سرقت طرح اصلی یک نابینا توسط یک شبکه تلویزیونی

سمیه جاهدعطائیان: مطابق با اخبار منتشر‌شده درباره بهره‌برداری از طرحی جدید ویژه افراد نابینا و کم‌بینا که طبق آن محتوای فیلم‌ها به صورت صوتی تولید و پخش خواهد شد، طرح فوق، ایده اصلی یک فرد نابینا بوده که در سال جاری و قبل از انتشار اخباری از انجام اقدامات اجرائی درباره آن، به برخی از مدیران رسانه ملی ارائه شده بود. به گزارش خبرنگار «شرق»، «جواد سقا» کارمند کم‌بینای صداوسیما که تحصیلات عالی خود را با موضوع توصیف صوتی فیلم برای نابینایان و کم‌بینایان به پایان رسانده است، طرح پخش فیلم‌های توصیفِ صوتی‌شده از تلویزیون برای افراد دارای اختلال بینایی را در مهر‌ماه امسال به رئیس سازمان صدا‌و‌سیما ارائه داد و با استقبال او روبه‌رو شد. این طرح پس از ارسال به شبکه نمایش بدون در نظر گرفتن طراح آن یعنی «جواد سقا» در بهمن‌ماه اجرا و اخبار آن منتشر شد. با آنکه مدیران شبکه نمایش در مصاحبه‌های مختلف این اقدام را ابتکاری تازه از سوی خود بیان کردند، اما تاریخ و شماره نامه‌های ارسال این طرح به معاونت سیما و شبکه‌های تلویزیونی در همه اسناد ارائه و آرشیوی نیز موجود است. شبکه تلویزیونی نمایش که چند وقتی است در اخبار و دیگر برنامه‌های رسانه‌ای از آغاز پخش فیلم‌های توضیح‌دار برای نابینایان و کم‌بینایان خبر داده و حتی آن را به نام خود اجرائی کرده است، در واقع طرح یک فرد کم‌بینا را بدون اطلاع او مصادره کرده است. مقاله‌های متعددی از «جواد سقا» کارمند کم‌بینای سازمان صداوسیما که طراح اصلی پروژه «خط مستقل صدا» برای نابینایان است، در رسانه‌هایی مانند ماهنامه «مانا» ویژه نابینایان و در مجلات معتبر علمی-پژوهشی دیگر به چاپ رسیده است. او در این مقاله‌های علمی، از پخش فایل صوتی فیلم تنها در شبکه رادیویی نمایش خبر داده و با انتقاد از پخش‌نشدن فیلم‌های توضیح‌دارِ تلویزیون برای افراد دارای مشکلات بینایی، از آن به‌عنوان یک کمبود و ضعف اساسی یاد کرده بود. به گفته او در برخی از تریبون‌های رسانه‌ای، سابقه تولید و پخش این دست از فیلم‌ها به نفع افراد دارای اختلال بینایی در کشورهای مختلف دنیا، به حدود ۳۰ سال پیش بازمی‌گردد. این در حالی است که تلویزیون ایران با سه دهه تأخیر آن‌هم چند ماه پس از ارائه طرح از سوی فرد کم‌بینایی که نیاز به حمایت داشته و سازمان‌های بین‌المللی و برنامه‌های توسعه‌ای سازمان ملل، دولت‌ها را به رعایت حقوق افراد دارای معلولیت توصیه کرده است، خبر از یک تدارک ویژه برای روشندلان و ناشنوایان می‌دهد! طبق اسناد به‌دست‌آمده، نکات فنی و چگونگی دسترسی نابینایان و کم‌بینایان از طریق تلویزیون به فیلم‌های توضیح‌دار پخش‌شده از شبکه تلویزیونی «نمایش» به صورت تمام و کمال، مطابق با طرحی است که «جواد سقا» چندی قبل در طرح خود ارائه داده و حتی تبلیغ ناشیانه این شبکه از طرح مصادره‌شده فوق هم مشابه با همان ادبیات نگارش‌شده در طرح اولیه است. به گفته یک فعال رسانه‌ای، «شاید متولیان شبکه نمایش که با اصول و استانداردهای نگارش متن و توضیحات آشنایی چندانی ندارند، قصد دارند تا نخستین افتخار انجام این اقدام برای نابینایان در تلویزیون ایران را آن‌هم با تأخیر 30‌ساله، به نام‌ و به کام خودشان ثبت کنند. بهتر آن است که رئیس سازمان صداوسیما با مروری بر شعارهای تبلیغاتی روزهای شروع به کار خود که «داعیه‌دار برقراری عدالت» است، آن را سرلوحه کار خود قرار داده و درباره استفاده غیرمجاز و مصادره ایده‌های نوین در حوزه معلولان، واکنش مؤثری نشان دهند». به گزارش خبرنگار «شرق»، چندی پیش «محمد غلامرضایی»، مدیر شبکه نمایش، از تدارک ویژه این شبکه برای روشندلان و ناشنوایان و اعمال تغییرات جدید شبکه نمایش در پخش فیلم‌های مناسب‌سازی‌شده ویژه مخاطبان نابینا خبر داده بود. «فیلم‌های جدید شبکه نمایش دارای یک لاین صدای مستقل هستند که در آن صحنه فیلم برای مخاطبان روشندل شرح داده می‌شود و نابینایان می‌توانند با استفاده از ریموت کنترل تلویزیون خود، باند صدای دارای شرح صحنه را انتخاب و ارتباط بهتری با فیلم‌ و‌ جزئیات آن برقرار کنند». این در حالی است که طرح فوق، ایده اصلی یک فرد نابینا بوده که در سال جاری و قبل از انتشار، اخباری از انجام اقدامات اجرائی درباره آن به برخی از مدیران رسانه ملی ارائه شده بود.