اتحاد سیاست و سرمایه «سینایی» را از ما گرفت
عزیزالله حمیدنژاد
در صداقت و صراحت و شرافت خسرو سینایی همان بس که حدود 30 سال پیش به من گفت: «تو هم مثل من در سینمای ایران موفق نمیشوی!». سال ۱۳۷۱ بود که در قلب شهر نیویورک این جمله صادقانه را به من گفت. در این جمله ساده مفاهیم عمیقی نهفته بود که در این سالها معنا پیدا کرد.
برای نمایش تعدادی از فیلمهای ایرانی در مرکز فرهنگی «لینکلنسنتر» به اتفاق آقایان خسرو سینایی، علیرضا شجاعنوری، جهانگیر کوثری و خانم رخشان بنیاعتماد به آن شهر سفر کرده بودیم. قرار بود فیلمهای ایرانی از جمله «در کوچههای عشق»، «هور در آتش»، «باشو غریبه کوچک»، «نرگس»، «آب باد خاک»، «نون و گلدون» و.. در آنجا به نمایش درآید که فیلمها به نمایش درآمدند و با استقبال خوب مخاطبان ایرانی و غیرایرانی مواجه شدند. سالهای اوج دهه 70 شمسی بود. یک روز با آقای سینایی قرار گذاشتیم تا یکی از فیلمهای روز سینمای آمریکا را ببینیم. در یکی از سینماهای مرکز «برادوی» به تماشای فیلم «دراکولا» ساخته فرانسیس فورد کاپولا نشستیم. بعد از نمایش فیلم دو ساندویچ خریدیم و روی نیمکتی در سانترالپارک شروع به خوردن کردیم. گرسنگی که رفع شد، به دل خیابان زدیم. صحبت از ساختار شهر نیویورک شد. گفت: اینجا را دوست داری یا شهر وین را که با هم قدم زده بودیم، گفتم اینجا با آسمانخراشهای بلندش احساس خفگی میکنم. اما شهر وین را دوست دارم؛ شهری تمیز با معماری اصیل، منظم و بدون آسمانخراش. با تعجب به من نگاهی کرد، چند قدم عقب کشید و گفت «وای... پس تو
هم مثل من در سینمای ایران موفق نمیشوی کار کنی!». آن زمان منظورش را خوب نفهمیدم! شاید تقابل فرهنگ و ابتذال بود. ولی الان خوب میفهمم چرا آن جمله را گفت و چرا خسرو سینایی- کسی که از هر انگشتش یک هنر میریخت- نتوانست در این سینمایِ آشفته فیلمهایش را بسازد. ما باید غبطه بخوریم نه برای آرامگرفتن او در بهشت زهرا بلکه برای ازدستدادن دانش و تجربه و هنر او که نتوانستیم از آن استفاده کنیم و به بار بنشانیم تا دیگران از آن بهرهمند شوند. چرا فیلمسازی با 80 سال عمر، موفق نمیشود بیشتر از چند فیلم سینمایی بسازد؟! میخواهم بگویم اتحاد شوم سیاست و سرمایه میدان را از امثال خسرو سیناییها گرفت. زیرا آنها بلهقربانگوی سیاست و سرمایه نبودند. آنها به انسان و شرافت انسانی در عالم هنر پایبند بودند. از این منظر به عقیده من خسرو سینایی بسیار موفق بود زیرا منش، روش و عزت نفس خود را حفظ کرد. فقدان چنین هنرمندی را به جامعه سینمایی و مردم ایران تسلیت میگویم. یادش برای همیشه گرامی باد.
در صداقت و صراحت و شرافت خسرو سینایی همان بس که حدود 30 سال پیش به من گفت: «تو هم مثل من در سینمای ایران موفق نمیشوی!». سال ۱۳۷۱ بود که در قلب شهر نیویورک این جمله صادقانه را به من گفت. در این جمله ساده مفاهیم عمیقی نهفته بود که در این سالها معنا پیدا کرد.
برای نمایش تعدادی از فیلمهای ایرانی در مرکز فرهنگی «لینکلنسنتر» به اتفاق آقایان خسرو سینایی، علیرضا شجاعنوری، جهانگیر کوثری و خانم رخشان بنیاعتماد به آن شهر سفر کرده بودیم. قرار بود فیلمهای ایرانی از جمله «در کوچههای عشق»، «هور در آتش»، «باشو غریبه کوچک»، «نرگس»، «آب باد خاک»، «نون و گلدون» و.. در آنجا به نمایش درآید که فیلمها به نمایش درآمدند و با استقبال خوب مخاطبان ایرانی و غیرایرانی مواجه شدند. سالهای اوج دهه 70 شمسی بود. یک روز با آقای سینایی قرار گذاشتیم تا یکی از فیلمهای روز سینمای آمریکا را ببینیم. در یکی از سینماهای مرکز «برادوی» به تماشای فیلم «دراکولا» ساخته فرانسیس فورد کاپولا نشستیم. بعد از نمایش فیلم دو ساندویچ خریدیم و روی نیمکتی در سانترالپارک شروع به خوردن کردیم. گرسنگی که رفع شد، به دل خیابان زدیم. صحبت از ساختار شهر نیویورک شد. گفت: اینجا را دوست داری یا شهر وین را که با هم قدم زده بودیم، گفتم اینجا با آسمانخراشهای بلندش احساس خفگی میکنم. اما شهر وین را دوست دارم؛ شهری تمیز با معماری اصیل، منظم و بدون آسمانخراش. با تعجب به من نگاهی کرد، چند قدم عقب کشید و گفت «وای... پس تو
هم مثل من در سینمای ایران موفق نمیشوی کار کنی!». آن زمان منظورش را خوب نفهمیدم! شاید تقابل فرهنگ و ابتذال بود. ولی الان خوب میفهمم چرا آن جمله را گفت و چرا خسرو سینایی- کسی که از هر انگشتش یک هنر میریخت- نتوانست در این سینمایِ آشفته فیلمهایش را بسازد. ما باید غبطه بخوریم نه برای آرامگرفتن او در بهشت زهرا بلکه برای ازدستدادن دانش و تجربه و هنر او که نتوانستیم از آن استفاده کنیم و به بار بنشانیم تا دیگران از آن بهرهمند شوند. چرا فیلمسازی با 80 سال عمر، موفق نمیشود بیشتر از چند فیلم سینمایی بسازد؟! میخواهم بگویم اتحاد شوم سیاست و سرمایه میدان را از امثال خسرو سیناییها گرفت. زیرا آنها بلهقربانگوی سیاست و سرمایه نبودند. آنها به انسان و شرافت انسانی در عالم هنر پایبند بودند. از این منظر به عقیده من خسرو سینایی بسیار موفق بود زیرا منش، روش و عزت نفس خود را حفظ کرد. فقدان چنین هنرمندی را به جامعه سینمایی و مردم ایران تسلیت میگویم. یادش برای همیشه گرامی باد.