|

در آستانه سی‌ویکمین سالگرد درگذشت رهبر فقید انقلاب

دغدغه‌های سیدحسن در 48 سالگی

دغدغه يادگار امام اين روزها چيست؟ در آستانه 14 و 15 خرداد نگاهي داشته‌ايم به مواضع سال‌هاي اخير نوه امام خميني اگرچه در مقايسه با سال‌هاي پيش، در ماه‌هاي اخير کمتر سخنراني يا مصاحبه‌اي از او منتشر شده است. بررسي‌ها نشان مي‌دهد که کليدواژه «مردم» بيش از مقولات ديگر در گفتار حسن خميني پررنگ است. به نظر مي‌رسد که او خود را خواسته يا ناخواسته وامدار تفکر و راه بنيان‌گذار انقلاب مي‌داند و سعي مي‌کند آن بخش از تفکر امام را که به نظرش اين روزها مغفل مانده است -درحالي‌که جزء اهداف اوليه و مهم انقلاب بوده- بيشتر طرح و تبيين کند. او در يک سخنراني راه برون‌رفت از مشکلات موجود را احيا و تقويت بيشتر وحدت داخلي و هم‌افزايي ملي دانسته و تأکيد کرده است که در چنين شرايطي نه تحريم کارگر خواهد افتاد و نه تهديد.
يا در يک سخنراني روايات گوناگون و مثال‌هاي فراواني را ذکر کرد که تأکيد کند اصل بايد مردم باشند و اتحاد حول آنان. مثلا در يک ديدار با رسانه‌ها با بيان اينکه اعتماد به رسانه مصداق و کانال اعتماد به مردم است و اعتماد به رسانه و مردم منجر به تقويت اعتماد عمومي به حاکميت خواهد شد، بر ضرورت اميدواري به آينده و گذر از مشکلات موجود تأکيد کرد و گفت اگر اميد وجود نداشته باشد هيچ کاري از دست کسي برنمي‌آيد. سيدحسن خميني همان‌جا اضافه کرد: همه ما بايد اين باور را درون خود نهادينه کنيم که ايران متعلق به همه ماست و هيچ‌کدام از ما به تنهايي نمي‌توانيم ادعا کنيم که اين سرزمين از آن ماست.
يادگار امام در ديداري با برخي مسئولان با تأکيد بر اينکه انقلاب يک تلاش همگاني است، افزود: انقلاب وقتي تحقق پيدا مي‌کند که قاطبه مردم حضور داشته باشند. او يادآور شد: از روز اول انقلاب هرجا مردم بودند، همه مشکلات حل شده است. در کوره‌راه‌ها و مشکل‌ترين مشکلات وقتي يک انتخابات باشکوه برگزار شده مانند يک سيلاب مطهر هر ناپاکي را برداشته است. ممکن بود ظاهرا به ذائقه برخي افراد خوش نيايد ولي توده جامعه و اراده جامع ملي مي‌تواند همه مشکلات را بردارد.
يادگار امام با تأکيد بر اينکه زيربناي يک جامعه احساس رضايت مردم است، گفته است: بايد قواعد رفتار انسان‌ها و علل سقوط و ثبوت را به دست بياوريم تا در زندگي رعايت کنيم؛ والا هيچ تضميني وجود ندارد که ما بمانيم و ديگران بروند. اگر قواعد را رعايت نکنيد، عرصه را از شما مي‌گيرند.
حسن خميني در مراسم ديگري با اشاره به اينکه اجتماع بشري براساس وفاق شکل گرفته است، گفته بود: پاره‌پاره‌کردن مداوم جامعه، پخش مکرر کينه، انتشار مرتب نفاق، اينکه افراد در جامعه مجبور شوند شخصيت دوگانه داشته باشند و اينکه تک‌تک ما از صداقت دور شويم از نشانه‌هاي بداقبالي دولت‌ها است. اگر ديديم اصول ما از دست رفته و به فروعات مي‌چسبيم زنگ خطري است که اين جامعه دچار مشکل شده است.
سيدحسن خميني ادامه داد: در زبان ائمه (عليهم السلام)، «ظلم» به عنوان مشکل اصلي جوامع مطرح شده است. «احساس رضايت مردم»، از اصول جامعه است. مردم به هر ترتيبي بايد احساس رضايت کنند و تحميل جايي در جامعه نداشته باشد. همان‌گونه که قرآن خطاب به پيامبر(ص) با آن شأن و منزلت مي‌فرمايد «اگر تندخو بودي مردم از اطراف تو پراکنده مي‌شدند».
يادگار امام در ادامه سخنان خود با تأکيد بر اينکه «کنارزدن يأس از جامعه» يکي از وظايف اصلي ما در 40 سالگي انقلاب است، اظهار کرد: امروز يأس به‌شدت در فضاي عمومي جامعه توسط همه پمپاژ مي‌شود. البته در اينکه نقاط‌ ضعفي وجود دارد ترديدي نيست، ولي نقاط قوت نيز بايد بيان شود.
به اعتقاد حسن خميني يکي از شروط اصلي وجود اميد، اين است که مردم احساس کنند اگر بايد تغييري دهند، توانايي چنين کاري را دارند؛ اينکه جلوي تغييراتي که به هر علتي خواسته جامعه است -ولو من نمي‌پسندم- گرفته شده و مقابل آن تغييرات، با روشي آمرانه ايستادگي شود، نتيجه‌اي دربر ندارد.
حسن خميني از تغيير رابطه حاکم و مردم با پيدايش انقلاب گفته و اشاره کرده است که پيدايش «خطابات قانونيه» امام تغيير يک گفتمان بزرگ درون‌فقهي است که تا امروز هم مغفول مانده است. او گفته است: تبديل رابطه حکومت با مردم از «مولا و عبد» به «قانون و شهروند»، تغيير گفتمان است. اگر دين وارد عرصه حکومت شده که وجه مميزه ماست، پشتوانه‌اي تحت عنوان خطابات قانونيه دارد که امام در مباحث اصول فقه مطرح مي‌کنند. در چارچوب اين مباحث امام، رابطه دين و مردم، از موالي و عبيد بايد به رابطه شهروند و قانون‌گذار تغيير کند.

دغدغه يادگار امام اين روزها چيست؟ در آستانه 14 و 15 خرداد نگاهي داشته‌ايم به مواضع سال‌هاي اخير نوه امام خميني اگرچه در مقايسه با سال‌هاي پيش، در ماه‌هاي اخير کمتر سخنراني يا مصاحبه‌اي از او منتشر شده است. بررسي‌ها نشان مي‌دهد که کليدواژه «مردم» بيش از مقولات ديگر در گفتار حسن خميني پررنگ است. به نظر مي‌رسد که او خود را خواسته يا ناخواسته وامدار تفکر و راه بنيان‌گذار انقلاب مي‌داند و سعي مي‌کند آن بخش از تفکر امام را که به نظرش اين روزها مغفل مانده است -درحالي‌که جزء اهداف اوليه و مهم انقلاب بوده- بيشتر طرح و تبيين کند. او در يک سخنراني راه برون‌رفت از مشکلات موجود را احيا و تقويت بيشتر وحدت داخلي و هم‌افزايي ملي دانسته و تأکيد کرده است که در چنين شرايطي نه تحريم کارگر خواهد افتاد و نه تهديد.
يا در يک سخنراني روايات گوناگون و مثال‌هاي فراواني را ذکر کرد که تأکيد کند اصل بايد مردم باشند و اتحاد حول آنان. مثلا در يک ديدار با رسانه‌ها با بيان اينکه اعتماد به رسانه مصداق و کانال اعتماد به مردم است و اعتماد به رسانه و مردم منجر به تقويت اعتماد عمومي به حاکميت خواهد شد، بر ضرورت اميدواري به آينده و گذر از مشکلات موجود تأکيد کرد و گفت اگر اميد وجود نداشته باشد هيچ کاري از دست کسي برنمي‌آيد. سيدحسن خميني همان‌جا اضافه کرد: همه ما بايد اين باور را درون خود نهادينه کنيم که ايران متعلق به همه ماست و هيچ‌کدام از ما به تنهايي نمي‌توانيم ادعا کنيم که اين سرزمين از آن ماست.
يادگار امام در ديداري با برخي مسئولان با تأکيد بر اينکه انقلاب يک تلاش همگاني است، افزود: انقلاب وقتي تحقق پيدا مي‌کند که قاطبه مردم حضور داشته باشند. او يادآور شد: از روز اول انقلاب هرجا مردم بودند، همه مشکلات حل شده است. در کوره‌راه‌ها و مشکل‌ترين مشکلات وقتي يک انتخابات باشکوه برگزار شده مانند يک سيلاب مطهر هر ناپاکي را برداشته است. ممکن بود ظاهرا به ذائقه برخي افراد خوش نيايد ولي توده جامعه و اراده جامع ملي مي‌تواند همه مشکلات را بردارد.
يادگار امام با تأکيد بر اينکه زيربناي يک جامعه احساس رضايت مردم است، گفته است: بايد قواعد رفتار انسان‌ها و علل سقوط و ثبوت را به دست بياوريم تا در زندگي رعايت کنيم؛ والا هيچ تضميني وجود ندارد که ما بمانيم و ديگران بروند. اگر قواعد را رعايت نکنيد، عرصه را از شما مي‌گيرند.
حسن خميني در مراسم ديگري با اشاره به اينکه اجتماع بشري براساس وفاق شکل گرفته است، گفته بود: پاره‌پاره‌کردن مداوم جامعه، پخش مکرر کينه، انتشار مرتب نفاق، اينکه افراد در جامعه مجبور شوند شخصيت دوگانه داشته باشند و اينکه تک‌تک ما از صداقت دور شويم از نشانه‌هاي بداقبالي دولت‌ها است. اگر ديديم اصول ما از دست رفته و به فروعات مي‌چسبيم زنگ خطري است که اين جامعه دچار مشکل شده است.
سيدحسن خميني ادامه داد: در زبان ائمه (عليهم السلام)، «ظلم» به عنوان مشکل اصلي جوامع مطرح شده است. «احساس رضايت مردم»، از اصول جامعه است. مردم به هر ترتيبي بايد احساس رضايت کنند و تحميل جايي در جامعه نداشته باشد. همان‌گونه که قرآن خطاب به پيامبر(ص) با آن شأن و منزلت مي‌فرمايد «اگر تندخو بودي مردم از اطراف تو پراکنده مي‌شدند».
يادگار امام در ادامه سخنان خود با تأکيد بر اينکه «کنارزدن يأس از جامعه» يکي از وظايف اصلي ما در 40 سالگي انقلاب است، اظهار کرد: امروز يأس به‌شدت در فضاي عمومي جامعه توسط همه پمپاژ مي‌شود. البته در اينکه نقاط‌ ضعفي وجود دارد ترديدي نيست، ولي نقاط قوت نيز بايد بيان شود.
به اعتقاد حسن خميني يکي از شروط اصلي وجود اميد، اين است که مردم احساس کنند اگر بايد تغييري دهند، توانايي چنين کاري را دارند؛ اينکه جلوي تغييراتي که به هر علتي خواسته جامعه است -ولو من نمي‌پسندم- گرفته شده و مقابل آن تغييرات، با روشي آمرانه ايستادگي شود، نتيجه‌اي دربر ندارد.
حسن خميني از تغيير رابطه حاکم و مردم با پيدايش انقلاب گفته و اشاره کرده است که پيدايش «خطابات قانونيه» امام تغيير يک گفتمان بزرگ درون‌فقهي است که تا امروز هم مغفول مانده است. او گفته است: تبديل رابطه حکومت با مردم از «مولا و عبد» به «قانون و شهروند»، تغيير گفتمان است. اگر دين وارد عرصه حکومت شده که وجه مميزه ماست، پشتوانه‌اي تحت عنوان خطابات قانونيه دارد که امام در مباحث اصول فقه مطرح مي‌کنند. در چارچوب اين مباحث امام، رابطه دين و مردم، از موالي و عبيد بايد به رابطه شهروند و قانون‌گذار تغيير کند.

 

اخبار مرتبط سایر رسانه ها