واکنش‌های رؤسای دیپلماسی آمریکا و ایران به برکناری مشاور ترامپ
«فشار حداکثری» در دنیای بدون بولتون
روح‌اله نخعی: با دشمني‌هاي قديمي و آشكار بولتون با ايران، از دید بسیاری انتصاب جان بولتون در سال ۲۰۱۸ به سمت مشاور امنیت ملی رئیس‌جمهور آمریکا، به معنای جدی‌شدن احتمال استفاده از گزینه‌هاي خصمانه و نظامی از سوی دونالد ترامپ در قبال ایران بود. اما حالا بولتون به دستور رئیس‌جمهور از دولت خارج شده است. تأکید ترامپ بر «مخالفت شدید» با ایده‌های بولتون باعث شده است از دید بسیاری، این اتفاق در راستای پرونده ایران، معنادار توصیف شود. تلاش‌های رئیس‌جمهور فرانسه، برای كاهش تنش بین ایران و آمریکا و مطرح‌شدن گزینه گفت‌وگوی مستقیم گزارش‌ها از تمایل شخص ترامپ به آن، از دید بسیاری، از جمله دلایل اختلاف «شدید» بین ترامپ و بولتون بوده است.
پمپئو و منوچین: به فشار حداکثری پایبندیم
وزیر خزانه‌داری آمریکا در اولین واکنش به خبر برکناری بولتون، گفت این برکناری تأثیری روی کمپین فشار حداکثری این کشور علیه جمهوری اسلامی ایران نخواهد گذاشت. ایسنا گزارش داد استیو منوچین، وزیر خزانه‌داری آمریکا، روز سه‌شنبه نشست خبری مشترکی با مایک پمپئو، وزیر امور خارجه این کشور، برگزار کرد. در این نشست، منوچین در پاسخ به خبرنگاری که درباره تأثیر برکناری بولتون بر سیاست‌های آمریکا علیه ایران سؤال کرد، گفت: «من، وزیر امور خارجه و رئیس‌جمهور به اعمال کمپین فشار حداکثری علیه ایران پایبندیم.» پمپئو نیز در همین نشست تأکید کرد با رفتن بولتون سیاست کاخ سفید عوض نمی‌شود. وزیر خارجه آمریکا تأکید کرد رئیس‌جمهور سیاست‌ها را تعیین می‌کند.
شاید به عنوان تأکیدی بر چرخیدن در بر پاشنه سابق، وزیر خزانه‌داری آمریکا به عنوان متولی تحریم‌ها، تحریم‌های جدیدی علیه سپاه در کنار چند گروه دیگر اعلام کرد که منوچین همه «گروه‌های تروریستی» خواند. به گزارش ایرنا، منوچین در این نشست خبری اعلام کرد ۱۵ نفر از سران، افراد و نهادهای مرتبط با نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، حماس، القاعده و داعش به فهرست تحریم‌های موسوم به مقابله با تروریسم افزوده شده‌اند. پمپئو نیز گفت که ۱۲ نفر از سران گروه‌هایی که از نظر واشنگتن تروریستی هستند، به فهرست تحریم‌های آمریکا اضافه شده‌اند.
اما پمپئو بار دیگر دیدار بدون پیش‌شرط میان رؤسای‌جمهوری ایران و آمریکا را در مجمع عمومی سازمان ملل ممکن خواند. به گزارش ایسنا، وزیر خارجه آمریکا گفت ترامپ می‌تواند بدون هیچ‌گونه پیش‌شرطی با روحانی، در نشست آتی مجمع عمومی سازمان ملل دیدار کند. حرف‌های پمپئو در این‌باره، تکرار حرف‌های شخص ترامپ است. هر چند مقامات ایران مذاکره در شرایط تحریم و فشار را مذاکره «بدون پیش‌شرط» نمی‌دانند.
ظریف: فشار حداکثری هم بايد برود
از سوی دیگر، محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران، دو موضع‌گیری دیپلماتیک در این‌باره داشته است. سیدعباس موسوی، سخنگوی وزارت امور خارجه، بامداد چهارشنبه در پیامی توییتری نوشت: «دکتر ظریف در پاسخ به درخواست یک خبرنگار آمریکایی که خواستار اظهار نظر درباره اخراج جان بولتون شده بود، گفت: «ما درباره امور داخلی ایالات متحده اظهارنظری نمی‌کنیم».
ظریف بعد از این خودداری از موضع‌گیری صریح در قبال اخراج بولتون، در توییتر به موضع‌گیری درباره آمریکای بعد از بولتون پرداخت و حملات خود به «تیم بی» را ادامه داد: «در حالی که جهان - به‌استثنای سه یا (حتی) دو همدست هراسان - می‌خواست از اخراج کارگزار سرسپرده تبهکاران گروه «بی» در کاخ سفید نفس راحتی بکشد، پمپئو و منوچین تشدید تروریسم اقتصادی علیه ایران را اعلام کردند. عطش جنگ - فشار حداکثری - هم باید همراه با سردسته جنگ‌طلبان برود». ظریف همچنین در توییت دیگری که به مناسبت سالگرد ۱۱ سپتامبر (دیروز) منتشر شد، نوشت: «جنگیدن تا آخرین سرباز آمریکایی! همان تیم «بی» که اولا بیشترین تعداد از تروریست‌های 11 سپتامبر را تأمین کرد و ثانیا ایالات متحده را به باتلاق‌های افغانستان و عراق سوق داد، اکنون از طریق تروریسم اقتصادی برای جنگ با ایرانیانی نقشه می‌کشد که وقتی ساختمان مرکز تجارت جهانی در آتش می‌سوخت، به احترام آن، شمع روشن کردند. تعجبی ندارد که ۱۱ سپتامبر هنوز برای پمپئو کابوس است».
عبارت «جنگیدن تا آخرین سرباز آمریکایی» را ظریف پیش‌تر در توصیف رویکرد بنیامین نتانیاهو به کار برده بود. بولتون، بنیامین نتانیاهو، بن‌سلمان و بن‌زاید اعضای گروهی بودند که وزیر خارجه ایران لقب «تیم بی» را به آنها داده و برنامه آنها را جنگ‌افروزی در منطقه خوانده بود. بعد از تغییر رویکرد امارات متحده عربی در قبال ایران که به معنای کناره‌گیری خلیفه بن‌زاید آل‌نهیان از این تیم تعبیر شده، بولتون دومین بازیکن این تیم است که از بازی بیرون می‌رود. رقابت نزدیک بین نتانیاهو و رقبایش در ائتلاف سفیدوآبی در نظرسنجی‌های انتخابات هفته آینده پارلمان اسرائیل نیز باعث شده است برخی از احتمال حذف نزدیک نتانیاهو از صحنه بگویند.
روح‌اله نخعی: با دشمني‌هاي قديمي و آشكار بولتون با ايران، از دید بسیاری انتصاب جان بولتون در سال ۲۰۱۸ به سمت مشاور امنیت ملی رئیس‌جمهور آمریکا، به معنای جدی‌شدن احتمال استفاده از گزینه‌هاي خصمانه و نظامی از سوی دونالد ترامپ در قبال ایران بود. اما حالا بولتون به دستور رئیس‌جمهور از دولت خارج شده است. تأکید ترامپ بر «مخالفت شدید» با ایده‌های بولتون باعث شده است از دید بسیاری، این اتفاق در راستای پرونده ایران، معنادار توصیف شود. تلاش‌های رئیس‌جمهور فرانسه، برای كاهش تنش بین ایران و آمریکا و مطرح‌شدن گزینه گفت‌وگوی مستقیم گزارش‌ها از تمایل شخص ترامپ به آن، از دید بسیاری، از جمله دلایل اختلاف «شدید» بین ترامپ و بولتون بوده است.
پمپئو و منوچین: به فشار حداکثری پایبندیم
وزیر خزانه‌داری آمریکا در اولین واکنش به خبر برکناری بولتون، گفت این برکناری تأثیری روی کمپین فشار حداکثری این کشور علیه جمهوری اسلامی ایران نخواهد گذاشت. ایسنا گزارش داد استیو منوچین، وزیر خزانه‌داری آمریکا، روز سه‌شنبه نشست خبری مشترکی با مایک پمپئو، وزیر امور خارجه این کشور، برگزار کرد. در این نشست، منوچین در پاسخ به خبرنگاری که درباره تأثیر برکناری بولتون بر سیاست‌های آمریکا علیه ایران سؤال کرد، گفت: «من، وزیر امور خارجه و رئیس‌جمهور به اعمال کمپین فشار حداکثری علیه ایران پایبندیم.» پمپئو نیز در همین نشست تأکید کرد با رفتن بولتون سیاست کاخ سفید عوض نمی‌شود. وزیر خارجه آمریکا تأکید کرد رئیس‌جمهور سیاست‌ها را تعیین می‌کند.
شاید به عنوان تأکیدی بر چرخیدن در بر پاشنه سابق، وزیر خزانه‌داری آمریکا به عنوان متولی تحریم‌ها، تحریم‌های جدیدی علیه سپاه در کنار چند گروه دیگر اعلام کرد که منوچین همه «گروه‌های تروریستی» خواند. به گزارش ایرنا، منوچین در این نشست خبری اعلام کرد ۱۵ نفر از سران، افراد و نهادهای مرتبط با نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، حماس، القاعده و داعش به فهرست تحریم‌های موسوم به مقابله با تروریسم افزوده شده‌اند. پمپئو نیز گفت که ۱۲ نفر از سران گروه‌هایی که از نظر واشنگتن تروریستی هستند، به فهرست تحریم‌های آمریکا اضافه شده‌اند.
اما پمپئو بار دیگر دیدار بدون پیش‌شرط میان رؤسای‌جمهوری ایران و آمریکا را در مجمع عمومی سازمان ملل ممکن خواند. به گزارش ایسنا، وزیر خارجه آمریکا گفت ترامپ می‌تواند بدون هیچ‌گونه پیش‌شرطی با روحانی، در نشست آتی مجمع عمومی سازمان ملل دیدار کند. حرف‌های پمپئو در این‌باره، تکرار حرف‌های شخص ترامپ است. هر چند مقامات ایران مذاکره در شرایط تحریم و فشار را مذاکره «بدون پیش‌شرط» نمی‌دانند.
ظریف: فشار حداکثری هم بايد برود
از سوی دیگر، محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران، دو موضع‌گیری دیپلماتیک در این‌باره داشته است. سیدعباس موسوی، سخنگوی وزارت امور خارجه، بامداد چهارشنبه در پیامی توییتری نوشت: «دکتر ظریف در پاسخ به درخواست یک خبرنگار آمریکایی که خواستار اظهار نظر درباره اخراج جان بولتون شده بود، گفت: «ما درباره امور داخلی ایالات متحده اظهارنظری نمی‌کنیم».
ظریف بعد از این خودداری از موضع‌گیری صریح در قبال اخراج بولتون، در توییتر به موضع‌گیری درباره آمریکای بعد از بولتون پرداخت و حملات خود به «تیم بی» را ادامه داد: «در حالی که جهان - به‌استثنای سه یا (حتی) دو همدست هراسان - می‌خواست از اخراج کارگزار سرسپرده تبهکاران گروه «بی» در کاخ سفید نفس راحتی بکشد، پمپئو و منوچین تشدید تروریسم اقتصادی علیه ایران را اعلام کردند. عطش جنگ - فشار حداکثری - هم باید همراه با سردسته جنگ‌طلبان برود». ظریف همچنین در توییت دیگری که به مناسبت سالگرد ۱۱ سپتامبر (دیروز) منتشر شد، نوشت: «جنگیدن تا آخرین سرباز آمریکایی! همان تیم «بی» که اولا بیشترین تعداد از تروریست‌های 11 سپتامبر را تأمین کرد و ثانیا ایالات متحده را به باتلاق‌های افغانستان و عراق سوق داد، اکنون از طریق تروریسم اقتصادی برای جنگ با ایرانیانی نقشه می‌کشد که وقتی ساختمان مرکز تجارت جهانی در آتش می‌سوخت، به احترام آن، شمع روشن کردند. تعجبی ندارد که ۱۱ سپتامبر هنوز برای پمپئو کابوس است».
عبارت «جنگیدن تا آخرین سرباز آمریکایی» را ظریف پیش‌تر در توصیف رویکرد بنیامین نتانیاهو به کار برده بود. بولتون، بنیامین نتانیاهو، بن‌سلمان و بن‌زاید اعضای گروهی بودند که وزیر خارجه ایران لقب «تیم بی» را به آنها داده و برنامه آنها را جنگ‌افروزی در منطقه خوانده بود. بعد از تغییر رویکرد امارات متحده عربی در قبال ایران که به معنای کناره‌گیری خلیفه بن‌زاید آل‌نهیان از این تیم تعبیر شده، بولتون دومین بازیکن این تیم است که از بازی بیرون می‌رود. رقابت نزدیک بین نتانیاهو و رقبایش در ائتلاف سفیدوآبی در نظرسنجی‌های انتخابات هفته آینده پارلمان اسرائیل نیز باعث شده است برخی از احتمال حذف نزدیک نتانیاهو از صحنه بگویند.