|

پايتخت براي دومين سال با پديده بوي مشمئزکننده و ناشناخته مواجه شد

تکرار روزهاي بودار تهران

معصومه اصغري : تهرانِ يک سال قبل و آلودگي هواي آن، با تهران امروز و آلودگي اين ‌روزها فرقی ندارد؛ حتي اتفاق جديد بوي مرموز و متعفني که فکر مي‌کرديم يک واقعه است و تکرار نمي‌شود نیز امسال تکرار شد و شايد مثل مگس‌هاي سفيد، چند سالي هم همين‌طور چراغ خاموش و ناشناخته با تهران بماند. سال گذشته، بعد از چند روزی که همه فقط باهم درباره بو حرف مي‌زدند و حتي جوک‌هايي می‌ساختند، بالاخره مسئولان تکاني خوردند تا درباره بو و منشأ آن پيگيري کنند؛ اما بيشتر از پيگيري، شروع به حرف‌زدن و گمانه‌زني کردند. چند کارگروه در سازمان‌هاي مختلفي از‌جمله شهرداري تهران، سازمان محيط زيست، استانداري، وزارت بهداشت و... شکل گرفت تا مطمئن شوند منشأ بو از زيرمجموعه‌هاي آنها نبوده و بعد از چند مصاحبه، گفتند منشأ بو را پيدا نکرده‌ايم. بعد هم بو تمام شد و همه فراموش کردند بويي وجود داشته است. در انتشار بوي نامطبوع سال گذشته، از نمايندگان مجلس گرفته تا استاندار و رئيس شوراي شهر و مابقي مسئولان، پاي پيگيري آمدند و گروه‌هاي پايش و جست‌وجو براي محل انتشار بو ايجاد شد و چند هفته‌اي دنبال بوي مرموز گشتند؛ اما پيدايش نکردند و حالا دوباره بوي مرموز کمي جلوتر در آذر به تهران آمده است.
سال گذشته ابتدا فرضيه‌هايي مثل ترکيدگي لوله اصلي فاضلاب در نقطه‌اي از مرکز شهر تهران، چاه‌هايي در نزديکي پلاسکو، تسري بوي مرکز دفن زباله از کهريزک تا مرکز شهر تهران و... مطرح شد؛ اما هيچ‌کدام نتيجه نداشت و در ادامه محسني‌‌بند‌پي، استاندار تهران و کيومرث کلانتري، مدير‌کل حفاظت محيط زيست استان تهران، احتمال انتشار گاز مرکاپتان را مطرح کردند. ناهيد خداکرمي، رئيس کميته سلامت شوراي شهر تهران، با بيان اينکه در صورت تداوم انتشار بوي نامطبوع، ستاد بحران تهران تشکيل جلسه خواهد داد، گفت: شايعه‌های بسیاری درباره علت انتشار اين بو منتشر شده؛ اما از آنجايي که در شمال تهران اين بوي نامطبوع کمتر است، به نظر مي‌رسد وارونگي هوا با اين بو ارتباط داشته باشد. اين بو بيشتر شبيه بوي زباله است و به نظر نمي‌رسد منشأ آن فاضلاب يا نشت پتروشيمي باشد.
بندپي در همان زمان اعلام کرد که در نتيجه بررسي‌هاي علمي و سنجش آلاينده‌ها مشخص شد در منطقه يافت‌آباد شاهد انتشار مقدار زيادي بو نسبت به ساير مناطق انتشار گاز CO2 بوديم که داراي منشأ سولفوره است. تنها ماده‌ای که در بيشتر بررسي‌ها خود را نشان داد، «مرکاپتان» بود که در صنايع پلاستيک‌سازي و گازرساني از آن استفاده مي‌شود. او گفت: در نهايت، در گزارش محيط زيست و شهرداري تهران، منشأ بو به اين ماده شيميايي نسبت داده شده است و ساير موضوعات مانند چاه پلاسکو، فاضلاب و فعاليت گسل‌ها و آتشفشان دماوند همگي رد شدند. با وجود اين، مديرکل حفاظت محيط زيست استان تهران اين احتمال را نیز تأييد نکرد و گفت: ما از ابتدايي‌ترين احتمالات شروع به کار و منشأيابي کرديم. هواشناسي نيز گزارش داد هيچ تغيير جوي اتفاق نيفتاده است. با همکاري شرکت آب‌وفاضلاب نيز سيستم فاضلاب شهر تهران چک شد و به اين نتيجه رسيديم که مشکل از سيستم فاضلاب هم نيست. شرکت گاز و آتش‌نشاني نيز بعد از بررسي خود اعلام کردند در آن بازه زماني، آتش‌سوزي رخ نداده يا اتفاق خاص ديگري در سطح شهر تهران نيفتاده است. مرکز زمين‌شناسي و زلزله‌نگاري نيز تأييد کرد در آن بازه زماني تغييراتی در سطح زمين اتفاق نيفتاده است و با وجود همه اين موارد، بايد به نتيجه مي‌رسيديم.
او گفته بود در اين دوره زماني که هم‌زمان با روزهاي آلودگي هوا هم بود، کسي به دليل مشکلات تنفسي ناشي از اين بو به بيمارستان‌ها مراجعه نکرده و اين بو فقط در بخش‌هايي از تهران استشمام شده و در شهرستان‌هاي ديگر این اتفاق نيفتاده است و در نهايت اعلام شد که بو مربوط به هيچ‌کدام از دستگاه‌هاي پيگيري‌کننده نبوده است و بنابراين نتوانستيم به نقطه مشخصي براي منشأ اين بو برسيم.
در ادامه نیز مسئولان سرنخ همين «بي‌نتيجه‌ماندن پيگيري‌ها» براي بوي نامطبوع را گرفتند و تا امروز ادامه دادند و از جايي به بعد هم نخواستند درباره آن حرف بزنند. مثلا محسن هاشمي، رئيس شوراي شهر تهران که يک روز در صحن شورا به خبرنگاران که درباره بو سؤال کرده بودند، گفت: «مايل نيستم درباره بو صحبت کنم؛ چرا‌که همه پراکنده از آن صحبت کرده‌اند و حتي لطيفه و جوک‌هايي ساخته شد و حرف‌هايمان نبايد جوک شود».
ما به عمد خبرهاي سال گذشته مسئولان مختلف را نقل کرديم تا در ادامه بگویيم براي بوي امسال، مسئولان همان اظهارات قبلي را کپي کردند و دوباره گفتند؛ البته اين بار بدون بررسي احتمالات قبلي. محسن هاشمي هم که کماکان دوست دارد با ادبيات طنز خاص خودش حرف‌هايش را بزند، درباره بوي آذر امسال گفته است: استاندار خبر آخر را اعلام کردند و گفتند که منشأ آن پيدا نشده و شرکت آب‌و‌فاضلاب نيز مسئوليت آن را نپذيرفته است. البته يکي از دوستان به طنز گفت گندي زديم که بويش درآمده است. هاشمي در پاسخ به اين سؤال که سال گذشته نيز همين بو منتشر شده بود، به شوخي اظهار کرد: مثل اينکه قضيه امنيتي است.
خوشبختانه همان‌طور که سال‌هاست جان تهران و تهراني‌ها را آب‌و‌هوايش نجات داده، باز‌هم تغييرات جوي همان‌طور که آلودگي هوا را با خود براي مدت کوتاهي برد، اين بوي نامطبوع و مرموز را هم موقت با خودش برد تا احتمالا سال بعد بوي مرموز چندروزي سرمان را گرم کند.
بااین‌حال، نکته‌ای که خوب است مانند همين روايت بو براي مسئولان مربوطه بازگو کنيم، داستان بوي نامطبوع در مسير فرودگاه امام خميني است که اتفاقا منشأ کاملا مشخصي هم دارد و سال‌هاست به نام آن اعتبارات مختلفي هم مي‌گذارند و برنامه‌هاي زيادي طرح‌ريزي مي‌شود؛ اما بو همچنان بر قوت قبلي استوار بوده و عامل آزردگي مسافران و بي‌آبرويی تهران است که در مسير فرودگاه بين‌المللي امام خميني ادامه دارد.
درباره بوي نامطبوع اين مسير پرتردد و مهم تا مدت‌ها نفي و تکذيب وجود داشت و مانند همين بوي مرموز در تهران، مسئولان ارگان‌هاي مختلف مي‌گفتند به ما مربوط نمي‌شود تا اينکه بالاخره منشأ مشخص شد؛ هرچند حالا هم که منشأ مشخص است، تأثيري به حال اصل موضوع ندارد. محسني‌بندپي، استاندار تهران، در آخرين اظهارنظرش در ذيل ماجراي بو در تهران گفته است: «آنچه در‌حال‌حاضر از آن نگران هستيم، بوي نامطبوع مسير فرودگاه امام خميني‌(ره) است. قسمت شمالي اين اتوبان کشتارگاهي وجود دارد که پساب آن به صورت غير‌استاندارد وارد محيط مي‌شود و گاوداري‌ها و چرم‌سازي‌هاي اطراف آن نيز آلاينده هستند. ۷۰ ميليارد تومان اعتبار براي اين موضوع در نظر گرفته شده که تاکنون ۵۰ درصد آن تخصيص داده شده است». ما که کارمان پيگيري همين موضوعات است و تا سال ديگر هم منتظر مي‌مانيم تا ببينيم وقتي بوي مرموز دوباره به تهران آمد، تا آن زمان بوي مسير فرودگاه امام خميني برطرف شده يا نه و اين 70 ميليارد تومان صرف چه شده است؟

معصومه اصغري : تهرانِ يک سال قبل و آلودگي هواي آن، با تهران امروز و آلودگي اين ‌روزها فرقی ندارد؛ حتي اتفاق جديد بوي مرموز و متعفني که فکر مي‌کرديم يک واقعه است و تکرار نمي‌شود نیز امسال تکرار شد و شايد مثل مگس‌هاي سفيد، چند سالي هم همين‌طور چراغ خاموش و ناشناخته با تهران بماند. سال گذشته، بعد از چند روزی که همه فقط باهم درباره بو حرف مي‌زدند و حتي جوک‌هايي می‌ساختند، بالاخره مسئولان تکاني خوردند تا درباره بو و منشأ آن پيگيري کنند؛ اما بيشتر از پيگيري، شروع به حرف‌زدن و گمانه‌زني کردند. چند کارگروه در سازمان‌هاي مختلفي از‌جمله شهرداري تهران، سازمان محيط زيست، استانداري، وزارت بهداشت و... شکل گرفت تا مطمئن شوند منشأ بو از زيرمجموعه‌هاي آنها نبوده و بعد از چند مصاحبه، گفتند منشأ بو را پيدا نکرده‌ايم. بعد هم بو تمام شد و همه فراموش کردند بويي وجود داشته است. در انتشار بوي نامطبوع سال گذشته، از نمايندگان مجلس گرفته تا استاندار و رئيس شوراي شهر و مابقي مسئولان، پاي پيگيري آمدند و گروه‌هاي پايش و جست‌وجو براي محل انتشار بو ايجاد شد و چند هفته‌اي دنبال بوي مرموز گشتند؛ اما پيدايش نکردند و حالا دوباره بوي مرموز کمي جلوتر در آذر به تهران آمده است.
سال گذشته ابتدا فرضيه‌هايي مثل ترکيدگي لوله اصلي فاضلاب در نقطه‌اي از مرکز شهر تهران، چاه‌هايي در نزديکي پلاسکو، تسري بوي مرکز دفن زباله از کهريزک تا مرکز شهر تهران و... مطرح شد؛ اما هيچ‌کدام نتيجه نداشت و در ادامه محسني‌‌بند‌پي، استاندار تهران و کيومرث کلانتري، مدير‌کل حفاظت محيط زيست استان تهران، احتمال انتشار گاز مرکاپتان را مطرح کردند. ناهيد خداکرمي، رئيس کميته سلامت شوراي شهر تهران، با بيان اينکه در صورت تداوم انتشار بوي نامطبوع، ستاد بحران تهران تشکيل جلسه خواهد داد، گفت: شايعه‌های بسیاری درباره علت انتشار اين بو منتشر شده؛ اما از آنجايي که در شمال تهران اين بوي نامطبوع کمتر است، به نظر مي‌رسد وارونگي هوا با اين بو ارتباط داشته باشد. اين بو بيشتر شبيه بوي زباله است و به نظر نمي‌رسد منشأ آن فاضلاب يا نشت پتروشيمي باشد.
بندپي در همان زمان اعلام کرد که در نتيجه بررسي‌هاي علمي و سنجش آلاينده‌ها مشخص شد در منطقه يافت‌آباد شاهد انتشار مقدار زيادي بو نسبت به ساير مناطق انتشار گاز CO2 بوديم که داراي منشأ سولفوره است. تنها ماده‌ای که در بيشتر بررسي‌ها خود را نشان داد، «مرکاپتان» بود که در صنايع پلاستيک‌سازي و گازرساني از آن استفاده مي‌شود. او گفت: در نهايت، در گزارش محيط زيست و شهرداري تهران، منشأ بو به اين ماده شيميايي نسبت داده شده است و ساير موضوعات مانند چاه پلاسکو، فاضلاب و فعاليت گسل‌ها و آتشفشان دماوند همگي رد شدند. با وجود اين، مديرکل حفاظت محيط زيست استان تهران اين احتمال را نیز تأييد نکرد و گفت: ما از ابتدايي‌ترين احتمالات شروع به کار و منشأيابي کرديم. هواشناسي نيز گزارش داد هيچ تغيير جوي اتفاق نيفتاده است. با همکاري شرکت آب‌وفاضلاب نيز سيستم فاضلاب شهر تهران چک شد و به اين نتيجه رسيديم که مشکل از سيستم فاضلاب هم نيست. شرکت گاز و آتش‌نشاني نيز بعد از بررسي خود اعلام کردند در آن بازه زماني، آتش‌سوزي رخ نداده يا اتفاق خاص ديگري در سطح شهر تهران نيفتاده است. مرکز زمين‌شناسي و زلزله‌نگاري نيز تأييد کرد در آن بازه زماني تغييراتی در سطح زمين اتفاق نيفتاده است و با وجود همه اين موارد، بايد به نتيجه مي‌رسيديم.
او گفته بود در اين دوره زماني که هم‌زمان با روزهاي آلودگي هوا هم بود، کسي به دليل مشکلات تنفسي ناشي از اين بو به بيمارستان‌ها مراجعه نکرده و اين بو فقط در بخش‌هايي از تهران استشمام شده و در شهرستان‌هاي ديگر این اتفاق نيفتاده است و در نهايت اعلام شد که بو مربوط به هيچ‌کدام از دستگاه‌هاي پيگيري‌کننده نبوده است و بنابراين نتوانستيم به نقطه مشخصي براي منشأ اين بو برسيم.
در ادامه نیز مسئولان سرنخ همين «بي‌نتيجه‌ماندن پيگيري‌ها» براي بوي نامطبوع را گرفتند و تا امروز ادامه دادند و از جايي به بعد هم نخواستند درباره آن حرف بزنند. مثلا محسن هاشمي، رئيس شوراي شهر تهران که يک روز در صحن شورا به خبرنگاران که درباره بو سؤال کرده بودند، گفت: «مايل نيستم درباره بو صحبت کنم؛ چرا‌که همه پراکنده از آن صحبت کرده‌اند و حتي لطيفه و جوک‌هايي ساخته شد و حرف‌هايمان نبايد جوک شود».
ما به عمد خبرهاي سال گذشته مسئولان مختلف را نقل کرديم تا در ادامه بگویيم براي بوي امسال، مسئولان همان اظهارات قبلي را کپي کردند و دوباره گفتند؛ البته اين بار بدون بررسي احتمالات قبلي. محسن هاشمي هم که کماکان دوست دارد با ادبيات طنز خاص خودش حرف‌هايش را بزند، درباره بوي آذر امسال گفته است: استاندار خبر آخر را اعلام کردند و گفتند که منشأ آن پيدا نشده و شرکت آب‌و‌فاضلاب نيز مسئوليت آن را نپذيرفته است. البته يکي از دوستان به طنز گفت گندي زديم که بويش درآمده است. هاشمي در پاسخ به اين سؤال که سال گذشته نيز همين بو منتشر شده بود، به شوخي اظهار کرد: مثل اينکه قضيه امنيتي است.
خوشبختانه همان‌طور که سال‌هاست جان تهران و تهراني‌ها را آب‌و‌هوايش نجات داده، باز‌هم تغييرات جوي همان‌طور که آلودگي هوا را با خود براي مدت کوتاهي برد، اين بوي نامطبوع و مرموز را هم موقت با خودش برد تا احتمالا سال بعد بوي مرموز چندروزي سرمان را گرم کند.
بااین‌حال، نکته‌ای که خوب است مانند همين روايت بو براي مسئولان مربوطه بازگو کنيم، داستان بوي نامطبوع در مسير فرودگاه امام خميني است که اتفاقا منشأ کاملا مشخصي هم دارد و سال‌هاست به نام آن اعتبارات مختلفي هم مي‌گذارند و برنامه‌هاي زيادي طرح‌ريزي مي‌شود؛ اما بو همچنان بر قوت قبلي استوار بوده و عامل آزردگي مسافران و بي‌آبرويی تهران است که در مسير فرودگاه بين‌المللي امام خميني ادامه دارد.
درباره بوي نامطبوع اين مسير پرتردد و مهم تا مدت‌ها نفي و تکذيب وجود داشت و مانند همين بوي مرموز در تهران، مسئولان ارگان‌هاي مختلف مي‌گفتند به ما مربوط نمي‌شود تا اينکه بالاخره منشأ مشخص شد؛ هرچند حالا هم که منشأ مشخص است، تأثيري به حال اصل موضوع ندارد. محسني‌بندپي، استاندار تهران، در آخرين اظهارنظرش در ذيل ماجراي بو در تهران گفته است: «آنچه در‌حال‌حاضر از آن نگران هستيم، بوي نامطبوع مسير فرودگاه امام خميني‌(ره) است. قسمت شمالي اين اتوبان کشتارگاهي وجود دارد که پساب آن به صورت غير‌استاندارد وارد محيط مي‌شود و گاوداري‌ها و چرم‌سازي‌هاي اطراف آن نيز آلاينده هستند. ۷۰ ميليارد تومان اعتبار براي اين موضوع در نظر گرفته شده که تاکنون ۵۰ درصد آن تخصيص داده شده است». ما که کارمان پيگيري همين موضوعات است و تا سال ديگر هم منتظر مي‌مانيم تا ببينيم وقتي بوي مرموز دوباره به تهران آمد، تا آن زمان بوي مسير فرودگاه امام خميني برطرف شده يا نه و اين 70 ميليارد تومان صرف چه شده است؟

 

اخبار مرتبط سایر رسانه ها