شبکه ملی اطلاعات هست یا نیست
طبق قانون برنامه پنجم، راه‌اندازی شبکه ملی اطلاعات به‌عنوان یک تکلیف به وزارت ارتباطات محول شده است و وزارت ارتباطات به سکان‌داری محمود واعظی از مسیر جدیدی، اجرای این تکلیف را پیگیری می‌کند. همچنان که نصرالله جهانگرد، معاون وزیر ارتباطات متولی اجرای شبکه ملی اطلاعات در تازه‌ترین اظهارنظر خود، گفته است: شبکه ملی اطلاعات یعنی همان چیزی که هم‌اکنون در کشور موجود است، در نتیجه همه دسترسی‌ها از طریق شبکه ملی اطلاعات است. او می‌افزاید: این شبکه در سراسر ایران راه‌اندازی شده و مراحل تکاملی را طی می‌کند. دراین‌راستا، موضوع پایداری شبکه، ظرفیت، کیفیت، سرعت و امنیت عواملی است که باید تکامل یابد که در قالب سه برنامه شش‌ماهه طراحی شده و به‌زودی پیاده‌سازی می‌شوند. فارس دراین‌باره می‌نویسد: اظهارنظر درباره وجود شبکه ملی اطلاعات در کشور در حالی صورت می‌گیرد که حجت‌الاسلام حمید شهریاری، عضو حقیقی شورای‌عالی فضای مجازی بلافاصله پس از این اعلام، تأکید کرد که شبکه ملی اطلاعات هنوز راه‌اندازی نشده و معنی شبکه ملی اطلاعات راه‌اندازی شبکه‌ای در بستر اینترنت نیست. به گفته او وزارت ارتباطات گزارشی از عملکرد خود در شبکه ملی اطلاعات در یکی از کمیسیون‌های شورای‌عالی فضای مجازی مطرح کرده، اما توصیف‌های متفاوتی از شبکه ملی اطلاعات وجود دارد و درمجموع درحال‌حاضر شبکه ملی اطلاعات در کشور کامل نیست. این اظهارنظر جهانگرد تازگی ندارد. او پیش از این نیز با ارائه استدلال درباره وجود شبکه ملی اطلاعات گفته بود: اینکه می‌توانیم خدمتی را اینترنتی دریافت و هزینه آن را پرداخت کنیم، نشان از وجود شبکه ملی در کشور دارد که ظرفیت‌های این شبکه باید افزایش یابد. اما در آن زمان نیز این اظهارنظر واکنش‌هایی داشت. از جمله اینکه محمدحسن انتظاری، دبیر وقت شورای‌عالی فضای مجازی با انتقاد از نظر وزارت ارتباطات که اعلام می‌کند شبکه ملی اطلاعات همان، توسعه شبکه فعلی کشور است، گفته بود: شبکه ملی اطلاعات دارای شش ویژگی «کاملا داخلی»، «مستقل از اینترنت»، «دارای قابلیت تحرک»، «دارای قابلیت رمزنگاری»، «ارتباطات بین مراکز حیاتی کشور» و «پهن‌باند و شامل مراکز داده و میزبانی داخلی» است. پهن‌باند باید در شبکه ملی اطلاعات ارائه شود نه اینکه روی اینترنت جهانی عرضه شود. شبکه فعلی بین اینترنت و ارتباط داخلی تفاوتی قائل نیست؛ کمااینکه احراز هویت کاربران فقط در شبکه ملی اطلاعات معنی دارند نه در شبکه خارجی؛ اگر در شبکه اینترنت جهانی احراز هویت کنیم که هویت کاربران‌مان را به خارجی‌ها شناسانده‌ایم. از سوی دیگر، از زمان آغاز به کار دولت یازدهم بر سر ارائه برنامه اجرائی شبکه ملی اطلاعات به شورای‌عالی فضای مجازی اختلاف نظر وجود داشت. شورای‌عالی فضای مجازی، تأکید داشت وزارت ارتباطات باید برنامه اجرائی شبکه ملی اطلاعات را به شورا ارائه دهد تا مشخص شود پس از چه مدت این شبکه راه‌اندازی خواهد شد. آنها تأکید داشتند علاوه بر بودجه‌هایی که در صورت اشتباه‌بودن مسیر هدر می‌رود، مسئله مهم‌تر، ازدست‌دادن زمان و از دست‌رفتن فرصت توسعه کشور است. ازاین‌رو پس از دو سال انتقاد از بی‌توجهی مکرر وزارت ارتباطات نسبت به لزوم گزارش‌دهی به مرکز ملی فضای مجازی، وزارت ارتباطات گزارشی از عملکرد خود در شبکه ملی اطلاعات را در کمیسیون تنظیم مقررات شورای‌عالی فضای مجازی ارائه داده است. اگرچه اطلاعی از جزئیات این گزارش در دسترس نیست؛ اما شهریاری عضو حقیقی شورای‌عالی فضای مجازی، درباره آن گفته: با وجود ارائه این گزارش، توصیف‌های متفاوتی از شبکه ملی اطلاعات وجود دارد و درمجموع درحال‌حاضر شبکه ملی اطلاعات در کشور کامل نیست.
طبق قانون برنامه پنجم، راه‌اندازی شبکه ملی اطلاعات به‌عنوان یک تکلیف به وزارت ارتباطات محول شده است و وزارت ارتباطات به سکان‌داری محمود واعظی از مسیر جدیدی، اجرای این تکلیف را پیگیری می‌کند. همچنان که نصرالله جهانگرد، معاون وزیر ارتباطات متولی اجرای شبکه ملی اطلاعات در تازه‌ترین اظهارنظر خود، گفته است: شبکه ملی اطلاعات یعنی همان چیزی که هم‌اکنون در کشور موجود است، در نتیجه همه دسترسی‌ها از طریق شبکه ملی اطلاعات است. او می‌افزاید: این شبکه در سراسر ایران راه‌اندازی شده و مراحل تکاملی را طی می‌کند. دراین‌راستا، موضوع پایداری شبکه، ظرفیت، کیفیت، سرعت و امنیت عواملی است که باید تکامل یابد که در قالب سه برنامه شش‌ماهه طراحی شده و به‌زودی پیاده‌سازی می‌شوند. فارس دراین‌باره می‌نویسد: اظهارنظر درباره وجود شبکه ملی اطلاعات در کشور در حالی صورت می‌گیرد که حجت‌الاسلام حمید شهریاری، عضو حقیقی شورای‌عالی فضای مجازی بلافاصله پس از این اعلام، تأکید کرد که شبکه ملی اطلاعات هنوز راه‌اندازی نشده و معنی شبکه ملی اطلاعات راه‌اندازی شبکه‌ای در بستر اینترنت نیست. به گفته او وزارت ارتباطات گزارشی از عملکرد خود در شبکه ملی اطلاعات در یکی از کمیسیون‌های شورای‌عالی فضای مجازی مطرح کرده، اما توصیف‌های متفاوتی از شبکه ملی اطلاعات وجود دارد و درمجموع درحال‌حاضر شبکه ملی اطلاعات در کشور کامل نیست. این اظهارنظر جهانگرد تازگی ندارد. او پیش از این نیز با ارائه استدلال درباره وجود شبکه ملی اطلاعات گفته بود: اینکه می‌توانیم خدمتی را اینترنتی دریافت و هزینه آن را پرداخت کنیم، نشان از وجود شبکه ملی در کشور دارد که ظرفیت‌های این شبکه باید افزایش یابد. اما در آن زمان نیز این اظهارنظر واکنش‌هایی داشت. از جمله اینکه محمدحسن انتظاری، دبیر وقت شورای‌عالی فضای مجازی با انتقاد از نظر وزارت ارتباطات که اعلام می‌کند شبکه ملی اطلاعات همان، توسعه شبکه فعلی کشور است، گفته بود: شبکه ملی اطلاعات دارای شش ویژگی «کاملا داخلی»، «مستقل از اینترنت»، «دارای قابلیت تحرک»، «دارای قابلیت رمزنگاری»، «ارتباطات بین مراکز حیاتی کشور» و «پهن‌باند و شامل مراکز داده و میزبانی داخلی» است. پهن‌باند باید در شبکه ملی اطلاعات ارائه شود نه اینکه روی اینترنت جهانی عرضه شود. شبکه فعلی بین اینترنت و ارتباط داخلی تفاوتی قائل نیست؛ کمااینکه احراز هویت کاربران فقط در شبکه ملی اطلاعات معنی دارند نه در شبکه خارجی؛ اگر در شبکه اینترنت جهانی احراز هویت کنیم که هویت کاربران‌مان را به خارجی‌ها شناسانده‌ایم. از سوی دیگر، از زمان آغاز به کار دولت یازدهم بر سر ارائه برنامه اجرائی شبکه ملی اطلاعات به شورای‌عالی فضای مجازی اختلاف نظر وجود داشت. شورای‌عالی فضای مجازی، تأکید داشت وزارت ارتباطات باید برنامه اجرائی شبکه ملی اطلاعات را به شورا ارائه دهد تا مشخص شود پس از چه مدت این شبکه راه‌اندازی خواهد شد. آنها تأکید داشتند علاوه بر بودجه‌هایی که در صورت اشتباه‌بودن مسیر هدر می‌رود، مسئله مهم‌تر، ازدست‌دادن زمان و از دست‌رفتن فرصت توسعه کشور است. ازاین‌رو پس از دو سال انتقاد از بی‌توجهی مکرر وزارت ارتباطات نسبت به لزوم گزارش‌دهی به مرکز ملی فضای مجازی، وزارت ارتباطات گزارشی از عملکرد خود در شبکه ملی اطلاعات را در کمیسیون تنظیم مقررات شورای‌عالی فضای مجازی ارائه داده است. اگرچه اطلاعی از جزئیات این گزارش در دسترس نیست؛ اما شهریاری عضو حقیقی شورای‌عالی فضای مجازی، درباره آن گفته: با وجود ارائه این گزارش، توصیف‌های متفاوتی از شبکه ملی اطلاعات وجود دارد و درمجموع درحال‌حاضر شبکه ملی اطلاعات در کشور کامل نیست.