|

نخست‌وزیر اتیوپی برنده جایزه صلح نوبل شد

جايزه‌اي به پاس اصلاحات

نوبل صلح سال 2019 این بار به سیاست‌مداری از قاره آفریقا اهدا شد. «آبی احمد علی» کمتر از 18 ماه قبل با پیروزی در انتخابات، چهارمین نخست‌وزیری نام گرفت که در روندی دموکراتیک در اتیوپی به قدرت رسیده و فقط سه ماه پس از آن موفق شد به چالش مرزی دودهه‌ای اتیوپی و اریتره پایان دهد. کمیته نوبل روز گذشته در بیانیه خود درباره اعطای صلح نوبل به این سیاست‌مدار 43ساله با اشاره به تلاش‌های موفقیت‌آمیز احمد علی در پایان‌دادن به یکی از بزرگ‌ترین چالش‌ها در شرق و شمال شرق آفریقا، انجام اصلاحات گسترده در داخل اتیوپی را نیز که تا چندی‌پیش یکی از سرکوبگرترین حکومت‌های آفریقایی محسوب می‌شد، در اختصاص این جایزه به نخست‌وزیر اتیوپی تأثیرگذار دانست.احمد علی پیش از به‌قدرت‌رسیدن در آوریل 2018، یک مقام اطلاعاتی و امنیتی در اتیوپی بود که با ارائه برنامه‌های گسترده برای اصلاحات اجتماعی، سیاسی و اقتصادی توانست در انتخابات پیروز شود.
او در اولین گام و در تعامل با ایسایاس آفورکی رئیس‌جمهور اریتره توانست به توافقی برای صلح میان دو کشور و پایان جنگ سرد 20ساله دست یابد. این توافق در شرایطی حاصل شد که مخالفان پرنفوذی در هر دو کشور که زمانی متخاصم بودند، در مسیر این توافق سنگ‌اندازی می‌کردند اما در نهایت این توافق امضا و اجرائی شد و پس از آن هم نخست‌وزیر جوان اتیوپی تلاش کرد تا با آزادی هزاران زندانی سیاسی و ازسرگیری فعالیت تمام احزاب، فضای بسته سیاسی اتیوپی را باز کند. این اقدامات «آبی احمد علی» حدود یک ماه قبل هم جایزه صلح ایالت هسن آلمان را برای او به ارمغان آورده بود. اما با وجود گشایش‌های قابل‌توجهی که در یک‌سال‌و‌نیم اخیر در رابطه اتیوپی و اریتره ایجاد شده هنوز هم تنش‌هایی میان دو کشور وجود دارد و اجرائی‌شدن تمام مفاد توافق صلح نیازمند زمان بیشتری است.در شرایط فعلی پرواز مستقیم بین اتیوپی و اریتره برقرار شده اما گذرگاه مرزی در زمان‌های مختلف مسدود می‌شود و اخیرا نیز تماس‌ها و مذاکرات دیپلماتیک بین اریتره و اتیوپی متوقف شده است. عمده‌ترین دلیل بروز این بن‌بست‌ها نیز اختلاف‌نظرهای داخلی در اتیوپی عنوان شده است و بر همین اساس این نگرانی وجود دارد که صلح میان اتیوپی و اریتره به بروز جنگ داخلی در اتیوپی بینجامد؛ چراکه اتیوپی کشوری شامل چند قوم مختلف است و هرکدام از این اقوام منافعی دارند که الزاما در جهت منافع دیگر گروه‌ها و اقوام نیست. یکی از چالش‌های پیش‌روی دولت «آبی احمد علی» افزایش خشونت در اتیوپی است. بر اساس گزارش سازمان ملل در سال ۲۰۱۸ حدود سه میلیون و ۲۰۰ هزار نفر از شهروندان اتیوپی مجبور شده‌اند که از خانه و اقامتگاه خود فرار کنند و کارشناسان یکی از دلایل افزایش آمار خشونت در اتیوپی را حذف بسیاری از تدابیر و راهکارهای تأمین امنیت شهروندان از سوی دولت این کشور می‌دانند.
رقبای احمد علی
جایزه صلح نوبل شامل یک مدال طلا، تقدیرنامه و مبلغ نقدی به ارزش حدود ۸۳۰ هزار یورو می‌شود و هر سال حدود دو ماه پس از اعلام برنده آن و در دهم دسامبر در اسلو، پایتخت نروژ اهدا می‌شود. سال گذشته نادیا مراد، یکی از کردهای ایزدی عراق و همچنین دنیس موکویگی، پزشک اهل کنگو به‌طور مشترک و به دلیل مبارزه علیه خشونت جنسی برنده جایزه صلح نوبل شده بودند.در روزهای گذشته شخصیت‌ها، گروه‌ها و نهادهای مختلفی در رسانه‌ها به‌عنوان نامزدهای دریافت جایزه صلح نوبل امسال مطرح شده بودند. گرتا تونبرگ، فعال نوجوان و سوئدی محیط زیست، آنگلا مرکل صدراعظم آلمان، فعالان حقوق بشر در هنگ‌کنگ، برنامه جهانی غذای سازمان ملل، نخست‌وزیران یونان و مقدونیه شمالی به دلیل پایان‌دادن به اختلاف‌های 30ساله دو کشور ازجمله مطرح‌ترین نام‌ها به‌عنوان نامزد دریافت این جایزه بودند. در این میان گرتا تونبرگ، نوجوان 16ساله سوئدی که سخنرانی او در سازمان ملل مورد توجه بسیاری قرار گرفت، جذاب‌ترین گزینه برای دریافت جایزه صلح نوبل به شمار می‌رفت. تونبرگ سال عجیبی را سپری کرد. او که در ابتدای سال 2019 دانش‌آموزی بود که در اعتراض به سیاست‌های تهدید‌کننده محیط زیست بیرون از پارلمان سوئد تحصن کرده بود، حدود یک ماه پیش با سخنرانی در سازمان ملل متحد و در برابر رهبران جهان، به ناگاه به چهره اصلی مبارزه با تغییرات اقلیمی و حامی سرشناس محیط زیست تبدیل شد. یکی از مهم‌ترین دلایل انتخاب‌نشدن تونبرگ برای دریافت جایزه صلح نوبل این بود که ادعاهای او درباره ارتباط تغییرات اقلیمی و زیست‌محیطی و درگیری‌های نظامی در نقاط مختلف جهان هنوز از نظر علمی اثبات نشده و مباحث متعددی در این زمینه میان صاحب‌نظران و کارشناسان در جریان است. زمان انتخاب نامزدهای دریافت جایزه صلح نوبل نیز از دیگر عواملی بود که مانع انتخاب تونبرگ شد. لیست نامزدها در اواخر ژانویه هرسال آماده می‌شود و تونبرگ در ژانویه 2019 تازه فعالیت‌های خود را آغاز کرده بود.

نوبل صلح سال 2019 این بار به سیاست‌مداری از قاره آفریقا اهدا شد. «آبی احمد علی» کمتر از 18 ماه قبل با پیروزی در انتخابات، چهارمین نخست‌وزیری نام گرفت که در روندی دموکراتیک در اتیوپی به قدرت رسیده و فقط سه ماه پس از آن موفق شد به چالش مرزی دودهه‌ای اتیوپی و اریتره پایان دهد. کمیته نوبل روز گذشته در بیانیه خود درباره اعطای صلح نوبل به این سیاست‌مدار 43ساله با اشاره به تلاش‌های موفقیت‌آمیز احمد علی در پایان‌دادن به یکی از بزرگ‌ترین چالش‌ها در شرق و شمال شرق آفریقا، انجام اصلاحات گسترده در داخل اتیوپی را نیز که تا چندی‌پیش یکی از سرکوبگرترین حکومت‌های آفریقایی محسوب می‌شد، در اختصاص این جایزه به نخست‌وزیر اتیوپی تأثیرگذار دانست.احمد علی پیش از به‌قدرت‌رسیدن در آوریل 2018، یک مقام اطلاعاتی و امنیتی در اتیوپی بود که با ارائه برنامه‌های گسترده برای اصلاحات اجتماعی، سیاسی و اقتصادی توانست در انتخابات پیروز شود.
او در اولین گام و در تعامل با ایسایاس آفورکی رئیس‌جمهور اریتره توانست به توافقی برای صلح میان دو کشور و پایان جنگ سرد 20ساله دست یابد. این توافق در شرایطی حاصل شد که مخالفان پرنفوذی در هر دو کشور که زمانی متخاصم بودند، در مسیر این توافق سنگ‌اندازی می‌کردند اما در نهایت این توافق امضا و اجرائی شد و پس از آن هم نخست‌وزیر جوان اتیوپی تلاش کرد تا با آزادی هزاران زندانی سیاسی و ازسرگیری فعالیت تمام احزاب، فضای بسته سیاسی اتیوپی را باز کند. این اقدامات «آبی احمد علی» حدود یک ماه قبل هم جایزه صلح ایالت هسن آلمان را برای او به ارمغان آورده بود. اما با وجود گشایش‌های قابل‌توجهی که در یک‌سال‌و‌نیم اخیر در رابطه اتیوپی و اریتره ایجاد شده هنوز هم تنش‌هایی میان دو کشور وجود دارد و اجرائی‌شدن تمام مفاد توافق صلح نیازمند زمان بیشتری است.در شرایط فعلی پرواز مستقیم بین اتیوپی و اریتره برقرار شده اما گذرگاه مرزی در زمان‌های مختلف مسدود می‌شود و اخیرا نیز تماس‌ها و مذاکرات دیپلماتیک بین اریتره و اتیوپی متوقف شده است. عمده‌ترین دلیل بروز این بن‌بست‌ها نیز اختلاف‌نظرهای داخلی در اتیوپی عنوان شده است و بر همین اساس این نگرانی وجود دارد که صلح میان اتیوپی و اریتره به بروز جنگ داخلی در اتیوپی بینجامد؛ چراکه اتیوپی کشوری شامل چند قوم مختلف است و هرکدام از این اقوام منافعی دارند که الزاما در جهت منافع دیگر گروه‌ها و اقوام نیست. یکی از چالش‌های پیش‌روی دولت «آبی احمد علی» افزایش خشونت در اتیوپی است. بر اساس گزارش سازمان ملل در سال ۲۰۱۸ حدود سه میلیون و ۲۰۰ هزار نفر از شهروندان اتیوپی مجبور شده‌اند که از خانه و اقامتگاه خود فرار کنند و کارشناسان یکی از دلایل افزایش آمار خشونت در اتیوپی را حذف بسیاری از تدابیر و راهکارهای تأمین امنیت شهروندان از سوی دولت این کشور می‌دانند.
رقبای احمد علی
جایزه صلح نوبل شامل یک مدال طلا، تقدیرنامه و مبلغ نقدی به ارزش حدود ۸۳۰ هزار یورو می‌شود و هر سال حدود دو ماه پس از اعلام برنده آن و در دهم دسامبر در اسلو، پایتخت نروژ اهدا می‌شود. سال گذشته نادیا مراد، یکی از کردهای ایزدی عراق و همچنین دنیس موکویگی، پزشک اهل کنگو به‌طور مشترک و به دلیل مبارزه علیه خشونت جنسی برنده جایزه صلح نوبل شده بودند.در روزهای گذشته شخصیت‌ها، گروه‌ها و نهادهای مختلفی در رسانه‌ها به‌عنوان نامزدهای دریافت جایزه صلح نوبل امسال مطرح شده بودند. گرتا تونبرگ، فعال نوجوان و سوئدی محیط زیست، آنگلا مرکل صدراعظم آلمان، فعالان حقوق بشر در هنگ‌کنگ، برنامه جهانی غذای سازمان ملل، نخست‌وزیران یونان و مقدونیه شمالی به دلیل پایان‌دادن به اختلاف‌های 30ساله دو کشور ازجمله مطرح‌ترین نام‌ها به‌عنوان نامزد دریافت این جایزه بودند. در این میان گرتا تونبرگ، نوجوان 16ساله سوئدی که سخنرانی او در سازمان ملل مورد توجه بسیاری قرار گرفت، جذاب‌ترین گزینه برای دریافت جایزه صلح نوبل به شمار می‌رفت. تونبرگ سال عجیبی را سپری کرد. او که در ابتدای سال 2019 دانش‌آموزی بود که در اعتراض به سیاست‌های تهدید‌کننده محیط زیست بیرون از پارلمان سوئد تحصن کرده بود، حدود یک ماه پیش با سخنرانی در سازمان ملل متحد و در برابر رهبران جهان، به ناگاه به چهره اصلی مبارزه با تغییرات اقلیمی و حامی سرشناس محیط زیست تبدیل شد. یکی از مهم‌ترین دلایل انتخاب‌نشدن تونبرگ برای دریافت جایزه صلح نوبل این بود که ادعاهای او درباره ارتباط تغییرات اقلیمی و زیست‌محیطی و درگیری‌های نظامی در نقاط مختلف جهان هنوز از نظر علمی اثبات نشده و مباحث متعددی در این زمینه میان صاحب‌نظران و کارشناسان در جریان است. زمان انتخاب نامزدهای دریافت جایزه صلح نوبل نیز از دیگر عواملی بود که مانع انتخاب تونبرگ شد. لیست نامزدها در اواخر ژانویه هرسال آماده می‌شود و تونبرگ در ژانویه 2019 تازه فعالیت‌های خود را آغاز کرده بود.

 

اخبار مرتبط سایر رسانه ها