وزیر خارجه انگلیس: دنبال تشدید تنش نمی‌گردیم
شرق: رابطه‌ای که چندی پیش بنا بود با توافقی چندجانبه سروشکل منسجم‌تری پیدا کند، دوباره به تلاطم افتاده است. دست‌اندازهای تازه دیپلماتیک و تجاری بین بریتانیا و ایران، رابطه مستعد چالش این دو کشور را بار دیگر بازنمایی کرده است. از یک سو، با ادامه پیگیری راهبرد «فشار حداکثری» از سوی ایالات متحده، از بین دیگر امضاکنندگان برجام انگلیس بیشترین و جدی‌ترین همراهی را با واشنگتن نشان داده است. از سوی دیگر، ضبط نفت‌کش ایرانی در آب‌های جبل‌الطارق از سوی نیروهای بریتانیایی، تقابل جدی دیگری را بین دو کشور رقم زده و بالاخره، مسئله انتقاد ایران به کم‌کاری امضاکنندگان برجام در قبال تعهداتشان و کاهش گام‌به‌گام تعهدات از سوی ایران در واکنش به این مسئله، چالش دیگری را بین دو کشور ایجاد کرده است.
هیاهوی نفتی بریتانیا در خلیج‌فارس
تازه‌ترین نمود این تقابل‌ها نیز اخبار و شایعه‌هایی است که از خلیج‌فارس می‌رسد، مبنی بر خودداری نفت‌کش انگلیسی از ادامه حرکت در آب‌های جنوب ایران از بیم واکنش ایران، ادعای تلاش سپاه پاسداران برای ضبط نفت‌کش انگلیسی و دخالت نظامیان بریتانیا و بالاخره تکذیب کل ماجرا از سوی سپاه پاسداران. گرچه با تکذیب ایران، شایعه اقدام ایران در‌این‌باره رد می‌شود، اما ذات مطرح‌شدن و انتشار این شایعه‌ها، همانند انتشار شایعه ضبط نفت‌کش ایرانی از سوی مصر، نشان می‌دهد بسیاری از ناظران صحنه روابط بین دو کشور و تعاملات نفتی را آبستن حوادثی می‌دانند. بعد از حاشیه‌سازشدن ماجرای نفت‌کش بریتانیایی در آب‌های جنوب ایران، منبعی آگاه در بریتانیا اعلام کرد قصد ندارد اسکورت کشتی‌های تجاری خود در آب‌های نزدیک ایران را اجرائی کند. رویترز از این منبع که مقامی امنیتی خوانده شده، نقل می‌کند بریتانیا قصد ندارد تنش‌ها با ایران را افزایش دهد. روز گذشته همچنین در همین رابطه جرمی هانت، وزیر امور خارجه بریتانیا، به این موضع رسمیت داد. به گزارش ایسنا، به نقل از رویترز، هانت به شبکه خبری اسکای‌نیوز گفت: ما با دقت به اتفاقات حال حاضر واکنش نشان خواهیم
داد. ما به وضوح به ایران اعلام کرده‌ایم دنبال تشدید تنش نمی‌گردیم.
پرونده جبل‌الطارق، توقیف بی‌پایه
بخشی از چالش بین ایران و بریتانیا در مسئله نفت‌کش ضبط‌شده در جبل‌الطارق، به نقش آمریکا در این میان برمی‌گردد. وزیر خارجه اسپانیا که در مسئله قلمرو آب‌های جبل‌الطارق با بریتانیا اختلافی جدی دارد، بعد از ضبط گریس۱ اعلام کرد این اقدام بریتانیایی‌ها با درخواست ایالات متحده انجام شده است. بااینحال، روز جمعه رئیس دولت محلی جبل‌الطارق که تحت حاکمیت بریتانیاست، خلاف این را گفت. فابیان پیکاردو که بلافاصله بعد از ضبط ابرنفت‌کش در پیامی ویدئویی با توضیح روند اتفاقات، خود را صادرکننده دستورات در این زمینه خوانده بود، روز گذشته در گزارشی به پارلمان منطقه‌ای، بار دیگر خود را صادرکننده دستور در این زمینه دانست. به روایت او و طبق موضع رسمی بریتانیا، این اقدام به دلیل تحریم سوریه و بر این اساس انجام شده که آنها کشتی را در حال انتقال نفت به سوریه تصور کرده‌اند. ایران اما مقصد بار این محموله را جایی غیر از سوریه خوانده است. اهمیت این مسئله در این است که سوریه از سوی اتحادیه اروپا تحریم شده، نه ایران. از‌همین‌رو، ظریف فراملی‌نبودن تحریم‌های اتحادیه اروپا را گوشزد می‌کند. واکنش‌ها و پیگیری‌های ایران در این زمینه ادامه دارد.
در آخرین موضع‌گیری در این زمینه، رئیس مرکز دیپلماسی عمومی و رسانه‌ای وزارت امور خارجه می‌گوید: سؤال ما از انگلیس این است که مگر جمهوری اسلامی ایران تحت تحریم اتحادیه اروپا قرار دارد؟ مگر اروپا ما را تحریم نفتی کرده است؟ به فرض آنکه این نفت‌کش به سوریه می‌رفته، مگر آنها نبودند که ادعا می‌کردند قوانین ما فراسرزمینی نیست و آن را علیه دیگر کشورها اعمال نخواهیم کرد؟ آنها همیشه منتقد این موضوع بوده‌اند، ولی چطور شده است که اکنون خود به بهانه نقض تحریم‌های سوریه، این کار را انجام می‌دهند؟ سیدعباس موسوی تأکید کرد: هم اسناد و مدارک و هم تناقض‌های انگلیسی‌ها نشان می‌دهد حرف لندن به لحاظ حقوقی چندان درخور اعتنا و توجه نیست، مگر اینکه آنها تحت تأثیر آمریکایی‌ها بخواهند وارد بازی خطرناک و ناپیدایی شوند که ما توصیه نمی‌کنیم در شرایط کنونی وارد چنین بازی‌ای شوند. کماکان از آنها می‌خواهیم هرچه زودتر این نفت‌کش را رها کنند؛ زیرا این کار به سود همه است.
ظریف: توهین ترامپ نوش جان انگلیسی‌ها!
همچنین محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران، توقیف کشتی ایرانی توسط انگلیس را دزدی دریایی خواند و گفت: واضح است که این اقدام از سوی آمریکایی‌ها صورت گرفته است. طرح موضوع تحریم فروش نفت به سوریه نیز از سوی اتحادیه اروپا، ادعایی بی‌معناست؛ زیرا اولا کشورهای اروپایی نفت صادر نمی‌کنند و ثانيا اینکه تحریم‌های اتحادیه اروپا جنبه‌ای فرامرزی ندارد و برای دیگر کشورهای دنیا لازم‌الاجرا نیست. تحریم‌های اروپا برای آن است که آنها از سوریه نفت نخرند، نه‌اینکه مانع از فروش نفت کشورهای دیگر به سوریه شوند. ازاین‌رو توجیه انگلیس درباره توقیف کشتی دریایی بچه‌گانه و مضحکانه است. وی افزود: خب، انگلیسی‌ها می‌توانند رسما اعلام کنند که نوکر آمریکایی‌ها هستند و از طرف آمریکا اقدام می‌کنند! البته آمریکا نیز با توهینی که به سفیر انگلیس و نخست‌وزیر این کشور کرده، این محبت انگلیسی‌ها را به خوبی پاسخ داده است! آقای بولتون گفت بزرگ‌ترین هدیه چهارم جولای، روز استقلال آمریکا، را دولت انگلیس با ضبط این کشتی به ما داد و آقای ترامپ نگذاشت کمترین فرصتی از زمان ارسال این هدیه سپری شود و به سفیر و نخست‌وزیر انگلیس توهین کرد.
به قول ما ایرانی‌ها، نوش جان انگلیسی‌ها!
از سوی دیگر اما از واشنگتن اخبار دیگری می‌رسد. پنتاگون روز پنجشنبه اعلام کرد که در حال رایزنی برای تشکیل ائتلافی است تا برای تمامی کشتی‌هایی که از خلیج‌فارس عبور می‌کنند، حمایت نظامی تأمین کند. دفتر «ترزا می»، نخست‌وزیر انگلیس، نیز روز جمعه اعلام کرد که لندن در حال رایزنی با آمریکا برای ایجاد ائتلاف نظامی در خلیج‌فارس است.
بازداشت 4 خدمه
درحالی‌که ایران خواستار پایان فوری ماجرای ضبط گریس۱ است، مقامات جبل‌الطارق گفته‌اند که چهار نفر از خدمه این کشتی را بازداشت کرده‌اند. به گزارش بی‌بی‌سی، پلیس سلطنتی جبل‌الطارق روز پنجشنبه اعلام کرد که کاپیتان و افسر ارشد نفت‌کش متعلق به ایران را به اتهام نقض تحریم‌های اتحادیه اروپا علیه سوریه، بازداشت کرده است. پلیس این منطقه با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرد که این نفت‌کش را بازرسی و بخشی از مدارک را توقیف کرده است. بر اساس بیانیه پلیس جبل‌الطارق، هر دو این افراد تفهیم اتهام شده‌اند و از آنها خواسته شده تا برای روند قضائی وکلای خود را معرفی کنند. همچنین عصر دیروز خبر بازداشت دو نفر دیگر نیز توسط مقامات جبل‌الطارق اعلام شد. پلیس جبل‌الطارق در بیانیه‌ای گفته: «تمامی چهار بازداشتی ملیت هندی دارند و کمک‌های کامل قانونی دریافت کرده‌اند». اخبار و اقدامات متناقض از سوی بریتانیا در قبال ایران، در رویکردی مشابه رویکرد آمریکا پیگیری می‌شود. آنچه مشخص است اين است كه رابطه کم‌فراز و پرنشیب بریتانیا و ایران، بار دیگر روزهایی تیره‌وتار را طی می‌کند.
روابط‌عمومی منطقه پنجم نیروی دریایی سپاه ادعای منابع آمریکایی مبنی‌بر تلاش شناورهای نیروی دریایی سپاه برای توقیف نفت‌کش انگلیسی در خلیج‌فارس را تکذیب کرد. اواخر هفته گذشته، برخی رسانه‌های غربی از منابعی در وزارت دفاع آمریکا نقل کردند، ایران تلاش کرده است یک نفت‌کش بریتانیایی را در خلیج‌فارس ضبط کند. طبق این ادعا، پنج قایق تندرو سپاه پاسداران انقلاب اسلامی عملیاتی برای ضبط این نفت‌کش را کلید زده بودند، اما با دخالت ناو انگلیسی «اچ‌ام‌‌اس مونت‌رز» این عملیات ناکام ماند و قایق‌ها مجبور به عقب‌نشینی شدند. اما در واکنش به این مطالب، روابط‌عمومی منطقه پنجم نیروی دریایی سپاه در اطلاعیه‌ای با تکذیب این ادعا اعلام کرد: گشت‌های شناورهای نیروی دریایی سپاه در خلیج‌فارس طبق روش‌های جاری و مأموریت‌های ابلاغی برقرار و با هوشمندی، دقت و صلابت در حال انجام است و طی ۲۴ ساعت اخیر نیز هیچ مواجهه‌ای با شناورهای بیگانه از جمله شناورهای انگلیسی صورت نگرفته است. بااینحال، دیروز خبرگزاری رویترز به نقل از مقامات بریتانیایی گزارش داد که نیروی دریایی بریتانیا ناوشکن دانکن را به خلیج‌فارس می‌فرستد تا جایگزین ناوچه مونت‌رز شود.
شرق: رابطه‌ای که چندی پیش بنا بود با توافقی چندجانبه سروشکل منسجم‌تری پیدا کند، دوباره به تلاطم افتاده است. دست‌اندازهای تازه دیپلماتیک و تجاری بین بریتانیا و ایران، رابطه مستعد چالش این دو کشور را بار دیگر بازنمایی کرده است. از یک سو، با ادامه پیگیری راهبرد «فشار حداکثری» از سوی ایالات متحده، از بین دیگر امضاکنندگان برجام انگلیس بیشترین و جدی‌ترین همراهی را با واشنگتن نشان داده است. از سوی دیگر، ضبط نفت‌کش ایرانی در آب‌های جبل‌الطارق از سوی نیروهای بریتانیایی، تقابل جدی دیگری را بین دو کشور رقم زده و بالاخره، مسئله انتقاد ایران به کم‌کاری امضاکنندگان برجام در قبال تعهداتشان و کاهش گام‌به‌گام تعهدات از سوی ایران در واکنش به این مسئله، چالش دیگری را بین دو کشور ایجاد کرده است.
هیاهوی نفتی بریتانیا در خلیج‌فارس
تازه‌ترین نمود این تقابل‌ها نیز اخبار و شایعه‌هایی است که از خلیج‌فارس می‌رسد، مبنی بر خودداری نفت‌کش انگلیسی از ادامه حرکت در آب‌های جنوب ایران از بیم واکنش ایران، ادعای تلاش سپاه پاسداران برای ضبط نفت‌کش انگلیسی و دخالت نظامیان بریتانیا و بالاخره تکذیب کل ماجرا از سوی سپاه پاسداران. گرچه با تکذیب ایران، شایعه اقدام ایران در‌این‌باره رد می‌شود، اما ذات مطرح‌شدن و انتشار این شایعه‌ها، همانند انتشار شایعه ضبط نفت‌کش ایرانی از سوی مصر، نشان می‌دهد بسیاری از ناظران صحنه روابط بین دو کشور و تعاملات نفتی را آبستن حوادثی می‌دانند. بعد از حاشیه‌سازشدن ماجرای نفت‌کش بریتانیایی در آب‌های جنوب ایران، منبعی آگاه در بریتانیا اعلام کرد قصد ندارد اسکورت کشتی‌های تجاری خود در آب‌های نزدیک ایران را اجرائی کند. رویترز از این منبع که مقامی امنیتی خوانده شده، نقل می‌کند بریتانیا قصد ندارد تنش‌ها با ایران را افزایش دهد. روز گذشته همچنین در همین رابطه جرمی هانت، وزیر امور خارجه بریتانیا، به این موضع رسمیت داد. به گزارش ایسنا، به نقل از رویترز، هانت به شبکه خبری اسکای‌نیوز گفت: ما با دقت به اتفاقات حال حاضر واکنش نشان خواهیم
داد. ما به وضوح به ایران اعلام کرده‌ایم دنبال تشدید تنش نمی‌گردیم.
پرونده جبل‌الطارق، توقیف بی‌پایه
بخشی از چالش بین ایران و بریتانیا در مسئله نفت‌کش ضبط‌شده در جبل‌الطارق، به نقش آمریکا در این میان برمی‌گردد. وزیر خارجه اسپانیا که در مسئله قلمرو آب‌های جبل‌الطارق با بریتانیا اختلافی جدی دارد، بعد از ضبط گریس۱ اعلام کرد این اقدام بریتانیایی‌ها با درخواست ایالات متحده انجام شده است. بااینحال، روز جمعه رئیس دولت محلی جبل‌الطارق که تحت حاکمیت بریتانیاست، خلاف این را گفت. فابیان پیکاردو که بلافاصله بعد از ضبط ابرنفت‌کش در پیامی ویدئویی با توضیح روند اتفاقات، خود را صادرکننده دستورات در این زمینه خوانده بود، روز گذشته در گزارشی به پارلمان منطقه‌ای، بار دیگر خود را صادرکننده دستور در این زمینه دانست. به روایت او و طبق موضع رسمی بریتانیا، این اقدام به دلیل تحریم سوریه و بر این اساس انجام شده که آنها کشتی را در حال انتقال نفت به سوریه تصور کرده‌اند. ایران اما مقصد بار این محموله را جایی غیر از سوریه خوانده است. اهمیت این مسئله در این است که سوریه از سوی اتحادیه اروپا تحریم شده، نه ایران. از‌همین‌رو، ظریف فراملی‌نبودن تحریم‌های اتحادیه اروپا را گوشزد می‌کند. واکنش‌ها و پیگیری‌های ایران در این زمینه ادامه دارد.
در آخرین موضع‌گیری در این زمینه، رئیس مرکز دیپلماسی عمومی و رسانه‌ای وزارت امور خارجه می‌گوید: سؤال ما از انگلیس این است که مگر جمهوری اسلامی ایران تحت تحریم اتحادیه اروپا قرار دارد؟ مگر اروپا ما را تحریم نفتی کرده است؟ به فرض آنکه این نفت‌کش به سوریه می‌رفته، مگر آنها نبودند که ادعا می‌کردند قوانین ما فراسرزمینی نیست و آن را علیه دیگر کشورها اعمال نخواهیم کرد؟ آنها همیشه منتقد این موضوع بوده‌اند، ولی چطور شده است که اکنون خود به بهانه نقض تحریم‌های سوریه، این کار را انجام می‌دهند؟ سیدعباس موسوی تأکید کرد: هم اسناد و مدارک و هم تناقض‌های انگلیسی‌ها نشان می‌دهد حرف لندن به لحاظ حقوقی چندان درخور اعتنا و توجه نیست، مگر اینکه آنها تحت تأثیر آمریکایی‌ها بخواهند وارد بازی خطرناک و ناپیدایی شوند که ما توصیه نمی‌کنیم در شرایط کنونی وارد چنین بازی‌ای شوند. کماکان از آنها می‌خواهیم هرچه زودتر این نفت‌کش را رها کنند؛ زیرا این کار به سود همه است.
ظریف: توهین ترامپ نوش جان انگلیسی‌ها!
همچنین محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران، توقیف کشتی ایرانی توسط انگلیس را دزدی دریایی خواند و گفت: واضح است که این اقدام از سوی آمریکایی‌ها صورت گرفته است. طرح موضوع تحریم فروش نفت به سوریه نیز از سوی اتحادیه اروپا، ادعایی بی‌معناست؛ زیرا اولا کشورهای اروپایی نفت صادر نمی‌کنند و ثانيا اینکه تحریم‌های اتحادیه اروپا جنبه‌ای فرامرزی ندارد و برای دیگر کشورهای دنیا لازم‌الاجرا نیست. تحریم‌های اروپا برای آن است که آنها از سوریه نفت نخرند، نه‌اینکه مانع از فروش نفت کشورهای دیگر به سوریه شوند. ازاین‌رو توجیه انگلیس درباره توقیف کشتی دریایی بچه‌گانه و مضحکانه است. وی افزود: خب، انگلیسی‌ها می‌توانند رسما اعلام کنند که نوکر آمریکایی‌ها هستند و از طرف آمریکا اقدام می‌کنند! البته آمریکا نیز با توهینی که به سفیر انگلیس و نخست‌وزیر این کشور کرده، این محبت انگلیسی‌ها را به خوبی پاسخ داده است! آقای بولتون گفت بزرگ‌ترین هدیه چهارم جولای، روز استقلال آمریکا، را دولت انگلیس با ضبط این کشتی به ما داد و آقای ترامپ نگذاشت کمترین فرصتی از زمان ارسال این هدیه سپری شود و به سفیر و نخست‌وزیر انگلیس توهین کرد.
به قول ما ایرانی‌ها، نوش جان انگلیسی‌ها!
از سوی دیگر اما از واشنگتن اخبار دیگری می‌رسد. پنتاگون روز پنجشنبه اعلام کرد که در حال رایزنی برای تشکیل ائتلافی است تا برای تمامی کشتی‌هایی که از خلیج‌فارس عبور می‌کنند، حمایت نظامی تأمین کند. دفتر «ترزا می»، نخست‌وزیر انگلیس، نیز روز جمعه اعلام کرد که لندن در حال رایزنی با آمریکا برای ایجاد ائتلاف نظامی در خلیج‌فارس است.
بازداشت 4 خدمه
درحالی‌که ایران خواستار پایان فوری ماجرای ضبط گریس۱ است، مقامات جبل‌الطارق گفته‌اند که چهار نفر از خدمه این کشتی را بازداشت کرده‌اند. به گزارش بی‌بی‌سی، پلیس سلطنتی جبل‌الطارق روز پنجشنبه اعلام کرد که کاپیتان و افسر ارشد نفت‌کش متعلق به ایران را به اتهام نقض تحریم‌های اتحادیه اروپا علیه سوریه، بازداشت کرده است. پلیس این منطقه با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرد که این نفت‌کش را بازرسی و بخشی از مدارک را توقیف کرده است. بر اساس بیانیه پلیس جبل‌الطارق، هر دو این افراد تفهیم اتهام شده‌اند و از آنها خواسته شده تا برای روند قضائی وکلای خود را معرفی کنند. همچنین عصر دیروز خبر بازداشت دو نفر دیگر نیز توسط مقامات جبل‌الطارق اعلام شد. پلیس جبل‌الطارق در بیانیه‌ای گفته: «تمامی چهار بازداشتی ملیت هندی دارند و کمک‌های کامل قانونی دریافت کرده‌اند». اخبار و اقدامات متناقض از سوی بریتانیا در قبال ایران، در رویکردی مشابه رویکرد آمریکا پیگیری می‌شود. آنچه مشخص است اين است كه رابطه کم‌فراز و پرنشیب بریتانیا و ایران، بار دیگر روزهایی تیره‌وتار را طی می‌کند.
روابط‌عمومی منطقه پنجم نیروی دریایی سپاه ادعای منابع آمریکایی مبنی‌بر تلاش شناورهای نیروی دریایی سپاه برای توقیف نفت‌کش انگلیسی در خلیج‌فارس را تکذیب کرد. اواخر هفته گذشته، برخی رسانه‌های غربی از منابعی در وزارت دفاع آمریکا نقل کردند، ایران تلاش کرده است یک نفت‌کش بریتانیایی را در خلیج‌فارس ضبط کند. طبق این ادعا، پنج قایق تندرو سپاه پاسداران انقلاب اسلامی عملیاتی برای ضبط این نفت‌کش را کلید زده بودند، اما با دخالت ناو انگلیسی «اچ‌ام‌‌اس مونت‌رز» این عملیات ناکام ماند و قایق‌ها مجبور به عقب‌نشینی شدند. اما در واکنش به این مطالب، روابط‌عمومی منطقه پنجم نیروی دریایی سپاه در اطلاعیه‌ای با تکذیب این ادعا اعلام کرد: گشت‌های شناورهای نیروی دریایی سپاه در خلیج‌فارس طبق روش‌های جاری و مأموریت‌های ابلاغی برقرار و با هوشمندی، دقت و صلابت در حال انجام است و طی ۲۴ ساعت اخیر نیز هیچ مواجهه‌ای با شناورهای بیگانه از جمله شناورهای انگلیسی صورت نگرفته است. بااینحال، دیروز خبرگزاری رویترز به نقل از مقامات بریتانیایی گزارش داد که نیروی دریایی بریتانیا ناوشکن دانکن را به خلیج‌فارس می‌فرستد تا جایگزین ناوچه مونت‌رز شود.