|

سال سخت اقتصادی 99 و بودجه

مهدی تقوی- اقتصاددان

موضوع صادرات نفت و اینکه آیا این درآمد در بودجه سال 99 محقق خواهد شد، از موضوعات محل بحث است. پیش از تحریم‌ها، به طور میانگین روزانه دو‌میلیون‌و 500 هزار بشکه نفت ایران صادر می‌شد. خروج ترامپ از برجام، تحریم‌های مضاعف آمریکا و فشارهای ناشی از آن، بازارهای صادراتی ایران را به‌شدت تحت فشار قرار داده است و اعدادی بسیار پایین‌تر از آنچه وجود داشت، از این محل به دست می‌آید. این مسئله باعث شده سال آینده سال سخت‌تری حتی در مقایسه با سال جاری برای بودجه و اقتصاد ایران باشد. میزان تحقق بودجه سال آینده، با ابهاماتی همراه است. در لایحه بودجه 99، عملا برآورد منابع، درآمد و مصارف بسیار دشوار است.

از سوی دیگر شاید این مسئله باعث کاهش وابستگی بودجه به نفت شود؛ اما در کوتاه‌مدت، به دلیل کاهش فروش نفت، ورود منابع ارزی به کشور، کاهش خواهد یافت. شرایط کشور ایجاب می‌کند مسئولان به دنبال کاهش خط فقر و افزایش قدرت خرید مردم باشند. برای تحقق این سیاست لازم است وضعیت اشتغال و تولید بهبود یافته و ارائه بسته‌های حمایتی به شکل کاملا هدفمند دنبال شود. دولت برای ارتقای زندگی برخی افراد و رساندن آن به حداقل معاش باید کمک‌های هزینه‌ای به خانوارهای آسیب‌پذیر ارائه دهد؛ اما به دلیل مشکل در تحقق درآمد به‌ویژه درآمدهای نفتی مشخص نیست که کمک‌هزینه‌های مالی تا چه زمانی ادامه خواهد یافت.
در بخش درآمدی، راهی جز تأمین منابع مالی از طریق اخذ مالیات وجود ندارد. عادلانه‌کردن دریافت مالیات باید یک سیاست روشن باشد و از ثروتمندان و کسانی که فرار مالیاتی را از بر هستند، دریافت شود. فشار بر حقوق‌بگیران ثابت که عمدتا شامل کارمندان و بازنشستگان است، محلی از اعراب ندارد. در‌عین‌حال این روش، جایگزین افزایش نقدینگی است که بار تورمی‌ برای اقتصاد کشور دارد. حذف یارانه دهک‌های پر‌درآمد باید در دستور کار دولت باشد و اشتباه ماجرای گران‌کردن بنزین نیز پوشش داده شود؛ چرا‌که بنزین نهاده حمل و نقل است و افزایش بهای آن، قیمت دیگر کالاها را بالا خواهد برد؛ بنابراین باید تمهیداتی برای این امر در نظر گرفت که در لایحه بودجه سال 99 برای افزایش نیافتن قیمت کالاهای اساسی، تمهیداتی اندیشیده شود. طرح کمک معیشتی نیز باید عادلانه توزیع شود و به نیازمندان واقعی تعلق گیرد. لایحه بودجه 99 با توجه به در‌پیش‌بودن انتخابات مجلس، حتما باید با دقت بررسی شود؛ چون سال بسیار دشواری پیش‌روی اقتصاد ایران است.

موضوع صادرات نفت و اینکه آیا این درآمد در بودجه سال 99 محقق خواهد شد، از موضوعات محل بحث است. پیش از تحریم‌ها، به طور میانگین روزانه دو‌میلیون‌و 500 هزار بشکه نفت ایران صادر می‌شد. خروج ترامپ از برجام، تحریم‌های مضاعف آمریکا و فشارهای ناشی از آن، بازارهای صادراتی ایران را به‌شدت تحت فشار قرار داده است و اعدادی بسیار پایین‌تر از آنچه وجود داشت، از این محل به دست می‌آید. این مسئله باعث شده سال آینده سال سخت‌تری حتی در مقایسه با سال جاری برای بودجه و اقتصاد ایران باشد. میزان تحقق بودجه سال آینده، با ابهاماتی همراه است. در لایحه بودجه 99، عملا برآورد منابع، درآمد و مصارف بسیار دشوار است.

از سوی دیگر شاید این مسئله باعث کاهش وابستگی بودجه به نفت شود؛ اما در کوتاه‌مدت، به دلیل کاهش فروش نفت، ورود منابع ارزی به کشور، کاهش خواهد یافت. شرایط کشور ایجاب می‌کند مسئولان به دنبال کاهش خط فقر و افزایش قدرت خرید مردم باشند. برای تحقق این سیاست لازم است وضعیت اشتغال و تولید بهبود یافته و ارائه بسته‌های حمایتی به شکل کاملا هدفمند دنبال شود. دولت برای ارتقای زندگی برخی افراد و رساندن آن به حداقل معاش باید کمک‌های هزینه‌ای به خانوارهای آسیب‌پذیر ارائه دهد؛ اما به دلیل مشکل در تحقق درآمد به‌ویژه درآمدهای نفتی مشخص نیست که کمک‌هزینه‌های مالی تا چه زمانی ادامه خواهد یافت.
در بخش درآمدی، راهی جز تأمین منابع مالی از طریق اخذ مالیات وجود ندارد. عادلانه‌کردن دریافت مالیات باید یک سیاست روشن باشد و از ثروتمندان و کسانی که فرار مالیاتی را از بر هستند، دریافت شود. فشار بر حقوق‌بگیران ثابت که عمدتا شامل کارمندان و بازنشستگان است، محلی از اعراب ندارد. در‌عین‌حال این روش، جایگزین افزایش نقدینگی است که بار تورمی‌ برای اقتصاد کشور دارد. حذف یارانه دهک‌های پر‌درآمد باید در دستور کار دولت باشد و اشتباه ماجرای گران‌کردن بنزین نیز پوشش داده شود؛ چرا‌که بنزین نهاده حمل و نقل است و افزایش بهای آن، قیمت دیگر کالاها را بالا خواهد برد؛ بنابراین باید تمهیداتی برای این امر در نظر گرفت که در لایحه بودجه سال 99 برای افزایش نیافتن قیمت کالاهای اساسی، تمهیداتی اندیشیده شود. طرح کمک معیشتی نیز باید عادلانه توزیع شود و به نیازمندان واقعی تعلق گیرد. لایحه بودجه 99 با توجه به در‌پیش‌بودن انتخابات مجلس، حتما باید با دقت بررسی شود؛ چون سال بسیار دشواری پیش‌روی اقتصاد ایران است.

 

اخبار مرتبط سایر رسانه ها