بی‌اعتنایی به پیشنهاد آتش‌بس در کنگو
جنگ در کنگو به شرایط حساسی رسیده و این کشور در حال کمک گرفتن از آمریکا برای برقراری آتش‌بس است.آنطور که از گوما، پایتخت جمهوری دموکراتیک کنگو گزارش شده، در حال حاضر شورشیان M23 کنترل خود را بر گومای ویران‌شده تثبیت کرده‌اند. شورشیان M23 که از سوی رواندا حمایت می‌شوند، در حال حاضر در بزرگ‌ترین شهر شرق کنگو، گوما، حضور دارند. به گفته ساکنان، امروز گوما عمدتاً آرام بود، اگرچه در برخی از مناطق حاشیه‌ای، تیراندازی‌های پراکنده شنیده می‌شد.
جنگجویان شورشی، با پشتیبانی نیروهای رواندایی، دو روز پیش وارد این شهر کنار دریاچه شدند. این شهر با جمعیتی نزدیک به دو میلیون نفر، حمله به آن جزو شدیدترین درگیری‌های طی یک دهه گذشته محسوب می‌شود. اجساد بر زمین مانده و بیمارستان‌ها پر از مجروحان شده است.آن‌ها حتی فرودگاه بین‌المللی شهر را دیروز تصرف کرده‌اند؛ اقدامی که می‌تواند مسیر اصلی کمک‌رسانی به صدها هزار آواره را قطع کند.
یکی از ساکنان در شمال شهر گوما به رویترز گفت: «در این حوالی صدای تیراندازی‌های پراکنده شنیده می‌شود. این‌ها قطعاً از نیروهای وازالِندو هستند.»
واکنش‌های بین‌المللی
حمله به گوما واکنش‌های بین‌المللی را در پی داشته و محکومیت گسترده‌ای علیه رواندا را برانگیخته است. همچنین درخواست‌ها برای برقراری آتش‌بس افزایش یافته است. ایالات متحده روز سه‌شنبه از شورای امنیت سازمان ملل درخواست کرد که تدابیری برای توقف این حملات در نظر بگیرد.
رواندا به عقب‌نشینی عمل نکرد
«پل کاگامه»، رئیس‌جمهور رواندا، در پستی در شبکه اجتماعی ایکس اعلام کرد که طی یک گفت‌وگوی تلفنی با مارکو روبیو، وزیر امور خارجه آمریکا، بر لزوم برقراری آتش‌بس توافق کرده‌اند. این وعده در حالی مطرح می‌شود که هیچ نشانه‌ای از تمایل به عقب‌نشینی از گوما توسط نیروهای تصرف‌کننده دیده نمی‌شود.
رئیس‌جمهور رواندا در پست خود از عبارت «یک بار برای همیشه» استفاده کرده که به نظر می‌آید قرار نیست واقعا آتش‌بسی رخ دهد. او نوشته است: «گفت‌وگویی سازنده با وزیر روبیو درباره لزوم تضمین آتش‌بس در شرق جمهوری دموکراتیک کنگو و رسیدگی به ریشه‌های اصلی این درگیری، یک‌بار برای همیشه، داشتم.»
وزارت امور خارجه آمریکا نیز در بیانیه‌ای اعلام کرد که روبیو به کاگامه گفته است واشنگتن از شدت گرفتن درگیری‌ها «عمیقاً نگران» است و خواستار احترام به «تمامیت ارضی و حاکمیت» کنگو شده است.
از نسل‌کشی رواندا تا امروز
گروه M23 جدیدترین شورش در کنگو را آغاز کرده‌اند. مجموعه‌ای از شورش‌های مسلحانه تحت رهبری قوم توتسی و با حمایت رواندا توسط این گروه شورشی طی سال‌ها رخ داده است. این گروه از زمان نسل‌کشی رواندا، کنگو را درگیر ناآرامی کرده‌اند. ۳۰ سال پیش، در جریان آن نسل‌کشی، افراط‌گرایان «هوتو» هزاران توتسی و هوتوهای «میانه‌رو» را قتل‌عام کردند و در نهایت، نیروهای تحت رهبری کاگامه که از قوم توتسی بودند، آن‌ها را سرنگون کردند.
وازالندوها کیستند؟
وازالندو نام شبه‌نظامیانی است که در سال ۲۰۲۲ برای مقابله با پیشروی‌های M23 (توتسی‌هایی که از طرف رواندا حمایت می‌شوند) با نیروهای دولتی متحد شدند تا از مناطق داخلی کنگو مراقبت کنند.
نام «وازالندو» در زبان سواحیلی به معنای «میهن‌پرستان» است.
این گروه از شبه‌نظامیان، متشکل از افراد محلی، جنگجویان سابق و داوطلبان هستند که برای دفاع از مناطق شرقی کنگو در برابر پیشروی M23 به‌ویژه در استان شمال کیوو فعالیت می‌کنند. دولت کنگو، که ارتش رسمی‌اش در برخی نبردها ضعیف عمل کرده، به این شبه‌نظامیان اجازه داده تا در کنار نیروهای دولتی بجنگند. البته این گروه هم در مواردی فعالیت‌های ضدحقوق بشری را انجام داده‌اند. اما در واقع قرار است در خلأ قدرت دولت مرکزی، نقش مهمی در نبردهای شرق کنگو ایفا کند.
ام ۲۳ چه کسانی هستند؟
M23 گروهی شورشی است که از قوم توتسی تشکیل شده و از سوی رواندا حمایت می‌شود. این گروه بارها به شرق کنگو حمله کرده و مناطق وسیعی را اشغال کرده است.
نام این گروه از توافقنامه‌ای در ۲۳ مارس ۲۰۰۹ گرفته شده است که بین دولت کنگو و یک گروه شورشی پیشین به نام کنگره ملی برای دفاع از مردم امضا شد. این توافق قرار بود فرصتی باشد تا شبه‌نظامیان به طور رسمی در ارتش کنگو ادغام شوند و فعالیت کنند. اما برخی از نیروهای سابق در سال ۲۰۱۲ اعلام کردند که دولت به تعهدات خود عمل نکرده است. به همین دلیل، این افراد از ارتش جدا شده و گروه M23 را تشکیل دادند و از همان سال با حمایت رواندا بارها به کنگو حمله کرده‌اند.
