مروري بر شورايی که يک ماه قبل از پيروزي انقلاب تأسيس شد
سرنوشت اعضاي شوراي انقلاب
علي شاملو: تاريخ تشکيل شوراي انقلاب در تقويم‌هاي رسمي جمهوري اسلامي 22دي‌ماه ذکر شده است اما در خاطرات اعضاي برجسته اين شورا بیان شده اواخر آبان و اوايل آذر 1357 انديشه تشکيل چنين شورايي به‌منظور رهبري انقلاب و تدبير جريان‌هاي امور در داخل کشور و به‌عنوان گروه نماينده رهبري در داخل پديد آمد يا اگر قبلا مطرح بود، به تحقق و عمل نزديک شد. در اينجا مي‌خواهيم به سرنوشت اعضاي شوراي انقلاب بپردازيم، پس بايد مختصري به تاريخچه ترکيب شورا اشاراتي داشته باشيم. مرحوم مهندس بازرگان درباره ترکيب شوراي انقلاب در خاطرات خود مي‌گويد: «ترکيب شوراي انقلاب چهار بار عوض شد ولي هميشه اکثريت آن را معممين تشکيل مي‌دادند. ترکيب اول که با پيشنهاد نخست‌وزير و تصويب وزراي دولت موقت صورت گرفت، عبارت بود از آقايان: طالقاني، مطهري، هاشمي‌رفسنجاني، بهشتي، مهدوي‌کني، موسوي‌اردبيلي، باهنر، يزدي، صدر حاجسيدجوادي، کتيرايي، تيمسار قرني و من، به انضمام آقايان: عزت‌الله سحابي و عباس شيباني که بلافاصله بعد از خروج از زندان به فرانسه رفته بودند. بعد از تعيين دولت موقت و خارج‌شدن وزرا از شوراي انقلاب به‌جاي ما، آقايان
بني‌صدر، قطب‌زاده، مهندس موسوي، پيمان و جلالي را وارد کردند؛ بدون آنکه به‌جاي شهيد مطهري و مرحوم طالقاني شخص جديدي جانشين شود. تغيير سوم بعد از استعفاي دولت موقت و وارد‌کردن آقايان کتيرايي، معين‌فر، رضا صدر و من به دستور امام صورت گرفت و در عوض آقايان پيمان، مهندس موسوي و جلالي خارج شدند».
شهيد بهشتي نيز دراين‌باره گفته بود: «افراد را امام تعيين مي‌کردند، به اين معني که اول امام به يک گروه پنج‌نفري از روحانيت مسئوليت دادند که براي شناسايي افراد لازم براي اداره آينده مملکت، تلاش کنند. اين عده عبارت بودند از: آيت‌الله مطهري، هاشمي‌رفسنجاني، موسوي‌اردبيلي، باهنر و خود بنده، بعد با آقاي مهدوي‌کني صحبت کرديم و به امام اطلاع داديم و ايشان هم شرکت نمودند. بدين ترتيب هسته شوراي انقلاب، يک گروه شش‌نفري شد. بعدها از روحانيون آيت‌الله خامنه‌اي نيز اضافه شدند. جلسات شوراي انقلاب گاهي در مدرسه علوي، گاهي در مدرسه رفاه و گاه در منازل اشخاص تشکيل مي‌شد». بعد از تکميل اعضاي شوراي انقلاب، چند وظيفه مهم و اساسي در برابر شورا قرار داشت: اول، تدوين و تصويب اساسنامه شورا بود. در اولين جلسات، اساسنامه شوراي انقلاب تنظيم و تصويب گرديد و به تأييد امام خميني نيز رسيد. اين اساسنامه وظايف و طرز کار شورا و روابط آن را با رهبري تعيين مي‌کرد. به موجب اين اساسنامه، شوراي انقلاب در حکم «قوه مقننه» يا مجلس شوراي موقت بود و بر کار قوه مجريه، دولت موقت، نظارت مي‌کرد».
در اينجا به سرنوشت اعضاي شوراي انقلاب مي‌پردازيم که اين افراد قبل و بعد از عضويت در شوراي انقلاب چه سمت‌هايي داشتند و بعد از عضويت در شوراي انقلاب چه سرنوشتي پيدا کردند:
آيت‌الله سيدمحمود طالقاني: او پيش از انقلاب چند بار به علت فعاليت‌هاي سياسي به زندان رفت و یک‌بار نيز تبعيد شد. پس از پيروزي انقلاب از حوزه انتخابيه تهران به‌عنوان نماينده اول تهران در خبرگان بررسي قانون اساسي انتخاب مي‌شود. طالقاني پس از ترور آیت‌الله مرتضي مطهري، رياست شوراي انقلاب را بر عهده گرفت. او اولين امام‌جمعه تهران بعد از پيروزي انقلاب بود که در سحرگاه 19شهريور 1358 درگذشت.
آيت‌الله مرتضي مطهري: از اعضاي پرنفوذ شوراي انقلاب و از اعضاي مورد وثوق امام خميني بود. از او به‌عنوان ايدئولوگ انقلاب نام مي‌بردند. مطهري در 11 ارديبهشت سال 58 به دست گروهک فرقان ترور شد و به شهادت رسيد.
آيت‌الله سيدعلي خامنه‌اي: ايشان سمت‌هاي چون معاونت وزارت دفاع، نماينده مردم تهران در مجلس شوراي اسلامي در دوره اول، نمايندگي در مجلس خبرگان رهبري در دوره اول، عضويت در شوراي بازنگري قانون اساسي، امام‌جمعه تهران و رياست‌جمهوري در دوران دفاع مقدس را بر عهده داشتند.
آيت‌الله اکبر هاشمي‌رفسنجاني: او تا سال 68 رياست مجلس شوراي اسلامي را بر عهده داشت و سپس به مدت هشت سال رئيس‌جمهور و تا پايان عمر رئيس مجمع تشخيص مصلحت بود. هاشمي‌رفسنجاني در مجلس خبرگان رهبري نيز حضور داشت و مدتی رياست آن مجلس نیز بر عهده او بود. او که در دوران جنگ جانشين فرماندهي کل قوا بود، در 19دي 95 درگذشت.
آيت‌الله سید محمد حسینی بهشتي: از اعضاي بلندپايه حزب جمهوري اسلامي و رئيس شوراي انقلاب بعد از مرحوم آيت‌الله طالقاني و شهيد مطهري بود. او که در مجلس خبرگان قانون اساسي نيز حضور داشت، رياست ديوان عالي کشور را نیز بر عهده داشت و در حادثه هفتم تير سال 60 در جلسه حزب جمهوري همراه با 72 نفر ديگر به شهادت رسيد.
آيت‌الله مهدوي‌کني: او که سابقه رياست کميته انقلاب اسلامي را داشت، در دولت شهيد رجايي وزير کشور بود و بعد از شهادت رجايي و باهنر مدتي رياست کابينه را بر عهده گرفت. آيت‌الله مهدوي‌کني که رياست مجلس خبرگان رهبر را بر عهده داشت، در آبان 93 درگذشت.
آيت‌الله موسوي‌اردبيلي: او که هم در مجلس خبرگان قانون اساسي و هم در مجلس اصلاح قانون اساسي حضور داشت، چندين سال دادستان کل کشور و رئيس ديوان عالي کشور بود. آيت‌الله اردبيلي که امام‌جمعه موقت تهران نیز بود، از سال 68 به قم رفت و در سال 95 درگذشت.
محمدجواد باهنر: او عضو مجلس خبرگان قانون اساسي و نماينده مردم در مجلس اول بود. شهيد باهنر که سابقه وزارت آموزش‌و‌پرورش را داشت، نخست‌وزير دولت شهيد رجايي بود که در انفجار دفتر نخست‌وزير در 8 شهريور 60 به شهادت رسيد.
ابراهيم يزدي: او سمت‌هايي مانند معاون نخست‌وزيري دولت موقت، وزير امور خارجه دولت موقت، نماينده امام و سرپرستي کيهان، نماينده مردم تهران در مجلس شوراي اسلامي دوره اول و دبيرکل نهضت آزادي بعد از فوت مرحوم مهندس بازرگان را بر عهده داشت. ابراهيم يزدي در پنجم شهريور ماه سال 96 در 86سالگي درگذشت.
احمدصدر حاجسيدجوادي: او سمت‌هاي مهمي مانند وزارت کشور و وزارت دادگستري در دولت موقت مهندس بازرگان را بر عهده داشت. پس از دولت موقت نماينده مردم قزوين در مجلس شوراي اسلامي دوره اول بود. حاجسيدجوادي از اعضاي برجسته و عضو شوراي مرکزي نهضت آزادي ايران بود که سرانجام در يازدهم فروردين سال 92 در تهران درگذشت. صدر حاجسيدجوادي اولين انتخابات را که انتخابات تعيين نظام باشد، در دهم و يازدهم فروردين سال 58 زماني که وزير کشور دولت موقت بود، برگزار کرد.
مصطفي کتيرايي: او از اعضاي برجسته انجمن مهندسان ايران، نماينده ويژه امام در هيئت بررسي مشکلات و مسائل نفت در سال 57 و وزير مسکن و شهرسازي دولت موقت بود. کتيرايي در 14 بهمن سال 94 درگذشت.
سرلشکر محمد‌ولي‌قرني: او در تير ۱۳۳۷ در پي کشف طرح کودتا عليه محمدرضا شاه دستگير و پس از سه سال زندان از ارتش اخراج شد. قرني اولين رئيس ستاد مشترک ارتش جمهوري اسلامي بود که در سوم ارديبهشت سال 1358 توسط گروه فرقان ترور شد و به شهادت رسيد.
مهدي بازرگان: او اولين نخست‌وزير بعد از پيروزي انقلاب بود که بعد از اشغال سفارت آمريکا در سال 58 استعفا داد. بازرگان نماينده تهران در اولين دوره مجلس شوراي اسلامي نيز بود. او دبيرکل نهضت آزادي ايران از بدو تأسيس در سال 1340 تا زمان فوتش بود. مهندس بازرگان در 30 دي 1373 در سوئيس درگذشت.
عزت‌الله سحابي: او رياست سازمان برنامه و بودجه، نماينده مردم تهران در مجلس شوراي اسلامي دوره اول و مديرمسئولي ماهنامه ايران فردا را در کارنامه خود داشت. سحابي در دهم خرداد 1390 در تهران درگذشت.
عباس شيباني: وزير کشاورزي دولت اول، پنج دوره نمايندگي مجلس شوراي اسلامي و دبيري شوراي انقلاب را در کارنامه دارد. شيباني همچنين سه دوره عضو شوراي شهر تهران بوده است. او همچنين کانديداي رياست‌جمهوري نيز شد اما رأي نياورد. شيباني هم‌اکنون به دليل کهولت سن فعاليت سياسي ندارد.
ابوالحسن بني‌صدر: او که در سال 58 وزارت در اقتصاد و امور خارجه را تجربه کرده بود، در بهمن همان سال به عنوان اولين رئيس‌جمهور ايران انتخاب شد اما پس از 16 ماه توسط مجلس شوراي اسلامي اول رأي عدم کفايت گرفت و توسط امام خميني عزل شد. بني‌صدر مدتي پس از رسيدن به مقام رياست‌جمهوري، رياست شوراي انقلاب را برعهده داشت و در زمان او با تشکيل مجلس اول، شوراي انقلاب در تيرماه 59 به کار خود پايان داد. بني‌صدر اکنون در فرانسه سکونت دارد.
صادق قطب‌زاده: او از همراهان امام در پاريس بود که با پرواز انقلاب به ايران بازگشت. قطب‌زاده مدتي وزير امور خارجه دولت شوراي انقلاب و اولين رئيس سازمان صداوسيما بعد از انقلاب بود. او همچنين از نامزدان رياست‌جمهوري در انتخابات اولين دوره رياست‌جمهوري بود که در سال 61 و بعد از کشف کودتاي نوژه توسط دادگاه انقلاب اعدام شد.
ميرحسين موسوي: او وزير امور خارجه در دولت شهيد رجايي و شهيد باهنر بود که در زمان دفاع مقدس، هشت سال نخست‌وزيري دولت را بر عهده داشت. موسوي در سال 88 نامزد انتخابات رياست‌جمهوري نيز بود.
حبيب‌الله پيمان: از سياسيون و مبارزان قبل از انقلاب، دبيرکل جنبش مسلمانان مبارز بود که مدتي نشريه امت را منتشر کرد.
احمد جلالي: سفير فعلي ايران در يونسکو و عضو هيئت علمي دانشگاه علامه طباطبايي است. جلالي يک بار ديگر نيز از سال 1997 تا 2007 سفير ايران در يونسکو بوده و در اين مدت پنج اثر تاريخي به ثبت رسانده است. او در اوايل انقلاب مدير طرح و برنامه صداوسيما بوده و از برنامه‌هاي مطرح اوايل انقلاب، برنامه قرآن در صحنه با مرحوم آيت‌الله طالقاني بود که با مجريگري دکتر جلالي اجرا مي‌شد و مخاطبان زيادي داشت.
علي‌اکبر معين‌فر: رئيس سازمان برنامه و بودجه در دولت وقت، اولين وزير نفت در دولت موقت، نماينده مردم تهران در اولين دوره مجلس شوراي اسلامي و از اعضاي بلندپايه انجمن اسلامي مهندسان به پايه‌گذاري مرحوم مهدي بازرگان بود. او در 12 دي ماه 1396 درگذشت.
رضا صدر: وزير بازرگاني دولت موقت و دولت شوراي انقلاب، از اعضاي برجسته نهضت آزادي ايران که از لحاظ فقهي نيز مجتهد است. او اکنون در آمريکا زندگي مي‌کند.
حسن حبيبي: وزير علوم دولت شوراي انقلاب، وزير دادگستري دولت اول مهندس موسوي، از طراحان قانون اساسي دولت موقت، معاون اول دولت‌هاي مرحوم هاشمي‌رفسنجاني و دولت اول خاتمي بود. حبيبي در 12 بهمن سال 91 درگذشت.
يدالله سحابي: از پايه‌گذاران نهضت آزادي ايران، وزير مشاور در دولت موقت و از دوستان نزديک مرحوم مهندس بازرگان، نماينده دوره اول مردم تهران در مجلس شوراي اسلامي و رئيس سني مجلس دوره اول بود. سحابي در 23 فروردين سال 81 درگذشت.
سرتيپ علي‌اصغر مسعودي: افسري قديمي بوده که در دادگاهي در سال 42 به‌عنوان وکيل مدافع از امام خميني دفاع مي‌کند که به همين دليل ار ارتش اخراج مي‌شود. به دليل شناختي که امام خميني و آيت‌الله مطهري از او داشتند، به شوراي انقلاب دعوت مي‌شود.
علي شاملو: تاريخ تشکيل شوراي انقلاب در تقويم‌هاي رسمي جمهوري اسلامي 22دي‌ماه ذکر شده است اما در خاطرات اعضاي برجسته اين شورا بیان شده اواخر آبان و اوايل آذر 1357 انديشه تشکيل چنين شورايي به‌منظور رهبري انقلاب و تدبير جريان‌هاي امور در داخل کشور و به‌عنوان گروه نماينده رهبري در داخل پديد آمد يا اگر قبلا مطرح بود، به تحقق و عمل نزديک شد. در اينجا مي‌خواهيم به سرنوشت اعضاي شوراي انقلاب بپردازيم، پس بايد مختصري به تاريخچه ترکيب شورا اشاراتي داشته باشيم. مرحوم مهندس بازرگان درباره ترکيب شوراي انقلاب در خاطرات خود مي‌گويد: «ترکيب شوراي انقلاب چهار بار عوض شد ولي هميشه اکثريت آن را معممين تشکيل مي‌دادند. ترکيب اول که با پيشنهاد نخست‌وزير و تصويب وزراي دولت موقت صورت گرفت، عبارت بود از آقايان: طالقاني، مطهري، هاشمي‌رفسنجاني، بهشتي، مهدوي‌کني، موسوي‌اردبيلي، باهنر، يزدي، صدر حاجسيدجوادي، کتيرايي، تيمسار قرني و من، به انضمام آقايان: عزت‌الله سحابي و عباس شيباني که بلافاصله بعد از خروج از زندان به فرانسه رفته بودند. بعد از تعيين دولت موقت و خارج‌شدن وزرا از شوراي انقلاب به‌جاي ما، آقايان
بني‌صدر، قطب‌زاده، مهندس موسوي، پيمان و جلالي را وارد کردند؛ بدون آنکه به‌جاي شهيد مطهري و مرحوم طالقاني شخص جديدي جانشين شود. تغيير سوم بعد از استعفاي دولت موقت و وارد‌کردن آقايان کتيرايي، معين‌فر، رضا صدر و من به دستور امام صورت گرفت و در عوض آقايان پيمان، مهندس موسوي و جلالي خارج شدند».
شهيد بهشتي نيز دراين‌باره گفته بود: «افراد را امام تعيين مي‌کردند، به اين معني که اول امام به يک گروه پنج‌نفري از روحانيت مسئوليت دادند که براي شناسايي افراد لازم براي اداره آينده مملکت، تلاش کنند. اين عده عبارت بودند از: آيت‌الله مطهري، هاشمي‌رفسنجاني، موسوي‌اردبيلي، باهنر و خود بنده، بعد با آقاي مهدوي‌کني صحبت کرديم و به امام اطلاع داديم و ايشان هم شرکت نمودند. بدين ترتيب هسته شوراي انقلاب، يک گروه شش‌نفري شد. بعدها از روحانيون آيت‌الله خامنه‌اي نيز اضافه شدند. جلسات شوراي انقلاب گاهي در مدرسه علوي، گاهي در مدرسه رفاه و گاه در منازل اشخاص تشکيل مي‌شد». بعد از تکميل اعضاي شوراي انقلاب، چند وظيفه مهم و اساسي در برابر شورا قرار داشت: اول، تدوين و تصويب اساسنامه شورا بود. در اولين جلسات، اساسنامه شوراي انقلاب تنظيم و تصويب گرديد و به تأييد امام خميني نيز رسيد. اين اساسنامه وظايف و طرز کار شورا و روابط آن را با رهبري تعيين مي‌کرد. به موجب اين اساسنامه، شوراي انقلاب در حکم «قوه مقننه» يا مجلس شوراي موقت بود و بر کار قوه مجريه، دولت موقت، نظارت مي‌کرد».
در اينجا به سرنوشت اعضاي شوراي انقلاب مي‌پردازيم که اين افراد قبل و بعد از عضويت در شوراي انقلاب چه سمت‌هايي داشتند و بعد از عضويت در شوراي انقلاب چه سرنوشتي پيدا کردند:
آيت‌الله سيدمحمود طالقاني: او پيش از انقلاب چند بار به علت فعاليت‌هاي سياسي به زندان رفت و یک‌بار نيز تبعيد شد. پس از پيروزي انقلاب از حوزه انتخابيه تهران به‌عنوان نماينده اول تهران در خبرگان بررسي قانون اساسي انتخاب مي‌شود. طالقاني پس از ترور آیت‌الله مرتضي مطهري، رياست شوراي انقلاب را بر عهده گرفت. او اولين امام‌جمعه تهران بعد از پيروزي انقلاب بود که در سحرگاه 19شهريور 1358 درگذشت.
آيت‌الله مرتضي مطهري: از اعضاي پرنفوذ شوراي انقلاب و از اعضاي مورد وثوق امام خميني بود. از او به‌عنوان ايدئولوگ انقلاب نام مي‌بردند. مطهري در 11 ارديبهشت سال 58 به دست گروهک فرقان ترور شد و به شهادت رسيد.
آيت‌الله سيدعلي خامنه‌اي: ايشان سمت‌هاي چون معاونت وزارت دفاع، نماينده مردم تهران در مجلس شوراي اسلامي در دوره اول، نمايندگي در مجلس خبرگان رهبري در دوره اول، عضويت در شوراي بازنگري قانون اساسي، امام‌جمعه تهران و رياست‌جمهوري در دوران دفاع مقدس را بر عهده داشتند.
آيت‌الله اکبر هاشمي‌رفسنجاني: او تا سال 68 رياست مجلس شوراي اسلامي را بر عهده داشت و سپس به مدت هشت سال رئيس‌جمهور و تا پايان عمر رئيس مجمع تشخيص مصلحت بود. هاشمي‌رفسنجاني در مجلس خبرگان رهبري نيز حضور داشت و مدتی رياست آن مجلس نیز بر عهده او بود. او که در دوران جنگ جانشين فرماندهي کل قوا بود، در 19دي 95 درگذشت.
آيت‌الله سید محمد حسینی بهشتي: از اعضاي بلندپايه حزب جمهوري اسلامي و رئيس شوراي انقلاب بعد از مرحوم آيت‌الله طالقاني و شهيد مطهري بود. او که در مجلس خبرگان قانون اساسي نيز حضور داشت، رياست ديوان عالي کشور را نیز بر عهده داشت و در حادثه هفتم تير سال 60 در جلسه حزب جمهوري همراه با 72 نفر ديگر به شهادت رسيد.
آيت‌الله مهدوي‌کني: او که سابقه رياست کميته انقلاب اسلامي را داشت، در دولت شهيد رجايي وزير کشور بود و بعد از شهادت رجايي و باهنر مدتي رياست کابينه را بر عهده گرفت. آيت‌الله مهدوي‌کني که رياست مجلس خبرگان رهبر را بر عهده داشت، در آبان 93 درگذشت.
آيت‌الله موسوي‌اردبيلي: او که هم در مجلس خبرگان قانون اساسي و هم در مجلس اصلاح قانون اساسي حضور داشت، چندين سال دادستان کل کشور و رئيس ديوان عالي کشور بود. آيت‌الله اردبيلي که امام‌جمعه موقت تهران نیز بود، از سال 68 به قم رفت و در سال 95 درگذشت.
محمدجواد باهنر: او عضو مجلس خبرگان قانون اساسي و نماينده مردم در مجلس اول بود. شهيد باهنر که سابقه وزارت آموزش‌و‌پرورش را داشت، نخست‌وزير دولت شهيد رجايي بود که در انفجار دفتر نخست‌وزير در 8 شهريور 60 به شهادت رسيد.
ابراهيم يزدي: او سمت‌هايي مانند معاون نخست‌وزيري دولت موقت، وزير امور خارجه دولت موقت، نماينده امام و سرپرستي کيهان، نماينده مردم تهران در مجلس شوراي اسلامي دوره اول و دبيرکل نهضت آزادي بعد از فوت مرحوم مهندس بازرگان را بر عهده داشت. ابراهيم يزدي در پنجم شهريور ماه سال 96 در 86سالگي درگذشت.
احمدصدر حاجسيدجوادي: او سمت‌هاي مهمي مانند وزارت کشور و وزارت دادگستري در دولت موقت مهندس بازرگان را بر عهده داشت. پس از دولت موقت نماينده مردم قزوين در مجلس شوراي اسلامي دوره اول بود. حاجسيدجوادي از اعضاي برجسته و عضو شوراي مرکزي نهضت آزادي ايران بود که سرانجام در يازدهم فروردين سال 92 در تهران درگذشت. صدر حاجسيدجوادي اولين انتخابات را که انتخابات تعيين نظام باشد، در دهم و يازدهم فروردين سال 58 زماني که وزير کشور دولت موقت بود، برگزار کرد.
مصطفي کتيرايي: او از اعضاي برجسته انجمن مهندسان ايران، نماينده ويژه امام در هيئت بررسي مشکلات و مسائل نفت در سال 57 و وزير مسکن و شهرسازي دولت موقت بود. کتيرايي در 14 بهمن سال 94 درگذشت.
سرلشکر محمد‌ولي‌قرني: او در تير ۱۳۳۷ در پي کشف طرح کودتا عليه محمدرضا شاه دستگير و پس از سه سال زندان از ارتش اخراج شد. قرني اولين رئيس ستاد مشترک ارتش جمهوري اسلامي بود که در سوم ارديبهشت سال 1358 توسط گروه فرقان ترور شد و به شهادت رسيد.
مهدي بازرگان: او اولين نخست‌وزير بعد از پيروزي انقلاب بود که بعد از اشغال سفارت آمريکا در سال 58 استعفا داد. بازرگان نماينده تهران در اولين دوره مجلس شوراي اسلامي نيز بود. او دبيرکل نهضت آزادي ايران از بدو تأسيس در سال 1340 تا زمان فوتش بود. مهندس بازرگان در 30 دي 1373 در سوئيس درگذشت.
عزت‌الله سحابي: او رياست سازمان برنامه و بودجه، نماينده مردم تهران در مجلس شوراي اسلامي دوره اول و مديرمسئولي ماهنامه ايران فردا را در کارنامه خود داشت. سحابي در دهم خرداد 1390 در تهران درگذشت.
عباس شيباني: وزير کشاورزي دولت اول، پنج دوره نمايندگي مجلس شوراي اسلامي و دبيري شوراي انقلاب را در کارنامه دارد. شيباني همچنين سه دوره عضو شوراي شهر تهران بوده است. او همچنين کانديداي رياست‌جمهوري نيز شد اما رأي نياورد. شيباني هم‌اکنون به دليل کهولت سن فعاليت سياسي ندارد.
ابوالحسن بني‌صدر: او که در سال 58 وزارت در اقتصاد و امور خارجه را تجربه کرده بود، در بهمن همان سال به عنوان اولين رئيس‌جمهور ايران انتخاب شد اما پس از 16 ماه توسط مجلس شوراي اسلامي اول رأي عدم کفايت گرفت و توسط امام خميني عزل شد. بني‌صدر مدتي پس از رسيدن به مقام رياست‌جمهوري، رياست شوراي انقلاب را برعهده داشت و در زمان او با تشکيل مجلس اول، شوراي انقلاب در تيرماه 59 به کار خود پايان داد. بني‌صدر اکنون در فرانسه سکونت دارد.
صادق قطب‌زاده: او از همراهان امام در پاريس بود که با پرواز انقلاب به ايران بازگشت. قطب‌زاده مدتي وزير امور خارجه دولت شوراي انقلاب و اولين رئيس سازمان صداوسيما بعد از انقلاب بود. او همچنين از نامزدان رياست‌جمهوري در انتخابات اولين دوره رياست‌جمهوري بود که در سال 61 و بعد از کشف کودتاي نوژه توسط دادگاه انقلاب اعدام شد.
ميرحسين موسوي: او وزير امور خارجه در دولت شهيد رجايي و شهيد باهنر بود که در زمان دفاع مقدس، هشت سال نخست‌وزيري دولت را بر عهده داشت. موسوي در سال 88 نامزد انتخابات رياست‌جمهوري نيز بود.
حبيب‌الله پيمان: از سياسيون و مبارزان قبل از انقلاب، دبيرکل جنبش مسلمانان مبارز بود که مدتي نشريه امت را منتشر کرد.
احمد جلالي: سفير فعلي ايران در يونسکو و عضو هيئت علمي دانشگاه علامه طباطبايي است. جلالي يک بار ديگر نيز از سال 1997 تا 2007 سفير ايران در يونسکو بوده و در اين مدت پنج اثر تاريخي به ثبت رسانده است. او در اوايل انقلاب مدير طرح و برنامه صداوسيما بوده و از برنامه‌هاي مطرح اوايل انقلاب، برنامه قرآن در صحنه با مرحوم آيت‌الله طالقاني بود که با مجريگري دکتر جلالي اجرا مي‌شد و مخاطبان زيادي داشت.
علي‌اکبر معين‌فر: رئيس سازمان برنامه و بودجه در دولت وقت، اولين وزير نفت در دولت موقت، نماينده مردم تهران در اولين دوره مجلس شوراي اسلامي و از اعضاي بلندپايه انجمن اسلامي مهندسان به پايه‌گذاري مرحوم مهدي بازرگان بود. او در 12 دي ماه 1396 درگذشت.
رضا صدر: وزير بازرگاني دولت موقت و دولت شوراي انقلاب، از اعضاي برجسته نهضت آزادي ايران که از لحاظ فقهي نيز مجتهد است. او اکنون در آمريکا زندگي مي‌کند.
حسن حبيبي: وزير علوم دولت شوراي انقلاب، وزير دادگستري دولت اول مهندس موسوي، از طراحان قانون اساسي دولت موقت، معاون اول دولت‌هاي مرحوم هاشمي‌رفسنجاني و دولت اول خاتمي بود. حبيبي در 12 بهمن سال 91 درگذشت.
يدالله سحابي: از پايه‌گذاران نهضت آزادي ايران، وزير مشاور در دولت موقت و از دوستان نزديک مرحوم مهندس بازرگان، نماينده دوره اول مردم تهران در مجلس شوراي اسلامي و رئيس سني مجلس دوره اول بود. سحابي در 23 فروردين سال 81 درگذشت.
سرتيپ علي‌اصغر مسعودي: افسري قديمي بوده که در دادگاهي در سال 42 به‌عنوان وکيل مدافع از امام خميني دفاع مي‌کند که به همين دليل ار ارتش اخراج مي‌شود. به دليل شناختي که امام خميني و آيت‌الله مطهري از او داشتند، به شوراي انقلاب دعوت مي‌شود.