رونمایی از تسلیحات جدید در 70سالگی حاکمیت حزب کمونیست چین
نمایش نظامی زیر سایه بحران هنگکنگ
جشنهای 70سالگی حاکمیت حزب کمونیست بر چین با خطونشانهای «شی جینپینگ» رئیسجمهور این کشور آغاز شد. شی در سخنرانی خود در میدان «تیان آن من» جایی که 70 سال قبل در اکتبر 1949، «مائو تسه تونگ» تأسیس جمهوری خلق چین را اعلام کرد، به دشمنان داخلی و خارجی هشدار داد که : «هیچ قدرتی نمیتواند گامهای محکم و بلندملت چین را متوقف کند» اما این قدرت چندماهی است که در داخل سرزمین چین و از سوی معترضان در هنگکنگ به چالش کشیده شده است. ناآرامی ها در هنگکنگ باعث شده مراسم امسال با شدیدترین تدابیر امنیتی برگزار شود، به طوری که مردم عادی قادر نبودند در نمایش نظامیان چینی در میدان «تیان آن من» حضور داشته باشند.
چین در مراسم امسال از چند سلاح نظامی پیشرفته رونمایی کرد. یکی از این سلاحها، موشک بالستیک قارهپیمای 41-DF است که قابلیت حمل در جاده را دارد و چینیها میگویند این موشک میتواند هر نقطهای در جهان از جمله ایالات متحده را هدف قرار دهد. این موشک بالستیک قارهپیما قابلیت حمل ۱۰ کلاهک هستهای را دارد که میتواند در عین حال که هدف خاصی را نشانه بگیرد همزمان10 نقطه مختلف در یک ناحیه گسترده را هم مورد هجوم قرار دهد. رژه میدان «تیان آن من» در پکن از جمله بزرگترین رژهها در تاریخ این کشور بوده و ۱۵ هزار نظامی در آن شرکت کردند.
رهبران چین میگویند در حال ایجاد یک سیستم کاملا تازه سیاسی هستند که میتوان آن را «سوسیالیسم با مدل چینی» دانست. آنها ادعا میکنند این سیستم در دهههای اخیر میلیونها نفر را از فقر نجات داده و به جمعیت طبقه متوسط چین افزوده است.
اما دولتمردان چین و رسانههای تحت فرمان پکن به تمام زوایای حکومت کمونیستی چین اشاره نمیکنند. منتقدان حکومت چین را حکومتی به شدت سرکوبگر میدانند که کارنامه سیاهی در زمینه حقوق بشر دارد. حکومت چین به دلیل فقدان دموکراسی، سرکوب هرگونه صدای مخالف و یک نظام غیرعادلانه قضائی به طور گسترده مورد انتقاد است. منتقدان همچنین به بازداشت گسترده مسلمانان اویغور در سینکیانگ و سایر گروههای اقلیت در سالهای اخیر اشاره میکنند.
در ماههای اخیر هم معترضان مخالف اعمال حاکمیت چین در هنگکنگ، در این منطقه نیمهخودمختار علیه پکن به خیابانها آمده و ساختمانهای دولتی را اشغال کردهاند. جشن روز گذشته نیز تحتالشعاع اعتراضهای ادامهدار در هنگکنگ قرار گرفته بود. معترضان هنگکنگی همزمان با جشنهای حکومت پکن، اعتراضهای گستردهای برگزار کردند که به درگیری با پلیس انجامید. در این درگیریها 51 معترض مجروح شدند که وضعیت دو نفر از مجروحان بسیار وخیم گزارش شده است.
در همین ارتباط، پلیس هنگکنگ ادعا کرد که اطلاعات موثقی دریافت کرده که فعالان برای اعتراضاتی خشن و بهآتشکشیدن فروشگاهها و ایستگاههای قطار برنامهریزی کردهاند. دولت نیمهخودمختار هنگکنگ که تحت حاکمیت چین قرار دارد، در نخستین ساعات روز سهشنبه حدود شش هزار مأمور پلیس را در میان تدابیر شدید امنیتی در خیابانها مستقر کرد. بنا بر گزارشها یک برنامه آتشبازی لغو و مراکز خرید بسته شد. در هفتههای گذشته چین هشدار داده بود که در صورت ادامه اعتراضها در این منطقه، معترضان را به شدت سرکوب خواهد کرد.
چالشهای پکن
بحران هنگکنگ با وجود گستردگی، تنها یکی از چالشهای حکومت پکن محسوب میشود. نمایش نظامی چین در هفتادمین سالگرد حاکمیت حزب کمونیست در حالی صورت میگیرد که شی جینپینگ با چالشهای داخلی و خارجی زیادی دست و پنجه نرم میکند. شی در سالهای اخیر به اندازهای قدرت را در دست خود متمرکز کرده که پس از مائو، قدرتمندترین رهبر چین در هفت دهه اخیر به شمار میآید.
«زون ژو» کارشناس تحولات چین در دانشگاه اسکس بریتانیا میگوید: «جمهوری خلق چین در موقعیتی بحرانی قرار دارد. از یک سو ناآرامی در هنگکنگ ادامه دارد و از سوی دیگر در تایوان نیز تنشهایی میان دولت این منطقه و حکومت پکن بروز کرده است. در کنار اینها وضعیت اقتصادی چین که زمانی نقطه قوت این کشور محسوب میشد هم بیثبات و غیر قابل پیشبینی شده است. شکاف میان طبقه ثروتمند و فقیر به شدت افزایش یافته و این میتواند زمینهای برای بروز ناآرامی و اعتراضهای گسترده باشد. همچنین چالشها در نظام بهداشتی چین هم نمایانتر شده است. این مشکلات باعث شده تا تعداد بیشتری از مردم چین اعتماد خود به حکومت این کشور را از دست بدهند».
حکومت پکن در خارج از چین نیز تحت فشار قرار دارد. از یک سو تنشهای تجاری چین با ایالات متحده هنوز حل نشده و از سوی دیگر در پی بازداشت مدیر ارشد کمپانی هوآوی از سوی کانادا، چین نیز دو شهروند کانادایی را زندانی کرد تا تنشها میان دو کشور افزایش یابد. بازداشت گسترده اویغورها در استان سینکیانگ در غرب چین هم اعتراضهای بینالمللی متعددی را برانگیخته است. با این حال پکن ادعا میکند که این افراد در مراکز آموزش حرفهای نگهداری میشوند.
کارایی سیستم «یک کشور، دو سیستم» که از سوی شی جینپینگ و دولتمردان چین تبلیغ میشد پس از ناآرامیهای اخیر در هنگکنگ با چالش روبهرو شده است. گی سان ژاک سفیر کانادا در چین در سالهای 2012 تا 2016 میگوید: «حکومت فعلی چین به شدت از اتحاد و یکدستی حکومت در سراسر سرزمین چین حمایت میکند اما آنچه وضعیت هنگکنگ را به اینجا رسانده این است که رهبران چین هنوز نمیدانند اعتراضها را چگونه مدیریت کنند. چینیها عادت به دموکراسی ندارند و از کارایی آن بیخبر هستند. به همین دلیل نگران هستند که ناآرامیها در هنگکنگ به سراسر چین سرایت کند و با معترضان با خشونت شدید برخورد میکنند».
جشنهای 70سالگی حاکمیت حزب کمونیست بر چین با خطونشانهای «شی جینپینگ» رئیسجمهور این کشور آغاز شد. شی در سخنرانی خود در میدان «تیان آن من» جایی که 70 سال قبل در اکتبر 1949، «مائو تسه تونگ» تأسیس جمهوری خلق چین را اعلام کرد، به دشمنان داخلی و خارجی هشدار داد که : «هیچ قدرتی نمیتواند گامهای محکم و بلندملت چین را متوقف کند» اما این قدرت چندماهی است که در داخل سرزمین چین و از سوی معترضان در هنگکنگ به چالش کشیده شده است. ناآرامی ها در هنگکنگ باعث شده مراسم امسال با شدیدترین تدابیر امنیتی برگزار شود، به طوری که مردم عادی قادر نبودند در نمایش نظامیان چینی در میدان «تیان آن من» حضور داشته باشند.
چین در مراسم امسال از چند سلاح نظامی پیشرفته رونمایی کرد. یکی از این سلاحها، موشک بالستیک قارهپیمای 41-DF است که قابلیت حمل در جاده را دارد و چینیها میگویند این موشک میتواند هر نقطهای در جهان از جمله ایالات متحده را هدف قرار دهد. این موشک بالستیک قارهپیما قابلیت حمل ۱۰ کلاهک هستهای را دارد که میتواند در عین حال که هدف خاصی را نشانه بگیرد همزمان10 نقطه مختلف در یک ناحیه گسترده را هم مورد هجوم قرار دهد. رژه میدان «تیان آن من» در پکن از جمله بزرگترین رژهها در تاریخ این کشور بوده و ۱۵ هزار نظامی در آن شرکت کردند.
رهبران چین میگویند در حال ایجاد یک سیستم کاملا تازه سیاسی هستند که میتوان آن را «سوسیالیسم با مدل چینی» دانست. آنها ادعا میکنند این سیستم در دهههای اخیر میلیونها نفر را از فقر نجات داده و به جمعیت طبقه متوسط چین افزوده است.
اما دولتمردان چین و رسانههای تحت فرمان پکن به تمام زوایای حکومت کمونیستی چین اشاره نمیکنند. منتقدان حکومت چین را حکومتی به شدت سرکوبگر میدانند که کارنامه سیاهی در زمینه حقوق بشر دارد. حکومت چین به دلیل فقدان دموکراسی، سرکوب هرگونه صدای مخالف و یک نظام غیرعادلانه قضائی به طور گسترده مورد انتقاد است. منتقدان همچنین به بازداشت گسترده مسلمانان اویغور در سینکیانگ و سایر گروههای اقلیت در سالهای اخیر اشاره میکنند.
در ماههای اخیر هم معترضان مخالف اعمال حاکمیت چین در هنگکنگ، در این منطقه نیمهخودمختار علیه پکن به خیابانها آمده و ساختمانهای دولتی را اشغال کردهاند. جشن روز گذشته نیز تحتالشعاع اعتراضهای ادامهدار در هنگکنگ قرار گرفته بود. معترضان هنگکنگی همزمان با جشنهای حکومت پکن، اعتراضهای گستردهای برگزار کردند که به درگیری با پلیس انجامید. در این درگیریها 51 معترض مجروح شدند که وضعیت دو نفر از مجروحان بسیار وخیم گزارش شده است.
در همین ارتباط، پلیس هنگکنگ ادعا کرد که اطلاعات موثقی دریافت کرده که فعالان برای اعتراضاتی خشن و بهآتشکشیدن فروشگاهها و ایستگاههای قطار برنامهریزی کردهاند. دولت نیمهخودمختار هنگکنگ که تحت حاکمیت چین قرار دارد، در نخستین ساعات روز سهشنبه حدود شش هزار مأمور پلیس را در میان تدابیر شدید امنیتی در خیابانها مستقر کرد. بنا بر گزارشها یک برنامه آتشبازی لغو و مراکز خرید بسته شد. در هفتههای گذشته چین هشدار داده بود که در صورت ادامه اعتراضها در این منطقه، معترضان را به شدت سرکوب خواهد کرد.
چالشهای پکن
بحران هنگکنگ با وجود گستردگی، تنها یکی از چالشهای حکومت پکن محسوب میشود. نمایش نظامی چین در هفتادمین سالگرد حاکمیت حزب کمونیست در حالی صورت میگیرد که شی جینپینگ با چالشهای داخلی و خارجی زیادی دست و پنجه نرم میکند. شی در سالهای اخیر به اندازهای قدرت را در دست خود متمرکز کرده که پس از مائو، قدرتمندترین رهبر چین در هفت دهه اخیر به شمار میآید.
«زون ژو» کارشناس تحولات چین در دانشگاه اسکس بریتانیا میگوید: «جمهوری خلق چین در موقعیتی بحرانی قرار دارد. از یک سو ناآرامی در هنگکنگ ادامه دارد و از سوی دیگر در تایوان نیز تنشهایی میان دولت این منطقه و حکومت پکن بروز کرده است. در کنار اینها وضعیت اقتصادی چین که زمانی نقطه قوت این کشور محسوب میشد هم بیثبات و غیر قابل پیشبینی شده است. شکاف میان طبقه ثروتمند و فقیر به شدت افزایش یافته و این میتواند زمینهای برای بروز ناآرامی و اعتراضهای گسترده باشد. همچنین چالشها در نظام بهداشتی چین هم نمایانتر شده است. این مشکلات باعث شده تا تعداد بیشتری از مردم چین اعتماد خود به حکومت این کشور را از دست بدهند».
حکومت پکن در خارج از چین نیز تحت فشار قرار دارد. از یک سو تنشهای تجاری چین با ایالات متحده هنوز حل نشده و از سوی دیگر در پی بازداشت مدیر ارشد کمپانی هوآوی از سوی کانادا، چین نیز دو شهروند کانادایی را زندانی کرد تا تنشها میان دو کشور افزایش یابد. بازداشت گسترده اویغورها در استان سینکیانگ در غرب چین هم اعتراضهای بینالمللی متعددی را برانگیخته است. با این حال پکن ادعا میکند که این افراد در مراکز آموزش حرفهای نگهداری میشوند.
کارایی سیستم «یک کشور، دو سیستم» که از سوی شی جینپینگ و دولتمردان چین تبلیغ میشد پس از ناآرامیهای اخیر در هنگکنگ با چالش روبهرو شده است. گی سان ژاک سفیر کانادا در چین در سالهای 2012 تا 2016 میگوید: «حکومت فعلی چین به شدت از اتحاد و یکدستی حکومت در سراسر سرزمین چین حمایت میکند اما آنچه وضعیت هنگکنگ را به اینجا رسانده این است که رهبران چین هنوز نمیدانند اعتراضها را چگونه مدیریت کنند. چینیها عادت به دموکراسی ندارند و از کارایی آن بیخبر هستند. به همین دلیل نگران هستند که ناآرامیها در هنگکنگ به سراسر چین سرایت کند و با معترضان با خشونت شدید برخورد میکنند».