تشخیص خود، بیشتر مربوط به سبک زندگی حیوانات است تا اندازه مغز، هم‌خوان است. باید گفت که احتمالا خودآگاهی در حیواناتی رخ می‌دهد که بقای آنها وابسته به خواندن ذهن دیگران است [تئوری ذهن]. درواقع، اگر با این دید به خودآگاهی نگاه کنیم، خودآگاهی چیزی بیش از یک محصول فرعی تکامل یا یک شبیه‌سازی ایجادشده توسط مغز نیست. ماهی‌های cleaner wrasse روی صخره‌های مرجانی زندگی می‌کنند و کار آنها سرویس‌دهی به ماهی‌های بزرگ‌تر همراه با پاک‌سازی پوست آنها از انگل‌هاست؛ رابطه‌ای ظریف که ممکن است نیاز داشته باشند به آنچه در ذهن مشتریانشان می‌گذرد آگاه باشند؛ مفهومی مانند «نظریه ذهن» که به‌عنوان یکی دیگر از برتری‌های پایه‌ای ذهنی انسان شناخته‌ شده است. بااین‌حال، این احتمال که این ماهی دارای خودآگاهی باشد، تنها تهدید برای استثناگرایی انسانی ما نیست. ممکن است به‌زودی کامپیوترها نیز در مقابل پول ما به ما سرویس بدهند. به همین منظور محققان مجموعه‌ای از آزمایش‌ها را برای بررسی نظریه ذهن در هوش مصنوعی طراحی کرده‌ و متوجه شدند برخی از هوش‌های مصنوعی مورد آزمایش در آستانه عبور موفقیت‌آمیز از این آزمون‌ها هستند. هرچند احتمالا نیازی نیست نگران ربات‌هایی باشیم که خود را در آینه بشناسند، اما ما باید بیشتر به این فکر باشیم که هوش انسانی به آن اندازه که ما دوست داریم، استثنایی نیست.
www.newscientist.com

ما به‌عنوان انسان ‌دوست داریم فکر کنیم که ذهن ما خاص است. یکی از نشانه‌های برتری ما خودآگاهی است که عموما به‌عنوان معجزه آگاهی شناخته می‌شود. [غیر از ما به‌عنوان گونه هوموساپینس] تنها گروهی از گونه‌ها توانسته‌اند آزمایش تشخیص خود در آینه را با موفقیت انجام دهند. بیشتر این گونه‌ها که در این آزمایش موفق بوده‌اند، ازجمله فیل‌ها، میمون‌ها و دلفین‌ها، بسیار باهوش هستند، اما اکنون یک ماهی از خانواده cleaner wrasse به جمع این گونه‌ها پیوسته است. [اگر خودآگاهی در ارتباط با پیچیدگی سامانه عصبی است] پس با این کشف اخیر چه باید کرد؟ صادقانه باید گفت که آزمایش آینه روش سؤال‌برانگیزی برای پایش ذهن سایر حیوانات است، اما این یافته با یک ایده نوظهور که توانایی تشخیص خود، بیشتر مربوط به سبک زندگی حیوانات است تا اندازه مغز، هم‌خوان است. باید گفت که احتمالا خودآگاهی در حیواناتی رخ می‌دهد که بقای آنها وابسته به خواندن ذهن دیگران است [تئوری ذهن]. درواقع، اگر با این دید به خودآگاهی نگاه کنیم، خودآگاهی چیزی بیش از یک محصول فرعی تکامل یا یک شبیه‌سازی ایجادشده توسط مغز نیست. ماهی‌های cleaner wrasse روی صخره‌های مرجانی زندگی می‌کنند و کار آنها سرویس‌دهی به ماهی‌های بزرگ‌تر همراه با پاک‌سازی پوست آنها از انگل‌هاست؛ رابطه‌ای ظریف که ممکن است نیاز داشته باشند به آنچه در ذهن مشتریانشان می‌گذرد آگاه باشند؛ مفهومی مانند «نظریه ذهن» که به‌عنوان یکی دیگر از برتری‌های پایه‌ای ذهنی انسان شناخته‌ شده است. بااین‌حال، این احتمال که این ماهی دارای خودآگاهی باشد، تنها تهدید برای استثناگرایی انسانی ما نیست. ممکن است به‌زودی کامپیوترها نیز در مقابل پول ما به ما سرویس بدهند. به همین منظور محققان مجموعه‌ای از آزمایش‌ها را برای بررسی نظریه ذهن در هوش مصنوعی طراحی کرده‌ و متوجه شدند برخی از هوش‌های مصنوعی مورد آزمایش در آستانه عبور موفقیت‌آمیز از این آزمون‌ها هستند. هرچند احتمالا نیازی نیست نگران ربات‌هایی باشیم که خود را در آینه بشناسند، اما ما باید بیشتر به این فکر باشیم که هوش انسانی به آن اندازه که ما دوست داریم، استثنایی نیست.
www.newscientist.com