قربانی میراث شوم

شرق: ماجرای استیضاح عبدالناصر همتی، وزیر اقتصاد، بالا گرفته است و درحالی‌که معاون پارلمانی رئیس‌جمهوری مدعی است‌ نمایندگان برای انصراف از استیضاح همتی قانع شده‌اند، حسینعلی حاجی‌دلیگانی، نماینده مجلس، خبر داده است که امضاها برای استیضاح وزیر در حال افزایش است و ملاک اصلی نمایندگان، سامانه مجلس است.

به گفته حاجی‌دلیگانی تاکنون ۱۱۴ نفر از نمایندگان برای استیضاح وزیر اقتصاد امضا داده‌اند و هیچ تزلزلی در این مسیر وجود ندارد.

او به همشهری‌آنلاین توضیح داده است: «نمایندگان تا پایان این فرایند و در صورت نیاز به سلب اعتماد از همتی ایستاده‌اند و موضوع اصلی دغدغه نمایندگان، وضعیت اقتصادی و سفره مردم است و همین موضوع باعث شده نمایندگان به طور جدی خواهان استیضاح وزیر اقتصاد باشند. هرچند‌ برخی فشارها برای قانع‌کردن نمایندگان به صرف‌نظر از استیضاح وجود دارد و اگرچه ممکن است برخی نمایندگان در ظاهر بیان کنند که از استیضاح صرف‌نظر کرده‌اند، اما واقعا هیچ‌گونه انصرافی در این زمینه وجود ندارد».

او تأکید کرده است حساسیت نمایندگان در این زمینه افزایش نرخ ارز و تصمیمات نادرست همتی در این زمینه است.

از آن سو، فرید موسوی، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی، به «شرق» گفته است: «استیضاح، حق قانونی نمایندگان است، اما در شرایط فعلی استفاده از این ابزار برای وزیر اقتصاد را درست نمی‌دانم. مقام معظم رهبری در صحبت‌هایشان تأکید کرده‌اند که نباید از ابزار استیضاح استفاده افراطی شود. شرایط اقتصادی نامناسب است و قابل دفاع نیست ولی بی‌انصافی است که همه تقصیرها را به گردن همتی بیندازیم. بارها ارز رفته بالا و هر بار فردی را مقصر دانسته‌ایم، در صورتی که افزایش قیمت ارز محصول مجموعه‌ای از عوامل است».

او در ادامه گفت: «بحث ارز و وضعیتی که در ارز هست به ایراداتی که در ساختار اقتصادی ما وجود دارد برمی‌گردد. مرکز مبادله کار خودش را تازه شروع کرده باید اجازه بدهیم این کار را ادامه دهد. مگر چند بار ایران مرکز مبادله ایجاد کرده است‌؟ مگر چند کشور وضیعت ارزی‌شان مثل ماست و ما باید از تجارب آنها استفاده کنیم. در شرایط کنونی، بانک مرکزی اقدام به راه‌اندازی مرکز مبادله کرده و لازم است‌ تمامی اجزای دولت با هم هماهنگ شوند. شرکت‌های خصولتی که ارز در اختیار دارند، باید به دنبال بهبود ترازنامه‌های خود نباشند و باید انگیزه برای صادرات و تولید حفظ شود. در حال حاضر‌ انگیزه‌های صادراتی کاهش یافته و ارزهای ترجیحی به‌ صورت رانتی از جیب 80 میلیون نفر به دو نفر داده شده است. مرکز مبادله‌ یکی از راهکارهای مناسب است که نیاز به مراقبت دارد و باید فرصت داده شود تا عملکرد آن مورد ارزیابی قرار گیرد».

در این میان، برخی از منتقدان استیضاح همتی به تحریم و فشارهای سیاست خارجی به کشور اشاره کرده و می‌گویند‌ نباید قصور چالش‌های سیاست خارجی و مشکلات به میراث‌رسیده دولت چهاردهم را به گردن وزیر اقتصاد انداخت.

این دسته از منتقدان همچنین معتقدند‌ وزارت اقتصاد به‌تنهایی مسئول مشکلات فعلی نیست و بانک مرکزی و سیاست‌های کلی اقتصادی دولت نیز در ایجاد وضعیت موجود تأثیرگذار بوده‌اند و برخی نمایندگان نگرانی‌هایی درباره رنگ‌و‌بوی سیاسی استیضاح ابراز کرده‌اند. همچنین مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهوری، روز هفتم اسفند 1403 در دیدار با اعضای مجمع نمایندگان استان همدان در پاسخ به طرح استیضاح وزیر امور اقتصادی و دارایی، گفت: تغییر افراد مشکل را حل نمی‌کند. تلاطم‌های اقتصادی به‌شدت تحت تأثیر اخبار و اتفاقات قرار دارد و حتی یک تصمیم در کشورهای دیگر می‌تواند بازار را نوسان‌دار کند. بنابراین‌ طرح استیضاح وزیر اقتصاد تنها به بی‌ثباتی بازار می‌افزاید.

او توضیح داد:‌ من همواره تأکید کرده‌ام که دعوا و تنش‌ها هیچ مشکلی را حل نخواهد کرد.