تعطيلي جنجالي پارلمان بريتانيا
دستهاي بسته جانسون
«حتي اگر دستهاي من را ببنديد، برگزيت را به تعويق نخواهم انداخت». بوريس جانسون، نخستوزير بريتانيا، ساعاتي قبل از تعليق پنجهفتهاي پارلمان بريتانيا باز هم مخالفان خود را تهديد به خروج بدون توافق از اتحاديه اروپا کرد.
تعطيلي پارلمان بريتانيا به درخواست بوريس جانسون و تأييد ملکه اليزابت دوم در شرايطي صورت ميگيرد که شش تلاش نخستوزير بريتانيا براي تأييد خروج بدون توافق و برگزاري انتخابات زودهنگام با شکست روبهرو شده و جانسون اميدوار است تا پس از بازگشايي پارلمان در 14 اکتبر، رأيگيري ديگري براي برگزاري انتخابات زودهنگام انجام شود.ششمين شکست جانسون ساعاتي قبل از تعطيلي پارلمان رقم خورد. نمايندگان پارلمان بريتانيا که قرار است تا دو هفته پيش از موعد قانوني خروج بريتانيا از اتحاديه اروپا در 31 اکتبر از فعاليت بازبماند، دوشنبهشب به درخواست دولت براي برگزاري انتخابات زودهنگام در اين کشور رأي منفي دادند.
همچنين مجلس عوام بريتانيا، دولت را ملزم کرده است تا تمام تماسها، پيامها و ارتباطات ميان مقامهاي دولت را درباره تعليق پارلمان و طرح برگزيت بدون توافق، افشا کند. قانونگذاران از دولت خواستند ايميلهاي کاري يا شخصي و پيامهاي رسمي يا غيررسمي مقاماتش را که به مسئله تعليق پارلمان يا تأثيرات خروج بدون توافق از اتحاديه اروپا مرتبط هستند، تا امروز گزارش کند. دولت نيز در بيانيهاي اعلام کرده که به اين مسئله رسيدگي خواهد کرد و اقدامات لازم در دست انجام هستند.
تصميم نخستوزير بريتانيا براي بهتعليقدرآوردن فعاليت پارلمان کشورش که پايان ماه آگوست اتخاذ شد، مخالفتهاي گستردهاي را در اين کشور برانگيخت. مخالفان اين اقدام را مانعتراشي بر سر دموکراسي و خاموشکردن صداي اپوزيسيون قلمداد کردند.
بوريس جانسون که کمتر از دو ماه از نخستوزيرياش ميگذرد، متهم است که با اين اقدام قصد دارد تلاش مخالفان خروج بدون توافق از اتحاديه اروپا را ناکام بگذارد. اين درحالي است که نخستوزير بريتانيا بر ضرورت تعليق پارلمان براي تدارک و ارائه يک برنامه جديد سياست داخلي تأکيد کرده است.
بااينحال اقدامات حقوقي مخالفان براي ممانعت از تعطيلي پارلمان راه به جايي نبرد. دادگاه عالي بريتانيا اخيرا با بررسي اعتراض حقوقي صورتگرفته بر ضد تصميم دولت در تعليق پنجهفتهاي فعاليت پارلمان به نفع نخستوزير بريتانيا رأي داد و تصميم بوريس جانسون را دراينباره قانوني اعلام کرد. پيش از آن هم، دادگاهي در اسکاتلند با صدور حکمي تصميم بوريس جانسون در تعليق يکماهه فعاليت پارلمان بريتانيا را مغاير با قانون تشخيص نداده بود.
با اعلام تعليق فعاليت پارلمان، اعتراضهايي در مجلس عوام شکل گرفت و نمايندگان اپوزيسيون فرياد «شرم بر تو باد» سر دادند. جان برکو، رئيس مجلس عوام که مانند بوريس جانسون از حزب محافظهکار است، نيز نارضايتي خود را از تعليق فعاليت پارلمان اعلام کرده است.
باوجوداين دولت جانسون شانس بسيار کمي براي همراهي پارلمان با خروج بدون توافق از اتحاديه اروپا دارد. از يکسو، نمايندگان پارلمان با تصويب طرحي، خروج بدون توافق را مسدود کردند و اين طرح که به امضاي ملکه بريتانيا هم رسيد، لازمالاجرا شده است. نمايندگان به بوريس جانسون هشدار دادهاند در صورت عدم اجراي اين قانون با شکايت حقوقي مواجه خواهد شد.
همچنين نمايندگان پارلمان بريتانيا همزمان با شروع تعليق پنجهفتهاي کار اين مجلس، بار ديگر درخواست دولت براي برگزاري انتخابات زودهنگام را رد کردهاند. روز دوشنبه احزاب مخالف برگزاري سياستهاي بحثبرانگيز بوريس جانسون، بهخصوص حزب کارگر و نيز ليبرالدموکراتها همراه با حزب ملي اسکاتلند و حزب ملي ولز پيشتر اعلام کرده بودند که به درخواست دولت براي برگزاري انتخابات زودهنگام رأي منفي دادند. بهاينترتيب جانسون نتوانست حمايت دوسوم نمايندگان را براي برگزاري انتخابات زودهنگام جلب کند، اما اين اميد را دارد که پس از پايان تعطيلي پارلمان، در رأيگيري دوم در اين مورد بتواند حمايت بيش از 50 درصد نمايندگان را به دست آورد.
نمايندگان احزاب مخالف دولت جانسون گفتهاند تا زماني که مهلت برگزيت تمديد نشود، از برگزاري انتخابات زودهنگام حمايت نخواهند کرد. درحالحاضر، بر اساس قوانين بريتانيا، اين کشور بايد تا روز 31 اکتبر تحت هر شرايطي اتحاديه اروپا را ترک کند.
اما مصوبه تازه، اين قانون را تغيير ميدهد و نخستوزير را وادار ميکند برگزيت را تا 31 ژانويه 2020 به تأخير بيندازد. تنها شانس بوريس جانسون اين است که تا روز 19 اکتبر بتواند يک توافق بر سر خروج بدون توافق را در پارلمان تصويب کند که با توجه به شرايط فعلي پارلمان اين امر تقريبا غيرممکن است.
جانسون با وجود بهشکستانجاميدن تمام تلاشهايش گفت که دولت او از دوره تعليق پارلمان براي پيشبردن مذاکرات با اتحاديه اروپا استفاده ميکند و همزمان خود را براي خروج بدون توافق آماده ميکند. «مهم نيست اين پارلمان چه ترفندهايي براي بستن دستهاي من ابداع ميکند. من براي رسيدن به توافقي بر اساس تأمين منافع ملي خواهم کوشيد. اين دولت ديگر برگزيت را عقب نخواهد انداخت».
اما واقعيت اين است که بوريس جانسون با شکست در رأيگيري دوشنبهشب دو راه پيشرو خواهد داشت؛ يا بايد برخلاف خواست خود تن به تعويق مهلت قانوني اجرائيشدن برگزيت بدهد يا از سمت خود کنارهگيري کند. بر اساس قانون منع برگزيت بدون توافق، بوريس جانسون بايد از اتحاديه اروپا بخواهد تا با تعويق سهماهه خروج بريتانيا از اين اتحاديه تا 31 ژانويه 2020 موافقت کند.
احتمال استعفاي رئيس مجلس عوام
از سوي ديگر رئيس مجلس عوام بريتانيا نيز از قصد خود براي استعفا خبر داد. جان برکو پيش از تعطيلي پنجهفتهاي پارلمان بريتانيا اعلام کرده بود که ممکن است از سمت خود کنارهگيري کند. برکو که در روزهاي اخير از سوي حاميان و مخالفان دولت بارها مورد انتقاد قرار گرفته بود، در روزهاي گذشته با استفاده از آييننامه داخلي پارلمان به نمايندگان مخالف دولت اجازه داده بود تا مانع خروج بدون توافق بريتانيا از اتحاديه اروپا در تاريخ 31 اکتبر شوند. برکو گفته بود در صورتي که مجلس برگزاري انتخابات زودهنگام را تصويب کند، او با اين تصميم مخالفتي نخواهد داشت، اما اگر نمايندگان پيشنهاد دولت براي برگزاري انتخابات زودهنگام را رد کنند، او 31 اکتبر از سمت خود کنارهگيري خواهد کرد. با رد پيشنهاد دولت براي برگزاري انتخابات، به نظر ميرسد برکو تا پايان اکتبر از سمت خود کنار ميرود. بر اساس قوانين پارلمان بريتانيا، سخنگوي مجلس عوام بايد بيطرف باشد و حق رأي ندارد.
«حتي اگر دستهاي من را ببنديد، برگزيت را به تعويق نخواهم انداخت». بوريس جانسون، نخستوزير بريتانيا، ساعاتي قبل از تعليق پنجهفتهاي پارلمان بريتانيا باز هم مخالفان خود را تهديد به خروج بدون توافق از اتحاديه اروپا کرد.
تعطيلي پارلمان بريتانيا به درخواست بوريس جانسون و تأييد ملکه اليزابت دوم در شرايطي صورت ميگيرد که شش تلاش نخستوزير بريتانيا براي تأييد خروج بدون توافق و برگزاري انتخابات زودهنگام با شکست روبهرو شده و جانسون اميدوار است تا پس از بازگشايي پارلمان در 14 اکتبر، رأيگيري ديگري براي برگزاري انتخابات زودهنگام انجام شود.ششمين شکست جانسون ساعاتي قبل از تعطيلي پارلمان رقم خورد. نمايندگان پارلمان بريتانيا که قرار است تا دو هفته پيش از موعد قانوني خروج بريتانيا از اتحاديه اروپا در 31 اکتبر از فعاليت بازبماند، دوشنبهشب به درخواست دولت براي برگزاري انتخابات زودهنگام در اين کشور رأي منفي دادند.
همچنين مجلس عوام بريتانيا، دولت را ملزم کرده است تا تمام تماسها، پيامها و ارتباطات ميان مقامهاي دولت را درباره تعليق پارلمان و طرح برگزيت بدون توافق، افشا کند. قانونگذاران از دولت خواستند ايميلهاي کاري يا شخصي و پيامهاي رسمي يا غيررسمي مقاماتش را که به مسئله تعليق پارلمان يا تأثيرات خروج بدون توافق از اتحاديه اروپا مرتبط هستند، تا امروز گزارش کند. دولت نيز در بيانيهاي اعلام کرده که به اين مسئله رسيدگي خواهد کرد و اقدامات لازم در دست انجام هستند.
تصميم نخستوزير بريتانيا براي بهتعليقدرآوردن فعاليت پارلمان کشورش که پايان ماه آگوست اتخاذ شد، مخالفتهاي گستردهاي را در اين کشور برانگيخت. مخالفان اين اقدام را مانعتراشي بر سر دموکراسي و خاموشکردن صداي اپوزيسيون قلمداد کردند.
بوريس جانسون که کمتر از دو ماه از نخستوزيرياش ميگذرد، متهم است که با اين اقدام قصد دارد تلاش مخالفان خروج بدون توافق از اتحاديه اروپا را ناکام بگذارد. اين درحالي است که نخستوزير بريتانيا بر ضرورت تعليق پارلمان براي تدارک و ارائه يک برنامه جديد سياست داخلي تأکيد کرده است.
بااينحال اقدامات حقوقي مخالفان براي ممانعت از تعطيلي پارلمان راه به جايي نبرد. دادگاه عالي بريتانيا اخيرا با بررسي اعتراض حقوقي صورتگرفته بر ضد تصميم دولت در تعليق پنجهفتهاي فعاليت پارلمان به نفع نخستوزير بريتانيا رأي داد و تصميم بوريس جانسون را دراينباره قانوني اعلام کرد. پيش از آن هم، دادگاهي در اسکاتلند با صدور حکمي تصميم بوريس جانسون در تعليق يکماهه فعاليت پارلمان بريتانيا را مغاير با قانون تشخيص نداده بود.
با اعلام تعليق فعاليت پارلمان، اعتراضهايي در مجلس عوام شکل گرفت و نمايندگان اپوزيسيون فرياد «شرم بر تو باد» سر دادند. جان برکو، رئيس مجلس عوام که مانند بوريس جانسون از حزب محافظهکار است، نيز نارضايتي خود را از تعليق فعاليت پارلمان اعلام کرده است.
باوجوداين دولت جانسون شانس بسيار کمي براي همراهي پارلمان با خروج بدون توافق از اتحاديه اروپا دارد. از يکسو، نمايندگان پارلمان با تصويب طرحي، خروج بدون توافق را مسدود کردند و اين طرح که به امضاي ملکه بريتانيا هم رسيد، لازمالاجرا شده است. نمايندگان به بوريس جانسون هشدار دادهاند در صورت عدم اجراي اين قانون با شکايت حقوقي مواجه خواهد شد.
همچنين نمايندگان پارلمان بريتانيا همزمان با شروع تعليق پنجهفتهاي کار اين مجلس، بار ديگر درخواست دولت براي برگزاري انتخابات زودهنگام را رد کردهاند. روز دوشنبه احزاب مخالف برگزاري سياستهاي بحثبرانگيز بوريس جانسون، بهخصوص حزب کارگر و نيز ليبرالدموکراتها همراه با حزب ملي اسکاتلند و حزب ملي ولز پيشتر اعلام کرده بودند که به درخواست دولت براي برگزاري انتخابات زودهنگام رأي منفي دادند. بهاينترتيب جانسون نتوانست حمايت دوسوم نمايندگان را براي برگزاري انتخابات زودهنگام جلب کند، اما اين اميد را دارد که پس از پايان تعطيلي پارلمان، در رأيگيري دوم در اين مورد بتواند حمايت بيش از 50 درصد نمايندگان را به دست آورد.
نمايندگان احزاب مخالف دولت جانسون گفتهاند تا زماني که مهلت برگزيت تمديد نشود، از برگزاري انتخابات زودهنگام حمايت نخواهند کرد. درحالحاضر، بر اساس قوانين بريتانيا، اين کشور بايد تا روز 31 اکتبر تحت هر شرايطي اتحاديه اروپا را ترک کند.
اما مصوبه تازه، اين قانون را تغيير ميدهد و نخستوزير را وادار ميکند برگزيت را تا 31 ژانويه 2020 به تأخير بيندازد. تنها شانس بوريس جانسون اين است که تا روز 19 اکتبر بتواند يک توافق بر سر خروج بدون توافق را در پارلمان تصويب کند که با توجه به شرايط فعلي پارلمان اين امر تقريبا غيرممکن است.
جانسون با وجود بهشکستانجاميدن تمام تلاشهايش گفت که دولت او از دوره تعليق پارلمان براي پيشبردن مذاکرات با اتحاديه اروپا استفاده ميکند و همزمان خود را براي خروج بدون توافق آماده ميکند. «مهم نيست اين پارلمان چه ترفندهايي براي بستن دستهاي من ابداع ميکند. من براي رسيدن به توافقي بر اساس تأمين منافع ملي خواهم کوشيد. اين دولت ديگر برگزيت را عقب نخواهد انداخت».
اما واقعيت اين است که بوريس جانسون با شکست در رأيگيري دوشنبهشب دو راه پيشرو خواهد داشت؛ يا بايد برخلاف خواست خود تن به تعويق مهلت قانوني اجرائيشدن برگزيت بدهد يا از سمت خود کنارهگيري کند. بر اساس قانون منع برگزيت بدون توافق، بوريس جانسون بايد از اتحاديه اروپا بخواهد تا با تعويق سهماهه خروج بريتانيا از اين اتحاديه تا 31 ژانويه 2020 موافقت کند.
احتمال استعفاي رئيس مجلس عوام
از سوي ديگر رئيس مجلس عوام بريتانيا نيز از قصد خود براي استعفا خبر داد. جان برکو پيش از تعطيلي پنجهفتهاي پارلمان بريتانيا اعلام کرده بود که ممکن است از سمت خود کنارهگيري کند. برکو که در روزهاي اخير از سوي حاميان و مخالفان دولت بارها مورد انتقاد قرار گرفته بود، در روزهاي گذشته با استفاده از آييننامه داخلي پارلمان به نمايندگان مخالف دولت اجازه داده بود تا مانع خروج بدون توافق بريتانيا از اتحاديه اروپا در تاريخ 31 اکتبر شوند. برکو گفته بود در صورتي که مجلس برگزاري انتخابات زودهنگام را تصويب کند، او با اين تصميم مخالفتي نخواهد داشت، اما اگر نمايندگان پيشنهاد دولت براي برگزاري انتخابات زودهنگام را رد کنند، او 31 اکتبر از سمت خود کنارهگيري خواهد کرد. با رد پيشنهاد دولت براي برگزاري انتخابات، به نظر ميرسد برکو تا پايان اکتبر از سمت خود کنار ميرود. بر اساس قوانين پارلمان بريتانيا، سخنگوي مجلس عوام بايد بيطرف باشد و حق رأي ندارد.