پیشنهاد 2 سناتور ضد‌ایرانی درباره غنی‌سازی و مذاکره
طرحی برای «نه»گرفتن از تهران
روح‌اله نخعی: دو سناتور آمریکایی از دو حزب این کشور، طرحی را برای حل اختلاف با ایران پیشنهاد داده‌اند. واشنگتن‌پست سه‌شنبه گزارش داد سناتور لیندزی گرم از حزب جمهوری‌خواه و سناتور باب منندز از حزب دموکرات که هر دو مواضعی منفی و جنگ‌طلبانه در قبال ایران دارند، ایده‌ای را برای توافق هسته‌ای دوباره با ایران پیشنهاد داده‌اند که با هدف حل مشکلات هسته‌ای با ایران و دیگر کشورهای خلیج فارس و هم‌زمان حل مسئله آمریکا درباره برنامه موشکی پیگیری می‌شود. به گزارش واشنگتن‌پست، ایده این دو نفر این است که ایالات متحده، توافق هسته‌ای جدیدی را هم‌زمان به ایران و به کشورهای حاشیه خلیج فارس پیشنهاد دهد که در آن، دسترسی به سوخت هسته‌ای برای اهداف غیرنظامی برای این کشورها تضمین شود و در مقابل، هر دو طرف برای همیشه غنی‌سازی هسته‌ای را کنار بگذارند و البته بخشی از تحریم‌های ایران نیز برداشته شود. طبق این گزارش، همچنین بناست بعد از این توافق، ایران و ایالات متحده برای دسترسی به معاهده‌ای که برنامه موشکی و حمایت ایران از نیروهای منطقه‌ای یا به عبارت آمریکایی‌ها «حمایت از تروریسم» را هم محدود می‌کند، تا لغو تحریم‌های
بیشتر دنبال شود. این ایده همچنین تصویب توافق در سنا را در برنامه دارد تا آن را تبدیل به معاهده کند و به این ترتیب، رئیس‌جمهور بعدی مثل ترامپ نتواند به‌طور مستقل درباره آن تصمیم بگیرد.
این گزارش حاکی از آن است که این دو سناتور، تعاملاتی با مقامات اروپایی نیز داشته‌اند و مدعی هستند طرف‌های اروپایی از این پیشنهاد جدید به‌عنوان راهی تازه برای گفت‌وگو با ایران استقبال کرده‌اند. از سوی دیگر، منندز گفته است اگر ایران این پیشنهاد را رد کند، به معنای این خواهد بود که قصد دارد توانایی دستیابی به بمب هسته‌ای را حفظ و دنبال کند و در آن مرحله ممکن است کشورهای اروپایی قانع شوند به کارزار «فشار حداکثری» واشنگتن بپیوندند. این موضوع در حالی مطرح می‌شود که بر اساس مواضع پیشین ایران، می‌توان پیش‌بینی کرد که این پیشنهاد پذیرفته نخواهد شد. ایران پیش‌تر با 1+5 توافقی امضا کرده است که در آن بنا بوده همه تحریم‌ها لغو شوند. اظهارات مقامات کشور، حاکی از آن است که آنها دلیلی نمی‌بینند در حالی که توافق قبلی در آن وضعیت است، برای دریافت امتیازی که پیش‌تر بنا بوده دریافت کنند، دوباره وارد مذاکره شوند؛ به‌ویژه اینکه این طرح حتی وعده لغو تمام تحریم‌ها را نمی‌دهد و آن را موکول به مذاکره بعدی بر سر مسائل موشکی و منطقه‌ای می‌کند. مسئله دوم نیز همین موضوعات موشکی و منطقه‌ای است. ایران در شرایط عادی نیز در نهایت آمادگی
خود را برای گفت‌وگو درباره این موضوعات پس از حل مسئله برجام اعلام کرده است؛ در مسئله منطقه‌ای، برای برقراری صلح و رفع اختلافات بین کشورهای منطقه و در مسئله موشکی نیز تنها برای توضیح مواضع. از‌این‌رو، بسیار بعید به نظر می‌رسد که تهران با نادیده‌گرفتن همه اتفاقات پیشین درباره وضعیت برجام، همه کارت‌های خود را این‌طور روی میز مذاکره بگذارد، به این امید که بتواند تنها بخشی از خواسته‌های خود را دریافت کند و ضمنا حق غنی‌سازی را نیز که همواره مورد تأکید مقامات ایران بوده است، کنار بگذارد. واشنگتن‌پست خود نیز در این گزارش اشاره می‌کند که این پیشنهاد دو‌گانه به دو طرف، در حالی مطرح می‌شود که ایران ظرفیت عظیمی برای غنی‌سازی دارد؛ اما کشورهای خلیج فارس چنین توانایی‌ای ندارند. پیش‌تر چنین پیشنهادهایی برای تأمین سوخت هسته‌ای ایران در سابقه طولانی مذاکرات هسته‌ای مطرح بوده؛ اما اولا مربوط به تأمین از طرف کشورهای دوست و نزدیک به ایران بوده و ثانیا در مقابل رفع تمام تحریم‌ها. ایران همچنین همواره تأکید کرده است که مذاکره برای تصمیم‌هایی از قبل تعیین‌شده را بی‌معنا می‌داند؛ با این توضیح که وقتی یک طرف تمام شرایط را از پیش
تعریف کرده است، دیگر نه مذاکره بلکه فقط گزینه‌های قبول یا رد بر جای می‌ماند که در این نمونه نیز رد این پیشنهاد به نظر بدیهی می‌رسد.
در واقع به نظر می‌رسد انگیزه این دو سناتور که البته همواره سابقه موضع‌گیری علیه گفت‌وگو با ایران و برجام را داشته‌اند، نه حل اختلاف بلکه ایجاد شرایطی برای دریافت پاسخ «نه» از ایران و چنان که گفته‌اند استفاده از آن برای اقناع طرف اروپایی به صف‌آرایی در مقابل ایران باشد. گرم در این سال‌ها همواره مواضعی علیه ایران داشته و از اقدامات ترامپ علیه ایران حمایت کرده است. منندز نیز از دموکرات‌های نه‌چندان زیادی بود که در زمان گفت‌وگوهای هسته‌ای، با رویکرد دولت اوباما در قبال ایران مخالف بودند.
اما احتمال دارد کار اصلا به تصمیم ایران نرسد؛ چنان که خود گرم تأکید کرده، قانع‌کردن اعضای سنا و حتی خود کاخ سفید در این زمینه کار سختی خواهد بود. بسیاری از اعضای سنا، به‌ویژه در میان جمهوری‌خواهان، مخالف هرگونه تعامل به هر شکل با ایران و طرفدار اعمال فشار بیشتر هستند و در سال انتخاباتی، شاید نتوانند حتی در ظاهر نیز تلاش برای تعامل را تقبل کنند. دموکرات‌ها نیز احتمالا در این فاصله اندک تا انتخابات، چنین امتیازی را به دولت نخواهند داد، به‌ویژه اینکه نتیجه احتمالی آن نه هدف مطلوب آنها، یعنی حل اختلاف با ایران بلکه صرفا امتیازگیری‌های سیاسی برای جمهوری‌خواهان و ترامپ خواهد بود.
روح‌اله نخعی: دو سناتور آمریکایی از دو حزب این کشور، طرحی را برای حل اختلاف با ایران پیشنهاد داده‌اند. واشنگتن‌پست سه‌شنبه گزارش داد سناتور لیندزی گرم از حزب جمهوری‌خواه و سناتور باب منندز از حزب دموکرات که هر دو مواضعی منفی و جنگ‌طلبانه در قبال ایران دارند، ایده‌ای را برای توافق هسته‌ای دوباره با ایران پیشنهاد داده‌اند که با هدف حل مشکلات هسته‌ای با ایران و دیگر کشورهای خلیج فارس و هم‌زمان حل مسئله آمریکا درباره برنامه موشکی پیگیری می‌شود. به گزارش واشنگتن‌پست، ایده این دو نفر این است که ایالات متحده، توافق هسته‌ای جدیدی را هم‌زمان به ایران و به کشورهای حاشیه خلیج فارس پیشنهاد دهد که در آن، دسترسی به سوخت هسته‌ای برای اهداف غیرنظامی برای این کشورها تضمین شود و در مقابل، هر دو طرف برای همیشه غنی‌سازی هسته‌ای را کنار بگذارند و البته بخشی از تحریم‌های ایران نیز برداشته شود. طبق این گزارش، همچنین بناست بعد از این توافق، ایران و ایالات متحده برای دسترسی به معاهده‌ای که برنامه موشکی و حمایت ایران از نیروهای منطقه‌ای یا به عبارت آمریکایی‌ها «حمایت از تروریسم» را هم محدود می‌کند، تا لغو تحریم‌های
بیشتر دنبال شود. این ایده همچنین تصویب توافق در سنا را در برنامه دارد تا آن را تبدیل به معاهده کند و به این ترتیب، رئیس‌جمهور بعدی مثل ترامپ نتواند به‌طور مستقل درباره آن تصمیم بگیرد.
این گزارش حاکی از آن است که این دو سناتور، تعاملاتی با مقامات اروپایی نیز داشته‌اند و مدعی هستند طرف‌های اروپایی از این پیشنهاد جدید به‌عنوان راهی تازه برای گفت‌وگو با ایران استقبال کرده‌اند. از سوی دیگر، منندز گفته است اگر ایران این پیشنهاد را رد کند، به معنای این خواهد بود که قصد دارد توانایی دستیابی به بمب هسته‌ای را حفظ و دنبال کند و در آن مرحله ممکن است کشورهای اروپایی قانع شوند به کارزار «فشار حداکثری» واشنگتن بپیوندند. این موضوع در حالی مطرح می‌شود که بر اساس مواضع پیشین ایران، می‌توان پیش‌بینی کرد که این پیشنهاد پذیرفته نخواهد شد. ایران پیش‌تر با 1+5 توافقی امضا کرده است که در آن بنا بوده همه تحریم‌ها لغو شوند. اظهارات مقامات کشور، حاکی از آن است که آنها دلیلی نمی‌بینند در حالی که توافق قبلی در آن وضعیت است، برای دریافت امتیازی که پیش‌تر بنا بوده دریافت کنند، دوباره وارد مذاکره شوند؛ به‌ویژه اینکه این طرح حتی وعده لغو تمام تحریم‌ها را نمی‌دهد و آن را موکول به مذاکره بعدی بر سر مسائل موشکی و منطقه‌ای می‌کند. مسئله دوم نیز همین موضوعات موشکی و منطقه‌ای است. ایران در شرایط عادی نیز در نهایت آمادگی
خود را برای گفت‌وگو درباره این موضوعات پس از حل مسئله برجام اعلام کرده است؛ در مسئله منطقه‌ای، برای برقراری صلح و رفع اختلافات بین کشورهای منطقه و در مسئله موشکی نیز تنها برای توضیح مواضع. از‌این‌رو، بسیار بعید به نظر می‌رسد که تهران با نادیده‌گرفتن همه اتفاقات پیشین درباره وضعیت برجام، همه کارت‌های خود را این‌طور روی میز مذاکره بگذارد، به این امید که بتواند تنها بخشی از خواسته‌های خود را دریافت کند و ضمنا حق غنی‌سازی را نیز که همواره مورد تأکید مقامات ایران بوده است، کنار بگذارد. واشنگتن‌پست خود نیز در این گزارش اشاره می‌کند که این پیشنهاد دو‌گانه به دو طرف، در حالی مطرح می‌شود که ایران ظرفیت عظیمی برای غنی‌سازی دارد؛ اما کشورهای خلیج فارس چنین توانایی‌ای ندارند. پیش‌تر چنین پیشنهادهایی برای تأمین سوخت هسته‌ای ایران در سابقه طولانی مذاکرات هسته‌ای مطرح بوده؛ اما اولا مربوط به تأمین از طرف کشورهای دوست و نزدیک به ایران بوده و ثانیا در مقابل رفع تمام تحریم‌ها. ایران همچنین همواره تأکید کرده است که مذاکره برای تصمیم‌هایی از قبل تعیین‌شده را بی‌معنا می‌داند؛ با این توضیح که وقتی یک طرف تمام شرایط را از پیش
تعریف کرده است، دیگر نه مذاکره بلکه فقط گزینه‌های قبول یا رد بر جای می‌ماند که در این نمونه نیز رد این پیشنهاد به نظر بدیهی می‌رسد.
در واقع به نظر می‌رسد انگیزه این دو سناتور که البته همواره سابقه موضع‌گیری علیه گفت‌وگو با ایران و برجام را داشته‌اند، نه حل اختلاف بلکه ایجاد شرایطی برای دریافت پاسخ «نه» از ایران و چنان که گفته‌اند استفاده از آن برای اقناع طرف اروپایی به صف‌آرایی در مقابل ایران باشد. گرم در این سال‌ها همواره مواضعی علیه ایران داشته و از اقدامات ترامپ علیه ایران حمایت کرده است. منندز نیز از دموکرات‌های نه‌چندان زیادی بود که در زمان گفت‌وگوهای هسته‌ای، با رویکرد دولت اوباما در قبال ایران مخالف بودند.
اما احتمال دارد کار اصلا به تصمیم ایران نرسد؛ چنان که خود گرم تأکید کرده، قانع‌کردن اعضای سنا و حتی خود کاخ سفید در این زمینه کار سختی خواهد بود. بسیاری از اعضای سنا، به‌ویژه در میان جمهوری‌خواهان، مخالف هرگونه تعامل به هر شکل با ایران و طرفدار اعمال فشار بیشتر هستند و در سال انتخاباتی، شاید نتوانند حتی در ظاهر نیز تلاش برای تعامل را تقبل کنند. دموکرات‌ها نیز احتمالا در این فاصله اندک تا انتخابات، چنین امتیازی را به دولت نخواهند داد، به‌ویژه اینکه نتیجه احتمالی آن نه هدف مطلوب آنها، یعنی حل اختلاف با ایران بلکه صرفا امتیازگیری‌های سیاسی برای جمهوری‌خواهان و ترامپ خواهد بود.