چرا دموكرات‌ها از اسرائيل رویگردان شدند
ایشان تارور. تحلیلگر مسائل سیاست خارجی
دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری ایالات متحده، اسرائیل را رسما وارد كمپین انتخاباتی خود كرده است. او چندی پیش نیز بار دیگر از اقدام بحث‌برانگیز دولتش مبنی بر به‌رسمیت‌شناختن تل‌آویو به‌عنوان پایتخت اسرائیل دفاع كرد و آن را پیروزی‌ای برای مسیحیان انجیلی آمریکا دانست. متحدان او در حال توافقی با یكدیگر هستند؛ توافقی كه با وساطت كاخ سفید بین اسرائیل و ابوظبی در حال انجام است و آنان، آن را اقدامی تاریخی برای برقراری صلح می‌دانند. «مایك پمپئو»، وزیر خارجه آمریكا، در توییتی نوشت كه این توافق‌نامه در واقع مهم‌ترین گام برای پیشبرد صلح خاورمیانه در دو‌دهه‌ونیم گذشته بوده است. اما مخالفان ترامپ در خارج و داخل مرزهای آمریكا نسبت به موفقیت‌آمیزبودن این توافق شك دارند. طرح صلح عربی به رهبری عربستان سعودی در سال 2002 میلادی، عادی‌سازی روابط بین اعضای اتحادیه عرب و اسرائیل را به خروج از سرزمین‌های فلسطینی كه از سال 1967 میلادی اشغال شده، گره زده بود. اما اجرای چنین شرطی غیرممكن به نظر می‌رسد، چراكه شهرك‌های اسرائیلی در كرانه باختری در این منطقه ریشه دوانده‌اند. پادشاهی‌های عرب بیش از آنكه نگران چالش‌های ژئوپلیتیكی با
ایران باشند، نمی‌توانند تحمل كنند كه فلسطینی‌ها دهه‌ها تحت اشغال زندگی كنند. اما «آنشل پففر»، روزنامه‌نگار روزنامه «هاآرتص»، دراین‌باره می‌نویسد: «درحالی‌كه اتحادیه عرب دو بار حمایت خود را از این ابتكار اعلام كرده اما در پشت صحنه، بسیاری از اعضای این اتحادیه بدون توجه به مسئله فلسطین كه در 18 سال گذشته سرانجامی نداشته است، آرام‌آرام در حال عادی‌سازی روابط خود با اسرائیل هستند». او ادامه می‌دهد كه آنچه «محمد بن‌زاید»، ولیعهد امارات، با آغاز روابط دیپلماتیك با تل‌آویو انجام داده، در حقیقت به معنای جداشدن مناقشه اسرائیل و اعراب با مناقشه اسرائیل و فلسطین است. در واقع آنچه «جرد كوشنر» داماد و مشاور ترامپ در روزنامه واشنگتن‌پست نوشته است، نشان می‌دهد كه فلسطینی‌ها نادیده گرفته شده‌اند، چراكه او حتی یك بار هم در نوشته خود درباره صلح منطقه نامی از فلسطین نبرده است.
«خالد الگوندی»، عضو ارشد مؤسسه پژوهشی «خاورمیانه»، اما بر این باور است كه بیانیه جدید امارات و اسرائیل فقط روابط دوجانبه بین اسرائیل و امارات را كه سال‌هاست در یك جدول و در یك رده رتبه‌بندی می‌شود، عادی نمی‌كند، بلكه اشغال فلسطین را از سوی اسرائیل به رسمیت می‌شناسد.
به همین دلیل، دموكرات‌های آمریكا به رهبری «جو بایدن» به‌عنوان كاندیدای این حزب در انتخابات ریاست‌جمهوری مصمم هستند كه اگر نامزد آنها به كاخ سفید راه پیدا كرد، این مسیر را تغییر دهند. آنان در گام نخست و اساسی، كمك‌های میلیاردی به اسرائیل را مشروط كردند. بایدن و تمامی دموكرات‌های كنگره در حال حاضر با طرح‌های «بنیامین نتانیاهو»، نخست‌وزیر اسرائیل، برای الحاق بخش‌های از كرانه باختری به خاك این رژیم مخالف‌اند.
در مانیسفت جدید دموكرات‌ها درحالی‌كه هرگونه الحاق رد می‌شود، تأكید شده كه آنان از راه‌حل تشكیل دو دولت و به‌رسمیت‌شناختن حقوق فلسطینی‌ها حمایت می‌كنند. اما پس از فشارهای لابی طرفدار اسرائیل، دموكرات‌ها از اینكه اسرائیل را رژیم اشغالگر بنامند، خودداری كردند. «یوسف منایایر»، یكی از فعالان فلسطینی، دراین‌باره می‌گوید: «در سال 2020 هستیم و 53 سال از اشغال كرانه باختری و نوار غزه از سوی ارتش اسرائیل گذشته و واقعیت كنونی آن است كه دموكرات‌ها حتی نمی‌توانند از واژه «اشغال» استفاده كنند؛ با وجود اینكه آنان از انجام این كار خودداری می‌كنند اما كاملا مشخص است كه این اشغال صورت گرفته و حتی اگر همچنان تكذیب شود هم این حس را به‌وجود می‌آورد كه مخاطب ما دیوار است و نه حزب دموكرات». اما تحلیلگران دیگر بر این باورند كه این مانیفست همچنان مترقی‌ترین بیانیه دموكراتیك درباره مناقشه بین اسرائیل و فلسطین و منعكس‌كننده خطرات سیاسی و اخلاقی است كه راست‌گرایانی مانند ترامپ و نتانیاهو پیش گرفته‌اند. «جرمی بن‌امی»، بنیان‌گذار و رئیس گروه لیبرال طرفدار اسرائیل «جی استریت» (خیابان جی)، در نشست مجازی با خبرنگاران دراین‌باره گفت:
«در حزب دموكرات نسبت به گذشته رویكرد متعادل‌تری به اسرائیل وجود دارد؛ ما خواهان مذاكره مستقیم هستیم و ایستادگی برای به‌رسمیت‌شناختن حقوق فلسطینیان وجود دارد».
این در حالی است كه گروه «جی استریت» از سیاستی حمایت می‌كرد كه یهودیان آمریكا آن را دنبال می‌كنند، اما از طرح تشكیل دو دولت نیز پشتیبانی می‌کنند؛ طرحی که اكثریت قریب‌به‌اتفاق یهودیان آمریكا با آن موافق‌اند و این در شرایطی است كه حزب جمهوری‌خواه نسبت به گذشته بیشتر به سیاست‌های راست‌گرایانه متمایل شده است.
«جوئل روبین»، یكی از مقامات سابق دولت «باراك اوباما» رئیس‌جمهوری سابق آمریكا كه در كمپین «برنی سندرز» رقیب دورن‌حزبی بایدن امور تبلیغی یهودیان را رهبری می‌كرد، بر این باور است كه در سپهر سیاسی كنونی ایالات متحده نسبت به پیش از ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ، آمریكایی‌های بیشتری خواهان اعمال فشار بر تل‌آویو هستند اما ممكن است این روزنه بسته شود».
«اندی لوین»، یكی از اعضای جمهوری‌خواه در گروه «جی استریت» نیز با اشاره به گسترش مداوم شهرك‌ها و افزایش بدبینی‌ها برای تشكیل كشور فلسطینی، می‌گوید یك حس واقعی در میان گروه‌های دموكراتیك وجود دارد كه زمان زیادی باقی نمانده است. او این‌گونه ادامه می‌دهد: «اگر بایدن در انتخابات پیروز شود، فورا باید دیپلماسی سه‌ساله‌ای را آغاز كند تا روند صلح به عقب بازگردد و همچنین دو طرف را به سمت توافقی معنادار سوق دهد».
این كار دشوار است، اما اكنون در واشنگتن انرژی بیشتری برای كمك به تحقق چنین مسئله‌ای وجود دارد. روبین بر این باور است كه عدم ارائه راه‌حلی عادلانه برای اینكه فلسطینی‌ها كشور خود را داشته باشند، معادلات را بر هم می‌زند و بدون شك نسل بعدی فعالان یهود بیشتر از فعالان كنونی این موضوع را جدی خواهند گرفت.
اگرچه در آن سوی میدان این تفكر وجود دارد كه تصور تشكیل كشور فلسطینی تنها یك خیال‌بافی است، اما همین نگرش باعث می‌شود كه اقدامات فوری و واقعی‌تر در راستای رهایی فلسطینی‌ها از دهه‌ها زندگی زیر سایه اشغال انجام شود. «پیتر بینارت» یكی از فعالان سیاسی آمریكا كه مقاله اخیرش درباره رابطه تل‌آویو و واشنگتن سروصدای زیادی به پا كرد، در یادداشتی می‌نویسد: اگر جنبش برابری شتاب بگیرد و شرارت‌ها از بین بروند، دموكرات‌ها می‌توانند با همان نگاه برابری‌خواهانه برای آمریكا، چشم‌اندازی برای حل مناقشه اسرائیل با فلسطینی‌ها ترسیم كنند.
اما تحقق این سناریو حتی از تشكیل كشور فلسطینی غیرممكن‌تر است. لوین می‌گوید: «حقوق هیچ فردی نباید با دولت گره بخورد، اما حاضر نیستم كه درباره حقوق فلسطینی‌ها خارج از چارچوب یك كشور صحبت كنم، چراكه همگی ما به یك كشور فلسطینی احتیاج داریم».
دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری ایالات متحده، اسرائیل را رسما وارد كمپین انتخاباتی خود كرده است. او چندی پیش نیز بار دیگر از اقدام بحث‌برانگیز دولتش مبنی بر به‌رسمیت‌شناختن تل‌آویو به‌عنوان پایتخت اسرائیل دفاع كرد و آن را پیروزی‌ای برای مسیحیان انجیلی آمریکا دانست. متحدان او در حال توافقی با یكدیگر هستند؛ توافقی كه با وساطت كاخ سفید بین اسرائیل و ابوظبی در حال انجام است و آنان، آن را اقدامی تاریخی برای برقراری صلح می‌دانند. «مایك پمپئو»، وزیر خارجه آمریكا، در توییتی نوشت كه این توافق‌نامه در واقع مهم‌ترین گام برای پیشبرد صلح خاورمیانه در دو‌دهه‌ونیم گذشته بوده است. اما مخالفان ترامپ در خارج و داخل مرزهای آمریكا نسبت به موفقیت‌آمیزبودن این توافق شك دارند. طرح صلح عربی به رهبری عربستان سعودی در سال 2002 میلادی، عادی‌سازی روابط بین اعضای اتحادیه عرب و اسرائیل را به خروج از سرزمین‌های فلسطینی كه از سال 1967 میلادی اشغال شده، گره زده بود. اما اجرای چنین شرطی غیرممكن به نظر می‌رسد، چراكه شهرك‌های اسرائیلی در كرانه باختری در این منطقه ریشه دوانده‌اند. پادشاهی‌های عرب بیش از آنكه نگران چالش‌های ژئوپلیتیكی با
ایران باشند، نمی‌توانند تحمل كنند كه فلسطینی‌ها دهه‌ها تحت اشغال زندگی كنند. اما «آنشل پففر»، روزنامه‌نگار روزنامه «هاآرتص»، دراین‌باره می‌نویسد: «درحالی‌كه اتحادیه عرب دو بار حمایت خود را از این ابتكار اعلام كرده اما در پشت صحنه، بسیاری از اعضای این اتحادیه بدون توجه به مسئله فلسطین كه در 18 سال گذشته سرانجامی نداشته است، آرام‌آرام در حال عادی‌سازی روابط خود با اسرائیل هستند». او ادامه می‌دهد كه آنچه «محمد بن‌زاید»، ولیعهد امارات، با آغاز روابط دیپلماتیك با تل‌آویو انجام داده، در حقیقت به معنای جداشدن مناقشه اسرائیل و اعراب با مناقشه اسرائیل و فلسطین است. در واقع آنچه «جرد كوشنر» داماد و مشاور ترامپ در روزنامه واشنگتن‌پست نوشته است، نشان می‌دهد كه فلسطینی‌ها نادیده گرفته شده‌اند، چراكه او حتی یك بار هم در نوشته خود درباره صلح منطقه نامی از فلسطین نبرده است.
«خالد الگوندی»، عضو ارشد مؤسسه پژوهشی «خاورمیانه»، اما بر این باور است كه بیانیه جدید امارات و اسرائیل فقط روابط دوجانبه بین اسرائیل و امارات را كه سال‌هاست در یك جدول و در یك رده رتبه‌بندی می‌شود، عادی نمی‌كند، بلكه اشغال فلسطین را از سوی اسرائیل به رسمیت می‌شناسد.
به همین دلیل، دموكرات‌های آمریكا به رهبری «جو بایدن» به‌عنوان كاندیدای این حزب در انتخابات ریاست‌جمهوری مصمم هستند كه اگر نامزد آنها به كاخ سفید راه پیدا كرد، این مسیر را تغییر دهند. آنان در گام نخست و اساسی، كمك‌های میلیاردی به اسرائیل را مشروط كردند. بایدن و تمامی دموكرات‌های كنگره در حال حاضر با طرح‌های «بنیامین نتانیاهو»، نخست‌وزیر اسرائیل، برای الحاق بخش‌های از كرانه باختری به خاك این رژیم مخالف‌اند.
در مانیسفت جدید دموكرات‌ها درحالی‌كه هرگونه الحاق رد می‌شود، تأكید شده كه آنان از راه‌حل تشكیل دو دولت و به‌رسمیت‌شناختن حقوق فلسطینی‌ها حمایت می‌كنند. اما پس از فشارهای لابی طرفدار اسرائیل، دموكرات‌ها از اینكه اسرائیل را رژیم اشغالگر بنامند، خودداری كردند. «یوسف منایایر»، یكی از فعالان فلسطینی، دراین‌باره می‌گوید: «در سال 2020 هستیم و 53 سال از اشغال كرانه باختری و نوار غزه از سوی ارتش اسرائیل گذشته و واقعیت كنونی آن است كه دموكرات‌ها حتی نمی‌توانند از واژه «اشغال» استفاده كنند؛ با وجود اینكه آنان از انجام این كار خودداری می‌كنند اما كاملا مشخص است كه این اشغال صورت گرفته و حتی اگر همچنان تكذیب شود هم این حس را به‌وجود می‌آورد كه مخاطب ما دیوار است و نه حزب دموكرات». اما تحلیلگران دیگر بر این باورند كه این مانیفست همچنان مترقی‌ترین بیانیه دموكراتیك درباره مناقشه بین اسرائیل و فلسطین و منعكس‌كننده خطرات سیاسی و اخلاقی است كه راست‌گرایانی مانند ترامپ و نتانیاهو پیش گرفته‌اند. «جرمی بن‌امی»، بنیان‌گذار و رئیس گروه لیبرال طرفدار اسرائیل «جی استریت» (خیابان جی)، در نشست مجازی با خبرنگاران دراین‌باره گفت:
«در حزب دموكرات نسبت به گذشته رویكرد متعادل‌تری به اسرائیل وجود دارد؛ ما خواهان مذاكره مستقیم هستیم و ایستادگی برای به‌رسمیت‌شناختن حقوق فلسطینیان وجود دارد».
این در حالی است كه گروه «جی استریت» از سیاستی حمایت می‌كرد كه یهودیان آمریكا آن را دنبال می‌كنند، اما از طرح تشكیل دو دولت نیز پشتیبانی می‌کنند؛ طرحی که اكثریت قریب‌به‌اتفاق یهودیان آمریكا با آن موافق‌اند و این در شرایطی است كه حزب جمهوری‌خواه نسبت به گذشته بیشتر به سیاست‌های راست‌گرایانه متمایل شده است.
«جوئل روبین»، یكی از مقامات سابق دولت «باراك اوباما» رئیس‌جمهوری سابق آمریكا كه در كمپین «برنی سندرز» رقیب دورن‌حزبی بایدن امور تبلیغی یهودیان را رهبری می‌كرد، بر این باور است كه در سپهر سیاسی كنونی ایالات متحده نسبت به پیش از ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ، آمریكایی‌های بیشتری خواهان اعمال فشار بر تل‌آویو هستند اما ممكن است این روزنه بسته شود».
«اندی لوین»، یكی از اعضای جمهوری‌خواه در گروه «جی استریت» نیز با اشاره به گسترش مداوم شهرك‌ها و افزایش بدبینی‌ها برای تشكیل كشور فلسطینی، می‌گوید یك حس واقعی در میان گروه‌های دموكراتیك وجود دارد كه زمان زیادی باقی نمانده است. او این‌گونه ادامه می‌دهد: «اگر بایدن در انتخابات پیروز شود، فورا باید دیپلماسی سه‌ساله‌ای را آغاز كند تا روند صلح به عقب بازگردد و همچنین دو طرف را به سمت توافقی معنادار سوق دهد».
این كار دشوار است، اما اكنون در واشنگتن انرژی بیشتری برای كمك به تحقق چنین مسئله‌ای وجود دارد. روبین بر این باور است كه عدم ارائه راه‌حلی عادلانه برای اینكه فلسطینی‌ها كشور خود را داشته باشند، معادلات را بر هم می‌زند و بدون شك نسل بعدی فعالان یهود بیشتر از فعالان كنونی این موضوع را جدی خواهند گرفت.
اگرچه در آن سوی میدان این تفكر وجود دارد كه تصور تشكیل كشور فلسطینی تنها یك خیال‌بافی است، اما همین نگرش باعث می‌شود كه اقدامات فوری و واقعی‌تر در راستای رهایی فلسطینی‌ها از دهه‌ها زندگی زیر سایه اشغال انجام شود. «پیتر بینارت» یكی از فعالان سیاسی آمریكا كه مقاله اخیرش درباره رابطه تل‌آویو و واشنگتن سروصدای زیادی به پا كرد، در یادداشتی می‌نویسد: اگر جنبش برابری شتاب بگیرد و شرارت‌ها از بین بروند، دموكرات‌ها می‌توانند با همان نگاه برابری‌خواهانه برای آمریكا، چشم‌اندازی برای حل مناقشه اسرائیل با فلسطینی‌ها ترسیم كنند.
اما تحقق این سناریو حتی از تشكیل كشور فلسطینی غیرممكن‌تر است. لوین می‌گوید: «حقوق هیچ فردی نباید با دولت گره بخورد، اما حاضر نیستم كه درباره حقوق فلسطینی‌ها خارج از چارچوب یك كشور صحبت كنم، چراكه همگی ما به یك كشور فلسطینی احتیاج داریم».