|

صداو سيما گزينشي با امام(ره) مواجه مي‌شود

محمدرضا نوراللهيان

در روزهاي 14 و 15 خرداد هر سال- بيش از ساير ايام- نکوداشت بزرگ‌مردي در ايران و سراسر جهان برپا مي‌شود که اگرچه مانند رهبران بزرگ کشورهايي نظير ايالات متحده، انگلستان، فرانسه، هند، ترکيه و... تاريخ‌ساز بود، اما از وراي آنها، از زاويه دين و اخلاق به جهان پيرامون خود مي‌نگريست؛ روزهايي که نه‌فقط در ايران که در شبه‌قاره، اروپا، آسياي جنوب‌شرقي، آمريکاي‌لاتين و بسياري از کشورها، علاقه‌مندان وي به بازخواني انديشه رهبری بزرگ مي‌پردازند که توانست نام ايران را بار ديگر بر سر زبان‌ها بيندازد. نام و بزرگي امام نه براي مردم‌محوري و مردم‌مداري، نه براي شجاعت در مبارزه با ظلم و استبداد، نه براي تأکيد بر زنده‌شدن اخلاق و رويه‌هاي معنوي، نه براي تربيت شاگرداني نظير مطهري و منتظري و آيت‌الله اميني و... که براي درک درست از جهان و فقه پويا و توانمند و براي پاسخ‌گويي به معضلات بود. وقتي حمله به روشنفکراني نظير دکتر علي شريعتي از سوی تنگ‌نظران آغاز شد، اين امام بود که به حمايت از ايشان پرداخت و براي درگذشت ايشان پيام داد. وقتي حمله به امام موسي صدر در برخي منابر به دليل اينکه براي زنان بدون پوشش اسلامي سخنراني کرده است شدت گرفت، اين امام بود که در پيام خود او را فرزند خويش ناميد. روشنفکراني نظير جلال آل‌احمد و طالقاني بزرگ، همان‌قدر با امام ارتباط برقرار مي‌کردند که شاگردان حوزوي ايشان و حتي انقلابيوني که ديدگاه‌هاي ديگري داشتند.

اگر فتواي امام در باب حلال‌بودن شطرنج نبود، اگر در باب موسيقي و سينما صراحتا موضع نمي‌گرفت، امروز تلويزيون ما با چالش مواجه بود. با وجود همه انتقاداتي که به عملکرد رسانه عمومي در ايران وجود دارد، همين فضاي معمول فعلي مرهون ريل‌گذاري صحيح امام در آن مقطع بود. ايشان بدون مطالعه و تحقيق همه‌جانبه، اجازه طرح موضوعات را نمي‌داد. اگر براي دفاع از حقوق کارگر و قشر توليدگر جامعه وارد ميدان مي‌شدند چنان باور‌پذير و عمل‌گرا و جداي از شعارزدگي رفتار مي‌کردند که همگان را به خود جذب مي‌کرد. بسياري از جواناني که از خاک گلگون وطن در سال‌هاي دفاع مقدس حراست کردند، از دل همين طايفه، به‌سوي امام حرکت کردند. چه کسي به اندازه ايشان از حقوق زنان دفاع کرده است؟ در شرايطي که حتي امروز برخي چهره‌هاي صاحب کتاب و تريبون به طور رسمي خواستار خانه‌نشيني زنان توانمند سرزمينمان هستند، اين امام بود که سه دهه قبل، از بازگشت آنان به همه عرصه‌های اجتماعي دفاع کردند و ديوارها را برداشتند. وقتي بر اساس اسناد موجود، برخي کشورهاي خاورميانه با مساعدت خود و جلب حمايت ايالات متحده دوران دموکرات‌ها و کارتر، صدام را به حمله به ايران تشويق کردند، ايستادگي در برابر همه ابرقدرت‌هاي جهاني به‌جز تکيه بر مردم و استفاده از همه سلايق درون کشور، چگونه ممکن بود؟ اگرچه اين اتفاق باعث شد امام از بازگوکردن فرهنگ‌سازي ايده‌هاي روشنفکري خود بازماند و نتوانست بسياري از مسائلي را که امروز حوزه‌هاي ما در حل آنها مانده‌اند و نوعا برداشت‌هاي قديم و غيرمنطبق با نيازهاي زمان معاصر را طرح مي‌کنند تشريح و تبيين کنند، اما همين متون به‌جامانده همچنان سد محکمي در برابر تحريف‌هاست. امام با ديدگاه مترقي در هر عرصه‌اي وارد مي‌شد، اثرگذار بود، چراکه با ادبيات حوزه هم آشنا بود و تلاش مي‌کرد حوزه‌ها را به‌روز کند و حوزويان را با جريان‌هاي معاصر خود مثل واتيکان، الازهر، دانشگاه‌هاي ديگر بزرگ اسلامي در ام‌القري و جاهاي ديگر آشنا کند. ايشان با رقباي جهاني گفت‌وگوي بين‌تمدن‌ها و اديان را دنبال مي‌کرد. رهبر فقيد انقلاب در نوفل‌لوشاتو شب کريسمس پيام و يک شاخه گل گلايل به در خانه تک‌تک مسيحيان فرستاد و ما امروز هم نديديم مراجع عيد کريسمس را تبريک بگويند و از مسيح به بزرگي ياد کنند. امام، وحدت براي شيعه و سني را باور داشت و تا آخر عمر منادي وحدت ماند، اما امروز در کمال تأسف از خانه برخي بزرگان ما مداحي‌هاي ضدوحدت شنيده مي‌شود. امام بسيار درباره نسل جوان و دانشگاهيان حساس بود و به آنان اميدها بسته بود، ولي امروز اين جوان‌گرايي از مسائل مغفول ماست. من به روح بلند آن مرد بسيار بزرگ درود مي‌فرستم و از رسانه‌هايي نظير «شرق» که در جهت روشنگري ابعاد مختلف وجودي آن ابرمرد تلاش مي‌کنند تقدير مي‌کنم. بايد همچنان از امام گفته شود و ديدگاه‌هاي ايشان باز شود تا شاهد تحريف تفکر امام نباشيم. مسئوليت اين جمله با نگارنده است که رسانه عمومي صداوسيما که به صورت گزينشي با امام مواجه مي‌شود و به صورت ميلي، يک نگاه تنگ‌وتاريک به کشور و ايران را منعکس مي‌کند، در مقابل انحراف تصويري که نسل جوان از امام پيدا خواهد کرد بايد در پيشگاه خدا و تاريخ پاسخ‌گو باشد. آن‌همه فتواهاي مترقي امام منعکس نمي‌شود، اما به صورت کاملا بريده و گزينشي، به مسائل ديگري پرداخته مي‌شود. ديدگاه‌هاي امام عليه جريان خاصي نخواهد بود و اگر هم هست، باعث بزرگي آنان خواهد شد، نه نگراني آنان. امام امروز در بهشت زهرا(س) در قطعه‌اي از خاک سرزمين ايران در کنار شهيداني که امام به آنها عشق مي‌ورزيد آرميده است. وظيفه ما، بيان نقطه‌نظرات ايشان و يادگاران گرامي ايشان در عرصه حکومت‌داري، فرهنگ و سياست ايران است.

در روزهاي 14 و 15 خرداد هر سال- بيش از ساير ايام- نکوداشت بزرگ‌مردي در ايران و سراسر جهان برپا مي‌شود که اگرچه مانند رهبران بزرگ کشورهايي نظير ايالات متحده، انگلستان، فرانسه، هند، ترکيه و... تاريخ‌ساز بود، اما از وراي آنها، از زاويه دين و اخلاق به جهان پيرامون خود مي‌نگريست؛ روزهايي که نه‌فقط در ايران که در شبه‌قاره، اروپا، آسياي جنوب‌شرقي، آمريکاي‌لاتين و بسياري از کشورها، علاقه‌مندان وي به بازخواني انديشه رهبری بزرگ مي‌پردازند که توانست نام ايران را بار ديگر بر سر زبان‌ها بيندازد. نام و بزرگي امام نه براي مردم‌محوري و مردم‌مداري، نه براي شجاعت در مبارزه با ظلم و استبداد، نه براي تأکيد بر زنده‌شدن اخلاق و رويه‌هاي معنوي، نه براي تربيت شاگرداني نظير مطهري و منتظري و آيت‌الله اميني و... که براي درک درست از جهان و فقه پويا و توانمند و براي پاسخ‌گويي به معضلات بود. وقتي حمله به روشنفکراني نظير دکتر علي شريعتي از سوی تنگ‌نظران آغاز شد، اين امام بود که به حمايت از ايشان پرداخت و براي درگذشت ايشان پيام داد. وقتي حمله به امام موسي صدر در برخي منابر به دليل اينکه براي زنان بدون پوشش اسلامي سخنراني کرده است شدت گرفت، اين امام بود که در پيام خود او را فرزند خويش ناميد. روشنفکراني نظير جلال آل‌احمد و طالقاني بزرگ، همان‌قدر با امام ارتباط برقرار مي‌کردند که شاگردان حوزوي ايشان و حتي انقلابيوني که ديدگاه‌هاي ديگري داشتند.

اگر فتواي امام در باب حلال‌بودن شطرنج نبود، اگر در باب موسيقي و سينما صراحتا موضع نمي‌گرفت، امروز تلويزيون ما با چالش مواجه بود. با وجود همه انتقاداتي که به عملکرد رسانه عمومي در ايران وجود دارد، همين فضاي معمول فعلي مرهون ريل‌گذاري صحيح امام در آن مقطع بود. ايشان بدون مطالعه و تحقيق همه‌جانبه، اجازه طرح موضوعات را نمي‌داد. اگر براي دفاع از حقوق کارگر و قشر توليدگر جامعه وارد ميدان مي‌شدند چنان باور‌پذير و عمل‌گرا و جداي از شعارزدگي رفتار مي‌کردند که همگان را به خود جذب مي‌کرد. بسياري از جواناني که از خاک گلگون وطن در سال‌هاي دفاع مقدس حراست کردند، از دل همين طايفه، به‌سوي امام حرکت کردند. چه کسي به اندازه ايشان از حقوق زنان دفاع کرده است؟ در شرايطي که حتي امروز برخي چهره‌هاي صاحب کتاب و تريبون به طور رسمي خواستار خانه‌نشيني زنان توانمند سرزمينمان هستند، اين امام بود که سه دهه قبل، از بازگشت آنان به همه عرصه‌های اجتماعي دفاع کردند و ديوارها را برداشتند. وقتي بر اساس اسناد موجود، برخي کشورهاي خاورميانه با مساعدت خود و جلب حمايت ايالات متحده دوران دموکرات‌ها و کارتر، صدام را به حمله به ايران تشويق کردند، ايستادگي در برابر همه ابرقدرت‌هاي جهاني به‌جز تکيه بر مردم و استفاده از همه سلايق درون کشور، چگونه ممکن بود؟ اگرچه اين اتفاق باعث شد امام از بازگوکردن فرهنگ‌سازي ايده‌هاي روشنفکري خود بازماند و نتوانست بسياري از مسائلي را که امروز حوزه‌هاي ما در حل آنها مانده‌اند و نوعا برداشت‌هاي قديم و غيرمنطبق با نيازهاي زمان معاصر را طرح مي‌کنند تشريح و تبيين کنند، اما همين متون به‌جامانده همچنان سد محکمي در برابر تحريف‌هاست. امام با ديدگاه مترقي در هر عرصه‌اي وارد مي‌شد، اثرگذار بود، چراکه با ادبيات حوزه هم آشنا بود و تلاش مي‌کرد حوزه‌ها را به‌روز کند و حوزويان را با جريان‌هاي معاصر خود مثل واتيکان، الازهر، دانشگاه‌هاي ديگر بزرگ اسلامي در ام‌القري و جاهاي ديگر آشنا کند. ايشان با رقباي جهاني گفت‌وگوي بين‌تمدن‌ها و اديان را دنبال مي‌کرد. رهبر فقيد انقلاب در نوفل‌لوشاتو شب کريسمس پيام و يک شاخه گل گلايل به در خانه تک‌تک مسيحيان فرستاد و ما امروز هم نديديم مراجع عيد کريسمس را تبريک بگويند و از مسيح به بزرگي ياد کنند. امام، وحدت براي شيعه و سني را باور داشت و تا آخر عمر منادي وحدت ماند، اما امروز در کمال تأسف از خانه برخي بزرگان ما مداحي‌هاي ضدوحدت شنيده مي‌شود. امام بسيار درباره نسل جوان و دانشگاهيان حساس بود و به آنان اميدها بسته بود، ولي امروز اين جوان‌گرايي از مسائل مغفول ماست. من به روح بلند آن مرد بسيار بزرگ درود مي‌فرستم و از رسانه‌هايي نظير «شرق» که در جهت روشنگري ابعاد مختلف وجودي آن ابرمرد تلاش مي‌کنند تقدير مي‌کنم. بايد همچنان از امام گفته شود و ديدگاه‌هاي ايشان باز شود تا شاهد تحريف تفکر امام نباشيم. مسئوليت اين جمله با نگارنده است که رسانه عمومي صداوسيما که به صورت گزينشي با امام مواجه مي‌شود و به صورت ميلي، يک نگاه تنگ‌وتاريک به کشور و ايران را منعکس مي‌کند، در مقابل انحراف تصويري که نسل جوان از امام پيدا خواهد کرد بايد در پيشگاه خدا و تاريخ پاسخ‌گو باشد. آن‌همه فتواهاي مترقي امام منعکس نمي‌شود، اما به صورت کاملا بريده و گزينشي، به مسائل ديگري پرداخته مي‌شود. ديدگاه‌هاي امام عليه جريان خاصي نخواهد بود و اگر هم هست، باعث بزرگي آنان خواهد شد، نه نگراني آنان. امام امروز در بهشت زهرا(س) در قطعه‌اي از خاک سرزمين ايران در کنار شهيداني که امام به آنها عشق مي‌ورزيد آرميده است. وظيفه ما، بيان نقطه‌نظرات ايشان و يادگاران گرامي ايشان در عرصه حکومت‌داري، فرهنگ و سياست ايران است.

 

اخبار مرتبط سایر رسانه ها