ترامپ در آستانه دیدار با زلنسکی موضع خود را روشن کرد:
اوکراین عضویت در ناتو را فراموش کند
دونالد ترامپ در آستانه دیدار با زلنسکی و توافق بزرگ برای دسترسی امریکا به مواد معدنی اوکراین اعلام کرد که زلنسکی باید از تلاش برای عضویت در ناتو دست بکشد و اروپا امنیت اوکراین را تأمین کند.

به گزارش گروه رسانه ای شرق؛ رئیسجمهور آمریکا اعلام کرد که ولودیمیر زلنسکی، رئیسجمهور اوکراین، روز جمعه برای امضای یک توافقنامه مهم در زمینه مواد معدنی که قرار است «دو کشور را برای سالهای آینده به هم پیوند دهد»، به کاخ سفید سفر خواهد کرد. ترامپ این توافق را «بسیار بزرگ» توصیف کرد و آن را فرصتی برای بازپس گیری کمک های مالی آمریکا به اوکراین در دوران جنگ با روسیه دانست.
این رئیسجمهور جمهوریخواه مدتهاست که از هزینههای بالای مالیاتدهندگان آمریکایی برای حمایت از اوکراین
در جنگ با روسیه، که سه سال پیش با تهاجم کرملین آغاز شد، انتقاد کرده است. او این توافق جدید را که دسترسی ایالات متحده به ذخایر معدنی نادر اوکراین — مورد استفاده در صنایع هوافضا، دفاعی و هستهای — را فراهم میکند، فرصتی برای بازپرداخت کمکهای ارسالشده توسط دولت جو بایدن، رئیسجمهور دموکرات پیشین، به اوکراین میداند.
ترامپ در این باره گفت: «دولت قبلی ما را در موقعیت بسیار بدی قرار داد، اما ما توانستیم توافقی را ترتیب دهیم که
نهتنها پول هزینهشده را بازمیگردانیم، بلکه در آینده سود زیادی هم به دست خواهیم آورد.»
ابهام در ضمانت های امنیتی زلنسکی روز گذشته در یک کنفرانس خبری در کییف اعلام کرد که چارچوب یک توافق اقتصادی با آمریکا به دست آمده است، اما این چارچوب هنوز شامل تضمینهای امنیتی ایالات متحده نیست که اوکراین آن را حیاتی میداند. به گفته او، توافق نهایی ممکن است به نتیجه مذاکرات پیشرو در واشنگتن بستگی داشته باشد. زلنسکی توضیح داد که این چارچوب، گامی اولیه به سوی یک بسته جامع است که باید به تصویب پارلمان اوکراین برسد.
او افزود که اوکراین ابتدا باید موضع آمریکا در قبال ادامه حمایت نظامی را روشن کند و انتظار دارد گفتوگویی گسترده با ترامپ داشته باشد. او گفت: «این توافق اقتصادی ممکن است بخشی از تضمینهای امنیتی آینده باشد، اما من میخواهم چشمانداز کلی را درک کنم. آینده اوکراین چه خواهد شد؟»
اما ترامپ در چلسه کابینه، درباره ارائه تضمینهای امنیتی از سوی آمریکا با احتیاط سخن گفت. او اظهار داشت: «من
چندان به ارائه تضمینهای امنیتی تمایل ندارم... اروپا باید این کار را انجام دهد.»
ترامپ همچنین مدعی شد که حضور آمریکا در استخراج مواد معدنی در اوکراین خود به خود نوعی «امنیت خودکار»
ایجاد میکند، زیرا به گفته او، «وقتی ما آنجا باشیم، کسی با نیروهای ما درگیر نخواهد شد.» او افزود: «این برای اوکراین هم معامله بزرگی است، چون ما آنجا خواهیم بود و روی زمین کار خواهیم کرد.»
ترامپ همچنین اعلام کرد که اوکراین باید «عضویت در ناتو را فراموش کند» و ابراز امیدواری کرد که بهزودی با
ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه، دیدار حضوری داشته باشد تا توافقی برای پایان دادن به جنگ اوکراین که در
فوریه ۲۰۲۲ با تهاجم مسکو به خاک اوکراین آغاز شد، به دست آید.
او از ارائه جزئیات درباره امتیازاتی که از دو طرف انتظار دارد و یا امتیازات احتمالی که به پوتین خواهد داد، خودداری کرد، اما تأکید کرد که موضع دولتش این است که پیوستن اوکراین به ناتو، مهمترین ائتلاف نظامی غرب، عملی نیست.
او گفت: «ناتو؟ این را فراموش کنید. فکر میکنم این احتمالاً دلیل اصلی شروع کل ماجرا بود.»
ترامپ از زمان بازگشت به قدرت در ماه گذشته، به اوکراین اعلام کرده که در ازای دهها میلیارد دلار کمک آمریکا،
انتظار چیزی در مقابل دارد. کاخ سفید فشار سنگینی بر اوکراین وارد کرده تا دسترسی آمریکا به ذخایر عظیم مواد معدنی این کشور را فراهم کند.
زلنسکی در ابتدا با پیشنهادهای آمریکا مخالفت کرد و استدلال میکرد که این پیشنهادها تضمینهای امنیتی کافی برای
اوکراین ندارند و برچسب قیمتی ۵۰۰ میلیارد دلاری آن، نسلهای آینده اوکراینیها را زیر بار بدهی خواهد برد. با این
حال، کییف مشتاق است از این سرمایهگذاریها بهعنوان راهی برای متصل کردن سرنوشت اوکراین به ایالات متحده
استفاده کند.
چالش های توافق اقتصادی
آخرین نسخه توافقنامه که توسط آسوشیتدپرس مشاهده شده، بیان میکند که ایالات متحده «از تلاشهای اوکراین برای به دست آوردن تضمینهای امنیتی لازم برای برقراری صلح پایدار حمایت میکند»، اما تعهدی صریح از سوی آمریکا برای ارائه این تضمینها مشخص نکرده است. در این سند آمده: «طرفین تلاش خواهند کرد تا اقدامات لازم برای حفاظت از سرمایهگذاریهای متقابل، طبق تعریف این توافقنامه، را شناسایی کنند.»
پس از سخنان زلنسکی، یک مقام کاخ سفید که نخواست نامش فاش شود، اعلام کرد پذیرش این توافق شرط دعوت ترامپ از زلنسکی برای دیدار روز جمعه است. زلنسکی گفت: «این توافق میتواند یا موفقیتی بزرگ باشد یا بهآرامی از یاد برود. من معتقدم موفقیت آن به گفتوگوی ما با رئیسجمهور ترامپ بستگی دارد.» او افزود: «میخواهم با آمریکا
هماهنگ باشم.»
ترامپ برخی از سیاستهای پیشین واشنگتن را بهطور ناگهانی کنار گذاشته است. او تلاشها برای منزوی کردن پوتین
را متوقف کرده و تردیدهایی درباره حمایت آمریکا از متحدان اروپاییاش مطرح کرده است. این اقدامات، تغییرات
ژئوپلیتیکی مهمی را به دنبال داشته که ممکن است مسیر جنگ را در سال جاری تغییر دهد.
سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه، اعلام کرد که دیپلماتهای روسیه و آمریکا امروز در استانبول دیدار
خواهند کرد تا درباره عملکرد سفارتخانههای دو کشور در مسکو و واشنگتن گفتوگو کنند.
زلنسکی همچنین اعلام کرد که میخواهد با ترامپ درباره ادامه یا توقف کمکهای نظامی آمریکا صحبت کند و در
صورت توقف، آیا اوکراین قادر به خرید مستقیم تسلیحات از آمریکا خواهد بود یا نه. او همچنین قصد دارد بپرسد که آیا اوکراین میتواند از داراییهای مسدودشده روسیه برای خرید تسلیحات و سرمایهگذاری استفاده کند و آیا واشنگتن قصد دارد تحریمها علیه روسیه را لغو کند.
به گفته دنیس اشمیهال، نخستوزیر اوکراین، این توافق اقتصادی اولیه همچنین شرایط و ضوابط ایجاد یک صندوق
سرمایهگذاری برای بازسازی اوکراین را مشخص میکند.
اوکراین یکی از بزرگترین ذخایر مواد معدنی نادر جهان را در اختیار دارد که شامل عناصری مانند لیتیوم، تیتانیوم و
نئودیمیم است. این مواد در ساخت هواپیماها، موشکها و فناوریهای پیشرفته اهمیت استراتژیک دارند. بر اساس
برآوردها، ارزش این ذخایر میتواند به صدها میلیارد دلار برسد، که بخش قابل توجهی از اقتصاد جنگزده اوکراین را تشکیل میدهد. با این حال، وابستگی کییف به حمایت نظامی و مالی غرب، بهویژه آمریکا، این کشور را در موقعیت
مذاکراتی حساسی قرار داده است. از سوی دیگر، موضع سختگیرانهتر ترامپ در قبال ناتو و روابط با روسیه ممکن
است پیامدهای گستردهای برای امنیت منطقه داشته باشد.