طرح سؤال از رئيس‌جمهور و وزير نيرو در مجلس كليد خورد
تنش سياسي آب در مجلس
ليلا مرگن : همه تنش‌هاي روز گذشته مجلس پس از سخنراني رئيس‌جمهور در جمع مردم زادگاهش و اعلام خبر آغاز پروژه انتقال آب خزر به سمنان كليد خورد. پروژه انتقال آب خزر به سمنان، پروژه‌اي است كه قرارگاه خاتم‌الانبيا مجري آن است و به اعتقاد بسياري از كارشناسان خبره، بيشتر رنگ و بوي سياسي دارد تا الزامات ناشي از كم‌آبي در استان سمنان. پروژه‌اي كه به گفته معاون قرارگاه خاتم، براي رفع نيازهاي صنعت و كشاورزي سمنان اجرائي مي‌شود، در مجلس تنش ايجاد كرده و 18 نماينده تهديد به استعفا کردند اما كسي زير بار ارتباط سخنراني ديروز حسن روحاني با استعفاي دسته‌جمعي نمايندگان اصفهان نميرود. فرداي روزي (سه‌شنبه) كه رئيس‌جمهور از رفع تمام موانع براي اجراي پروژه انتقال آب خزر به سمنان خبر داد، مجلس شاهد لابي‌هاي گسترده شد. نمايندگان مازندران دنبال جمع‌كردن امضا بودند تا از رئيس‌جمهور و وزير نيرو سؤال كنند چرا پروژه انتقال آب كليد مي‌زند و 18 نماينده استان اصفهان، استعفا‌نامه دسته‌جمعي نوشتند كه چرا رئيس‌جمهور در لايحه بودجه براي اجراي پروژه انتقال آب به استان آنها پولي اختصاص نداده است؛ دوگانه‌اي كه ديروز در مجلس
شكل گرفت، نشان مي‌دهد حضور سياسيون در تصميم‌سازي‌هاي آب ايران، همواره بدون توجه به نظرات كارشناسي بوده است. اين دخالت‌ها براي آينده كشور مي‌تواند خطرساز باشد. آينده‌اي كه با اين دخالت‌هاي غيركارشناسي از دست مي‌رود، متعلق به نسلي نيست كه براي منافع زودگذر فعلي چشم بر تبعات آتي پروژه‌هاي انتقال آب مي‌بندند اما گويا متأسفانه، كسي تمايل ندارد با اين جريان مقابله كند. كليد پروژه انتقال آب خزر به سمنان با دستان محمود احمدي‌نژاد درون قفلي چرخيد كه زبانه آن نه‌تنها باز نشده بلكه به نحوي زنگ‌زده است كه اميدي براي بازكردن آن نيست. اين پروژه، تنش‌هاي اجتماعي بر سر آب در كشور را بيشتر مي‌كند. فروردين 91 بود كه محمود احمدي‌نژاد در ميان لودرهايي كه به‌صورت نمادين براي افتتاح پروژه‌اي غيركارشناسي رديف شده بودند، حاضر شد تا دستور اجراي پروژه انتقال آب به استان زادگاهش را صادر كند. به گفته محمدرضا عطارزاده، معاون وقت آب و آبفاي وزارت نيرو پروژه انتقال آب خزر به سمنان با پيمانكاري قرارگاه خاتم‌الانبيا با اعتباري بالغ بر سه هزار ميليارد تومان آغاز به كار كرد و تا امروز، هنوز هم بحث بر سر لزوم اجراي چنين پروژه‌اي ادامه دارد.
در زمان افتتاح پروژه مسئولان وزارت نيرو اعلام كرده بودند كه سرمايه موردنياز براي اجراي چنين طرحي از منابعي غير از منابع تخصيص‌يافته براي بخش آب كشور تأمين مي‌شود و بالغ بر دو هزار ميليارد تومان سهام شركت پتروشيمي با پيمانكاران پروژه تهاتر شده و هزار ميليارد تومان باقي‌مانده نيز در طول زمان اجراي پروژه تأمين خواهد شد. اشكالات عديده‌اي بر سر راه شيرين‌سازي آب خزر وجود داشت، به همين دليل اجراي اين پروژه متوقف شد؛ اما پس از برگزاري نشست «بررسي طرح انتقال آب درياي خزر» به ميزباني استانداري سمنان در نهم آبان سال گذشته، کريم باشنا، معاون قرارگاه خاتم‌الانبيا با بيان اينکه اين طرح براي ادامه حيات کشور به‌ويژه در بخش کشاورزي و صنعت سمنان يک اصل اساسي است، از فعال‌شدن آن با مشاركت قرارگاه خاتم‌الانبيا خبر داد. از آن زمان تاكنون گروه‌هاي زيادي تلاش كردند كه غيرعلمي‌بودن اين طرح را به اثبات برسانند اما گويا گوش رئيس‌جمهور به نصايح كارشناسي بدهكار نيست زيرا حسن روحاني سه‌شنبه بدون درنظرگرفتن تبعات اقتصادي و اجتماعي طرح انتقال آب خزر به سمنان، با وجود هشدارهاي زياد كارشناسان، از رفع تمام موانع اين طرح براي به مرحله اجرا
رسيدن، خبر داد.
اعتراض نمايندگان 3 استان شمالي به رئيس‌جمهور
در‌حالي‌كه رئيس‌جمهور هنوز هم در ميان مردم زادگاهش مشغول سخنراني است، در مجلس غوغايي به پا شده است. زيرا او در جمع مردم سمنان طرحي را دوباره زنده كرده كه نمايندگان مجلس در جريان تصويب لايحه بودجه سال 96، آن را فاقد اولويت تشخيص دادند و بودجه آن را حذف كرده بودند. ديروز تمام نمايندگان سه استان شمالي در صحن علني مجلس مراتب اعتراض خود را به رئيس‌جمهور درباره پروژه انتقال آب خزر به سمنان اعلام كردند. علي‌محمد شاعري، نماينده مردم بهشهر در مجلس شوراي اسلامي، در گفت‌وگو با «شرق» از تلاش 12 نماينده استان مازندران براي كليد‌زدن طرح سؤال از رئيس‌جمهوری و وزير نيرو خبر مي‌دهد. او ميگويد: رضا اردكانيان، وزير نيرو، در جلسات رأي اعتماد، همواره اعلام مي‌كرد هيچ برنامه‌اي براي انتقال آب خزر ندارد، اما حال كه رئيس‌جمهور درباره رفع موانع اجراي اين پروژه سخن گفته است، از وزير نيرو درباره آن سؤال خواهيم كرد. به گفته شاعري، درياي خزر يك درياي بسته است و هر گونه دخالت در اين دريا، موجب به‌هم‌خوردن اكوسيستم طبيعي اين محيط آبي بسته مي‌شود. انتقال آب از خزر به سمنان يا هر نقطه ديگري موجب افزايش غلظت نمك و آلودگي خزر و افزايش دما
و همچنين پرشدن تالاب‌هايي كه متصل به درياي خزر هستند، خواهد شد و با توجه به اينكه برداشت آب از درياي خزر، باعث پس‌روي آب ساحل مي‌شود، بسياري از تأسيسات حاشيه خزر مثل بنادر نيروگاه‌ها و ساير تأسيسات مرتبط با آب درياي خزر، دچار آسيب‌هاي جدي و خسارت‌هاي جبران‌ناپذيري خواهند شد. او ادامه مي‌دهد: با توجه به قرار‌گرفتن ايران در شرايط خشك‌سالي، آغاز اجراي پروژه انتقال آب خزر به سمنان مي‌تواند مجموعه ديگري از پروژه‌هاي انتقال آب به ساير استان‌ها نظير تهران، اصفهان، خراسان شمالي يا ساير استان‌ها را كليد بزند و اجراي چنين طرح‌هايي به مفهوم به‌خطر‌افتادن اقتصاد و معيشت مردم شمال كشور است. نماينده مردم بهشهر تأكيد مي‌كند: اجراي خط انتقال اين پروژه، باعث از‌بين‌رفتن بخشي از جنگل‌هاي هيركاني مي‌شود؛ اين پروژه، طرحي مطالعه‌‌نشده، غيرفني و غيركارشناسي است و اجازه نخواهيم داد بار ديگر فاجعه درياچه اروميه در خزر تكرار شود. او يادآور مي‌شود: رئيس‌جمهور فقط رئيس‌جمهور مردم سمنان نيست و متعلق به كل ايران است و بايد منافع همه مردم را يكسان در نظر بگيرد.
استعفاي دسته‌جمعي نمايندگان اصفهان
سخنان رئيس‌جمهوری نه تنها بسياري از كارشناسان را شوكه كرده است، زيرا هيچ منطق اقتصادي پشت تصميم دولت براي اجراي پروژه انتقال آب خزر به سمنان نيست، بلكه يأس و سرخوردگي را جايگزين تلاش براي اصلاح و بهبود روش‌هاي مصرف آب در مناطق خشك مركزي خواهد كرد. اظهارات روحاني در جمع مردم زادگاهش در ميان نمايندگان مجلس شوراي اسلامي هم واكنش‌هاي متعددی را به‌همراه داشته است. بخشي از نمايندگان سمنان كه در سفر همراه او بودند، با كف و سوت و ابراز خوشحالي، در زمان سخنراني روحاني، تصميم رئيس‌جمهوری را تأييد كردند، اما نمايندگان شمال قصد دارند با طرح سؤال، حسن روحاني را تا مرز استيضاح پيش ببرند. در اين ميان، نمايندگان اصفهان هم كه اين روزها شاهد تنش‌هاي اجتماعي متعدد در استان خود هستند، بي‌‌كار ننشسته و ديروز، يعني درست يك روز بعد از سخنراني حسن روحاني در سمنان، استعفاي دسته‌جمعي خود را به هيئت‌رئيسه مجلس تقديم كردند. شاعري، عضو كميسيون كشاورزي مجلس شوراي اسلامي، تلاش مي‌كند كه درباره استعفاي تمام 18 نماينده استان اصفهان اظهار نظر نكند. او به اين پرسش كه آيا سزاست، استان اصفهان به قيمت نابودي مردم خوزستان و ساكنان حوضه آبريز
كارون بزرگ، آباد شود؟ اين‌گونه پاسخ مي‌دهد: هرگونه پروژه انتقال آب بايد ارزيابي شود. باید به ملاحظات اقتصادي، اجتماعي و زيست‌محيطي آن توجه شود و حتما بايد بررسي كارشناسي در همه ابعاد صورت گيرد. بعد از بررسي‌هاي جامع و ارزيابي جامعي كه صورت مي‌گيرد، بايد درباره طرح‌ها تصميم‌گيري كرد.
عدم تخصيص بودجه انتقال آب، دليل استعفا
اصغر سليمي، نماينده مردم سميرم در مجلس شوراي اسلامي، يكي از نمايندگان مستعفي استان اصفهان است. او در گفت‌وگو با «شرق» اگرچه تلاش مي‌كند كه اعلام كند استعفاي دسته‌جمعي نمايندگان اصفهان هيچ ربطي به اجراي پروژه خزر به سمنان ندارد، اما يادآور مي‌شود: رئيس‌جمهور قول داد كه آب را در بستر رودخانه زاينده‌رود جاري كند. ما چيزي نديديم اما حالا مي‌گويند مي‌خواهيم از خزر براي سمنان آب بياوريم. براي سمنان كه از قديم‌الايام آب نداشته است، قرار است پروژه انتقال آب اجرا شود. ما اگر بخواهيم قياس هم بكنيم، بايد در اصفهان كه آب بوده است، آب جاري كنيم. اگر اولويتي هست، بايد سمنان در مرحله بعدي باشد و اولويت اصلی انتقال آب به اصفهان باشد. به گفته سليمي، چند سالي است كه در بالادست زاينده‌رود، آب به شكل غيرعلمي برداشت شده و تپه‌ها را درختكاري كرده‌اند. اجازه نمي‌دهند آب به منطقه برسد، به همين دلیل آب شرب و كشاورزي مردم منطقه دچار مشكل شده است. او اضافه مي‌كند: انتظار اين بود كه پروژه تونل كوهرنگ سه اجرائي شود و اعتبار و بودجه براي آن بگذارند. متأسفانه وزارت نيرو اين كار را انجام نداده است و طبق رايزني‌هايي كه انجام داديم، براي
اين قسمت بودجه ديده نشده است. نمايندگان اصرار دارند كه براي طرح انتقال آب اصفهان، بودجه گذاشته شود و مردم اصفهان توقع دارند در بستر زاينده‌رود آب ببينند.
ليلا مرگن : همه تنش‌هاي روز گذشته مجلس پس از سخنراني رئيس‌جمهور در جمع مردم زادگاهش و اعلام خبر آغاز پروژه انتقال آب خزر به سمنان كليد خورد. پروژه انتقال آب خزر به سمنان، پروژه‌اي است كه قرارگاه خاتم‌الانبيا مجري آن است و به اعتقاد بسياري از كارشناسان خبره، بيشتر رنگ و بوي سياسي دارد تا الزامات ناشي از كم‌آبي در استان سمنان. پروژه‌اي كه به گفته معاون قرارگاه خاتم، براي رفع نيازهاي صنعت و كشاورزي سمنان اجرائي مي‌شود، در مجلس تنش ايجاد كرده و 18 نماينده تهديد به استعفا کردند اما كسي زير بار ارتباط سخنراني ديروز حسن روحاني با استعفاي دسته‌جمعي نمايندگان اصفهان نميرود. فرداي روزي (سه‌شنبه) كه رئيس‌جمهور از رفع تمام موانع براي اجراي پروژه انتقال آب خزر به سمنان خبر داد، مجلس شاهد لابي‌هاي گسترده شد. نمايندگان مازندران دنبال جمع‌كردن امضا بودند تا از رئيس‌جمهور و وزير نيرو سؤال كنند چرا پروژه انتقال آب كليد مي‌زند و 18 نماينده استان اصفهان، استعفا‌نامه دسته‌جمعي نوشتند كه چرا رئيس‌جمهور در لايحه بودجه براي اجراي پروژه انتقال آب به استان آنها پولي اختصاص نداده است؛ دوگانه‌اي كه ديروز در مجلس
شكل گرفت، نشان مي‌دهد حضور سياسيون در تصميم‌سازي‌هاي آب ايران، همواره بدون توجه به نظرات كارشناسي بوده است. اين دخالت‌ها براي آينده كشور مي‌تواند خطرساز باشد. آينده‌اي كه با اين دخالت‌هاي غيركارشناسي از دست مي‌رود، متعلق به نسلي نيست كه براي منافع زودگذر فعلي چشم بر تبعات آتي پروژه‌هاي انتقال آب مي‌بندند اما گويا متأسفانه، كسي تمايل ندارد با اين جريان مقابله كند. كليد پروژه انتقال آب خزر به سمنان با دستان محمود احمدي‌نژاد درون قفلي چرخيد كه زبانه آن نه‌تنها باز نشده بلكه به نحوي زنگ‌زده است كه اميدي براي بازكردن آن نيست. اين پروژه، تنش‌هاي اجتماعي بر سر آب در كشور را بيشتر مي‌كند. فروردين 91 بود كه محمود احمدي‌نژاد در ميان لودرهايي كه به‌صورت نمادين براي افتتاح پروژه‌اي غيركارشناسي رديف شده بودند، حاضر شد تا دستور اجراي پروژه انتقال آب به استان زادگاهش را صادر كند. به گفته محمدرضا عطارزاده، معاون وقت آب و آبفاي وزارت نيرو پروژه انتقال آب خزر به سمنان با پيمانكاري قرارگاه خاتم‌الانبيا با اعتباري بالغ بر سه هزار ميليارد تومان آغاز به كار كرد و تا امروز، هنوز هم بحث بر سر لزوم اجراي چنين پروژه‌اي ادامه دارد.
در زمان افتتاح پروژه مسئولان وزارت نيرو اعلام كرده بودند كه سرمايه موردنياز براي اجراي چنين طرحي از منابعي غير از منابع تخصيص‌يافته براي بخش آب كشور تأمين مي‌شود و بالغ بر دو هزار ميليارد تومان سهام شركت پتروشيمي با پيمانكاران پروژه تهاتر شده و هزار ميليارد تومان باقي‌مانده نيز در طول زمان اجراي پروژه تأمين خواهد شد. اشكالات عديده‌اي بر سر راه شيرين‌سازي آب خزر وجود داشت، به همين دليل اجراي اين پروژه متوقف شد؛ اما پس از برگزاري نشست «بررسي طرح انتقال آب درياي خزر» به ميزباني استانداري سمنان در نهم آبان سال گذشته، کريم باشنا، معاون قرارگاه خاتم‌الانبيا با بيان اينکه اين طرح براي ادامه حيات کشور به‌ويژه در بخش کشاورزي و صنعت سمنان يک اصل اساسي است، از فعال‌شدن آن با مشاركت قرارگاه خاتم‌الانبيا خبر داد. از آن زمان تاكنون گروه‌هاي زيادي تلاش كردند كه غيرعلمي‌بودن اين طرح را به اثبات برسانند اما گويا گوش رئيس‌جمهور به نصايح كارشناسي بدهكار نيست زيرا حسن روحاني سه‌شنبه بدون درنظرگرفتن تبعات اقتصادي و اجتماعي طرح انتقال آب خزر به سمنان، با وجود هشدارهاي زياد كارشناسان، از رفع تمام موانع اين طرح براي به مرحله اجرا
رسيدن، خبر داد.
اعتراض نمايندگان 3 استان شمالي به رئيس‌جمهور
در‌حالي‌كه رئيس‌جمهور هنوز هم در ميان مردم زادگاهش مشغول سخنراني است، در مجلس غوغايي به پا شده است. زيرا او در جمع مردم سمنان طرحي را دوباره زنده كرده كه نمايندگان مجلس در جريان تصويب لايحه بودجه سال 96، آن را فاقد اولويت تشخيص دادند و بودجه آن را حذف كرده بودند. ديروز تمام نمايندگان سه استان شمالي در صحن علني مجلس مراتب اعتراض خود را به رئيس‌جمهور درباره پروژه انتقال آب خزر به سمنان اعلام كردند. علي‌محمد شاعري، نماينده مردم بهشهر در مجلس شوراي اسلامي، در گفت‌وگو با «شرق» از تلاش 12 نماينده استان مازندران براي كليد‌زدن طرح سؤال از رئيس‌جمهوری و وزير نيرو خبر مي‌دهد. او ميگويد: رضا اردكانيان، وزير نيرو، در جلسات رأي اعتماد، همواره اعلام مي‌كرد هيچ برنامه‌اي براي انتقال آب خزر ندارد، اما حال كه رئيس‌جمهور درباره رفع موانع اجراي اين پروژه سخن گفته است، از وزير نيرو درباره آن سؤال خواهيم كرد. به گفته شاعري، درياي خزر يك درياي بسته است و هر گونه دخالت در اين دريا، موجب به‌هم‌خوردن اكوسيستم طبيعي اين محيط آبي بسته مي‌شود. انتقال آب از خزر به سمنان يا هر نقطه ديگري موجب افزايش غلظت نمك و آلودگي خزر و افزايش دما
و همچنين پرشدن تالاب‌هايي كه متصل به درياي خزر هستند، خواهد شد و با توجه به اينكه برداشت آب از درياي خزر، باعث پس‌روي آب ساحل مي‌شود، بسياري از تأسيسات حاشيه خزر مثل بنادر نيروگاه‌ها و ساير تأسيسات مرتبط با آب درياي خزر، دچار آسيب‌هاي جدي و خسارت‌هاي جبران‌ناپذيري خواهند شد. او ادامه مي‌دهد: با توجه به قرار‌گرفتن ايران در شرايط خشك‌سالي، آغاز اجراي پروژه انتقال آب خزر به سمنان مي‌تواند مجموعه ديگري از پروژه‌هاي انتقال آب به ساير استان‌ها نظير تهران، اصفهان، خراسان شمالي يا ساير استان‌ها را كليد بزند و اجراي چنين طرح‌هايي به مفهوم به‌خطر‌افتادن اقتصاد و معيشت مردم شمال كشور است. نماينده مردم بهشهر تأكيد مي‌كند: اجراي خط انتقال اين پروژه، باعث از‌بين‌رفتن بخشي از جنگل‌هاي هيركاني مي‌شود؛ اين پروژه، طرحي مطالعه‌‌نشده، غيرفني و غيركارشناسي است و اجازه نخواهيم داد بار ديگر فاجعه درياچه اروميه در خزر تكرار شود. او يادآور مي‌شود: رئيس‌جمهور فقط رئيس‌جمهور مردم سمنان نيست و متعلق به كل ايران است و بايد منافع همه مردم را يكسان در نظر بگيرد.
استعفاي دسته‌جمعي نمايندگان اصفهان
سخنان رئيس‌جمهوری نه تنها بسياري از كارشناسان را شوكه كرده است، زيرا هيچ منطق اقتصادي پشت تصميم دولت براي اجراي پروژه انتقال آب خزر به سمنان نيست، بلكه يأس و سرخوردگي را جايگزين تلاش براي اصلاح و بهبود روش‌هاي مصرف آب در مناطق خشك مركزي خواهد كرد. اظهارات روحاني در جمع مردم زادگاهش در ميان نمايندگان مجلس شوراي اسلامي هم واكنش‌هاي متعددی را به‌همراه داشته است. بخشي از نمايندگان سمنان كه در سفر همراه او بودند، با كف و سوت و ابراز خوشحالي، در زمان سخنراني روحاني، تصميم رئيس‌جمهوری را تأييد كردند، اما نمايندگان شمال قصد دارند با طرح سؤال، حسن روحاني را تا مرز استيضاح پيش ببرند. در اين ميان، نمايندگان اصفهان هم كه اين روزها شاهد تنش‌هاي اجتماعي متعدد در استان خود هستند، بي‌‌كار ننشسته و ديروز، يعني درست يك روز بعد از سخنراني حسن روحاني در سمنان، استعفاي دسته‌جمعي خود را به هيئت‌رئيسه مجلس تقديم كردند. شاعري، عضو كميسيون كشاورزي مجلس شوراي اسلامي، تلاش مي‌كند كه درباره استعفاي تمام 18 نماينده استان اصفهان اظهار نظر نكند. او به اين پرسش كه آيا سزاست، استان اصفهان به قيمت نابودي مردم خوزستان و ساكنان حوضه آبريز
كارون بزرگ، آباد شود؟ اين‌گونه پاسخ مي‌دهد: هرگونه پروژه انتقال آب بايد ارزيابي شود. باید به ملاحظات اقتصادي، اجتماعي و زيست‌محيطي آن توجه شود و حتما بايد بررسي كارشناسي در همه ابعاد صورت گيرد. بعد از بررسي‌هاي جامع و ارزيابي جامعي كه صورت مي‌گيرد، بايد درباره طرح‌ها تصميم‌گيري كرد.
عدم تخصيص بودجه انتقال آب، دليل استعفا
اصغر سليمي، نماينده مردم سميرم در مجلس شوراي اسلامي، يكي از نمايندگان مستعفي استان اصفهان است. او در گفت‌وگو با «شرق» اگرچه تلاش مي‌كند كه اعلام كند استعفاي دسته‌جمعي نمايندگان اصفهان هيچ ربطي به اجراي پروژه خزر به سمنان ندارد، اما يادآور مي‌شود: رئيس‌جمهور قول داد كه آب را در بستر رودخانه زاينده‌رود جاري كند. ما چيزي نديديم اما حالا مي‌گويند مي‌خواهيم از خزر براي سمنان آب بياوريم. براي سمنان كه از قديم‌الايام آب نداشته است، قرار است پروژه انتقال آب اجرا شود. ما اگر بخواهيم قياس هم بكنيم، بايد در اصفهان كه آب بوده است، آب جاري كنيم. اگر اولويتي هست، بايد سمنان در مرحله بعدي باشد و اولويت اصلی انتقال آب به اصفهان باشد. به گفته سليمي، چند سالي است كه در بالادست زاينده‌رود، آب به شكل غيرعلمي برداشت شده و تپه‌ها را درختكاري كرده‌اند. اجازه نمي‌دهند آب به منطقه برسد، به همين دلیل آب شرب و كشاورزي مردم منطقه دچار مشكل شده است. او اضافه مي‌كند: انتظار اين بود كه پروژه تونل كوهرنگ سه اجرائي شود و اعتبار و بودجه براي آن بگذارند. متأسفانه وزارت نيرو اين كار را انجام نداده است و طبق رايزني‌هايي كه انجام داديم، براي
اين قسمت بودجه ديده نشده است. نمايندگان اصرار دارند كه براي طرح انتقال آب اصفهان، بودجه گذاشته شود و مردم اصفهان توقع دارند در بستر زاينده‌رود آب ببينند.