رفع فیلترینگ شاید این هفته به نتیجه برسد/ ویدئو

سعید رضا عاملی، عضو حقیقی شورای عالی فضای مجازی اعلام کرد که ممکن است این هفته در جلسه شورای عالی فضای مجازی، طرح رفع فیلترینگ دولت به نتیجه برسد.

به گزارش «فن‌زی» عاملی که پیش از این در لیست مخالفان طرح رفع فیلترینگ در شورای عالی فضای مجازی از او نام برده شده بود، در هفته‌های گذشته با تغییر جهت در این زمینه در یک مصاحبه اعلام کرده که مخالف فیلترینگ است.

به گزارش «فن‌زی»، سعیدرضا عاملی شب گذشته (۱ دی) در برنامه تلویزیونی شیوه رو در روی ابوالحسن فیروزآبادی، دبیر پیشن شورای عالی فضای مجازی که او هم از حمایت‌کنندگان فیلتر تلگرام و ایجاد محدودیت در شبکه‌های اجتماعی بود و حالا در صف موافقان رفع فیلترینگ قرار گرفته، به گفت‌وگو نشست.

حکمرانی یا فیلترینگ؟ گفت‌وگوی عاملی و فیروزآبادی در برنامه شیوه

سید سعیدرضا عاملی،عضو حقیقی شورای عالی فضای مجازی در این برنامه به ضرورت تغییر نگرش نسبت به فضای مجازی تأکید کرد و گفت: «نباید به فضای مجازی نگاه ابزاری داشت.» وی فضای مجازی را زیست‌بومی دانست که به نوعی «فضای دوم زندگی» محسوب می‌شود و بسیاری از عرصه‌های فضای اول در آن بازتولید شده است.

او با اشاره به حضور گسترده کاربران در این فضا اظهار داشت: «شاید در هیچ برهه دیگری در تاریخ، فرصت زندگی در فضای جهانی برای بشر مهیا نشده بود.» به گفته وی، امروز نزدیک به 5.5 میلیارد کاربر در فضای مجازی فعال هستند و پیش‌بینی می‌شود این رقم تا سال 2025 به 6.5 میلیارد نفر برسد. همچنین نفوذ اینترنت در ایران به 84 درصد رسیده و حدود 72 میلیون ایرانی در این فضا حضور دارند.

وی میانگین جهانی حضور کاربران در فضای مجازی را 6.5 ساعت در روز اعلام کرد و افزود: «در ایران این عدد یک ساعت بیشتر از میانگین جهانی است که نشان از حضور پررنگ ایرانی‌ها در فضای مجازی دارد.» او همچنین توضیح داد که 38 درصد فضای مجازی به ارتباطات اختصاص دارد و روزانه 336 میلیارد ایمیل در این فضا ارسال و دریافت می‌شود که 50 درصد آن‌ها ایمیل‌های هرز است. او بخش قابل توجهی از این ارتباطات را مربوط به گذران اوقات فراغت دانست که حدود 29 درصد را شامل می‌شود.

به گفته عاملی، فضای مجازی به یکی از عرصه‌های بزرگ کسب‌وکار تبدیل شده است و 15.1 تریلیون دلار از تولید ناخالص ملی جهان به اقتصاد دیجیتال اختصاص دارد. در ایران نیز 7.2 درصد تولید ناخالص ملی در فضای دیجیتال است که عمدتاً توسط بخش خصوصی مدیریت می‌شود.

وی با اشاره به استفاده گسترده از فیلترشکن‌ها در ایران اظهار داشت: «حدود 80 درصد کاربران ایرانی، یعنی 72 میلیون نفر، از فیلترشکن استفاده می‌کنند. چرا محیط را باز نگذاریم و مقررات‌گذاری نکنیم؟» او سه رویکرد کشورها در مواجهه با اینترنت را تشریح کرد:

1.    دسته اول که فقط شامل کره شمالی است و دسترسی به اینترنت ندارد و به جای آن از اینترانت استفاده می‌کند.

2.    دسته دوم کشورهایی مانند چین و ایران هستند که از فیلترینگ استفاده می‌کنند. وی با اشاره به آغاز فیلترینگ تلگرام در ایران، این اقدام را معادل نادیده گرفتن جمعیت بزرگی از کاربران دانست.

3.    دسته سوم کشورهایی هستند که به جای فیلترینگ، مقررات‌گذاری انجام می‌دهند. وی بیان کرد که تمام این کشورها محتوای هرزه‌نگاری را فیلتر می‌کنند.

او با تأکید بر ناکارآمدی سیاست‌های فیلترینگ در ایران افزود: «این روش منجر به استفاده از ابزاری شده که به همه نوع محتوایی دسترسی ایجاد می‌کند و موفق نبوده است.»

فیروزآبادی، دبیر سابق شورای عالی فضای مجازی که در زمان مدیریتش در شورا بارها موافقتش با فیلتر تلگرام را اعلام کرده و گفته بود درصورتی پلتفرم‌های خارجی باید اجازه فعالیت داشته باشند که دفتر نمایندگی در کشور راه‌اندازی کنند در این برنامه تصریح کرد: «من به هیچ وجه مسئول فیلترینگ نبودم.» وی با توضیح اینکه تصمیمات مربوط به فیلترینگ توسط کارگروه مصادیق مجرمانه انجام می‌شود، افزود: «کاری که من کردم این بود که پیشنهاد دادم برای سکوهایی که بیش از یک میلیون کاربر دارند، تصمیم‌گیری در کارگروه صورت نگیرد و این تصمیم‌گیری‌ها در شورای عالی فضای مجازی انجام شود.»

وی ورود بشر به عصر جدیدی را متذکر شد و اظهار داشت: «بر خلاف دوره‌های قبل، فناوری با فکر و ذهن افراد بازی می‌کند و این تحول نه تنها برای ما بلکه برای بنیان‌گذاران آن نیز دیر هضم است.» وی قوانین مربوط به فضای مجازی در ایران را سخت‌گیرانه دانست و گفت: «به هر حال چالش‌های موجود در ایران طبیعی است و سرعت تحولات نیز به این چالش‌ها دامن می‌زند.»

فیروزآبادی فضای مجازی را مظهر قدرت نرم معرفی کرد و گفت: «مدیریت کردن آن را حکمرانی می‌نامند. حکمرانی در حقیقت، حاکمیت در عصر جهانی شدن است که بر اساس ابزارهای نرم مانند رگولاتوری، استانداردگذاری و توافقات انجام می‌شود.» او بر کاهش استفاده از ابزارهای سخت مانند فیلترینگ تأکید کرد و افزود: «کشورهای توسعه‌یافته تلاش دارند از ابزارهای نرم حکمرانی برای مدیریت این فضا استفاده کنند.»

وی با تاکید بر اینکه دوران فیلترینگ را پشت سر گذاشته‌ایم، گفت: «همان موقعی هم که بحث فیلترینگ مطرح بود، همیشه می‌گفتیم که این یک ابزار موقت و یک داروی مسکن است. سلامتی جامعه با مسکن تأمین نمی‌شود.» به گفته وی، هدف از فیلترینگ، آماده‌سازی زیرساخت‌ها بوده و تلاش‌های بسیاری نیز در این راستا انجام شده است.

او به مصوبات شورای عالی فضای مجازی اشاره کرد و گفت: «برنامه‌ریزی شده بود که تا سال 1404، 70 درصد ترافیک سکوهای کشور در دست سکوهای داخلی باشد. اما با خط‌مشی‌هایی که اتخاذ شد، یادمان رفت که این چراغی که خاموش کرده‌ایم را روشن کنیم.»

وی به تصمیمات امنیتی سال‌های اخیر اشاره کرد و گفت: «در حوادث سال 1396، نظام تلگرام را بست. شورای امنیت کشور تصمیم گرفت و آقای روحانی آن را تنفیذ کرد. اما بعداً آقای روحانی ایستاد که تلگرام باز شود.» وی همچنین بسته شدن سکوها در سال 1401 را ناشی از تدابیر امنیتی دانست و افزود: «متأسفانه به دلیل فشار سیاسی زیاد از سوی طرفداران فیلترینگ، سکوها بسته ماندند.»

او در پایان با اشاره به زیرساخت‌های موجود در کشور گفت: «با توجه به شرایط فعلی و وجود سکوهای داخلی بسیار خوبی مثل ایتا و بله، وقت آن رسیده که به بحث حکمرانی فضای مجازی به طور جدی توجه کنیم.»