طب سنتی یا مداخله در امور پزشکی
مهسا خوشاخلاق.پژوهشگر حقوق پزشکی
طب سنتی بهعنوان یکی از شاخههای پزشکی باید از سوی پزشکان یا متخصصان واجد مدارک قانونی و مؤسساتی که پروانه دارند، انجام شود. نبود چارچوبهای قانونی لازم در این زمینه، موجب میشود برخی از اقدامات غیرقانونی در طب سنتی، مداخله در امور پزشکی محسوب شود. وزارت بهداشت بهعنوان نهاد متولی قانونمندکردن فعالیت شاغلان حوزه سلامت و نظارت بر حفظ و تأمین سلامت جامعه، موظف است با تصویب مقررات انجام طب سنتی را نظاممند کند تا نهتنها بیماران بتوانند از خدمات طب سنتی بهرهمند شوند، بلکه با نظارتهای قانونی لازم، احتمال خطر و آسیب بر سلامت آنان نیز تا حد امکان کاهش یابد.بر اساس ماده ۳ قانون مربوط به مقررات امور پزشکی، دارویی و مواد خوردنی و آشامیدنی سال ۱۳۳۴، مبادرت به هریک از موارد زیر جرم مداخله در امور پزشکی محسوب میشود و مجازات آن حبس و جریمه نقدی و تعطیلی محل کار از سوی وزارت بهداشت است: ۱- هرگونه اشتغال به امور پزشکی، داروسازی، دندانپزشکی، آزمایشگاهی، فیزیوتراپی و مامایی بدون پروانه رسمی، ۲- تأسیس مؤسسات پزشکی بدون اخذ مجوز و پروانه از وزارت بهداشت، ۳- واگذاری پروانه به دیگران و ۴-استفاده از پروانه دیگری. در راستای زدودن ابهامات، اجتناب از تعطیلی کامل طب سنتی و منع و مجازاتکردن افراد بدون صلاحیتی که به دلیل نداشتن تخصص و مهارت کافی موجب آسیب بیماران شدهاند، انجام طب سنتی به چند روش قانونمند ازجمله تأسیس سلامتکده، در مطب یا واحد طب سنتی درمانگاههای عمومی ممکن شده است.سلامتکدهها مؤسساتی مختص انجام طب سنتی هستند و به موجب مقررات، فقط باید از طریق پزشکان و مشروط به اخذ پروانه از وزارت بهداشت و اشتغال دائم یک نفر مسئول فنی دارای مدرک طب سنتی تأسیس شوند. همچنین باید تمام خدمات در آنها از سوی پزشکانی که تخصص طب سنتی دارند یا پزشکانی که دوره آموزشی تأییدشده از سوی وزارت بهداشت را گذراندهاند، ارائه شود. انجام برخی روشهای درمانی دستی مهم، فقط در سلامتکدهها مجاز است.برای انجام طب مکمل (مانند طب سوزنی، چینی، هومیوتراپی، کایروپراکتیک و ناتروپاتی) باید مجوزهای جداگانهای اخذ شود و پزشکی با تخصص طب مکمل در سلامتکده اشتغال یابد. همه پزشکان متخصص طب سنتی یا سایر پزشکان دورهدیده میتوانند با رعایت ضوابط، به ارائه خدمات مشاوره در اصلاح مزاج، حفظ سلامتی و اصلاح سبک زندگی و تشخیص یا درمان بیماری اقدام کنند. انجام حجامت و زالودرمانی در مطب، فقط باید به دست افراد با حداقل مدرک فوقدیپلم پیراپزشکی یا گواهی معتبر از وزارت بهداشت و تحت نظر پزشک متخصص مجاز است.خبرگان و افراد باتجربه در انجام طب سنتی که پزشک نیستند نیز مشروط بر گذراندن دورههای آموزشی مدون و موفقیت در آزمون، مجاز به انجام خدمات طب سنتی میشوند.هرگونه اقدام به طب سنتی از سوی اشخاص بدون صلاحیت و بدون رعایت شرایط و مقررات یادشده، مداخله در امور پزشکی محسوب شده و این مداخلات فینفسه جرم هستند؛ به این معنا که وزارت بهداشت بهمحض اطلاع از وجود چنین فعالیتهای غیرقانونی، حتی اگر شاکی خصوصی نیز نداشته باشند، باید مراکز را تعطیل و دایرکنندگان را مجازات کند.
طب سنتی بهعنوان یکی از شاخههای پزشکی باید از سوی پزشکان یا متخصصان واجد مدارک قانونی و مؤسساتی که پروانه دارند، انجام شود. نبود چارچوبهای قانونی لازم در این زمینه، موجب میشود برخی از اقدامات غیرقانونی در طب سنتی، مداخله در امور پزشکی محسوب شود. وزارت بهداشت بهعنوان نهاد متولی قانونمندکردن فعالیت شاغلان حوزه سلامت و نظارت بر حفظ و تأمین سلامت جامعه، موظف است با تصویب مقررات انجام طب سنتی را نظاممند کند تا نهتنها بیماران بتوانند از خدمات طب سنتی بهرهمند شوند، بلکه با نظارتهای قانونی لازم، احتمال خطر و آسیب بر سلامت آنان نیز تا حد امکان کاهش یابد.بر اساس ماده ۳ قانون مربوط به مقررات امور پزشکی، دارویی و مواد خوردنی و آشامیدنی سال ۱۳۳۴، مبادرت به هریک از موارد زیر جرم مداخله در امور پزشکی محسوب میشود و مجازات آن حبس و جریمه نقدی و تعطیلی محل کار از سوی وزارت بهداشت است: ۱- هرگونه اشتغال به امور پزشکی، داروسازی، دندانپزشکی، آزمایشگاهی، فیزیوتراپی و مامایی بدون پروانه رسمی، ۲- تأسیس مؤسسات پزشکی بدون اخذ مجوز و پروانه از وزارت بهداشت، ۳- واگذاری پروانه به دیگران و ۴-استفاده از پروانه دیگری. در راستای زدودن ابهامات، اجتناب از تعطیلی کامل طب سنتی و منع و مجازاتکردن افراد بدون صلاحیتی که به دلیل نداشتن تخصص و مهارت کافی موجب آسیب بیماران شدهاند، انجام طب سنتی به چند روش قانونمند ازجمله تأسیس سلامتکده، در مطب یا واحد طب سنتی درمانگاههای عمومی ممکن شده است.سلامتکدهها مؤسساتی مختص انجام طب سنتی هستند و به موجب مقررات، فقط باید از طریق پزشکان و مشروط به اخذ پروانه از وزارت بهداشت و اشتغال دائم یک نفر مسئول فنی دارای مدرک طب سنتی تأسیس شوند. همچنین باید تمام خدمات در آنها از سوی پزشکانی که تخصص طب سنتی دارند یا پزشکانی که دوره آموزشی تأییدشده از سوی وزارت بهداشت را گذراندهاند، ارائه شود. انجام برخی روشهای درمانی دستی مهم، فقط در سلامتکدهها مجاز است.برای انجام طب مکمل (مانند طب سوزنی، چینی، هومیوتراپی، کایروپراکتیک و ناتروپاتی) باید مجوزهای جداگانهای اخذ شود و پزشکی با تخصص طب مکمل در سلامتکده اشتغال یابد. همه پزشکان متخصص طب سنتی یا سایر پزشکان دورهدیده میتوانند با رعایت ضوابط، به ارائه خدمات مشاوره در اصلاح مزاج، حفظ سلامتی و اصلاح سبک زندگی و تشخیص یا درمان بیماری اقدام کنند. انجام حجامت و زالودرمانی در مطب، فقط باید به دست افراد با حداقل مدرک فوقدیپلم پیراپزشکی یا گواهی معتبر از وزارت بهداشت و تحت نظر پزشک متخصص مجاز است.خبرگان و افراد باتجربه در انجام طب سنتی که پزشک نیستند نیز مشروط بر گذراندن دورههای آموزشی مدون و موفقیت در آزمون، مجاز به انجام خدمات طب سنتی میشوند.هرگونه اقدام به طب سنتی از سوی اشخاص بدون صلاحیت و بدون رعایت شرایط و مقررات یادشده، مداخله در امور پزشکی محسوب شده و این مداخلات فینفسه جرم هستند؛ به این معنا که وزارت بهداشت بهمحض اطلاع از وجود چنین فعالیتهای غیرقانونی، حتی اگر شاکی خصوصی نیز نداشته باشند، باید مراکز را تعطیل و دایرکنندگان را مجازات کند.