|

محصول برنامه‌ریزی ناقص‌الخلقه

آلودگی هوا

محمد میرزایی . کارشناس برنامه‌ریزی شهری

این روزها نه‌تنها باید مراقب کودکان و سالمندان بلکه باید مراقب عبور و مرور عادی شهروندی نیز بود. می‌گویند ترجیحا از منزل خارج نشوید. می‌گویند عاملان سرطان در هوای تهران به‌ دنبال علاقه‌مندانش می‌گردد. اگر از پنجره اتاق خود به آسمان بنگرید، جز غبار و آلاینده‌ها چیزی قابل‌رؤیت نیست. در گزارش‌ها دیدم بیمارستان‌های دولتی و خصوصی شاخص در این روزها در بخش مراقبت‌های ویژه به لطف آلودگی هوا، جای خالی ندارند. این حجم از آلاینده‌ها محصول سرمای هوا و ... نیست بلکه محصول حلقه دنباله‌دار مدیریتی است که سالیان سال است نگاه عمیق به سرنوشت و سلامت شهروندی ندارد و از آلودگی هوا، فقط مصاحبه تلویزیونی و رادیویی پیرامون آن برایش جذاب است. به‌راستی کدام نهادهای فرادست، مسئولیت این هوای پر از سم و آلاینده را می‌پذیرد؟ مدعی‌العموم می‌تواند علیه عاملان این هوای آلوده اقامه دعوی کند. چرا مردم مقابل این هجمه آلودگی، اقدام بازدارنده‌ای نمی‌کنند؟ امروز هم نهادهای دولتی و هم نهادهای عمومی، مسئول این نابسامانی هستند. وقتی تکالیف دستگاه‌ها را در طرح جامع آلودگی هوا مرور کنید، خواهید دید چگونه سالیان سال است بیشتر شاهد اقدامات نمایشی صرف هستیم تا تکالیف طرح جامع. وقتی طرح جامع تهران را بنگرید، خواهید دید چه دستگاه‌هایی برای درآمدزایی، کرامت شهروندی را در استفاده از هوای پاک جریحه‌دار می‌کنندمگر جز این است که در افق 1404 تهران باید 10 میلیون جمعیت داشته باشد؟ چطور شده امروز 10 سال قبل از افق طرح، آن‌قدر متولیان شهر بر سر این شهر بارگذاری کرده‌‌اند که جمعیت افق طرح امروز یا محقق شده یا نزدیک به تحقق است. کدام زیرساخت حمل‌ونقل عمومی برای 10 میلیون نفر جمعیت، فراهم شده است؟ طرح جامع حمل‌ونقل و ترافیک را مشاهده کنید؛ در افق 1404 برای جمعیت هدف 10 میلیون نفر، 750 کیلومتر مترو متصور است؛ جالب اینکه امروز ما با همین جمعیت، 150 کیلومتر مترو داریم. درنتیجه حجم وسیع خودروهای آلاینده، شهر را رو به نابودی می‌برد و استفاده از خودروی شخصی اجتناب‌ناپذیر است و عملا کسی نمی‌تواند نسبت به این هزینه‌ای که به سلامت شهروندی لطمه وارد می‌کند، پاسخ‌گو باشد و این سؤالات بنیادی را کسی پاسخ‌گو نیست. قرار است در افق 1404 با جمعیت 10 میلیون نفر، 75 درصد سفرهای شهری از طریق حمل‌ونقل عمومی صورت پذیرد. امروز با جمعیت 10 میلیون که متولیان امر به این کلان‌شهر خسته تحمیل کرده‌‌اند، تنها 25 درصد سفرهای شهری با محوریت حمل‌ونقل عمومی است. دلیل آن نیز واضح و روشن است. عقب‌ماندگی دستگاه‌های ذی‌ربط از تکالیف برنامه‌ای خود، علت روشن این فاجعه بزرگ به نام آلودگی هواست. به‌راستی شورای شهر تهران به عنوان نهاد مصوب‌کننده طرح جامع حمل‌ونقل و ترافیک و شورای عالی معماری شهرسازی به عنوان مصوب‌کننده طرح جامع تهران چه ضمانت اجرائی‌ای برای این مصوبات جامع، عریض و طویل دارند؟
بودجه مدیریت شهری تهران در چهار سال اخیر سالانه حدود 15 هزار میلیارد بوده است؛ یعنی تقریبا 60 هزار میلیارد در چهار سال اخیر؛ که این سؤال را به ذهن متبادر می‌کند که تهران به عنوان پایتخت و ویترین شهرهای کشور با این وضعیت اورژانسی، چه اولویتی بالاتر از رفع آلودگی هوا و نهایتا توسعه حمل‌ونقل عمومی دارد؟ آیا نمی‌شد در این سال‌ها با این درآمد کلان، سیاست‌گذاری و اجرا را به گونه‌ای تدوین کرد که وضعیت هوای این روزهای شهر به گونه‌ای دیگر رقم بخورد؟

این روزها نه‌تنها باید مراقب کودکان و سالمندان بلکه باید مراقب عبور و مرور عادی شهروندی نیز بود. می‌گویند ترجیحا از منزل خارج نشوید. می‌گویند عاملان سرطان در هوای تهران به‌ دنبال علاقه‌مندانش می‌گردد. اگر از پنجره اتاق خود به آسمان بنگرید، جز غبار و آلاینده‌ها چیزی قابل‌رؤیت نیست. در گزارش‌ها دیدم بیمارستان‌های دولتی و خصوصی شاخص در این روزها در بخش مراقبت‌های ویژه به لطف آلودگی هوا، جای خالی ندارند. این حجم از آلاینده‌ها محصول سرمای هوا و ... نیست بلکه محصول حلقه دنباله‌دار مدیریتی است که سالیان سال است نگاه عمیق به سرنوشت و سلامت شهروندی ندارد و از آلودگی هوا، فقط مصاحبه تلویزیونی و رادیویی پیرامون آن برایش جذاب است. به‌راستی کدام نهادهای فرادست، مسئولیت این هوای پر از سم و آلاینده را می‌پذیرد؟ مدعی‌العموم می‌تواند علیه عاملان این هوای آلوده اقامه دعوی کند. چرا مردم مقابل این هجمه آلودگی، اقدام بازدارنده‌ای نمی‌کنند؟ امروز هم نهادهای دولتی و هم نهادهای عمومی، مسئول این نابسامانی هستند. وقتی تکالیف دستگاه‌ها را در طرح جامع آلودگی هوا مرور کنید، خواهید دید چگونه سالیان سال است بیشتر شاهد اقدامات نمایشی صرف هستیم تا تکالیف طرح جامع. وقتی طرح جامع تهران را بنگرید، خواهید دید چه دستگاه‌هایی برای درآمدزایی، کرامت شهروندی را در استفاده از هوای پاک جریحه‌دار می‌کنندمگر جز این است که در افق 1404 تهران باید 10 میلیون جمعیت داشته باشد؟ چطور شده امروز 10 سال قبل از افق طرح، آن‌قدر متولیان شهر بر سر این شهر بارگذاری کرده‌‌اند که جمعیت افق طرح امروز یا محقق شده یا نزدیک به تحقق است. کدام زیرساخت حمل‌ونقل عمومی برای 10 میلیون نفر جمعیت، فراهم شده است؟ طرح جامع حمل‌ونقل و ترافیک را مشاهده کنید؛ در افق 1404 برای جمعیت هدف 10 میلیون نفر، 750 کیلومتر مترو متصور است؛ جالب اینکه امروز ما با همین جمعیت، 150 کیلومتر مترو داریم. درنتیجه حجم وسیع خودروهای آلاینده، شهر را رو به نابودی می‌برد و استفاده از خودروی شخصی اجتناب‌ناپذیر است و عملا کسی نمی‌تواند نسبت به این هزینه‌ای که به سلامت شهروندی لطمه وارد می‌کند، پاسخ‌گو باشد و این سؤالات بنیادی را کسی پاسخ‌گو نیست. قرار است در افق 1404 با جمعیت 10 میلیون نفر، 75 درصد سفرهای شهری از طریق حمل‌ونقل عمومی صورت پذیرد. امروز با جمعیت 10 میلیون که متولیان امر به این کلان‌شهر خسته تحمیل کرده‌‌اند، تنها 25 درصد سفرهای شهری با محوریت حمل‌ونقل عمومی است. دلیل آن نیز واضح و روشن است. عقب‌ماندگی دستگاه‌های ذی‌ربط از تکالیف برنامه‌ای خود، علت روشن این فاجعه بزرگ به نام آلودگی هواست. به‌راستی شورای شهر تهران به عنوان نهاد مصوب‌کننده طرح جامع حمل‌ونقل و ترافیک و شورای عالی معماری شهرسازی به عنوان مصوب‌کننده طرح جامع تهران چه ضمانت اجرائی‌ای برای این مصوبات جامع، عریض و طویل دارند؟
بودجه مدیریت شهری تهران در چهار سال اخیر سالانه حدود 15 هزار میلیارد بوده است؛ یعنی تقریبا 60 هزار میلیارد در چهار سال اخیر؛ که این سؤال را به ذهن متبادر می‌کند که تهران به عنوان پایتخت و ویترین شهرهای کشور با این وضعیت اورژانسی، چه اولویتی بالاتر از رفع آلودگی هوا و نهایتا توسعه حمل‌ونقل عمومی دارد؟ آیا نمی‌شد در این سال‌ها با این درآمد کلان، سیاست‌گذاری و اجرا را به گونه‌ای تدوین کرد که وضعیت هوای این روزهای شهر به گونه‌ای دیگر رقم بخورد؟

 

اخبار مرتبط سایر رسانه ها