گرد کهنگي بر آثار حاتمي نمينشيند
محمدعلی ابطحي: علي حاتمي از معدود سينماگراني است که نامش در تاريخ ايران باقي خواهد ماند. سينماگران زيادي در تاريخ ايران در سه، چهار دهه اخير ظهور پيدا کردند و آثار خوبي از خود به يادگار گذاشتند؛ اما علي حاتمي تفاوتهاي بسياري با ساير سينماگران دارد. طبعا به صورت تخصصي نميتوانم آثار حاتمي را بررسي کنم؛ اما نکته درخورتوجه در آثار او اين است که مضمون فيلمهايش شاخص و درخورتوجه است؛ يعني صرفا به ساخت پرکيفيت يک اثر فکر نميکرد؛ گرچه تمام آثارش آثار باکيفيتي بود. نکته بارز در آثارش نگاههاي تاريخي او و ارائه آن به جامعه و مردمي است که شايد تاريخ را آنگونه که بايد، نميدانند. به اعتقاد من کسي که تاريخ نميداند، نميتواند شرايط فعلي و آينده را درک کند. توجه به مقطعي از تاريخ ايران در آثار زندهياد حاتمي يکي از نکات درخورتوجه است. وقتي اميرکبير را هزاردستان يا کمالالملک را تصوير ميکند، در واقع نسل بعد را با تاريخ يک کشور آشنا ميکند؛ اينکه اين نسل داراي هويت و پشتوانه قدرتمندي بوده و ميتواند سرمايه بزرگي براي آيندگان باشد. قطعا نسل امروز با گسترش فضاهاي مجازي خيلي حوصله مطالعه تاريخ را ندارد؛ اما اين فيلمساز با آثارش نشان داد که در قبال نسل آينده احساس مسئوليت ميکند. نهتنها توجه تاريخي در آثار او چشمگير است؛ بلکه درست در شرايطي که يک هنر مظلوم واقع ميشود يا آنچنان که بايد به آن پرداخته نميشود، به آن ميپردازد. دلشدگان از آثاري است که توجه به هنر موسيقي در آن بارز است؛ اينکه هنر موسيقي از چه مسير فاخري گذر کرده تا خودش را در جامعه نگه دارد تا نسل جديد به روح پرانديشهای که پشت ساخت فيلمهاي حاتمي بوده، توجه کند. اتفاقا ديدن آثار زندهياد علي حاتمي براي نسل امروز يک ضرورت است. شايد به همين دليل است که گرد کهنگي بر آثار او نمينشيند و شايد بهايندليل آثار او مورد علاقه يکسري جريانهاي قدرتمند سياسي در کشور قرار نميگيرد. اتفاقا يک نسل هنرمند در خانواده حاتمي ادامه پيدا کرده. فرزند او ليلا حاتمي هم مسير پدر را طي کرده و او نيز معمولا در هر کاري حاضر نميشود و در آثار غيرفاخر شرکت نميکند. آثار زندهياد علي حاتمي هم خوشساخت و باکيفيت است، هم در صدر قرار گرفته است.
محمدعلی ابطحي: علي حاتمي از معدود سينماگراني است که نامش در تاريخ ايران باقي خواهد ماند. سينماگران زيادي در تاريخ ايران در سه، چهار دهه اخير ظهور پيدا کردند و آثار خوبي از خود به يادگار گذاشتند؛ اما علي حاتمي تفاوتهاي بسياري با ساير سينماگران دارد. طبعا به صورت تخصصي نميتوانم آثار حاتمي را بررسي کنم؛ اما نکته درخورتوجه در آثار او اين است که مضمون فيلمهايش شاخص و درخورتوجه است؛ يعني صرفا به ساخت پرکيفيت يک اثر فکر نميکرد؛ گرچه تمام آثارش آثار باکيفيتي بود. نکته بارز در آثارش نگاههاي تاريخي او و ارائه آن به جامعه و مردمي است که شايد تاريخ را آنگونه که بايد، نميدانند. به اعتقاد من کسي که تاريخ نميداند، نميتواند شرايط فعلي و آينده را درک کند. توجه به مقطعي از تاريخ ايران در آثار زندهياد حاتمي يکي از نکات درخورتوجه است. وقتي اميرکبير را هزاردستان يا کمالالملک را تصوير ميکند، در واقع نسل بعد را با تاريخ يک کشور آشنا ميکند؛ اينکه اين نسل داراي هويت و پشتوانه قدرتمندي بوده و ميتواند سرمايه بزرگي براي آيندگان باشد. قطعا نسل امروز با گسترش فضاهاي مجازي خيلي حوصله مطالعه تاريخ را ندارد؛ اما اين فيلمساز با آثارش نشان داد که در قبال نسل آينده احساس مسئوليت ميکند. نهتنها توجه تاريخي در آثار او چشمگير است؛ بلکه درست در شرايطي که يک هنر مظلوم واقع ميشود يا آنچنان که بايد به آن پرداخته نميشود، به آن ميپردازد. دلشدگان از آثاري است که توجه به هنر موسيقي در آن بارز است؛ اينکه هنر موسيقي از چه مسير فاخري گذر کرده تا خودش را در جامعه نگه دارد تا نسل جديد به روح پرانديشهای که پشت ساخت فيلمهاي حاتمي بوده، توجه کند. اتفاقا ديدن آثار زندهياد علي حاتمي براي نسل امروز يک ضرورت است. شايد به همين دليل است که گرد کهنگي بر آثار او نمينشيند و شايد بهايندليل آثار او مورد علاقه يکسري جريانهاي قدرتمند سياسي در کشور قرار نميگيرد. اتفاقا يک نسل هنرمند در خانواده حاتمي ادامه پيدا کرده. فرزند او ليلا حاتمي هم مسير پدر را طي کرده و او نيز معمولا در هر کاري حاضر نميشود و در آثار غيرفاخر شرکت نميکند. آثار زندهياد علي حاتمي هم خوشساخت و باکيفيت است، هم در صدر قرار گرفته است.