هند ابرقدرت می‌شود؟
از روز گذشته غول انتخابات سراسری در هند بیدار شد. این رأی‌گیری شش هفته طول می‌کشد و ۹۶۹ میلیون نفر در سرتاسر هند واجد شرایط رأی‌دادن در آن هستند. نارندرا مودی، نخست‌وزیر هند و حزب او، بهاراتیا جاناتا، در پی کسب سومین دوره متوالی قدرت در این انتخابات هستند.
از روز گذشته غول انتخابات سراسری در هند بیدار شد. این رأی‌گیری شش هفته طول می‌کشد و ۹۶۹ میلیون نفر در سرتاسر هند واجد شرایط رأی‌دادن در آن هستند. نارندرا مودی، نخست‌وزیر هند و حزب او، بهاراتیا جاناتا، در پی کسب سومین دوره متوالی قدرت در این انتخابات هستند.
هند یکی از معدود کشورهای جهان است که سلاح هسته‌ای دارد و فضاپیما به ماه فرستاده است. از زمان آخرین انتخابات سراسری در سال ۲۰۱۹ تاکنون به پرجمعیت‌ترین کشور جهان تبدیل شده و جای بریتانیا را در رده پنجمین اقتصاد پرقدرت جهان گرفته است. بسیاری پیش‌بینی می‌کنند که هند به ابرقدرت بعدی در جهان تبدیل خواهد شد. اما اوج‌گرفتن این کشور با ترکیبی از خوش‌بینی و تردید همراه بوده است. مودی در جریان سفرش به آفریقای جنوبی در ماه آگوست گذشته اعلام کرد: «هند به موتور رشد جهان تبدیل خواهد شد». این کشور تا آخر سال ۲۰۲۳ دارای سریع‌ترین رشد در میان اقتصادهای بزرگ جهان بود و نرخ رشد آن در سه‌ماهه آخر سال به 8.4 درصد رسید. کشورهای جهان از نظر اقتصادی با «تولید ناخالص داخلی» خود رده‌بندی می‌شوند که شاخص سنجش فعالیت‌های اقتصادی شرکت‌ها، دولت‌ها و افراد در آن کشور است.
بر اساس گزارش چندین مؤسسه مالی از‌جمله بانک سرمایه‌گذاری آمریکایی استنلی مورگان، با در نظر گرفتن این معیار، هند در مسیر پیشی‌گرفتن از آلمان و ژاپن است و تا سال ۲۰۲۷ به سومین اقتصاد بزرگ جهان تبدیل خواهد شد. نکته درخور توجه این است که هند در زمان استقلال خود در سال ۱۹۴۷ یکی از فقیرترین کشورهای جهان بود. بعد از چند دهه حاکمیت بریتانیا، این کشور نه زیرساخت‌های مناسبی داشت و نه صنعت کشاورزی قابل اتکایی که بتواند جمعیت رو به رشد خود را سیر کند. در آن زمان امید به زندگی در هند ۳۵ سال بود. امروز به گزارش بانک جهانی این شاخص تقریبا دو برابر شده و به ۶۷ سال رسیده که چهار سال از میانگین جهانی پایین‌تر است. به گزارش بی‌بی‌سی نیوز و به گفته بانک جهانی، هند دهمین صادرکننده بزرگ در میان کشورهای جهان است. صادرات اصلی هند نفت پالایش‌شده، الماس و داروهای بسته‌بندی‌شده است. شکوفایی اقتصادی این کشور با صنایع خدماتی و توسعه بخش‌های مخابرات و نرم‌افزار تقویت شده است. اما اقتصاددان‌ها به این نکته اشاره می‌کنند که فرصت‌های شغلی با همان سرعت افزایش پیدا نکرده است. بر اساس برآورد بانک اچ‌اس‌بی‌سی، با در نظر گرفتن نرخ افزایش جمعیت هند، این کشور باید در یک دهه آینده ۷۰ میلیون شغل جدید ایجاد کند، اما بعید است که بتواند به بیش از یک‌سوم این هدف برسد.
تورم جمعیتی
جمعیت هند از بسیاری از کشورهای در‌حال‌توسعه جوان‌تر است. به گزارش سازمان ملل متحد، در سال ۲۰۲۲ میانه سنی در این کشور 28.7 سال بود در حالی که این شاخص در چین 38.4 و در ژاپن 48.6 سال بود. جمعیت هند اکنون به یک‌میلیارد‌و ۴۰۰ میلیون نفر رسیده و بر اساس پیش‌بینی بشار چاکراورتی و گاوراو دالمیا، دو اقتصاددان، تا سال ۲۰۳۰ جمعیت در سن کار در هند به یک میلیارد نفر خواهد رسید. این دو اقتصادددان به نشریه هاروارد بیزینس ریویو گفتند که جهش اقتصادی در کشورهای دیگر آسیایی مانند ژاپن و چین بر «افزایش جمعیت در سن کار» متکی بوده است. اما نگه‌داشتن تمام این شاغلان کار دشواری است. به گزارش سازمان ملل متحد هند دارای بیشترین تعداد شهروندانی است که خارج از این کشور زندگی می‌کنند و شمار آنها به ۱۸ میلیون نفر می‌رسد. سالانه حدود 2.5 میلیون نفر از‌جمله کسانی که بالاترین پیشرفت‌های تحصیلی را داشته‌اند، به کشورهای دیگر مهاجرت می‌کنند.
بر اساس آماری که وزارت امور خارجه از شمار هندی‌هایی ارائه داده که تصمیم به صرف‌نظرکردن از تابعیت این کشور می‌گیرند، با گذشت زمان هندی‌های بیشتری انتخاب می‌کنند که برای همیشه در خارج از این کشور زندگی کنند. هند به شهروندانش اجازه دوتابعیتی‌بودن نمی‌دهد. در سال ۲۰۲۲ بیش از ۲۲۵ هزار هندی تابعیت خود را لغو کردند که بالاترین تعداد در طول بیش از یک دهه بود. بسیاری از کسانی که در هند مانده‌اند، برای پیداکردن شغل با مشکلات زیادی روبه‌رو هستند. بر اساس آمار دولتی، نرخ بی‌کاری در هند هشت درصد است، در حالی که این رقم در آمریکا 3.8 درصد است. سازمان بین‌المللی کار در ماه مارس گزارش داد که ۸۳ درصد بی‌کاران هند را افراد بین ۱۵ تا ۲۹ سال تشکیل می‌دهند که اکثر آنها دست‌کم تحصیلات متوسطه دارند. سیدارتا دب، روزنامه‌نگار و نویسنده هندی که کتاب‌هایی درباره ترقی هند نوشته است، می‌گوید: «من مدام به نقاط مختلف هند سفر می‌کنم و با جوانان صحبت می‌کنم. آنها افسرده‌اند و امید چندانی به یک معجزه هندی ندارند».
او می‌گوید: «رشد اقتصادی زیرساخت‌های جدیدی مانند بزرگراه و فرودگاه با خود آورده و تعداد میلیاردرهای هند بیشتر شده است اما عموم مردم هند به سختی امرار معاش می‌کنند». به گفته دولت هند زنان ۳۳ درصد نیروی کار را تشکیل می‌دهند. بانک جهانی می‌گوید این رقم در مقایسه با آمریکا با 65.5 درصد، چین با 60.5 درصد و متوسط جهانی که ۴۹ درصد است، پایین است. در حالی که زنان بیشتری در هند به تحصیل ادامه می‌دهند، بسیاری از دیگرانی که ازدواج می‌کنند، بر اساس انتظارات فرهنگی خانه‌نشین می‌شوند. آشوینی دشپانده، اقتصاددان و استاد دانشگاه عظیم پرمجی در بنگلور می‌گوید بسیاری از زنان شاغل، به تنهایی و برای خودشان کار می‌کنند که باعث آسیب‌پذیری بیشتر آنها می‌شود. او می‌گوید: «نیاز مبرمی برای افزایش مشارکت و حضور زنان در مشاغل دارای حقوق ثابت و قرارداد و مزایای تأمین اجتماعی احساس می‌شود». شکاف سیاسی هم در هند مسئله تازه‌ای نیست. حدود ۸۰ درصد جمعیت این کشور را هندوها تشکیل می‌دهند و از اوایل قرن نوزدهم میلادی این بحث جریان داشته که آیا هند باید یک جامعه سکولار باشد یا کشوری هندو. این بحث بعد از پیروزی چشمگیر نارندرا مودی و حزب ملی‌گرای بهاراتیا جاناتا در انتخابات سال ۲۰۱۴ ابعاد تازه‌ای پیدا کرد. جرائم مرتبط با نفرت‌پراکنی علیه مسلمانان افزایش یافته و در ماه گذشته میلادی سازمان ملل و دولت آمریکا از تصویب قانونی ابراز نگرانی کردند که اعطای شهروندی به اقلیت‌های دینی غیرمسلمان از پاکستان، بنگلادش و افغانستان را تسهیل می‌کند. دِویکا رجه که به‌تازگی رمانی جنجالی منتشر کرده که داستان آن در هند و در آستانه انتخابات ۲۰۱۴ می‌گذرد، معتقد است که این کشور در حال تجربه موجی از «ناهماهنگی همگانی» است. او می‌گوید: «سیاست‌های هویتی قبلا هم عاملی تعیین‌کننده در رأی مردم هند بود اما انتخابات ۲۰۱۴ شکاف را به سطح خانواده‌ها و دوستان رساند. نمی‌توان رشد اقتصادی هند را انکار کرد، اما آزادی‌های مدنی تحت تأثیر قرار گرفته و ناهماهنگی همگانی در حال گسترش است. این وضعیت اگر از کنترل خارج شود، پیشرفت‌ها هم خیلی زود متوقف می‌شود». کشورهای غربی همواره امید داشته‌اند که هند به نیرویی تعدیل‌کننده در برابر نفوذ چین در آسیا تبدیل شود. هند علاوه بر اینکه یک کشور هسته‌ای است، دومین ارتش بزرگ جهان را با یک‌میلیون‌و ۴۵۰ هزار نیروی حاضر به خدمت در اختیار دارد. اما هند همیشه به دلخواه غرب عمل نکرده است. در طول دو سال گذشته این کشور به دلیل موضع بی‌طرفانه‌اش در قبال جنگ اوکراین و خرید نفت روسیه با قیمت پایین‌تر با وجود تحریم‌های غرب علیه مسکو، سرزنش شده است. سانیا کولکارنی، کارشناس روابط بین‌الملل در مدرسه اقتصاد و علوم سیاسی لندن می‌گوید غرب می‌تواند انتظار داشته باشد که هند «کم‌دردسرتر» از چین باشد، اما هشدار می‌دهد که دهلی هم رؤیاهای خودش را در سر می‌پروراند. او می‌گوید: «نمی‌توان انتظار داشت که هند در نقش سفیر غرب ظاهر شود. تأکید هند بر این است که یک کشور غیرغربی است، نه ضدغربی».
