نخست‌وزیر ژاپن به چین می‌رود
توکیو گرفتار میان واشنگتن و پکن
نخست‌وزیر ژاپن در میانه تنش تجاری ایالات متحده و چین راهی پکن خواهد شد. روز گذشته وزارت خارجه چین اعلام کرد شینزو آبه، نخست‌وزیر ژاپن، 25 اکتبر (کمتر از دو هفته دیگر) در سفری
دو روزه و با هدف بهبود مناسبات اقتصادی و تجاری به چین سفر می‌کند. این سفر در شرایطی انجام می‌شود که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، جنگ سرد تجاری را با چین کلید زده و از سوی دیگر با اعمال فشار به ژاپن خواستار توافق تجاری «منصفانه‌تری» میان واشنگتن و توکیو شده است.
با اینکه تنش با چین یک بار برای شینزو آبه خوش‌یمن بود، اما نخست‌وزیر ژاپن این‌بار می‌خواهد از درِ دوستی وارد شود. موضع‌گیری تند آبه در سال 2012 علیه اقدامات چین در جزایر کوچک دریای چین شرقی باعث افزایش محبوبیت او در ژاپن شد و مجددا توانست کرسی نخست‌وزیری را در اختیار بگیرد. این‌بار آبه انتظار برخوردی محترمانه را از چین دارد، چراکه رابطه تجاری دو کشور به‌ویژه چین با آمریکا با تنش‌هایی روبه‌رو شده است.
بااین‌حال ژاپن در برخی مناقشات میان واشنگتن و پکن، علیه چین موضع‌گیری کرده است. توکیو نگرانیهای مشترکی با آمریکا در قبال اقدامات نظامی چین در دریای چین دارد. همچنین نقض حقوق مالکیت تکنولوژی از سوی کمپانی‌های چینی و سرقت تکنولوژی از سوی چینی‌ها دیگر نگرانی مشترک ژاپن و ایالات متحده به شمار می‌آید، اما توسعه رابطه تجاری با چین به‌عنوان دومین اقتصاد بزرگ جهان در شرایط فعلی برای ژاپن امری حیاتی محسوب می‌شود. یکی از دیپلمات‌های وزارت خارجه ژاپن با اشاره به این سفر به رویترز می‌گوید: «اگر ژاپن می‌خواهد رشد اقتصادی با ثبات و قابل‌قبولی داشته باشد، نمی‌تواند رابطه اقتصادی با چین را نادیده بگیرد. با توجه به تنش‌های تجاری اخیر دو کشور با ایالات متحده، رابطه تجاری نزدیک توکیو و پکن می‌تواند به سود دو کشور باشد».
اولین دیدار شینزو آبه و شی جین‌پینگ رئیس‌جمهور چین در سال 2014 و در حاشیه یکی از نشست‌های رهبران آسیایی در پکن بود. دیداری سرد که از وجود تنش میان دو ابرقدرت اقتصادی شرق آسیا حکایت می‌کرد. دیدار پیش‌روی آبه و شی اولین نشست همه‌جانبه چین و ژاپن از سال 2011 تاکنون به‌شمار می‌آید و هر دو طرف ابراز امیدواری کرده‌اند که در پی این سفر، تنش‌ها میان دو کشور کاهش یابد. چین پس از بالاگرفتن مناقشات تجاری با آمریکا تلاش کرده مناسبات تجاری خود با دیگر کشورهای جهان را تقویت کند و در این میان، ژاپن یکی از مهم‌ترین اهداف تجاری پکن قلمداد می‌شود.
بی‌تردید تنش‌های تجاری دو کشور با ایالات متحده یکی از اصلی‌ترین موضوعات مذاکره رهبران چین و ژاپن خواهد بود.
بادهای تغییر
کمپانی‌ها و شرکت‌های بزرگ ژاپنی در پی آن هستند تا با عادی‌سازی روابط تجاری با چین، توان بیشتری برای رقابت با کمپانی‌های بزرگ اروپایی و آمریکایی در این کشور داشته باشند. یکی از مدیران ارشد تویوتا، بزرگ‌ترین خودروساز ژاپن، می‌گوید: «امروز دیگر مانند سال‌های گذشته از ریسک تجارت با چین صحبت نمی‌شود. شرایط به‌سرعت در حال تغییر است و با رفع بسیاری از موانع، امکان بیشتری برای حضور کمپانی‌های ژاپنی در چین فراهم شده است. چین بزرگ‌ترین شریک تجاری ژاپن محسوب می‌شود و ژاپن هم پس از ایالات متحده، دومین شریک تجاری و چهارمین سرمایه‌گذار خارجی به‌شمار می‌آید. سرمایه‌گذاری مستقیم ژاپن در چین در سال 2017 برای نخستین‌بار در پنج سال قبل از آن رشد مثبت داشت و این رشد در هشت‌ماهه ابتدایی سال 2018 نیز ادامه یافته است. قرار است در حاشیه سفر شینزو آبه به چین، نزدیک به هزار نفر از مقام‌های اقتصادی و مدیران کمپانی‌های بزرگ چین و ژاپن برای همکاری مشترک دوجانبه در کشورهای ثالث مذاکراتی را انجام دهند.
از سوی دیگر چین نیز به همکاری با ژاپن در پروژه احیای راه ابریشم نیاز دارد. بسیاری از کشورهای فقیری که در مسیر این پروژه قرار دارند، نسبت به بدهی‌های سنگینی که طرح‌های توسعه چین بر آنها تحمیل خواهد کرد، نگرانیهای زیادی دارند و مشارکت ژاپن در این پروژه، به آن اعتبار خواهد بخشید و از نگرانیهای 60 کشوری که در مسیر این پروژه بزرگ قرار دارند خواهد کاست. چین نیز باوجود اینکه انتقادها نسبت به تحمیل بدهی‌های هنگفت به کشورهایی را که در مسیر پروژه راه ابریشم قرار دارند رد کرده، اما از مشارکت ژاپن در آن استقبال می‌کند.
یکی دیگر از چالش‌های شینزو آبه فشار‌های آمریکا برای همراه‌کردن توکیو با خود در تقابل تجاری با چین است. دولت ترامپ برای منزوی‌کردن چین، به همراهی ژاپن نیاز دارد، اما این خواسته آمریکا نه‌تنها در دولت آبه بلکه در میان احزاب رقیب او نیز با واکنش منفی روبه‌رو شده است. شینزو آبه که ترجیح می‌دهد با هر دو طرف رابطه بدون تنشی داشته باشد، قصد دارد با رویکردی متفاوت اما هدفی مشابه آمریکا با چین روبه‌رو شود: متقاعدکردن چین به ایفای نقشی مسئولانه‌تر در سازوکارها و قوانین بین‌المللی.
نخست‌وزیر ژاپن در میانه تنش تجاری ایالات متحده و چین راهی پکن خواهد شد. روز گذشته وزارت خارجه چین اعلام کرد شینزو آبه، نخست‌وزیر ژاپن، 25 اکتبر (کمتر از دو هفته دیگر) در سفری
دو روزه و با هدف بهبود مناسبات اقتصادی و تجاری به چین سفر می‌کند. این سفر در شرایطی انجام می‌شود که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، جنگ سرد تجاری را با چین کلید زده و از سوی دیگر با اعمال فشار به ژاپن خواستار توافق تجاری «منصفانه‌تری» میان واشنگتن و توکیو شده است.
با اینکه تنش با چین یک بار برای شینزو آبه خوش‌یمن بود، اما نخست‌وزیر ژاپن این‌بار می‌خواهد از درِ دوستی وارد شود. موضع‌گیری تند آبه در سال 2012 علیه اقدامات چین در جزایر کوچک دریای چین شرقی باعث افزایش محبوبیت او در ژاپن شد و مجددا توانست کرسی نخست‌وزیری را در اختیار بگیرد. این‌بار آبه انتظار برخوردی محترمانه را از چین دارد، چراکه رابطه تجاری دو کشور به‌ویژه چین با آمریکا با تنش‌هایی روبه‌رو شده است.
بااین‌حال ژاپن در برخی مناقشات میان واشنگتن و پکن، علیه چین موضع‌گیری کرده است. توکیو نگرانیهای مشترکی با آمریکا در قبال اقدامات نظامی چین در دریای چین دارد. همچنین نقض حقوق مالکیت تکنولوژی از سوی کمپانی‌های چینی و سرقت تکنولوژی از سوی چینی‌ها دیگر نگرانی مشترک ژاپن و ایالات متحده به شمار می‌آید، اما توسعه رابطه تجاری با چین به‌عنوان دومین اقتصاد بزرگ جهان در شرایط فعلی برای ژاپن امری حیاتی محسوب می‌شود. یکی از دیپلمات‌های وزارت خارجه ژاپن با اشاره به این سفر به رویترز می‌گوید: «اگر ژاپن می‌خواهد رشد اقتصادی با ثبات و قابل‌قبولی داشته باشد، نمی‌تواند رابطه اقتصادی با چین را نادیده بگیرد. با توجه به تنش‌های تجاری اخیر دو کشور با ایالات متحده، رابطه تجاری نزدیک توکیو و پکن می‌تواند به سود دو کشور باشد».
اولین دیدار شینزو آبه و شی جین‌پینگ رئیس‌جمهور چین در سال 2014 و در حاشیه یکی از نشست‌های رهبران آسیایی در پکن بود. دیداری سرد که از وجود تنش میان دو ابرقدرت اقتصادی شرق آسیا حکایت می‌کرد. دیدار پیش‌روی آبه و شی اولین نشست همه‌جانبه چین و ژاپن از سال 2011 تاکنون به‌شمار می‌آید و هر دو طرف ابراز امیدواری کرده‌اند که در پی این سفر، تنش‌ها میان دو کشور کاهش یابد. چین پس از بالاگرفتن مناقشات تجاری با آمریکا تلاش کرده مناسبات تجاری خود با دیگر کشورهای جهان را تقویت کند و در این میان، ژاپن یکی از مهم‌ترین اهداف تجاری پکن قلمداد می‌شود.
بی‌تردید تنش‌های تجاری دو کشور با ایالات متحده یکی از اصلی‌ترین موضوعات مذاکره رهبران چین و ژاپن خواهد بود.
بادهای تغییر
کمپانی‌ها و شرکت‌های بزرگ ژاپنی در پی آن هستند تا با عادی‌سازی روابط تجاری با چین، توان بیشتری برای رقابت با کمپانی‌های بزرگ اروپایی و آمریکایی در این کشور داشته باشند. یکی از مدیران ارشد تویوتا، بزرگ‌ترین خودروساز ژاپن، می‌گوید: «امروز دیگر مانند سال‌های گذشته از ریسک تجارت با چین صحبت نمی‌شود. شرایط به‌سرعت در حال تغییر است و با رفع بسیاری از موانع، امکان بیشتری برای حضور کمپانی‌های ژاپنی در چین فراهم شده است. چین بزرگ‌ترین شریک تجاری ژاپن محسوب می‌شود و ژاپن هم پس از ایالات متحده، دومین شریک تجاری و چهارمین سرمایه‌گذار خارجی به‌شمار می‌آید. سرمایه‌گذاری مستقیم ژاپن در چین در سال 2017 برای نخستین‌بار در پنج سال قبل از آن رشد مثبت داشت و این رشد در هشت‌ماهه ابتدایی سال 2018 نیز ادامه یافته است. قرار است در حاشیه سفر شینزو آبه به چین، نزدیک به هزار نفر از مقام‌های اقتصادی و مدیران کمپانی‌های بزرگ چین و ژاپن برای همکاری مشترک دوجانبه در کشورهای ثالث مذاکراتی را انجام دهند.
از سوی دیگر چین نیز به همکاری با ژاپن در پروژه احیای راه ابریشم نیاز دارد. بسیاری از کشورهای فقیری که در مسیر این پروژه قرار دارند، نسبت به بدهی‌های سنگینی که طرح‌های توسعه چین بر آنها تحمیل خواهد کرد، نگرانیهای زیادی دارند و مشارکت ژاپن در این پروژه، به آن اعتبار خواهد بخشید و از نگرانیهای 60 کشوری که در مسیر این پروژه بزرگ قرار دارند خواهد کاست. چین نیز باوجود اینکه انتقادها نسبت به تحمیل بدهی‌های هنگفت به کشورهایی را که در مسیر پروژه راه ابریشم قرار دارند رد کرده، اما از مشارکت ژاپن در آن استقبال می‌کند.
یکی دیگر از چالش‌های شینزو آبه فشار‌های آمریکا برای همراه‌کردن توکیو با خود در تقابل تجاری با چین است. دولت ترامپ برای منزوی‌کردن چین، به همراهی ژاپن نیاز دارد، اما این خواسته آمریکا نه‌تنها در دولت آبه بلکه در میان احزاب رقیب او نیز با واکنش منفی روبه‌رو شده است. شینزو آبه که ترجیح می‌دهد با هر دو طرف رابطه بدون تنشی داشته باشد، قصد دارد با رویکردی متفاوت اما هدفی مشابه آمریکا با چین روبه‌رو شود: متقاعدکردن چین به ایفای نقشی مسئولانه‌تر در سازوکارها و قوانین بین‌المللی.