احتمال تعطيلي اضطراري سه روزه بورس
شرق: «اين اتفاق همانند زلزله چند‌ريشتري است که خاورميانه و حتي جهان را مي‌لرزاند و پس‌لرزه‌هايي خواهد داشت که قطعا بازتاب آن در حوزه اقتصاد مشاهده می‌شود»؛ اين تفسيري است که يکي از فعالان بازار سرمايه بعد از به‌شهادت‌رسیدن سردار سرلشکر قاسم سليماني به ما مي‌گويد. در پي اقدام آمريکا در به‌شهادت‌رساندن سردار سليماني، بازارهاي جهاني از نفت گرفته تا طلا همگي در يک شوک بزرگ فرو‌رفتند. بلافاصله بعد از درج اين خبر، شاخص‌هاي سهام آمريکا و دیگر نقاط جهان در معاملات سقوط کرده و دارايي‌هاي امن مانند ين و طلا صعود کردند. گفت‌وگوهاي «شرق» با فعالان و کارشناسان بازار سرمايه نشان مي‌دهد بازار سرمايه داخلي در هفته جاري شاهد نوسانات جدي خواهد بود. در ميان گفت‌وگو با اين فعالان مي‌توان ردپاي احتمال تعطيلي بازار را ديد که در صورت اتفاق، بازتاب گسترده‌اي خواهد داشت. يکي از مطلعان ما در سازمان بورس پيش‌بيني مي‌کند قطعا هيجان فعالان بازار در هفته پيش‌رو زياد خواهد بود و اگر بازار به تعطيلي هم نرسد، منفي خواهد بود. فعالان بازار اگرچه توصيه‌شان اين است که بازيگران بازار سرمايه از هرگونه اقدام هيجاني پرهیز کنند و منتظر بمانند تا
تصميم دولت در سطح کلان در اين زمينه روشن شود؛ اما نگراني‌ها در ميان آنها درباره سرنوشت بازار داخلي و جهاني بعد از اين اتفاق بسيار جدي است. برخي فعالان بازار سرمايه با اتکا بر دستورالعمل اجرائي شرايط اضطراري تأييدشده در شوراي عالي بورس (در سال 90) خواهان تعطيلي سه‌روزه معاملات بازار سهام شدند. در پی این درخواست، خبری مبنی بر تشکیل یک جلسه فوری سازمان بورس با 50 شرکت شاخص‌ساز برای حمایت از بازار گزارش شده است.
سقوط شاخص‌هاي سهام در بازار جهاني
به گزارش «شرق»، شاخص‌هاي سهام وال‌استريت پس از حمله هوايي آمريکا در بغداد که به شهادت سرلشکر قاسم سليماني، فرمانده نيروي قدس سپاه و ابومهدي المهندس، معاون حشد‌الشعبي منجر شد، سقوط کردند. شاخص VIX که نوسان قيمت سهام را نشان مي‌دهد، بيشترين ميزان افزايش را از آگوست سال ۲۰۱۹ داشت. شاخص سهام استاکس اروپا ۶۰۰ هم کاهش پيدا کرد؛ اما سهام شرکت‌هاي انرژي پس از صعود بيش از چهار‌درصدي قيمت نفت وست تگزاس اينترمديت از روند کاهشي تبعيت نکردند.
اکثر شاخص‌هاي سهام بازار آسيا روند رشد خود را معکوس کرده يا رشدشان را از دست دادند. ارزش ين ژاپن که يکي از دارايي‌هاي امن به شمار مي‌رود، افزايش يافت؛ اما بازار ژاپن به مناسبت تعطيلات بسته بود. طلا به بالاترين حد در چهار ماه گذشته صعود کرد و در شرايطي که اوراق قرضه دولتي در سراسر جهان صعود کردند، بازده اوراق خزانه ۱۰ساله آمريکا در آستانه ثبت بزرگ‌ترين کاهش در سه هفته اخير قرار گرفت. آمارها نشان داد نرخ بي‌کاري آلمان بيش از ميزاني که پيش‌بيني شده بود، افزايش پيدا کرده است و ارزش يورو همسو با افت بازارهاي سهام، کاهش پيدا کرد.
براساس گزارش بلومبرگ، تحولات اخير بر فضاي خوش‌بينانه‌اي که شاخص «اس اند پي ۵۰۰» را در معاملات روز پنجشنبه به رکورد بالايي رسانده بود، تأثير منفي گذاشت. سرمايه‌گذاران تازه از تعطيلات سال نو ميلادي بازگشته بودند و خبرهاي مثبتي مانند کاهش ذخيره نقدي الزامي بانک‌هاي چين و امضاي قرارداد تجاري آمريکا و چين در ۱۵ ژانويه را دريافت کرده بودند.والنتين مارينو، محقق ارزي در شرکت «کرديت اگريکول» در‌اين‌باره به بلومبرگ گفت: تنش‌هاي ژئوپليتيکي به اميدهاي بازار درباره بهبود اقتصاد جهاني که در تلاش براي خروج از سايه جنگ تجاري آمريکا و چين است، ضربه زد. شاخص سهام «اس اند پي ۵۰۰» ساعت شش صبح به وقت نيويورک ۱.۳ درصد سقوط کرد. شاخص استاکس اروپا ۶۰۰ به ميزان ۰.۹ درصد و شاخص ام‌اس‌سي‌آي آسيا اقيانوسيه ۰.۱ درصد کاهش پيدا کرد. شاخص هانگ سنگ در هنگ‌کنگ حدود ۰.۲ درصد عقب‌نشيني کرد. شاخص دلار اسپات بلومبرگ ۰.۳ درصد رشد کرد و در مقابل يورو ۰.۴ درصد و پوند انگليس ۰.۶ درصد افت کردند. ين ژاپن ۰.۴ درصد رشد کرد و به ۱۰۸.۱۰ ين در برابر هر دلار رسيد. وست تگزاس اينترمديت آمريکا با ۴.۳ درصد افزايش، به ۶۳ دلار و ۷۹ سنت در هر بشکه رسيد. هر
اونس طلا با ۱.۲ درصد افزايش، هزارو 548دلار‌و ۲۴ سنت بود.
واکنش بازار داخلي با يک روز تأخير
شاخص سهام کشورهاي درحال‌توسعه به ريزش ساير شاخص‌ها پيوست، درحالي‌که اکثر بازارهاي سهام خاورميانه به دليل تعطيلات، بسته بودند. بازار بورس ايران نيز روز گذشته به اعلام واکنش نسبت به اين اتفاق رسيد. با توجه به اينکه همه‌چيز در هاله‌اي از ابهام فرورفته، «شرق» به سراغ فعالان، کارشناسان و مسئولان بورسي رفته و البته پرواضح است که هرکدام آنها با احتياط بسيار سخن گفته و خيلي از آنها حاضر به آوردن نامشان در گزارش پيش‌رو نشدند. اما آنچه در ميان صحبت همه آنها مي‌توانستيم درک کنيم، نگراني جدي درباره وضعيت بازار بورس در واکنش به اين اتفاق بزرگ سياسي بود. يکي از اعضاي شوراي‌عالي بورس فعالان را دعوت به حفظ آرامش کرده و معتقد است آثار اقتصادي اين اتفاق موقتي خواهد بود. او معتقد است تعطيلي بازار، خود تبديل به يک ابزار استفاده تبليغاتي براي آمريکا خواهد بود.
سعيد اسلاني‌بيدگلي، کارشناس سرمايه مي‌گويد: تا قبل از اين هم ما تجربه رخ‌دادن اتفاق‌هاي سياسي و تأثير آنها بر بازار را دشته‌ايم، ولي مي‌توانيم بگوييم آثار شهادت سردار سليماني ابعاد بسيار گسترده‌اي در سطح اقتصاد سياسي خواهد داشت. اکنون همه‌چيز به عکس‌العمل ايران بستگی دارد. بنابراين ما بايد از هرگونه تحليل فرعي پرهيز کنيم، چراکه ممکن است اثر برگشتي داشته باشد. البته به نظر مي‌رسد اساسا بازار در اولويت سياست‌گذاري نباشد. توصيه ما اين است که فعالان بازار صبر کنند تا بتوان به تحليل‌هاي بلندمدت رسيد. همچنين منتظر باشيم و ببينيم اثرات اين اتفاق روي حوزه اقتصادي چگونه خواهد بود. بنابراين توصيه اين است که فعالان بازار رفتار هيجاني نداشته باشند.
پس‌لرزه‌هاي ماجراجويي آمريکا در بورس
همايون دارابي، کارشناس بازار، نيز با بيان اينکه شهادت سردار سليماني اتفاق بسيار مهمي است، مي‌گويد: به هرحال، يک ماجراجويي منطقه‌اي اتفاق افتاده که تبعات آن براي همه نامشخص است. بازار جهاني غافلگير شد. افزايش قيمت نفت نشان داد اين غافلگيري ابعاد گسترده دارد. فعلا به نظر مي‌رسد هفته پرنوساني را پشت سر خواهيم گذاشت. همه با دقت در حال رصد تحولات هستند. اين ماجراجويي هم براي آمريکايي‌ها کارکرد داخلي داشته و هم در سطح منطقه واکنش زيادي به دنبال خواهد داشت و طبيعتا روي مسائل اقتصادي هم تأثير زيادي خواهد گذاشت. اميدواريم در بازار بدون برخورد و رفتار هيجاني بتوانيم اين هفته را پشت سر بگذاريم.
او در توضيح زمزمه‌هاي تعطيلي بازار توضيح مي‌دهد: تعطيلي بازار کار اشتباهي است و تبعات آن بيش از آنکه مثبت باشد، منفي است. قدرت بازار به نقدشوندگي آن است. با توجه به اينکه به هر حال، همه درک مي‌کنند هدف آمريکا برهم‌زدن ثبات داخلي ايران است، اگر بازارها تعطيل شوند ظرفيت رفتار هيجاني در بازار انباشته مي‌شود و ممکن است حتي بيشتر از امروز باشد. وقتي بازار باز است، افرد مي‌توانند خريد و فروش کنند، مي‌توانند حتي با فروش سهام از بازار موقتا خارج شوند و دوباره بازگردند. سهام‌داران عمده هم دنبال اين هستند که در زمان ريزش اقدام به خريد کنند. بنابراين بايد اجازه دهيم بازار در جريان طبيعي خود به تعادل برسد. البته همه اين توضيحات براي لحظه حال است و هر گونه اتفاق جديدي در سطح منطقه مي‌تواند همين پيش‌بيني‌هاي اوليه را نيز بر هم بزند. واقعيت اين است اين اتفاق شبيه زلزله‌اي است که خاورميانه و حتي دنيا را مي‌لرزاند و قطعا پس‌لرزه‌هايي خواهد داشت که اقتصاد را متحول مي‌کند.
در اين ميان، برخي سهام‌داران با انتشار دستورالعمل اجرائي شرايط اضطراري، خواهان تعطيلي سه‌روزه معاملات بازار سهام شدند. طبق اين دستورالعمل ۶ ماده‌اي با سه تبصره که در ۲۲ فروردين ۹۰ از سوی شوراي عالي بورس تأييد شده «سازمان بورس و اوراق بهادار مجاز است در صورت وقوع شرايط اضطراري و در راستاي حمايت از حقوق و منافع سرمايه‌گذاران و حفظ بازار شفاف، منصفانه و کارا، دستور تعطيل و يا توقف تمام يا بخشي از معاملات هر يک از بورس‌ها يا بازارهاي خارج از بورس را حداکثر به مدت سه روز کاري صادر کند. شرايط اضطراري شامل وقوع رويدادهاي غيرمترقبه از قبيل سيل، زلزله، آتش‌سوزي، شرايط بد آب و هوايي، ناآرامي‌هاي اجتماعي، عمليات تروريستي، جنگ و يا هر واقعه ديگري که امکان ارائه خدمات معاملاتي و يا تسويه را براي بورس‌ها و يا بازارهاي خارج از بورس غيرممکن سازد و يا براي آن تهديد جدي ايجاد کند، تعريف شده است».
شرق: «اين اتفاق همانند زلزله چند‌ريشتري است که خاورميانه و حتي جهان را مي‌لرزاند و پس‌لرزه‌هايي خواهد داشت که قطعا بازتاب آن در حوزه اقتصاد مشاهده می‌شود»؛ اين تفسيري است که يکي از فعالان بازار سرمايه بعد از به‌شهادت‌رسیدن سردار سرلشکر قاسم سليماني به ما مي‌گويد. در پي اقدام آمريکا در به‌شهادت‌رساندن سردار سليماني، بازارهاي جهاني از نفت گرفته تا طلا همگي در يک شوک بزرگ فرو‌رفتند. بلافاصله بعد از درج اين خبر، شاخص‌هاي سهام آمريکا و دیگر نقاط جهان در معاملات سقوط کرده و دارايي‌هاي امن مانند ين و طلا صعود کردند. گفت‌وگوهاي «شرق» با فعالان و کارشناسان بازار سرمايه نشان مي‌دهد بازار سرمايه داخلي در هفته جاري شاهد نوسانات جدي خواهد بود. در ميان گفت‌وگو با اين فعالان مي‌توان ردپاي احتمال تعطيلي بازار را ديد که در صورت اتفاق، بازتاب گسترده‌اي خواهد داشت. يکي از مطلعان ما در سازمان بورس پيش‌بيني مي‌کند قطعا هيجان فعالان بازار در هفته پيش‌رو زياد خواهد بود و اگر بازار به تعطيلي هم نرسد، منفي خواهد بود. فعالان بازار اگرچه توصيه‌شان اين است که بازيگران بازار سرمايه از هرگونه اقدام هيجاني پرهیز کنند و منتظر بمانند تا
تصميم دولت در سطح کلان در اين زمينه روشن شود؛ اما نگراني‌ها در ميان آنها درباره سرنوشت بازار داخلي و جهاني بعد از اين اتفاق بسيار جدي است. برخي فعالان بازار سرمايه با اتکا بر دستورالعمل اجرائي شرايط اضطراري تأييدشده در شوراي عالي بورس (در سال 90) خواهان تعطيلي سه‌روزه معاملات بازار سهام شدند. در پی این درخواست، خبری مبنی بر تشکیل یک جلسه فوری سازمان بورس با 50 شرکت شاخص‌ساز برای حمایت از بازار گزارش شده است.
سقوط شاخص‌هاي سهام در بازار جهاني
به گزارش «شرق»، شاخص‌هاي سهام وال‌استريت پس از حمله هوايي آمريکا در بغداد که به شهادت سرلشکر قاسم سليماني، فرمانده نيروي قدس سپاه و ابومهدي المهندس، معاون حشد‌الشعبي منجر شد، سقوط کردند. شاخص VIX که نوسان قيمت سهام را نشان مي‌دهد، بيشترين ميزان افزايش را از آگوست سال ۲۰۱۹ داشت. شاخص سهام استاکس اروپا ۶۰۰ هم کاهش پيدا کرد؛ اما سهام شرکت‌هاي انرژي پس از صعود بيش از چهار‌درصدي قيمت نفت وست تگزاس اينترمديت از روند کاهشي تبعيت نکردند.
اکثر شاخص‌هاي سهام بازار آسيا روند رشد خود را معکوس کرده يا رشدشان را از دست دادند. ارزش ين ژاپن که يکي از دارايي‌هاي امن به شمار مي‌رود، افزايش يافت؛ اما بازار ژاپن به مناسبت تعطيلات بسته بود. طلا به بالاترين حد در چهار ماه گذشته صعود کرد و در شرايطي که اوراق قرضه دولتي در سراسر جهان صعود کردند، بازده اوراق خزانه ۱۰ساله آمريکا در آستانه ثبت بزرگ‌ترين کاهش در سه هفته اخير قرار گرفت. آمارها نشان داد نرخ بي‌کاري آلمان بيش از ميزاني که پيش‌بيني شده بود، افزايش پيدا کرده است و ارزش يورو همسو با افت بازارهاي سهام، کاهش پيدا کرد.
براساس گزارش بلومبرگ، تحولات اخير بر فضاي خوش‌بينانه‌اي که شاخص «اس اند پي ۵۰۰» را در معاملات روز پنجشنبه به رکورد بالايي رسانده بود، تأثير منفي گذاشت. سرمايه‌گذاران تازه از تعطيلات سال نو ميلادي بازگشته بودند و خبرهاي مثبتي مانند کاهش ذخيره نقدي الزامي بانک‌هاي چين و امضاي قرارداد تجاري آمريکا و چين در ۱۵ ژانويه را دريافت کرده بودند.والنتين مارينو، محقق ارزي در شرکت «کرديت اگريکول» در‌اين‌باره به بلومبرگ گفت: تنش‌هاي ژئوپليتيکي به اميدهاي بازار درباره بهبود اقتصاد جهاني که در تلاش براي خروج از سايه جنگ تجاري آمريکا و چين است، ضربه زد. شاخص سهام «اس اند پي ۵۰۰» ساعت شش صبح به وقت نيويورک ۱.۳ درصد سقوط کرد. شاخص استاکس اروپا ۶۰۰ به ميزان ۰.۹ درصد و شاخص ام‌اس‌سي‌آي آسيا اقيانوسيه ۰.۱ درصد کاهش پيدا کرد. شاخص هانگ سنگ در هنگ‌کنگ حدود ۰.۲ درصد عقب‌نشيني کرد. شاخص دلار اسپات بلومبرگ ۰.۳ درصد رشد کرد و در مقابل يورو ۰.۴ درصد و پوند انگليس ۰.۶ درصد افت کردند. ين ژاپن ۰.۴ درصد رشد کرد و به ۱۰۸.۱۰ ين در برابر هر دلار رسيد. وست تگزاس اينترمديت آمريکا با ۴.۳ درصد افزايش، به ۶۳ دلار و ۷۹ سنت در هر بشکه رسيد. هر
اونس طلا با ۱.۲ درصد افزايش، هزارو 548دلار‌و ۲۴ سنت بود.
واکنش بازار داخلي با يک روز تأخير
شاخص سهام کشورهاي درحال‌توسعه به ريزش ساير شاخص‌ها پيوست، درحالي‌که اکثر بازارهاي سهام خاورميانه به دليل تعطيلات، بسته بودند. بازار بورس ايران نيز روز گذشته به اعلام واکنش نسبت به اين اتفاق رسيد. با توجه به اينکه همه‌چيز در هاله‌اي از ابهام فرورفته، «شرق» به سراغ فعالان، کارشناسان و مسئولان بورسي رفته و البته پرواضح است که هرکدام آنها با احتياط بسيار سخن گفته و خيلي از آنها حاضر به آوردن نامشان در گزارش پيش‌رو نشدند. اما آنچه در ميان صحبت همه آنها مي‌توانستيم درک کنيم، نگراني جدي درباره وضعيت بازار بورس در واکنش به اين اتفاق بزرگ سياسي بود. يکي از اعضاي شوراي‌عالي بورس فعالان را دعوت به حفظ آرامش کرده و معتقد است آثار اقتصادي اين اتفاق موقتي خواهد بود. او معتقد است تعطيلي بازار، خود تبديل به يک ابزار استفاده تبليغاتي براي آمريکا خواهد بود.
سعيد اسلاني‌بيدگلي، کارشناس سرمايه مي‌گويد: تا قبل از اين هم ما تجربه رخ‌دادن اتفاق‌هاي سياسي و تأثير آنها بر بازار را دشته‌ايم، ولي مي‌توانيم بگوييم آثار شهادت سردار سليماني ابعاد بسيار گسترده‌اي در سطح اقتصاد سياسي خواهد داشت. اکنون همه‌چيز به عکس‌العمل ايران بستگی دارد. بنابراين ما بايد از هرگونه تحليل فرعي پرهيز کنيم، چراکه ممکن است اثر برگشتي داشته باشد. البته به نظر مي‌رسد اساسا بازار در اولويت سياست‌گذاري نباشد. توصيه ما اين است که فعالان بازار صبر کنند تا بتوان به تحليل‌هاي بلندمدت رسيد. همچنين منتظر باشيم و ببينيم اثرات اين اتفاق روي حوزه اقتصادي چگونه خواهد بود. بنابراين توصيه اين است که فعالان بازار رفتار هيجاني نداشته باشند.
پس‌لرزه‌هاي ماجراجويي آمريکا در بورس
همايون دارابي، کارشناس بازار، نيز با بيان اينکه شهادت سردار سليماني اتفاق بسيار مهمي است، مي‌گويد: به هرحال، يک ماجراجويي منطقه‌اي اتفاق افتاده که تبعات آن براي همه نامشخص است. بازار جهاني غافلگير شد. افزايش قيمت نفت نشان داد اين غافلگيري ابعاد گسترده دارد. فعلا به نظر مي‌رسد هفته پرنوساني را پشت سر خواهيم گذاشت. همه با دقت در حال رصد تحولات هستند. اين ماجراجويي هم براي آمريکايي‌ها کارکرد داخلي داشته و هم در سطح منطقه واکنش زيادي به دنبال خواهد داشت و طبيعتا روي مسائل اقتصادي هم تأثير زيادي خواهد گذاشت. اميدواريم در بازار بدون برخورد و رفتار هيجاني بتوانيم اين هفته را پشت سر بگذاريم.
او در توضيح زمزمه‌هاي تعطيلي بازار توضيح مي‌دهد: تعطيلي بازار کار اشتباهي است و تبعات آن بيش از آنکه مثبت باشد، منفي است. قدرت بازار به نقدشوندگي آن است. با توجه به اينکه به هر حال، همه درک مي‌کنند هدف آمريکا برهم‌زدن ثبات داخلي ايران است، اگر بازارها تعطيل شوند ظرفيت رفتار هيجاني در بازار انباشته مي‌شود و ممکن است حتي بيشتر از امروز باشد. وقتي بازار باز است، افرد مي‌توانند خريد و فروش کنند، مي‌توانند حتي با فروش سهام از بازار موقتا خارج شوند و دوباره بازگردند. سهام‌داران عمده هم دنبال اين هستند که در زمان ريزش اقدام به خريد کنند. بنابراين بايد اجازه دهيم بازار در جريان طبيعي خود به تعادل برسد. البته همه اين توضيحات براي لحظه حال است و هر گونه اتفاق جديدي در سطح منطقه مي‌تواند همين پيش‌بيني‌هاي اوليه را نيز بر هم بزند. واقعيت اين است اين اتفاق شبيه زلزله‌اي است که خاورميانه و حتي دنيا را مي‌لرزاند و قطعا پس‌لرزه‌هايي خواهد داشت که اقتصاد را متحول مي‌کند.
در اين ميان، برخي سهام‌داران با انتشار دستورالعمل اجرائي شرايط اضطراري، خواهان تعطيلي سه‌روزه معاملات بازار سهام شدند. طبق اين دستورالعمل ۶ ماده‌اي با سه تبصره که در ۲۲ فروردين ۹۰ از سوی شوراي عالي بورس تأييد شده «سازمان بورس و اوراق بهادار مجاز است در صورت وقوع شرايط اضطراري و در راستاي حمايت از حقوق و منافع سرمايه‌گذاران و حفظ بازار شفاف، منصفانه و کارا، دستور تعطيل و يا توقف تمام يا بخشي از معاملات هر يک از بورس‌ها يا بازارهاي خارج از بورس را حداکثر به مدت سه روز کاري صادر کند. شرايط اضطراري شامل وقوع رويدادهاي غيرمترقبه از قبيل سيل، زلزله، آتش‌سوزي، شرايط بد آب و هوايي، ناآرامي‌هاي اجتماعي، عمليات تروريستي، جنگ و يا هر واقعه ديگري که امکان ارائه خدمات معاملاتي و يا تسويه را براي بورس‌ها و يا بازارهاي خارج از بورس غيرممکن سازد و يا براي آن تهديد جدي ايجاد کند، تعريف شده است».