|

در نشست «یغمای کودکی» به‌منظور بررسی نتایج پژوهش درباره پدیده زباله‌گردی کودکان مطرح شد

رانت میلیاردی زباله‌ها

شرق: «وجود رانت میلیاردی در حوزه جمع‌آوری زباله‌های شهری»، «فعالیت 14 هزار زباله‌گرد در کشور»، «90 درصد زباله‌گردها مهاجر هستند» و «50 درصد زباله‌گردها کودکان 11 تا 17 ساله هستند»؛ این آمار و بسیاری نکات و نتایج دیگر را روز گذشته سخنرانان در نشستی با عنوان یغمای کودکی که به‌منظور بررسی نتایج پژوهش شناخت، پیشگیری و کنترل پدیده زباله‌گردی کودکان در تهران برگزار شد، اعلام کردند. احمد میدری، معاون رفاه اجتماعی وزارت رفاه، فرشید یزدانی، مدیرعامل انجمن حمایت از حقوق کودکان، کامیل احمدی، سرپرست پژوهش زباله‌گردی کودکان و بهاره آروین، عضو شورای شهر تهران از‌جمله کسانی بودند که در این برنامه سخنرانی کردند. احمد میدری، معاون رفاه اجتماعی وزارت کار، تعاون و رفاه اجتماعی در این نشست گفت: برخی مسائل سیاست‌گذاری‌ها درباره زباله‌گردی، به‌ویژه زباله‌گردی کودکان پیچیده است؛ مثل ساختن مدرسه که کار آسانی است اما ارتقای آموزش سخت است؛ تلاش‌هایی صورت گرفته اما به نتیجه نرسیده‌ایم. چراکه برخی از ما به ارزش‌هایی پایبندیم که امکان راه‌حل را برای ما بسته است. این ارزش‌ها چیست؟ اول اینکه خیلی از ما نمی‌خواهیم حضور اتباع افغان در ایران را به‌عنوان ارزش بشناسیم و آن را بپذیریم. دو تا سه میلیون کارگر افغان داریم که ۷۰۰ هزار نفر آنها رسمی هستند. سعی داشتیم برای رسمی‌کردن ورود اتباع افغان در ایران قدم برداریم اما خانه کارگر مانع از این کار شد. میدری افزود: آنها معتقد بودند که طبق قانون کار ایران باید کارگر ماهر وارد کشور شود و در نهایت برای رایزنی در این زمینه حاضر به شرکت در جلسه نبودند تا به اتفاق‌نظری مشترک برسیم. این مشکلات حل نمی‌شود مگر اینکه درباره سیاست‌هایمان تجدیدنظر کنیم و به یک اتفاق‌نظر مشترک برسیم.
سهم کودکان از زباله‌گردی 2/4 درصد است
در ادامه نشست فرشید یزدانی، مدیرعامل انجمن حمایت از حقوق کودکان با اشاره به عنوان این پژوهش گفت: در پژوهش «یغمای کودکی» نصف تهران را به‌صورت دقیق اسکن کرده‌ایم و نصف دیگر آن به‌صورت سریع اسکن شده است. این پژوهش مبتنی بر داده‌های میدانی ما و مصاحبه‌هایی است که با کودکان کار و اربابان آنها انجام شده است. در این تحقیق مشخص شد ۱۴ هزار زباله‌گرد در تهران وجود دارد كه از این تعداد چهار هزار و ۷۰۰ نفر آنها یعنی یک سوم کودک هستند؛ کودکانی اغلب تبعه افغانستان. یزدانی اضافه کرد: طبق این پژوهش و با رقم سال گذشته، سود زباله‌های خشک ۲,۶۰۰ میلیارد تومان است اما از این مبلغ ۲۰۰ میلیارد به شهرداری می‌رسد و بخشی به پیمانکاران و اربابان تعلق می‌گیرد و در این میان سهمی که زباله‌گردهای کودک می‌برند ۴/۲ درصد از مجموع 15/6 درصد سهم زباله‌گردهاست که بسیار ناچیز است.
۸۹ درصد زباله‌گردها مهاجرند
فرشید خضری از اعضای انجمن و دستیار پژوهش کودکان زباله‌گرد نيز در بخش ديگري از نشست درباره یافته‌های این پژوهش با بیان اینکه در این پژوهش آنها با ۳۰۲ زباله‌گرد که ۵۲ درصد آنها کودک بودند، مصاحبه کرده‌اند، گفت: عوامل اصلی زباله‌گردی در سطح تهران فقر، فقدان فرصت‌های اقتصادی و شیوه مدیریت پسماندهای شهری است. این در حالی است که قدمت شهرداری صد سال است اما تاکنون موفق شده با راه‌اندازی غرفه‌های بازیافت و ماشین‌های مخصوص جمع‌آوری زباله فقط حدود ۱۵ درصد از زباله‌های شهر تهران را جمع‌آوری کند. واگذاری مناطق به پیمانکاران و نحوه اجرای کار آنها غیرقانونی است و این در حالی است که زباله‌گردها به لباس و ابزار ایمنی تجهیز نشده‌اند و دراین‌بین از کودکان نیز برای جمع‌آوری زباله استفاده می‌شود. او همچنين با اشاره به اینکه ۸۹ درصد زباله‌گردها به شیوه غیرقانونی وارد کشور شده‌اند، تصریح کرد: عوامل زیادی در ایجاد زباله‌گردی اثر دارد. ازجمله تبعیض‌های ساختاری و بین‌فردی، شکل‌گیری بازار زباله، شبکه‌های روابط اجتماعی و کار میان زباله‌گردها که یکدیگر را وارد این کار می‌کنند.خضری درباره پیامدهای زباله‌گردی گفت: کیفیت پایین زندگی، آسیب‌های جسمی و روانی (۷۳ درصد زباله‌گردها هنگام کار زخمی می‌شوند)، بیمارشدن زباله‌گردها، تأثیر منفی بر رشد عاطفی، هیجانی و ذهنی فرد و قربانی جرم و خشونت شدن ازجمله پیامدهای زباله‌گردی است. علاوه بر اين افراد زباله‌گرد ۶۹ درصد از سوی شهرداری، ۴۲ درصد از سوی شهروندان، ۱۴ درصد از سمت زباله‌گردهای دیگر و ۱۲ درصد از سوی نیروهای رسمی مثل مأموران نیروی انتظامی مورد خشونت قرار می‌گیرند.
سود 200ميلياردي شهرداری
در ادامه این نشست، کامیل احمدی، مردم‌شناس و سرپرست پژوهش زباله‌گردی کودکان، درباره راهکارهای رسیدگی به این پدیده گفت: ادغام بخش غیررسمی و رسمی از راهکارهای رسیدگی به این پدیده است. همچنين مکانیزه‌کردن سیستم جمع‌آوری پسماند، نظارت بر اجرای قوانین پسماند، تغییر شیوه مدیریت شهر و... از جمله موارد کاهش زباله‌گردی در شهر هستند.احمدی در ادامه تصریح کرد: از جمع‌آوری پسماند خشک شهرداری ۲۰۰ میلیارد و پیمان‌کاران ۵۶۶ میلیارد تومان سود می‌برند. این درحالی است که پیمان‌کاران بخشی از این پول را به صاحب‌کاران می‌دهند. قسمتی از این درآمد به صاحبان گود و گاراژداران که زباله در آنجا دپو می‌شود، داده می‌شود و فقط اندکی از این پول به کودکان و سایر زباله‌گردان می‌رسد. قسمت بد ماجرا این است که افراد زیادی از خانواده‌ها و کودکان ایرانی نیز وارد این چرخه می‌شوند. در واقع به دلیل دست به نقدبودن و دردسترس‌بودن زباله افراد زیادی به این شغل متمایل می‌شوند. شاید اگر نظارت دقیق‌تری بر پیمان‌کاران صورت گیرد و شورای شهر تهران به این حوزه ورود کند، زیرساخت‌های آموزش شهروندان فراهم شود و به آنها آموزش دهیم که زباله‌های تر و خشک را از هم جدا کنند و الگوی مصرفی‌مان را تغییر دهیم چراکه ما به‌شدت جامعه مصرف‌گرایی هستیم و انبوهی از زباله‌های ما را کاغذ و کیسه‌های نایلونی تشکیل می‌دهند و شاید اگر زباله‌گردها را در تدوین قوانین و مدیریت زباله‌های شهری مشارکت دهیم، تعداد کودکان زباله‌گرد در سطح شهر کم شود.احمدی در ادامه صحبت‌هایش با اشاره به راهکارهای دیگر برای کاهش پدیده زباله‌گردی در شهر افزود: حذف کودکان زباله‌گرد زیر ۱۵ سال از چرخه زباله‌گردی، برگشت‌دادن امن زباله‌گردهای مهاجر زیر ۱۵ سال با شرایط به کشورشان، حذف کودکان زباله‌گرد بالای ۱۵ سال و ماندن آنها در ایران مشروط به داشتن سرپرست، مهارت‌آموزی برای حرفه و اشتغال، فراهم‌کردن فرصت‌های جایگزین اشتغال و درآمد برای آنها، تأمین امنیت و اجازه کار نیمه‌وقت، داشتن بیمه و خدمات، آموزش و پرورش رایگان و تخصیص درآمدهای شهرداری به این مورد می‌تواند از جمله راهکارهای دیگر برای کاهش زباله‌گردی کودکان در تهران باشد.
رانت در پسماند های خشک و تر
بهاره آروین، عضو شورای شهر تهران نیز كه در اين نشست حضور داشت، در اين‌باره گفت: ما درخواست همکاری و مشارکت برای این موضوع داریم که چه نوع سیاست‌گذاری‌ای در پیش بگیریم که نتایج خوبی در خصوص پدیده زباله‌گردی و کاهش آن داشته باشیم. شهرداری هیچ کاری هم که انجام ندهد، باید ۷۵۰ میلیارد صرف حقوق (برای مثال کارگران فضای سبز) و نگه‌داشت شهر کند. با این حال، سود شهرداری از جمع‌آوری پسماند خشک در گذشته چیزی حدود دو تا سه هزار میلیارد بود اما شهرداری سعی کرد با حذف رانت و رقابتی‌کردن فضا بیشترین سود به کارگران جمع‌آوری پسماند برسد. به همین دلیل، این مبلغ در حال حاضر به ۲۰۰ میلیارد رسیده است که در شهرداری مبلغ ناچیزی محسوب می‌شود.آروین ادامه داد: شهرداری در حوزه پسماند تر مناقصه و در پسماند خشک مزایده برگزار می‌کند. البته در هر دو حوزه رانت وجود دارد. ما در خصوص پسماند تر نیز مشکلاتی داشتیم و پیمان‌کاران حقوق کارگردان را پرداخت نمی‌کردند. به همین دلیل، با اجرای یک سیستم نظارتی شهرداری ورود کرد تا پیمان‌کار طی روال اداری حقوق کارگرانش را به‌درستی پرداخت کند. اما در حوزه پسماند خشک ما مزایده داریم. پیمان‌کار قرارداد جمع‌آوری زباله می‌بندد و تنها ابزار ما در صورت رؤیت تخلف این است که قرارداد وی را باطل کنیم.شرق: «وجود رانت میلیاردی در حوزه جمع‌آوری زباله‌های شهری»، «فعالیت 14 هزار زباله‌گرد در کشور»، «90 درصد زباله‌گردها مهاجر هستند» و «50 درصد زباله‌گردها کودکان 11 تا 17 ساله هستند»؛ این آمار و بسیاری نکات و نتایج دیگر را روز گذشته سخنرانان در نشستی با عنوان یغمای کودکی که به‌منظور بررسی نتایج پژوهش شناخت، پیشگیری و کنترل پدیده زباله‌گردی کودکان در تهران برگزار شد، اعلام کردند. احمد میدری، معاون رفاه اجتماعی وزارت رفاه، فرشید یزدانی، مدیرعامل انجمن حمایت از حقوق کودکان، کامیل احمدی، سرپرست پژوهش زباله‌گردی کودکان و بهاره آروین، عضو شورای شهر تهران از‌جمله کسانی بودند که در این برنامه سخنرانی کردند. احمد میدری، معاون رفاه اجتماعی وزارت کار، تعاون و رفاه اجتماعی در این نشست گفت: برخی مسائل سیاست‌گذاری‌ها درباره زباله‌گردی، به‌ویژه زباله‌گردی کودکان پیچیده است؛ مثل ساختن مدرسه که کار آسانی است اما ارتقای آموزش سخت است؛ تلاش‌هایی صورت گرفته اما به نتیجه نرسیده‌ایم. چراکه برخی از ما به ارزش‌هایی پایبندیم که امکان راه‌حل را برای ما بسته است. این ارزش‌ها چیست؟ اول اینکه خیلی از ما نمی‌خواهیم حضور اتباع افغان در ایران را به‌عنوان ارزش بشناسیم و آن را بپذیریم. دو تا سه میلیون کارگر افغان داریم که ۷۰۰ هزار نفر آنها رسمی هستند. سعی داشتیم برای رسمی‌کردن ورود اتباع افغان در ایران قدم برداریم اما خانه کارگر مانع از این کار شد. میدری افزود: آنها معتقد بودند که طبق قانون کار ایران باید کارگر ماهر وارد کشور شود و در نهایت برای رایزنی در این زمینه حاضر به شرکت در جلسه نبودند تا به اتفاق‌نظری مشترک برسیم. این مشکلات حل نمی‌شود مگر اینکه درباره سیاست‌هایمان تجدیدنظر کنیم و به یک اتفاق‌نظر مشترک برسیم.
سهم کودکان از زباله‌گردی 2/4 درصد است
در ادامه نشست فرشید یزدانی، مدیرعامل انجمن حمایت از حقوق کودکان با اشاره به عنوان این پژوهش گفت: در پژوهش «یغمای کودکی» نصف تهران را به‌صورت دقیق اسکن کرده‌ایم و نصف دیگر آن به‌صورت سریع اسکن شده است. این پژوهش مبتنی بر داده‌های میدانی ما و مصاحبه‌هایی است که با کودکان کار و اربابان آنها انجام شده است. در این تحقیق مشخص شد ۱۴ هزار زباله‌گرد در تهران وجود دارد كه از این تعداد چهار هزار و ۷۰۰ نفر آنها یعنی یک سوم کودک هستند؛ کودکانی اغلب تبعه افغانستان. یزدانی اضافه کرد: طبق این پژوهش و با رقم سال گذشته، سود زباله‌های خشک ۲,۶۰۰ میلیارد تومان است اما از این مبلغ ۲۰۰ میلیارد به شهرداری می‌رسد و بخشی به پیمانکاران و اربابان تعلق می‌گیرد و در این میان سهمی که زباله‌گردهای کودک می‌برند ۴/۲ درصد از مجموع 15/6 درصد سهم زباله‌گردهاست که بسیار ناچیز است.
۸۹ درصد زباله‌گردها مهاجرند
فرشید خضری از اعضای انجمن و دستیار پژوهش کودکان زباله‌گرد نيز در بخش ديگري از نشست درباره یافته‌های این پژوهش با بیان اینکه در این پژوهش آنها با ۳۰۲ زباله‌گرد که ۵۲ درصد آنها کودک بودند، مصاحبه کرده‌اند، گفت: عوامل اصلی زباله‌گردی در سطح تهران فقر، فقدان فرصت‌های اقتصادی و شیوه مدیریت پسماندهای شهری است. این در حالی است که قدمت شهرداری صد سال است اما تاکنون موفق شده با راه‌اندازی غرفه‌های بازیافت و ماشین‌های مخصوص جمع‌آوری زباله فقط حدود ۱۵ درصد از زباله‌های شهر تهران را جمع‌آوری کند. واگذاری مناطق به پیمانکاران و نحوه اجرای کار آنها غیرقانونی است و این در حالی است که زباله‌گردها به لباس و ابزار ایمنی تجهیز نشده‌اند و دراین‌بین از کودکان نیز برای جمع‌آوری زباله استفاده می‌شود. او همچنين با اشاره به اینکه ۸۹ درصد زباله‌گردها به شیوه غیرقانونی وارد کشور شده‌اند، تصریح کرد: عوامل زیادی در ایجاد زباله‌گردی اثر دارد. ازجمله تبعیض‌های ساختاری و بین‌فردی، شکل‌گیری بازار زباله، شبکه‌های روابط اجتماعی و کار میان زباله‌گردها که یکدیگر را وارد این کار می‌کنند.خضری درباره پیامدهای زباله‌گردی گفت: کیفیت پایین زندگی، آسیب‌های جسمی و روانی (۷۳ درصد زباله‌گردها هنگام کار زخمی می‌شوند)، بیمارشدن زباله‌گردها، تأثیر منفی بر رشد عاطفی، هیجانی و ذهنی فرد و قربانی جرم و خشونت شدن ازجمله پیامدهای زباله‌گردی است. علاوه بر اين افراد زباله‌گرد ۶۹ درصد از سوی شهرداری، ۴۲ درصد از سوی شهروندان، ۱۴ درصد از سمت زباله‌گردهای دیگر و ۱۲ درصد از سوی نیروهای رسمی مثل مأموران نیروی انتظامی مورد خشونت قرار می‌گیرند.
سود 200ميلياردي شهرداری
در ادامه این نشست، کامیل احمدی، مردم‌شناس و سرپرست پژوهش زباله‌گردی کودکان، درباره راهکارهای رسیدگی به این پدیده گفت: ادغام بخش غیررسمی و رسمی از راهکارهای رسیدگی به این پدیده است. همچنين مکانیزه‌کردن سیستم جمع‌آوری پسماند، نظارت بر اجرای قوانین پسماند، تغییر شیوه مدیریت شهر و... از جمله موارد کاهش زباله‌گردی در شهر هستند.احمدی در ادامه تصریح کرد: از جمع‌آوری پسماند خشک شهرداری ۲۰۰ میلیارد و پیمان‌کاران ۵۶۶ میلیارد تومان سود می‌برند. این درحالی است که پیمان‌کاران بخشی از این پول را به صاحب‌کاران می‌دهند. قسمتی از این درآمد به صاحبان گود و گاراژداران که زباله در آنجا دپو می‌شود، داده می‌شود و فقط اندکی از این پول به کودکان و سایر زباله‌گردان می‌رسد. قسمت بد ماجرا این است که افراد زیادی از خانواده‌ها و کودکان ایرانی نیز وارد این چرخه می‌شوند. در واقع به دلیل دست به نقدبودن و دردسترس‌بودن زباله افراد زیادی به این شغل متمایل می‌شوند. شاید اگر نظارت دقیق‌تری بر پیمان‌کاران صورت گیرد و شورای شهر تهران به این حوزه ورود کند، زیرساخت‌های آموزش شهروندان فراهم شود و به آنها آموزش دهیم که زباله‌های تر و خشک را از هم جدا کنند و الگوی مصرفی‌مان را تغییر دهیم چراکه ما به‌شدت جامعه مصرف‌گرایی هستیم و انبوهی از زباله‌های ما را کاغذ و کیسه‌های نایلونی تشکیل می‌دهند و شاید اگر زباله‌گردها را در تدوین قوانین و مدیریت زباله‌های شهری مشارکت دهیم، تعداد کودکان زباله‌گرد در سطح شهر کم شود.احمدی در ادامه صحبت‌هایش با اشاره به راهکارهای دیگر برای کاهش پدیده زباله‌گردی در شهر افزود: حذف کودکان زباله‌گرد زیر ۱۵ سال از چرخه زباله‌گردی، برگشت‌دادن امن زباله‌گردهای مهاجر زیر ۱۵ سال با شرایط به کشورشان، حذف کودکان زباله‌گرد بالای ۱۵ سال و ماندن آنها در ایران مشروط به داشتن سرپرست، مهارت‌آموزی برای حرفه و اشتغال، فراهم‌کردن فرصت‌های جایگزین اشتغال و درآمد برای آنها، تأمین امنیت و اجازه کار نیمه‌وقت، داشتن بیمه و خدمات، آموزش و پرورش رایگان و تخصیص درآمدهای شهرداری به این مورد می‌تواند از جمله راهکارهای دیگر برای کاهش زباله‌گردی کودکان در تهران باشد.
رانت در پسماند های خشک و تر
بهاره آروین، عضو شورای شهر تهران نیز كه در اين نشست حضور داشت، در اين‌باره گفت: ما درخواست همکاری و مشارکت برای این موضوع داریم که چه نوع سیاست‌گذاری‌ای در پیش بگیریم که نتایج خوبی در خصوص پدیده زباله‌گردی و کاهش آن داشته باشیم. شهرداری هیچ کاری هم که انجام ندهد، باید ۷۵۰ میلیارد صرف حقوق (برای مثال کارگران فضای سبز) و نگه‌داشت شهر کند. با این حال، سود شهرداری از جمع‌آوری پسماند خشک در گذشته چیزی حدود دو تا سه هزار میلیارد بود اما شهرداری سعی کرد با حذف رانت و رقابتی‌کردن فضا بیشترین سود به کارگران جمع‌آوری پسماند برسد. به همین دلیل، این مبلغ در حال حاضر به ۲۰۰ میلیارد رسیده است که در شهرداری مبلغ ناچیزی محسوب می‌شود.آروین ادامه داد: شهرداری در حوزه پسماند تر مناقصه و در پسماند خشک مزایده برگزار می‌کند. البته در هر دو حوزه رانت وجود دارد. ما در خصوص پسماند تر نیز مشکلاتی داشتیم و پیمان‌کاران حقوق کارگردان را پرداخت نمی‌کردند. به همین دلیل، با اجرای یک سیستم نظارتی شهرداری ورود کرد تا پیمان‌کار طی روال اداری حقوق کارگرانش را به‌درستی پرداخت کند. اما در حوزه پسماند خشک ما مزایده داریم. پیمان‌کار قرارداد جمع‌آوری زباله می‌بندد و تنها ابزار ما در صورت رؤیت تخلف این است که قرارداد وی را باطل کنیم.

شرق: «وجود رانت میلیاردی در حوزه جمع‌آوری زباله‌های شهری»، «فعالیت 14 هزار زباله‌گرد در کشور»، «90 درصد زباله‌گردها مهاجر هستند» و «50 درصد زباله‌گردها کودکان 11 تا 17 ساله هستند»؛ این آمار و بسیاری نکات و نتایج دیگر را روز گذشته سخنرانان در نشستی با عنوان یغمای کودکی که به‌منظور بررسی نتایج پژوهش شناخت، پیشگیری و کنترل پدیده زباله‌گردی کودکان در تهران برگزار شد، اعلام کردند. احمد میدری، معاون رفاه اجتماعی وزارت رفاه، فرشید یزدانی، مدیرعامل انجمن حمایت از حقوق کودکان، کامیل احمدی، سرپرست پژوهش زباله‌گردی کودکان و بهاره آروین، عضو شورای شهر تهران از‌جمله کسانی بودند که در این برنامه سخنرانی کردند. احمد میدری، معاون رفاه اجتماعی وزارت کار، تعاون و رفاه اجتماعی در این نشست گفت: برخی مسائل سیاست‌گذاری‌ها درباره زباله‌گردی، به‌ویژه زباله‌گردی کودکان پیچیده است؛ مثل ساختن مدرسه که کار آسانی است اما ارتقای آموزش سخت است؛ تلاش‌هایی صورت گرفته اما به نتیجه نرسیده‌ایم. چراکه برخی از ما به ارزش‌هایی پایبندیم که امکان راه‌حل را برای ما بسته است. این ارزش‌ها چیست؟ اول اینکه خیلی از ما نمی‌خواهیم حضور اتباع افغان در ایران را به‌عنوان ارزش بشناسیم و آن را بپذیریم. دو تا سه میلیون کارگر افغان داریم که ۷۰۰ هزار نفر آنها رسمی هستند. سعی داشتیم برای رسمی‌کردن ورود اتباع افغان در ایران قدم برداریم اما خانه کارگر مانع از این کار شد. میدری افزود: آنها معتقد بودند که طبق قانون کار ایران باید کارگر ماهر وارد کشور شود و در نهایت برای رایزنی در این زمینه حاضر به شرکت در جلسه نبودند تا به اتفاق‌نظری مشترک برسیم. این مشکلات حل نمی‌شود مگر اینکه درباره سیاست‌هایمان تجدیدنظر کنیم و به یک اتفاق‌نظر مشترک برسیم.
سهم کودکان از زباله‌گردی 2/4 درصد است
در ادامه نشست فرشید یزدانی، مدیرعامل انجمن حمایت از حقوق کودکان با اشاره به عنوان این پژوهش گفت: در پژوهش «یغمای کودکی» نصف تهران را به‌صورت دقیق اسکن کرده‌ایم و نصف دیگر آن به‌صورت سریع اسکن شده است. این پژوهش مبتنی بر داده‌های میدانی ما و مصاحبه‌هایی است که با کودکان کار و اربابان آنها انجام شده است. در این تحقیق مشخص شد ۱۴ هزار زباله‌گرد در تهران وجود دارد كه از این تعداد چهار هزار و ۷۰۰ نفر آنها یعنی یک سوم کودک هستند؛ کودکانی اغلب تبعه افغانستان. یزدانی اضافه کرد: طبق این پژوهش و با رقم سال گذشته، سود زباله‌های خشک ۲,۶۰۰ میلیارد تومان است اما از این مبلغ ۲۰۰ میلیارد به شهرداری می‌رسد و بخشی به پیمانکاران و اربابان تعلق می‌گیرد و در این میان سهمی که زباله‌گردهای کودک می‌برند ۴/۲ درصد از مجموع 15/6 درصد سهم زباله‌گردهاست که بسیار ناچیز است.
۸۹ درصد زباله‌گردها مهاجرند
فرشید خضری از اعضای انجمن و دستیار پژوهش کودکان زباله‌گرد نيز در بخش ديگري از نشست درباره یافته‌های این پژوهش با بیان اینکه در این پژوهش آنها با ۳۰۲ زباله‌گرد که ۵۲ درصد آنها کودک بودند، مصاحبه کرده‌اند، گفت: عوامل اصلی زباله‌گردی در سطح تهران فقر، فقدان فرصت‌های اقتصادی و شیوه مدیریت پسماندهای شهری است. این در حالی است که قدمت شهرداری صد سال است اما تاکنون موفق شده با راه‌اندازی غرفه‌های بازیافت و ماشین‌های مخصوص جمع‌آوری زباله فقط حدود ۱۵ درصد از زباله‌های شهر تهران را جمع‌آوری کند. واگذاری مناطق به پیمانکاران و نحوه اجرای کار آنها غیرقانونی است و این در حالی است که زباله‌گردها به لباس و ابزار ایمنی تجهیز نشده‌اند و دراین‌بین از کودکان نیز برای جمع‌آوری زباله استفاده می‌شود. او همچنين با اشاره به اینکه ۸۹ درصد زباله‌گردها به شیوه غیرقانونی وارد کشور شده‌اند، تصریح کرد: عوامل زیادی در ایجاد زباله‌گردی اثر دارد. ازجمله تبعیض‌های ساختاری و بین‌فردی، شکل‌گیری بازار زباله، شبکه‌های روابط اجتماعی و کار میان زباله‌گردها که یکدیگر را وارد این کار می‌کنند.خضری درباره پیامدهای زباله‌گردی گفت: کیفیت پایین زندگی، آسیب‌های جسمی و روانی (۷۳ درصد زباله‌گردها هنگام کار زخمی می‌شوند)، بیمارشدن زباله‌گردها، تأثیر منفی بر رشد عاطفی، هیجانی و ذهنی فرد و قربانی جرم و خشونت شدن ازجمله پیامدهای زباله‌گردی است. علاوه بر اين افراد زباله‌گرد ۶۹ درصد از سوی شهرداری، ۴۲ درصد از سوی شهروندان، ۱۴ درصد از سمت زباله‌گردهای دیگر و ۱۲ درصد از سوی نیروهای رسمی مثل مأموران نیروی انتظامی مورد خشونت قرار می‌گیرند.
سود 200ميلياردي شهرداری
در ادامه این نشست، کامیل احمدی، مردم‌شناس و سرپرست پژوهش زباله‌گردی کودکان، درباره راهکارهای رسیدگی به این پدیده گفت: ادغام بخش غیررسمی و رسمی از راهکارهای رسیدگی به این پدیده است. همچنين مکانیزه‌کردن سیستم جمع‌آوری پسماند، نظارت بر اجرای قوانین پسماند، تغییر شیوه مدیریت شهر و... از جمله موارد کاهش زباله‌گردی در شهر هستند.احمدی در ادامه تصریح کرد: از جمع‌آوری پسماند خشک شهرداری ۲۰۰ میلیارد و پیمان‌کاران ۵۶۶ میلیارد تومان سود می‌برند. این درحالی است که پیمان‌کاران بخشی از این پول را به صاحب‌کاران می‌دهند. قسمتی از این درآمد به صاحبان گود و گاراژداران که زباله در آنجا دپو می‌شود، داده می‌شود و فقط اندکی از این پول به کودکان و سایر زباله‌گردان می‌رسد. قسمت بد ماجرا این است که افراد زیادی از خانواده‌ها و کودکان ایرانی نیز وارد این چرخه می‌شوند. در واقع به دلیل دست به نقدبودن و دردسترس‌بودن زباله افراد زیادی به این شغل متمایل می‌شوند. شاید اگر نظارت دقیق‌تری بر پیمان‌کاران صورت گیرد و شورای شهر تهران به این حوزه ورود کند، زیرساخت‌های آموزش شهروندان فراهم شود و به آنها آموزش دهیم که زباله‌های تر و خشک را از هم جدا کنند و الگوی مصرفی‌مان را تغییر دهیم چراکه ما به‌شدت جامعه مصرف‌گرایی هستیم و انبوهی از زباله‌های ما را کاغذ و کیسه‌های نایلونی تشکیل می‌دهند و شاید اگر زباله‌گردها را در تدوین قوانین و مدیریت زباله‌های شهری مشارکت دهیم، تعداد کودکان زباله‌گرد در سطح شهر کم شود.احمدی در ادامه صحبت‌هایش با اشاره به راهکارهای دیگر برای کاهش پدیده زباله‌گردی در شهر افزود: حذف کودکان زباله‌گرد زیر ۱۵ سال از چرخه زباله‌گردی، برگشت‌دادن امن زباله‌گردهای مهاجر زیر ۱۵ سال با شرایط به کشورشان، حذف کودکان زباله‌گرد بالای ۱۵ سال و ماندن آنها در ایران مشروط به داشتن سرپرست، مهارت‌آموزی برای حرفه و اشتغال، فراهم‌کردن فرصت‌های جایگزین اشتغال و درآمد برای آنها، تأمین امنیت و اجازه کار نیمه‌وقت، داشتن بیمه و خدمات، آموزش و پرورش رایگان و تخصیص درآمدهای شهرداری به این مورد می‌تواند از جمله راهکارهای دیگر برای کاهش زباله‌گردی کودکان در تهران باشد.
رانت در پسماند های خشک و تر
بهاره آروین، عضو شورای شهر تهران نیز كه در اين نشست حضور داشت، در اين‌باره گفت: ما درخواست همکاری و مشارکت برای این موضوع داریم که چه نوع سیاست‌گذاری‌ای در پیش بگیریم که نتایج خوبی در خصوص پدیده زباله‌گردی و کاهش آن داشته باشیم. شهرداری هیچ کاری هم که انجام ندهد، باید ۷۵۰ میلیارد صرف حقوق (برای مثال کارگران فضای سبز) و نگه‌داشت شهر کند. با این حال، سود شهرداری از جمع‌آوری پسماند خشک در گذشته چیزی حدود دو تا سه هزار میلیارد بود اما شهرداری سعی کرد با حذف رانت و رقابتی‌کردن فضا بیشترین سود به کارگران جمع‌آوری پسماند برسد. به همین دلیل، این مبلغ در حال حاضر به ۲۰۰ میلیارد رسیده است که در شهرداری مبلغ ناچیزی محسوب می‌شود.آروین ادامه داد: شهرداری در حوزه پسماند تر مناقصه و در پسماند خشک مزایده برگزار می‌کند. البته در هر دو حوزه رانت وجود دارد. ما در خصوص پسماند تر نیز مشکلاتی داشتیم و پیمان‌کاران حقوق کارگردان را پرداخت نمی‌کردند. به همین دلیل، با اجرای یک سیستم نظارتی شهرداری ورود کرد تا پیمان‌کار طی روال اداری حقوق کارگرانش را به‌درستی پرداخت کند. اما در حوزه پسماند خشک ما مزایده داریم. پیمان‌کار قرارداد جمع‌آوری زباله می‌بندد و تنها ابزار ما در صورت رؤیت تخلف این است که قرارداد وی را باطل کنیم.شرق: «وجود رانت میلیاردی در حوزه جمع‌آوری زباله‌های شهری»، «فعالیت 14 هزار زباله‌گرد در کشور»، «90 درصد زباله‌گردها مهاجر هستند» و «50 درصد زباله‌گردها کودکان 11 تا 17 ساله هستند»؛ این آمار و بسیاری نکات و نتایج دیگر را روز گذشته سخنرانان در نشستی با عنوان یغمای کودکی که به‌منظور بررسی نتایج پژوهش شناخت، پیشگیری و کنترل پدیده زباله‌گردی کودکان در تهران برگزار شد، اعلام کردند. احمد میدری، معاون رفاه اجتماعی وزارت رفاه، فرشید یزدانی، مدیرعامل انجمن حمایت از حقوق کودکان، کامیل احمدی، سرپرست پژوهش زباله‌گردی کودکان و بهاره آروین، عضو شورای شهر تهران از‌جمله کسانی بودند که در این برنامه سخنرانی کردند. احمد میدری، معاون رفاه اجتماعی وزارت کار، تعاون و رفاه اجتماعی در این نشست گفت: برخی مسائل سیاست‌گذاری‌ها درباره زباله‌گردی، به‌ویژه زباله‌گردی کودکان پیچیده است؛ مثل ساختن مدرسه که کار آسانی است اما ارتقای آموزش سخت است؛ تلاش‌هایی صورت گرفته اما به نتیجه نرسیده‌ایم. چراکه برخی از ما به ارزش‌هایی پایبندیم که امکان راه‌حل را برای ما بسته است. این ارزش‌ها چیست؟ اول اینکه خیلی از ما نمی‌خواهیم حضور اتباع افغان در ایران را به‌عنوان ارزش بشناسیم و آن را بپذیریم. دو تا سه میلیون کارگر افغان داریم که ۷۰۰ هزار نفر آنها رسمی هستند. سعی داشتیم برای رسمی‌کردن ورود اتباع افغان در ایران قدم برداریم اما خانه کارگر مانع از این کار شد. میدری افزود: آنها معتقد بودند که طبق قانون کار ایران باید کارگر ماهر وارد کشور شود و در نهایت برای رایزنی در این زمینه حاضر به شرکت در جلسه نبودند تا به اتفاق‌نظری مشترک برسیم. این مشکلات حل نمی‌شود مگر اینکه درباره سیاست‌هایمان تجدیدنظر کنیم و به یک اتفاق‌نظر مشترک برسیم.
سهم کودکان از زباله‌گردی 2/4 درصد است
در ادامه نشست فرشید یزدانی، مدیرعامل انجمن حمایت از حقوق کودکان با اشاره به عنوان این پژوهش گفت: در پژوهش «یغمای کودکی» نصف تهران را به‌صورت دقیق اسکن کرده‌ایم و نصف دیگر آن به‌صورت سریع اسکن شده است. این پژوهش مبتنی بر داده‌های میدانی ما و مصاحبه‌هایی است که با کودکان کار و اربابان آنها انجام شده است. در این تحقیق مشخص شد ۱۴ هزار زباله‌گرد در تهران وجود دارد كه از این تعداد چهار هزار و ۷۰۰ نفر آنها یعنی یک سوم کودک هستند؛ کودکانی اغلب تبعه افغانستان. یزدانی اضافه کرد: طبق این پژوهش و با رقم سال گذشته، سود زباله‌های خشک ۲,۶۰۰ میلیارد تومان است اما از این مبلغ ۲۰۰ میلیارد به شهرداری می‌رسد و بخشی به پیمانکاران و اربابان تعلق می‌گیرد و در این میان سهمی که زباله‌گردهای کودک می‌برند ۴/۲ درصد از مجموع 15/6 درصد سهم زباله‌گردهاست که بسیار ناچیز است.
۸۹ درصد زباله‌گردها مهاجرند
فرشید خضری از اعضای انجمن و دستیار پژوهش کودکان زباله‌گرد نيز در بخش ديگري از نشست درباره یافته‌های این پژوهش با بیان اینکه در این پژوهش آنها با ۳۰۲ زباله‌گرد که ۵۲ درصد آنها کودک بودند، مصاحبه کرده‌اند، گفت: عوامل اصلی زباله‌گردی در سطح تهران فقر، فقدان فرصت‌های اقتصادی و شیوه مدیریت پسماندهای شهری است. این در حالی است که قدمت شهرداری صد سال است اما تاکنون موفق شده با راه‌اندازی غرفه‌های بازیافت و ماشین‌های مخصوص جمع‌آوری زباله فقط حدود ۱۵ درصد از زباله‌های شهر تهران را جمع‌آوری کند. واگذاری مناطق به پیمانکاران و نحوه اجرای کار آنها غیرقانونی است و این در حالی است که زباله‌گردها به لباس و ابزار ایمنی تجهیز نشده‌اند و دراین‌بین از کودکان نیز برای جمع‌آوری زباله استفاده می‌شود. او همچنين با اشاره به اینکه ۸۹ درصد زباله‌گردها به شیوه غیرقانونی وارد کشور شده‌اند، تصریح کرد: عوامل زیادی در ایجاد زباله‌گردی اثر دارد. ازجمله تبعیض‌های ساختاری و بین‌فردی، شکل‌گیری بازار زباله، شبکه‌های روابط اجتماعی و کار میان زباله‌گردها که یکدیگر را وارد این کار می‌کنند.خضری درباره پیامدهای زباله‌گردی گفت: کیفیت پایین زندگی، آسیب‌های جسمی و روانی (۷۳ درصد زباله‌گردها هنگام کار زخمی می‌شوند)، بیمارشدن زباله‌گردها، تأثیر منفی بر رشد عاطفی، هیجانی و ذهنی فرد و قربانی جرم و خشونت شدن ازجمله پیامدهای زباله‌گردی است. علاوه بر اين افراد زباله‌گرد ۶۹ درصد از سوی شهرداری، ۴۲ درصد از سوی شهروندان، ۱۴ درصد از سمت زباله‌گردهای دیگر و ۱۲ درصد از سوی نیروهای رسمی مثل مأموران نیروی انتظامی مورد خشونت قرار می‌گیرند.
سود 200ميلياردي شهرداری
در ادامه این نشست، کامیل احمدی، مردم‌شناس و سرپرست پژوهش زباله‌گردی کودکان، درباره راهکارهای رسیدگی به این پدیده گفت: ادغام بخش غیررسمی و رسمی از راهکارهای رسیدگی به این پدیده است. همچنين مکانیزه‌کردن سیستم جمع‌آوری پسماند، نظارت بر اجرای قوانین پسماند، تغییر شیوه مدیریت شهر و... از جمله موارد کاهش زباله‌گردی در شهر هستند.احمدی در ادامه تصریح کرد: از جمع‌آوری پسماند خشک شهرداری ۲۰۰ میلیارد و پیمان‌کاران ۵۶۶ میلیارد تومان سود می‌برند. این درحالی است که پیمان‌کاران بخشی از این پول را به صاحب‌کاران می‌دهند. قسمتی از این درآمد به صاحبان گود و گاراژداران که زباله در آنجا دپو می‌شود، داده می‌شود و فقط اندکی از این پول به کودکان و سایر زباله‌گردان می‌رسد. قسمت بد ماجرا این است که افراد زیادی از خانواده‌ها و کودکان ایرانی نیز وارد این چرخه می‌شوند. در واقع به دلیل دست به نقدبودن و دردسترس‌بودن زباله افراد زیادی به این شغل متمایل می‌شوند. شاید اگر نظارت دقیق‌تری بر پیمان‌کاران صورت گیرد و شورای شهر تهران به این حوزه ورود کند، زیرساخت‌های آموزش شهروندان فراهم شود و به آنها آموزش دهیم که زباله‌های تر و خشک را از هم جدا کنند و الگوی مصرفی‌مان را تغییر دهیم چراکه ما به‌شدت جامعه مصرف‌گرایی هستیم و انبوهی از زباله‌های ما را کاغذ و کیسه‌های نایلونی تشکیل می‌دهند و شاید اگر زباله‌گردها را در تدوین قوانین و مدیریت زباله‌های شهری مشارکت دهیم، تعداد کودکان زباله‌گرد در سطح شهر کم شود.احمدی در ادامه صحبت‌هایش با اشاره به راهکارهای دیگر برای کاهش پدیده زباله‌گردی در شهر افزود: حذف کودکان زباله‌گرد زیر ۱۵ سال از چرخه زباله‌گردی، برگشت‌دادن امن زباله‌گردهای مهاجر زیر ۱۵ سال با شرایط به کشورشان، حذف کودکان زباله‌گرد بالای ۱۵ سال و ماندن آنها در ایران مشروط به داشتن سرپرست، مهارت‌آموزی برای حرفه و اشتغال، فراهم‌کردن فرصت‌های جایگزین اشتغال و درآمد برای آنها، تأمین امنیت و اجازه کار نیمه‌وقت، داشتن بیمه و خدمات، آموزش و پرورش رایگان و تخصیص درآمدهای شهرداری به این مورد می‌تواند از جمله راهکارهای دیگر برای کاهش زباله‌گردی کودکان در تهران باشد.
رانت در پسماند های خشک و تر
بهاره آروین، عضو شورای شهر تهران نیز كه در اين نشست حضور داشت، در اين‌باره گفت: ما درخواست همکاری و مشارکت برای این موضوع داریم که چه نوع سیاست‌گذاری‌ای در پیش بگیریم که نتایج خوبی در خصوص پدیده زباله‌گردی و کاهش آن داشته باشیم. شهرداری هیچ کاری هم که انجام ندهد، باید ۷۵۰ میلیارد صرف حقوق (برای مثال کارگران فضای سبز) و نگه‌داشت شهر کند. با این حال، سود شهرداری از جمع‌آوری پسماند خشک در گذشته چیزی حدود دو تا سه هزار میلیارد بود اما شهرداری سعی کرد با حذف رانت و رقابتی‌کردن فضا بیشترین سود به کارگران جمع‌آوری پسماند برسد. به همین دلیل، این مبلغ در حال حاضر به ۲۰۰ میلیارد رسیده است که در شهرداری مبلغ ناچیزی محسوب می‌شود.آروین ادامه داد: شهرداری در حوزه پسماند تر مناقصه و در پسماند خشک مزایده برگزار می‌کند. البته در هر دو حوزه رانت وجود دارد. ما در خصوص پسماند تر نیز مشکلاتی داشتیم و پیمان‌کاران حقوق کارگردان را پرداخت نمی‌کردند. به همین دلیل، با اجرای یک سیستم نظارتی شهرداری ورود کرد تا پیمان‌کار طی روال اداری حقوق کارگرانش را به‌درستی پرداخت کند. اما در حوزه پسماند خشک ما مزایده داریم. پیمان‌کار قرارداد جمع‌آوری زباله می‌بندد و تنها ابزار ما در صورت رؤیت تخلف این است که قرارداد وی را باطل کنیم.

 

اخبار مرتبط سایر رسانه ها