مجمع تشخیص مصلحت نظام در آستانه تصمیمی بزرگ؛ پایان خودتحریمی با تصویب FATF

به گزارش شرق ؛ مجمع تشخیص مصلحت نظام در حال بررسی دو لایحه CFT و پالرمو است که تصویب آن‌ها می‌تواند مقدمه‌ای برای خروج ایران از لیست سیاه گروه ویژه اقدام مالی (FATF) باشد. بسیاری از کارشناسان و فعالان اقتصادی بر این باورند که این تصمیم می‌تواند تحولی اساسی در تجارت، بانکداری و اقتصاد ایران ایجاد کند و به خودتحریمی پایان دهد.

چالش‌های عدم پذیرش FATF و زیان‌های اقتصادی آن

 عدم عضویت ایران در FATF باعث از دست رفتن بازارهای منطقه‌ای و جهانی شده است. چند هفته قبل ایرج رهبر، رئیس انجمن انبوه‌سازان استان تهران، اعلام کرد که ایران دومین کشور برتر در ارائه خدمات مهندسی در منطقه است اما به دلیل عدم پذیرش FATF، ترکیه جای ایران را در این بازار گرفته و سالانه حدود ۲۵ میلیارد دلار درآمد ارزی از دست رفته است.

 هادی خانی، دبیر شورای عالی پیشگیری و مقابله با جرایم پولشویی و تأمین مالی تروریسم، هشدار داده است که بی‌توجهی به فرصت‌های FATF، کشورهای مخالف ایران را در ایجاد محدودیت‌های اقتصادی علیه کشور توانمندتر کرده است.

 عبدالناصر همتی، وزیر اقتصاد، تحریم و FATF را موانع اصلی رشد سرمایه‌گذاری خارجی دانسته و اعلام کرده است که طی دو سال و هشت ماه گذشته، کل سرمایه جذب‌شده خارجی در ایران تنها ۲.۱ میلیارد دلار بوده است، در حالی که بسیاری از کشورها، ده‌ها برابر این مقدار را جذب کرده‌اند.

اهمیت تصویب لوایح CFT و پالرمو

 کنوانسیون پالرمو (مبارزه با جرائم سازمان‌یافته فراملی)، کشورهای عضو را ملزم می‌کند تا برای مقابله با قاچاق انسان و سلاح همکاری کنند.

 کنوانسیون CFT (مبارزه با تأمین مالی تروریسم) نیز از کشورهای عضو می‌خواهد که مقرراتی برای جلوگیری از تأمین مالی گروه‌های تروریستی در نظر بگیرند.

ایران در حال حاضر در لیست سیاه FATF قرار دارد و به گفته کارشناسان، عضویت در این گروه می‌تواند امکان استفاده از سیستم بانکی بین‌المللی و انجام مبادلات مالی را برای کشور فراهم کند.

نشانه‌های مثبت از سوی مجمع تشخیص مصلحت نظام

 سخنگوی مجمع تشخیص مصلحت نظام اخیراً در حساب کاربری خود اعلام کرده است که بررسی لوایح FATF در مجمع آغاز شده است.

 علی لاریجانی در اظهارنظری گفت: امیدواریم نتیجه بررسی‌ها به نفع کشور باشد.

 عباس گلرو، عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس، نیز گفته است که مجمع در این زمینه سیگنال‌های مثبتی ارسال کرده است.

دخالت مجلس و نقش آن در تصمیم‌گیری

 مجلس دهم قبلاً FATF را تصویب کرده بود، اما به دلیل اختلاف‌نظر با شورای نگهبان، این لوایح به مجمع تشخیص مصلحت نظام ارجاع شدند.

 به گفته محمدباقر قالیباف، مجلس دیگر در این موضوع دخالتی ندارد و تصمیم نهایی در اختیار مجمع تشخیص مصلحت نظام است.

موافقان و مخالفان پیوستن به FATF چه می‌گویند؟

 موافقان بر این باورند که عدم عضویت در FATF، باعث افزایش هزینه‌های تجاری، کاهش سرمایه‌گذاری خارجی و وابستگی بیشتر به کانال‌های مالی غیررسمی شده است.

 علی قنبری، اقتصاددان، می‌گوید: مخالفان FATF، کاسبان انزوای ایران هستند. او اضافه می‌کند که فروش نفت از مجاری غیررسمی باعث می‌شود که تا ۳۰ درصد درآمدهای ارزی کشور در جیب واسطه‌ها برود.

 مخالفان نگران آن هستند که پیوستن به FATF باعث ایجاد محدودیت‌های بیشتر برای اقتصاد ایران، به‌ویژه در فروش نفت از طریق مجاری غیررسمی شود. آن‌ها استدلال می‌کنند که ایران تحت تحریم است و نیاز به کانال‌های مالی جایگزین دارد.

پیامدهای تصویب یا رد لوایح FATF

 در صورت تصویب  ایران از لیست سیاه FATF خارج شده و تعاملات بانکی و مالی کشور با جهان تسهیل خواهد شد. بازارهای صادراتی ایران بهبود یافته و ورود سرمایه‌های خارجی افزایش می‌یابد و سیستم بانکی کشور شفاف‌تر شده و مبارزه با پول‌شویی و فساد تقویت خواهد شد.

اما در صورت رد شدن لوایح ایران همچنان در لیست سیاه FATF باقی خواهد ماند. بانک‌های جهانی از همکاری با ایران خودداری خواهند کرد و سرمایه‌گذاری‌های خارجی کاهش بیشتری خواهد یافت. محدودیت‌های مالی، هزینه‌های تجاری و وابستگی به کانال‌های غیررسمی افزایش خواهد یافت.

در شرایطی که فعالان اقتصادی و بازرگانان ایرانی چشم‌انتظار تصمیم نهایی مجمع تشخیص مصلحت نظام هستند، بسیاری معتقدند که رای مثبت به لوایح CFT و پالرمو می‌تواند اقتصاد ایران را از فشار خودتحریمی نجات دهد. با توجه به سیگنال‌های مثبت ارسال‌شده از سوی برخی اعضای مجمع، احتمال تصویب این لوایح بیش از گذشته تقویت شده است. حال باید دید که تصمیم نهایی چه خواهد بود و آیا ایران می‌تواند از بن‌بست FATF خارج شود یا خیر.