درباره اثر جدید «فرزانه کابلی»
از شروع ناگهان تا ناردونه‌ها
«ناردونه‌ها»، تازه‌ترین اجرای گروه «حرکت» به تهیه‌کنندگی و کارگردانی فرزانه کابلی است که ۲۱ دی‌ماه در تالار وحدت به روی صحنه رفت.
ستاره جاوید: «ناردونه‌ها»، تازه‌ترین اجرای گروه «حرکت» به تهیه‌کنندگی و کارگردانی فرزانه کابلی است که ۲۱ دی‌ماه در تالار وحدت به روی صحنه رفت.
«ناردونه‌ها» که بار معنایی و اسطوره‌ای شب چله ایرانی را به دوش می‌کشد، اجرای اصلی خود را ۲۹ آذر‌ماه در آستانه شب یلدا پشت سر گذاشت و برای یک سانس دیگر در دی‌ماه تمدید شد. اجرایی که دربردارنده سه خوانش جدید و مدرن کابلی از سنت‌های حرکتی و استایل‌های لباس فولکلوریک سه خطه دیگر از ایران پهناور بود: جایگاه حرکات موزون و لباس منطقه «سنگسر» (استان سمنان)، جایگاه حرکات موزون و لباس منطقه «کرمانج» (خراسان شمالی) و جایگاه حرکات موزون و روسری منطقه «ابیانه». کابلی اجرای «شروع ناگهان» را در مهر‌ماه سال جاری، پنج سال پس از آخرین اجرایش در سال ۱۳۹۸، در تالار وحدت و در سکوت خبری به روی صحنه برد و با اجرای «ناردونه‌ها» دو ماه پس از آن، جان دوباره‌ای یافت. آنچه هنر و نحوه ارائه کابلی را از سبک و سیاق دیگر گروه‌های رقص و حرکت داخلی و خارجی متمایز می‌کند، ارج‌نهادن او به آیین‌ها و سنت‌های نمایشی و پوششی هر خطه و روستا در هر نقطه از ایران است. او دهه‌هاست زندگی خود را وقف هنرش کرده و با هزینه شخصی به اقصی‌نقاط ایران سفر می‌کند، حرکات پایه و بداهه و فطری ریشه‌دوانده در جسم و جان مردم هر منطقه را ثبت می‌کند و با روتوشی مدرن و روزآمد از فیلتر آموزش‌های آکادمیک خود عبور می‌دهد و در نهایت، حرکاتی بسیار چشم‌نواز را که سرشار از وقار و اصالت ایرانی، ناز و کرشمه شاعرانه و نجابت اصیل است، در زرورقی از البسه رنگ‌رنگ ایرانی می‌پیچد و به نگاه بانوان هدیه می‌کند. او در «ناردونه‌ها» بدعتی نو گذارده و حرکات گروهی مردان کرمانجی در خراسان شمالی را دستمایه ارائه رقص کرمانجی قرار داده است. لباس‌هایی که اعضای گروه به تن دارند نیز البسه مردان کرمانجی است که با زبان بدن، به زیبایی می‌کوشند فرهنگ کرمانجیان خطه خراسان شمالی را روایت کنند.
منطقه سنگسر در حومه شهر سمنان، دیگر خوانش نوین او در اجرای «ناردونه‌ها» است. پوشش بانوان این منطقه به‌علاوه حرکات آیینی و نمایشی که در این لباس‌ها و در دورهمی‌هایشان اجرا می‌کنند، بن‌مایه یکی از ۱۸ موومانی شده که در «ناردونه‌ها» شاهدش هستیم. کابلی در «ناردونه‌ها» ۱۸ موومان ملی-نمایشی را از فرهنگ‌های کرد، آذری، کرمان، کهگیلویه، کرمانج، سنگسر، روحوضی، به همراه سولوی خود و چهار سولو باله مدرن را که روی ترانه‌های علیرضا قربانی، همایون شجریان و... طراحی کرده، با لباس‌های فاخر مختص هر باله، به روی صحنه برده است.
اجراهای او به دلیل بک‌گراند بازیگری و صحنه‌گردانی‌اش، فراتر از اجرای آیین‌های نمایشی و حرکات موزون روی صحنه است. او در حد فاصلی که رقصندگانش در بک‌استیج تالار مشغول تعویض لباس‌ها هستند، روی صحنه می‌آید و با طنز کلامی و همچنین ارائه توضیحات فنی درباره چرایی انتخاب هر موومان و فرهنگ هر منطقه که قصد معرفی با زبان بدن و زبان لباس دارد، صمیمی و خودمانی با بانوان گفت‌وگو و تماشاچیان را سرگرم می‌کند تا رقصندگان از راه برسند و رسالت او را روی صحنه با حرکات مدرن نمایشی که خاستگاه صد درصد ایرانی دارد، روایت کنند. حسن مطلع «ناردونه‌ها» با رقص کرمانی و لباس‌های الوان و زیبای زنان این سرزمین شروع می‌شود و بعد از چهار سولوی باله که کابلی روی ترانه «هم‌قفس» اثر «علیرضا قربانی» طراحی کرده، ادامه می‌یابد و بعد از معرفی رقص «روسری» از ابیانه، رقص «سنگسری» از سنگسر سمنان و رقص «کرمانجی» از خراسان شمالی، به سماع پرطرفدار ایرانی می‌رسد که حسن ختام این اجرای چشم‌نوا، روح‌نواز و گوش‌نواز است. خوانش او در سماع «ناردونه‌ها»، خوانشی تلفیقی از سماع سیستان، کردستان، خراسان و دَمامِ بوشهری‌هاست که در پوششی الوان از دامن‌های کلوش آینه‌کاری‌شده و لباس سماع سپید دراویش با حاشیه‌نگاری‌هایی از واژه «عشق» چنان عرفان و ملکوتی را با زبان بدن برای تماشاچیان روایت می‌کنند که گویی تک‌تک نت‌ها و حرکت‌ها، الساعه از ملکوت بر قلب تک‌تک ما دانلود می‌شود و عرفانی زمینی را که چشم‌ها از آسمان‌ها انتظار دارد، برای دقایقی زندگی می‌کنیم. نورپردازی هنرمندانه صحنه نیز با خوانش بدن و خوانش لباس‌ها پازل را تکمیل می‌کند و در نهایت شاهد اثری زیبا و نجیب و هنرمندانه از زنی هستیم که خود، زندگی و اقتصادش را وقف هنر اصیل حرکات ایرانی کرده و ماندن در میهن را به رفتن و عوض‌شدن ترجیح داده است.
به گزارش خبرنگار «شرق»، نادره رضایی، معاونت هنری وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، به اتفاق همکاران خود، میهمان ویژه این اجرا بودند. کابلی روی صحنه حضور بانو رضایی را به فال نیک گرفت و ابراز امیدواری کرد حضور بانوان در بدنه اجرائی وزارت فرهنگ آغازگر کنش‌های سازنده‌ای میان هنرمندان و مسئولان باشد و راه را برای فرداها هموار کند.
