موساییت

müsait (مساعد) یک واژه عربی آشنا برای ما ایرانیان است که در سال‌های اخیر جزء واژه‌هاي بي‌كار به شمار مي‌رود. تا چند سال پیش که هنوز پرداخت‌های ادارات و شرکت‌ها مکانیزه و دیجیتال نشده بود، این واژه در ادبیات کارمندان و خانواده‌هایشان بسیار به کار می رفت. در آن سال‌ها وقتی کارمندی وسط ماه پول کم می‌آورد، از حسابداری شرکت و اداره درخواست مساعده می‌کرد و به خانواده می‌گفت: «مساعده گرفتم» و... یعنی بخش حسابداری شرکت یک‌جوری با کارمند کنار می‌آمد و خارج از سیستم و روال، کار او را راه می‌انداخت. در زبان ترکی واژه مساعد به شکل «موساییت müsait» تلفظ می‌شود و یکی از پرکاربردترین واژه‌هاست. در استانبول و ترکیه هر کسی که سوار مینی‌بوس می‌شود، عبارت: «موساییت بیر یر» را می‌شنود و می‌گوید. این عبارت به معنای «لطفا نگه دارید، می‌خواهم پیاده شوم» است. وقتی کسی به کسی زنگ می‌زند و اغلب وقتی یک طرف مشتری و طرف دیگر ارائه‌کننده خدمتی است، نخستین جمله تلفن‌کننده این است: «موساییت می سینیز» یعنی «آیا شرایط مناسبی برای حرف‌زدن دارید؟» و شاید مترادف «مزاحم نیستم که؟» ما در ایران. کاربرد مزاحم هستم یا نیستم واژه «موساییت» وقتی است که همسایه‌ای یا آشنایی بی‌خبر و بدون برنامه‌ریزی قبلی، برای خوردن یک قهوه یا شب‌نشینی و گپ‌وگفت درِ خانه شما را می‌زند و می‌خواهد تو بیاید. در این حالت شما به‌آسانی و راحتی و البته بدون دلخوری و بدجنسی می‌توانید بگویید: «موساییت» نیستم. وقتی به کسی می‌گویید: «موساییت» نیستم، به معنای «مزاحم هستی» نیست، به همین دلیل کسی که این پاسخ را شنیده است، حق رنجیدن از طرف مقابل را ندارد. در زندگی روزانه هم واژه «موساییت» به شکل‌های مختلف دیده می‌شود. برای مثال، در محوطه پارکینگ یک مرکز خرید بزرگ ممکن است تابلویی را ببینید که نوشته است: «برای توقف پنج دقیقه‌ای». اگر از یک ترک بخواهید این تابلو را برای شما بخواند، خواهد گفت: «موساییت» برای توقف نه پارک‌کردن اتومبیل. توریست‌ها و مسافرانی که در هتل‌هایی که در خیابان‌های باریک و شلوغ مناطق مرکزی استانبول که پر از هتل است اقامت می‌کنند، هر دم می‌بینید رانندگان تاکسی‌های زرد درست جلوی درِ هتل، وسط خیابان، توقف می‌کنند و پیاده می‌شوند و با آرامش چمدان‌های مسافران را بارگیر یا تخلیه می‌کنند، بدون آنکه صدای بوقی از ده‌ها اتومبیلی که پشت سر آنها منتظر ایستاده‌اند، بلند شود. این صبر و حوصله به دلیل این است که محل توقف تاکسی تنها محل «موساییت» برای توقف اوست. در اتوبوس‌های حمل و نقل عمومی درست جلوی درِ وسط، جزیره‌ای «موساییت» برای کالسکه بچه، ویلچیر و ساک و چمدان در نظر گرفته شده است. کمربندی هم برای بستن و ایمن‌کردن این وسایل هست. از میان کاسب‌ها قصاب‌ها بیش از دیگران از واژه «موساییت» استفاده می‌کنند. آنها از مشتری می‌پرسند: «برای چه غذایی گوشت می‌خواهی؟» و درباره گوشت‌هایی که در سینی‌های یخچال‌شان چیده‌اند، به طور دقیق توضیح می‌دهند که: «این جای گوشت برای کوفته موساییت است و این تکه برای دلمه و...». واسطه‌ها و بنگاهی‌ها هم در تبلیغ ماشین و خانه فروشی می‌گویند: «موساییت» برای «وام» وام یا همان «کردی» برای اغلب اتومبیل‌ها و خانه‌ها پرداخت می‌شود، اما نه هر اتومبیل و خانه‌ای و البته نه هر کسی. یعنی شخص هم باید برای وام‌گرفتن «موساییت» باشد. خارجی‌ها به طور کلی و ایرانیان به طور ویژه «موساییت» برای «کردی» نیستند! دایره «موساییت»نبودن ایرانی‌ها و سوریه‌ای‌ها البته کمی بزرگ‌تر از اتباع دیگر کشورهاست، به زبان دیگر، همه کسانی که ملیت ایرانی دارند، شامل تحریم همه بانک‌های اروپایی و آمریکایی هستند. به همین دلیل، بانک‌های ترکی که شریک غربی داشته باشند، از پیش از برجام تا امروز حتی یک حساب پس‌انداز ساده هم برای ایرانیان باز نمی‌کنند. در سال‌های اخیر و به دلیل وسعت‌گرفتن تحریم‌ها گاهی شایعه دست رد زدن بانک‌های ترکی که شریک خارجی هم ندارند، به سینه ایرانی‌ها مطرح می‌شود اما هنوز بانک‌هایی مثل زراعت وایش، ایرانی‌ها را برای داشتن حساب «موساییت» می‌بینند.

müsait (مساعد) یک واژه عربی آشنا برای ما ایرانیان است که در سال‌های اخیر جزء واژه‌هاي بي‌كار به شمار مي‌رود. تا چند سال پیش که هنوز پرداخت‌های ادارات و شرکت‌ها مکانیزه و دیجیتال نشده بود، این واژه در ادبیات کارمندان و خانواده‌هایشان بسیار به کار می رفت. در آن سال‌ها وقتی کارمندی وسط ماه پول کم می‌آورد، از حسابداری شرکت و اداره درخواست مساعده می‌کرد و به خانواده می‌گفت: «مساعده گرفتم» و... یعنی بخش حسابداری شرکت یک‌جوری با کارمند کنار می‌آمد و خارج از سیستم و روال، کار او را راه می‌انداخت. در زبان ترکی واژه مساعد به شکل «موساییت müsait» تلفظ می‌شود و یکی از پرکاربردترین واژه‌هاست. در استانبول و ترکیه هر کسی که سوار مینی‌بوس می‌شود، عبارت: «موساییت بیر یر» را می‌شنود و می‌گوید. این عبارت به معنای «لطفا نگه دارید، می‌خواهم پیاده شوم» است. وقتی کسی به کسی زنگ می‌زند و اغلب وقتی یک طرف مشتری و طرف دیگر ارائه‌کننده خدمتی است، نخستین جمله تلفن‌کننده این است: «موساییت می سینیز» یعنی «آیا شرایط مناسبی برای حرف‌زدن دارید؟» و شاید مترادف «مزاحم نیستم که؟» ما در ایران. کاربرد مزاحم هستم یا نیستم واژه «موساییت» وقتی است که همسایه‌ای یا آشنایی بی‌خبر و بدون برنامه‌ریزی قبلی، برای خوردن یک قهوه یا شب‌نشینی و گپ‌وگفت درِ خانه شما را می‌زند و می‌خواهد تو بیاید. در این حالت شما به‌آسانی و راحتی و البته بدون دلخوری و بدجنسی می‌توانید بگویید: «موساییت» نیستم. وقتی به کسی می‌گویید: «موساییت» نیستم، به معنای «مزاحم هستی» نیست، به همین دلیل کسی که این پاسخ را شنیده است، حق رنجیدن از طرف مقابل را ندارد. در زندگی روزانه هم واژه «موساییت» به شکل‌های مختلف دیده می‌شود. برای مثال، در محوطه پارکینگ یک مرکز خرید بزرگ ممکن است تابلویی را ببینید که نوشته است: «برای توقف پنج دقیقه‌ای». اگر از یک ترک بخواهید این تابلو را برای شما بخواند، خواهد گفت: «موساییت» برای توقف نه پارک‌کردن اتومبیل. توریست‌ها و مسافرانی که در هتل‌هایی که در خیابان‌های باریک و شلوغ مناطق مرکزی استانبول که پر از هتل است اقامت می‌کنند، هر دم می‌بینید رانندگان تاکسی‌های زرد درست جلوی درِ هتل، وسط خیابان، توقف می‌کنند و پیاده می‌شوند و با آرامش چمدان‌های مسافران را بارگیر یا تخلیه می‌کنند، بدون آنکه صدای بوقی از ده‌ها اتومبیلی که پشت سر آنها منتظر ایستاده‌اند، بلند شود. این صبر و حوصله به دلیل این است که محل توقف تاکسی تنها محل «موساییت» برای توقف اوست. در اتوبوس‌های حمل و نقل عمومی درست جلوی درِ وسط، جزیره‌ای «موساییت» برای کالسکه بچه، ویلچیر و ساک و چمدان در نظر گرفته شده است. کمربندی هم برای بستن و ایمن‌کردن این وسایل هست. از میان کاسب‌ها قصاب‌ها بیش از دیگران از واژه «موساییت» استفاده می‌کنند. آنها از مشتری می‌پرسند: «برای چه غذایی گوشت می‌خواهی؟» و درباره گوشت‌هایی که در سینی‌های یخچال‌شان چیده‌اند، به طور دقیق توضیح می‌دهند که: «این جای گوشت برای کوفته موساییت است و این تکه برای دلمه و...». واسطه‌ها و بنگاهی‌ها هم در تبلیغ ماشین و خانه فروشی می‌گویند: «موساییت» برای «وام» وام یا همان «کردی» برای اغلب اتومبیل‌ها و خانه‌ها پرداخت می‌شود، اما نه هر اتومبیل و خانه‌ای و البته نه هر کسی. یعنی شخص هم باید برای وام‌گرفتن «موساییت» باشد. خارجی‌ها به طور کلی و ایرانیان به طور ویژه «موساییت» برای «کردی» نیستند! دایره «موساییت»نبودن ایرانی‌ها و سوریه‌ای‌ها البته کمی بزرگ‌تر از اتباع دیگر کشورهاست، به زبان دیگر، همه کسانی که ملیت ایرانی دارند، شامل تحریم همه بانک‌های اروپایی و آمریکایی هستند. به همین دلیل، بانک‌های ترکی که شریک غربی داشته باشند، از پیش از برجام تا امروز حتی یک حساب پس‌انداز ساده هم برای ایرانیان باز نمی‌کنند. در سال‌های اخیر و به دلیل وسعت‌گرفتن تحریم‌ها گاهی شایعه دست رد زدن بانک‌های ترکی که شریک خارجی هم ندارند، به سینه ایرانی‌ها مطرح می‌شود اما هنوز بانک‌هایی مثل زراعت وایش، ایرانی‌ها را برای داشتن حساب «موساییت» می‌بینند.