تعاليم بانوي آزاده براي بشريت‌

حضرت فاطمه زهرا (سلام ‌الله عليها) داراي مقام بزرگ و والايي است. ايشان در کنار پيامبر بزرگ اسلام، چندين سال در مکه و 10 سال در مدينه زندگي کرده و شناخت صحيح از تعاليم قرآن و فهم درست از آيات قرآن داشت. ايشان حاکميت اسلام حقيقي پس از مرگ پيامبر در جامعه وقت را دنبال مي‌کرد؛ اما بلافاصله پس از رحلت حضرت احساس مي‌کنند اسلامي که پيامبر آورده و مرارت‌ها در مبارزه با مرام جاهليت كشيده، دچار انحراف شده و همان خلق‌و‌خو در حال بازسازي است. ببينيد در هنگام غسل و تدفين پيامبر، چه کساني حضور داشتند. علي بن ابي‌طالب، ابن عباس، زبير، خود فاطمه زهرا (سلام ‌الله عليها) سلمان فارسي، ابوذر غفاري و بسياري از بني‌هاشم و در غياب آنان، خليفه انتخاب شد؛ روشي که درباره آن انتقاد وجود داشت. در آن مقطع بين مهاجر، انصار، اوس و خزرج اختلاف ايجاد شد و به تعبير خليفه دوم با يک حرکت ناگهاني، تصميم‌گيري مي‌شود که خليفه اول انتخاب شود و در مسجد، بيعت با ايشان انجام شود. بسياري از مسلمانان، اين روش را بر‌اساس کتاب و سنت پيامبر نيافتند و در اين بيعت شرکت نکردند. در تاريخ آمده نخستين چهره‌اي که موضع سياسي می‌گیرد و در مسجد پيامبر به طور علني درباره اهميت عمل بر‌اساس سنت پيامبر سخنراني مي‌کند، دخت ايشان فاطمه زهرا (سلام ‌الله عليها) است. خطبه معروف به خطبه فدک قرائت مي‌شود. لازم به يادآوري است که مسئله فدک، مسئله‌ای جزئي است و اصل اعتراض ايشان به انحراف است. موضوعاتي که در خطبه طرح مي‌شود، خيلي فراتر از فدک بوده و نوعي بازسازي تعاليم ديني به شمار مي‌رود. اينکه اگر اسلام از مسير خود خارج شود، فرجام خطرناکي خواهد داشت، هرچند شعارهايي از دين مطرح شود. براي مقابله با اين جريان و آغاز روشنگري، ايشان روش سخنراني را بر‌مي‌گزينند؛ مشابه روش پيامبر در مکه. مواضع ايشان از باب انذار و وعظ و بلاغ است و آگاهی‌بخشي به جامعه را دنبال مي‌کنند. ايشان به‌درستي تشخيص مي‌دهند که اگر جامعه آگاه نشود و واقعيات دين براي مردم تبیين نشود، امکان اصلاحگري وجود نخواهد داشت. حتي از جمع‌هاي کوچک هم براي بيان مسائل استفاده مي‌کردند.هنگامي که در بستر بيماري بودند، مراجعات متعددي براي عيادت از ايشان وجود داشت؛ اما حضرت کسي را نپذيرفتند. عالي‌ترين ظهور مبارزه، وصيت بر مخفي‌بودن قبر و تشييع شبانه بود تا عمق نارضايتي از وضع موجود‌ را نشان دهند. اين روش در تاريخ بي‌تأثير نبود. شايد در مقطع کوتاه اوليه، تأثيرات فوري ‌ آن ديده نشد؛ اما در تاريخ، مؤثر بو د. زماني که ايشان در مسجد سخنراني کردند، بسياري با ايشان همدردي کردند؛ اما دليل ظاهر‌نشدن آن در عرصه اجتماعي، پذيرش شرايط از طرف اکثريت مردم بود. تشريح و تفسير واقعيت‌ها ممکن است ديرهنگام نتيجه بدهد؛ اما ‌ اثر عملي بسياري از سخنان پيامبر و اثر خطبه‌هايي که حضرت علي (ع‌) خواندند، بعدها در تاريخ مشخص شد. فاطمه زهرا (س) به‌عنوان کسي که وضع موجود آن عصر، وضع مطلوب او نيست، سخنراني کرده و نظرات خود را بيان مي‌کنند. ايشان نگران هستند اسلامي به مردم نمايانده شود که با واقعيت فاصله دارد؛ بنابراین به شرح اسلام مي‌پردازد. يک جمله درباره فدک و بقيه خطبه مربوط به معاد، نبوت، قيامت، خدا، توحيد و معارف اسلامي است. ايشان اين تعليم را براي تاريخ باقي مي‌گذارند که مسلمان وظيفه دارد اگر متوجه انحراف در هر سطحي شد، درباره آن به روشنگري بپردازد. اين روش مبارزه حضرت به يک الگو تبديل شد و اين موضوعي است که انديشه بشر بايد به دنبال آن باشد. ايشان اين پيام را براي تاريخ به يادگار گذاشت که نپذيرفتن وضع نامطلوب، جنسيت نمي‌شناسد و امر‌ به ‌معروف، نهي از منکر و اعلام کلمه حق ‌وظيفه هر انساني است و مي‌توان براي هميشه بشريت از آن الگوبرداري کرد.

حضرت فاطمه زهرا (سلام ‌الله عليها) داراي مقام بزرگ و والايي است. ايشان در کنار پيامبر بزرگ اسلام، چندين سال در مکه و 10 سال در مدينه زندگي کرده و شناخت صحيح از تعاليم قرآن و فهم درست از آيات قرآن داشت. ايشان حاکميت اسلام حقيقي پس از مرگ پيامبر در جامعه وقت را دنبال مي‌کرد؛ اما بلافاصله پس از رحلت حضرت احساس مي‌کنند اسلامي که پيامبر آورده و مرارت‌ها در مبارزه با مرام جاهليت كشيده، دچار انحراف شده و همان خلق‌و‌خو در حال بازسازي است. ببينيد در هنگام غسل و تدفين پيامبر، چه کساني حضور داشتند. علي بن ابي‌طالب، ابن عباس، زبير، خود فاطمه زهرا (سلام ‌الله عليها) سلمان فارسي، ابوذر غفاري و بسياري از بني‌هاشم و در غياب آنان، خليفه انتخاب شد؛ روشي که درباره آن انتقاد وجود داشت. در آن مقطع بين مهاجر، انصار، اوس و خزرج اختلاف ايجاد شد و به تعبير خليفه دوم با يک حرکت ناگهاني، تصميم‌گيري مي‌شود که خليفه اول انتخاب شود و در مسجد، بيعت با ايشان انجام شود. بسياري از مسلمانان، اين روش را بر‌اساس کتاب و سنت پيامبر نيافتند و در اين بيعت شرکت نکردند. در تاريخ آمده نخستين چهره‌اي که موضع سياسي می‌گیرد و در مسجد پيامبر به طور علني درباره اهميت عمل بر‌اساس سنت پيامبر سخنراني مي‌کند، دخت ايشان فاطمه زهرا (سلام ‌الله عليها) است. خطبه معروف به خطبه فدک قرائت مي‌شود. لازم به يادآوري است که مسئله فدک، مسئله‌ای جزئي است و اصل اعتراض ايشان به انحراف است. موضوعاتي که در خطبه طرح مي‌شود، خيلي فراتر از فدک بوده و نوعي بازسازي تعاليم ديني به شمار مي‌رود. اينکه اگر اسلام از مسير خود خارج شود، فرجام خطرناکي خواهد داشت، هرچند شعارهايي از دين مطرح شود. براي مقابله با اين جريان و آغاز روشنگري، ايشان روش سخنراني را بر‌مي‌گزينند؛ مشابه روش پيامبر در مکه. مواضع ايشان از باب انذار و وعظ و بلاغ است و آگاهی‌بخشي به جامعه را دنبال مي‌کنند. ايشان به‌درستي تشخيص مي‌دهند که اگر جامعه آگاه نشود و واقعيات دين براي مردم تبیين نشود، امکان اصلاحگري وجود نخواهد داشت. حتي از جمع‌هاي کوچک هم براي بيان مسائل استفاده مي‌کردند.هنگامي که در بستر بيماري بودند، مراجعات متعددي براي عيادت از ايشان وجود داشت؛ اما حضرت کسي را نپذيرفتند. عالي‌ترين ظهور مبارزه، وصيت بر مخفي‌بودن قبر و تشييع شبانه بود تا عمق نارضايتي از وضع موجود‌ را نشان دهند. اين روش در تاريخ بي‌تأثير نبود. شايد در مقطع کوتاه اوليه، تأثيرات فوري ‌ آن ديده نشد؛ اما در تاريخ، مؤثر بو د. زماني که ايشان در مسجد سخنراني کردند، بسياري با ايشان همدردي کردند؛ اما دليل ظاهر‌نشدن آن در عرصه اجتماعي، پذيرش شرايط از طرف اکثريت مردم بود. تشريح و تفسير واقعيت‌ها ممکن است ديرهنگام نتيجه بدهد؛ اما ‌ اثر عملي بسياري از سخنان پيامبر و اثر خطبه‌هايي که حضرت علي (ع‌) خواندند، بعدها در تاريخ مشخص شد. فاطمه زهرا (س) به‌عنوان کسي که وضع موجود آن عصر، وضع مطلوب او نيست، سخنراني کرده و نظرات خود را بيان مي‌کنند. ايشان نگران هستند اسلامي به مردم نمايانده شود که با واقعيت فاصله دارد؛ بنابراین به شرح اسلام مي‌پردازد. يک جمله درباره فدک و بقيه خطبه مربوط به معاد، نبوت، قيامت، خدا، توحيد و معارف اسلامي است. ايشان اين تعليم را براي تاريخ باقي مي‌گذارند که مسلمان وظيفه دارد اگر متوجه انحراف در هر سطحي شد، درباره آن به روشنگري بپردازد. اين روش مبارزه حضرت به يک الگو تبديل شد و اين موضوعي است که انديشه بشر بايد به دنبال آن باشد. ايشان اين پيام را براي تاريخ به يادگار گذاشت که نپذيرفتن وضع نامطلوب، جنسيت نمي‌شناسد و امر‌ به ‌معروف، نهي از منکر و اعلام کلمه حق ‌وظيفه هر انساني است و مي‌توان براي هميشه بشريت از آن الگوبرداري کرد.