بریتانیا تحت فشار دولت ترامپ برای امضای توافق آزاد
حمله واشنگتن به بروکسل از لندن
با انتخاب بوریس جانسون به نخستوزیری بریتانیا، ایالات متحده تلاشهای خود برای ترغیب و حتی تطمیع این کشور برای چرخش به سوی واشنگتن را بیشتر کرده است. ترامپ که از همراهی نخستوزیر جدید بریتانیا با بسیاری از دیدگاهها و سیاستهای خود آگاهی دارد، میخواهد قبل از رسمیشدن خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا، لندن را دوباره به تبعیت از سیاستهای خود ترغیب کند. ترامپ در همین راستا جان بولتون مشاور امنیت ملی خود را روانه لندن کرد تا در مورد سه موضوع مهم ایران، چین و برگزیت با رهبران جدید بریتانیا مذاکره کند.با اینکه دیدگاههای منفی ترامپ نسبت به اتحادیه اروپا به امری عادی برای رهبران این اتحادیه تبدیل شده اما انتقادهای تند مشاور امنیت ملی دونالد ترامپ علیه بروکسل، شوک جدیدی به رهبران اتحادیه اروپا وارد کرد. جان بولتون که در سفری دوروزه به لندن سفر کرده بود، مواضعی تند را در قبال رابطه بریتانیا و اتحادیه اروپا اتخاذ کرد که آن را باید در ادامه رویکرد ترامپ در قبال برگزیت دانست. بولتون پس از مذاکره با بوریس جانسون نخستوزیر جدید بریتانیا، اتحادیه اروپا را نهادی «غیردموکراتیک» خطاب قرار داد و تأکید کرد که واشنگتن تمام تلاش
خود را میکند تا توافق تجاری با لندن را هر چه زودتر به نتیجه برساند و پس از خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا، دوباره شریک اول تجاری این کشور شود.
مقامهای دولت ایالات متحده میگویند واشنگتن در همکاریهای تجاری و اقتصادی آینده با لندن بیشتر بر حوزه محصولات کارخانهای و تولید خودرو متمرکز خواهد شد. بولتون هم پس از مذاکرات خود با جانسون گفت: «اولویت برای رئیسجمهور ایالات متحده این است که بلافاصله پس از خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا توافقهای تجاری متعددی میان لندن و واشنگتن به امضا برسد. رئیسجمهور ترامپ بارها تأکید کرده که میخواهد بریتانیا دوباره در اول صف شرکای تجاری ایالات متحده قرار گیرد. به نظرم هر دو طرف بر ضرورت و فوریت توافقهای تجاری جدید میان واشنگتن و لندن آگاهی دارند. ما تا 31 اکتبر 2019 و رسمیشدن خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا فرصت داریم تا این توافقها را نهایی کنیم».بنبست بر سر مذاکرات برگزیت باعث شده است تا بریتانیا با خروج از اتحادیه اروپا بدون گذراندن دوره رسمی انتقال یا توافقنامه حقوقی شامل موضوعاتی مانند انتقال اطلاعات، سیاست مرزی و تجارت مواجه باشد. ایالات متحده هم با آگاهی از این موضوع و چالشهایی که در این روند برای بریتانیا ایجاد میشود، میخواهد در مذاکراتی عجولانه و تحت فشار، لندن را دوباره به متحد اول خود تبدیل کند.با
این حال آنچه در سفر بولتون برای رهبران اتحادیه اروپا غیرمنتظره بود، عجله ایالات متحده برای انعقاد قراردادهای تجاری با بریتانیا نیست، چراکه پیش از این هم بارها دونالد ترامپ از برگزیت حمایت کرده و خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا را تصمیم درستی از سوی مردم و دولت این کشور قلمداد کرده بود. این بخش از اظهارات بولتون بود که مطمئنا در روزهای آینده با واکنش تند رهبران اتحادیه اروپا روبهرو خواهد شد: «اتحادیه اروپا با طولانیکردن روند خروج بریتانیا از این اتحادیه، قصد بیاحترامی به خواست مردم این کشور را دارد. مردم بریتانیا در رفراندوم سال 2016 به روشنی خواستار خروج از اتحادیه اروپا شدند اما رهبران این اتحادیه پس از به بنبست رسیدن توافق قبلی، حاضر نیستند در مورد توافق جدید با لندن مذاکره کنند و به این ترتیب این کشور را برای پذیرش طرح مورد نظر خود یا برگزاری یک رفراندوم دیگر تحت فشار میگذارند. این شیوهای مرسوم در اتحادیه اروپاست. هر زمان که مردم نظری برخلاف نخبگان ابراز میکنند، با روشها و فشارهای گوناگون میخواهند این ابراز نظر آنقدر تکرار شود تا خواسته مردم هم با خواسته نخبگان یکی شود. مردم بریتانیا نظر خود را
یک بار اعلام کردهاند و بعید است نسبت به آنچه خواستهاند هیچ آگاهی و درکی نداشته باشند. اتحادیه اروپا باید بپذیرد که دموکراسی همین است».جملاتی که از دهان بولتون خارج شد، دقیقا تکرار تمام حرفهای هواداران دوآتشه برگزیت در سه سال اخیر بود. «جیکوب ریس ماگ» رئیس مجلس عوام بریتانیا هم بارها با همین ادبیات به انتقاد از اتحادیه اروپا پرداخته و ادعا کرده با سیاستی که بروکسل در پیش گرفته، «حق دموکراتیک» بریتانیا برای خروج از اتحادیه اروپا کاملا خدشهدار شده است.با وجود تنشهای سیاسی میان لندن و بروکسل که واشنگتن هم به آن دامن میزند، پیام اصلی سفر مشاور امنیت ملی کاخ سفید برای مقامهای بریتانیایی این است که آمریکا عجولانه حاضر است با یک توافق تجارت آزاد با بریتانیا، به خروج این کشور از اتحادیه اروپا کمک کند. با این حال مذاکرات تجاری لندن و واشنگتن هم از نگاه مقامهای اتحادیه اروپا بدون اشکال نیست، چراکه بر اساس قوانین، بریتانیا تا 31 اکتبر و خروج رسمی از اتحادیه اروپا نمیتواند با طرف سومی مذاکرات تجاری انجام دهد. اما جان بولتون در واکنش به این ممنوعیت و در پاسخ به خبرنگاران گفت: «ما در مورد جزئیات توافق آزاد تجاری
مذاکره نکردیم و تنها کلیات این همکاری مورد بحث قرار گرفته است. پس از خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا، جزئیات به طور کامل مورد بحث قرار میگیرد».
چالش ایرلند
با وجود اینکه رابطه گرم ترامپ و جانسون در دستیابی به توافقهای همکاری همهجانبه میان واشنگتن و لندن نقشی مهم ایفا میکند اما به نظر میرسد کاخ سفید در این مورد هم نمیخواهد برای کنگره آمریکا اهمیتی قائل باشد، در حالی که بر اساس قانون اساسی ایالات متحده هرگونه توافق آزاد تجاری با طرف خارجی باید به تصویب کنگره برسد. در این مورد هم مانند بسیاری از موارد دیگر، کنگره رویکرد واحدی در قبال توافق آزاد تجاری میان ایالات متحده و بریتانیا ندارد. تأثیر این توافق بر صنایع و کشاورزی آمریکا و نیز موضوع ایرلند شمالی مهمترین دلایل نبود موضع واحد در کنگره در قبال این توافق احتمالی است.
موضوع مرزهای ایرلند باعث شد تا سه بار تلاش ترزا می نخستوزیر سابق بریتانیا برای تصویب توافق با اتحادیه اروپا در پارلمان این کشور به بنبست برسد و به نظر میرسد موضوع ایرلند نه تنها در بریتانیا بلکه در ایالات متحده هم مورد توجه بسیاری از سیاستمداران است. حامیان ایرلند لابی قدرتمندی در کنگره آمریکا دارند. به طوری که نانسی پلوسی رئیس مجلس نمایندگان آمریکا اخیرا هشدار داده بود کنگره هرگونه توافق آزاد تجاری میان واشنگتن و لندن که توافق صلح ایرلند شمالی را نادیده بگیرد، رد خواهد کرد.
با انتخاب بوریس جانسون به نخستوزیری بریتانیا، ایالات متحده تلاشهای خود برای ترغیب و حتی تطمیع این کشور برای چرخش به سوی واشنگتن را بیشتر کرده است. ترامپ که از همراهی نخستوزیر جدید بریتانیا با بسیاری از دیدگاهها و سیاستهای خود آگاهی دارد، میخواهد قبل از رسمیشدن خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا، لندن را دوباره به تبعیت از سیاستهای خود ترغیب کند. ترامپ در همین راستا جان بولتون مشاور امنیت ملی خود را روانه لندن کرد تا در مورد سه موضوع مهم ایران، چین و برگزیت با رهبران جدید بریتانیا مذاکره کند.با اینکه دیدگاههای منفی ترامپ نسبت به اتحادیه اروپا به امری عادی برای رهبران این اتحادیه تبدیل شده اما انتقادهای تند مشاور امنیت ملی دونالد ترامپ علیه بروکسل، شوک جدیدی به رهبران اتحادیه اروپا وارد کرد. جان بولتون که در سفری دوروزه به لندن سفر کرده بود، مواضعی تند را در قبال رابطه بریتانیا و اتحادیه اروپا اتخاذ کرد که آن را باید در ادامه رویکرد ترامپ در قبال برگزیت دانست. بولتون پس از مذاکره با بوریس جانسون نخستوزیر جدید بریتانیا، اتحادیه اروپا را نهادی «غیردموکراتیک» خطاب قرار داد و تأکید کرد که واشنگتن تمام تلاش
خود را میکند تا توافق تجاری با لندن را هر چه زودتر به نتیجه برساند و پس از خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا، دوباره شریک اول تجاری این کشور شود.
مقامهای دولت ایالات متحده میگویند واشنگتن در همکاریهای تجاری و اقتصادی آینده با لندن بیشتر بر حوزه محصولات کارخانهای و تولید خودرو متمرکز خواهد شد. بولتون هم پس از مذاکرات خود با جانسون گفت: «اولویت برای رئیسجمهور ایالات متحده این است که بلافاصله پس از خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا توافقهای تجاری متعددی میان لندن و واشنگتن به امضا برسد. رئیسجمهور ترامپ بارها تأکید کرده که میخواهد بریتانیا دوباره در اول صف شرکای تجاری ایالات متحده قرار گیرد. به نظرم هر دو طرف بر ضرورت و فوریت توافقهای تجاری جدید میان واشنگتن و لندن آگاهی دارند. ما تا 31 اکتبر 2019 و رسمیشدن خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا فرصت داریم تا این توافقها را نهایی کنیم».بنبست بر سر مذاکرات برگزیت باعث شده است تا بریتانیا با خروج از اتحادیه اروپا بدون گذراندن دوره رسمی انتقال یا توافقنامه حقوقی شامل موضوعاتی مانند انتقال اطلاعات، سیاست مرزی و تجارت مواجه باشد. ایالات متحده هم با آگاهی از این موضوع و چالشهایی که در این روند برای بریتانیا ایجاد میشود، میخواهد در مذاکراتی عجولانه و تحت فشار، لندن را دوباره به متحد اول خود تبدیل کند.با
این حال آنچه در سفر بولتون برای رهبران اتحادیه اروپا غیرمنتظره بود، عجله ایالات متحده برای انعقاد قراردادهای تجاری با بریتانیا نیست، چراکه پیش از این هم بارها دونالد ترامپ از برگزیت حمایت کرده و خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا را تصمیم درستی از سوی مردم و دولت این کشور قلمداد کرده بود. این بخش از اظهارات بولتون بود که مطمئنا در روزهای آینده با واکنش تند رهبران اتحادیه اروپا روبهرو خواهد شد: «اتحادیه اروپا با طولانیکردن روند خروج بریتانیا از این اتحادیه، قصد بیاحترامی به خواست مردم این کشور را دارد. مردم بریتانیا در رفراندوم سال 2016 به روشنی خواستار خروج از اتحادیه اروپا شدند اما رهبران این اتحادیه پس از به بنبست رسیدن توافق قبلی، حاضر نیستند در مورد توافق جدید با لندن مذاکره کنند و به این ترتیب این کشور را برای پذیرش طرح مورد نظر خود یا برگزاری یک رفراندوم دیگر تحت فشار میگذارند. این شیوهای مرسوم در اتحادیه اروپاست. هر زمان که مردم نظری برخلاف نخبگان ابراز میکنند، با روشها و فشارهای گوناگون میخواهند این ابراز نظر آنقدر تکرار شود تا خواسته مردم هم با خواسته نخبگان یکی شود. مردم بریتانیا نظر خود را
یک بار اعلام کردهاند و بعید است نسبت به آنچه خواستهاند هیچ آگاهی و درکی نداشته باشند. اتحادیه اروپا باید بپذیرد که دموکراسی همین است».جملاتی که از دهان بولتون خارج شد، دقیقا تکرار تمام حرفهای هواداران دوآتشه برگزیت در سه سال اخیر بود. «جیکوب ریس ماگ» رئیس مجلس عوام بریتانیا هم بارها با همین ادبیات به انتقاد از اتحادیه اروپا پرداخته و ادعا کرده با سیاستی که بروکسل در پیش گرفته، «حق دموکراتیک» بریتانیا برای خروج از اتحادیه اروپا کاملا خدشهدار شده است.با وجود تنشهای سیاسی میان لندن و بروکسل که واشنگتن هم به آن دامن میزند، پیام اصلی سفر مشاور امنیت ملی کاخ سفید برای مقامهای بریتانیایی این است که آمریکا عجولانه حاضر است با یک توافق تجارت آزاد با بریتانیا، به خروج این کشور از اتحادیه اروپا کمک کند. با این حال مذاکرات تجاری لندن و واشنگتن هم از نگاه مقامهای اتحادیه اروپا بدون اشکال نیست، چراکه بر اساس قوانین، بریتانیا تا 31 اکتبر و خروج رسمی از اتحادیه اروپا نمیتواند با طرف سومی مذاکرات تجاری انجام دهد. اما جان بولتون در واکنش به این ممنوعیت و در پاسخ به خبرنگاران گفت: «ما در مورد جزئیات توافق آزاد تجاری
مذاکره نکردیم و تنها کلیات این همکاری مورد بحث قرار گرفته است. پس از خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا، جزئیات به طور کامل مورد بحث قرار میگیرد».
چالش ایرلند
با وجود اینکه رابطه گرم ترامپ و جانسون در دستیابی به توافقهای همکاری همهجانبه میان واشنگتن و لندن نقشی مهم ایفا میکند اما به نظر میرسد کاخ سفید در این مورد هم نمیخواهد برای کنگره آمریکا اهمیتی قائل باشد، در حالی که بر اساس قانون اساسی ایالات متحده هرگونه توافق آزاد تجاری با طرف خارجی باید به تصویب کنگره برسد. در این مورد هم مانند بسیاری از موارد دیگر، کنگره رویکرد واحدی در قبال توافق آزاد تجاری میان ایالات متحده و بریتانیا ندارد. تأثیر این توافق بر صنایع و کشاورزی آمریکا و نیز موضوع ایرلند شمالی مهمترین دلایل نبود موضع واحد در کنگره در قبال این توافق احتمالی است.
موضوع مرزهای ایرلند باعث شد تا سه بار تلاش ترزا می نخستوزیر سابق بریتانیا برای تصویب توافق با اتحادیه اروپا در پارلمان این کشور به بنبست برسد و به نظر میرسد موضوع ایرلند نه تنها در بریتانیا بلکه در ایالات متحده هم مورد توجه بسیاری از سیاستمداران است. حامیان ایرلند لابی قدرتمندی در کنگره آمریکا دارند. به طوری که نانسی پلوسی رئیس مجلس نمایندگان آمریکا اخیرا هشدار داده بود کنگره هرگونه توافق آزاد تجاری میان واشنگتن و لندن که توافق صلح ایرلند شمالی را نادیده بگیرد، رد خواهد کرد.