خطر در كمين صنعت فولاد نيشابور

سهم زيادي از آب در بخش كشاورزي مصرف مي‌شود؛ اما ارزش افزوده اين بخش در مقايسه صنعت بسيار پايين است. دولت تصميم دارد اشتغال وابسته به كشاورزي را كاهش دهد؛ به‌همين‌دليل بايد جايي باز كنيم كه اشتغال ديگري ايجاد شود. اشتغال‌هاي ديگر مي‌تواند در بخش صنايع، معادن، گردشگري، خدمات يا صنايعي كه كم‌آب‌طلب هستند و ارزش‌افزوده به ازاي هر متر مكعب آب مصرفي آنها خيلي بالاست، ايجاد شود. ترجيح اين است كه در مناطقي كه با مشكل آب مواجه است، صنايع كم‌آب‌خواه مستقر شود تا با مشكل مواجه نشوند. وزارت نيرو، نيروگاه شهيد مفتح همدان را در دشتي بحراني احداث كرد. اين نيروگاه به بهره‌برداري رسيد. با‌ وجود اينكه از آب زيرزميني برداشت مي‌كرد و به نظر مي‌رسيد كه تعاملي بين كشاورزان و نيروگاه ايجاد شده است؛ اما بهره‌برداري طولاني‌مدت از منابع زير‌زميني منطقه باعث شد نشست‌هايي در خود نيروگاه ايجاد شود و سرمايه‌گذاري ايجاد‌شده با ريسك مواجه شود؛ بنابراين اگر سرمايه‌گذاري در يك دشت بحراني هم‌زمان با موضوع تعادل بخشي دشت نباشد و صرفا به خريد آب از كشاورزان اكتفا شود، در درازمدت اين سرمايه‌گذاري با ريسك و نابودي مواجه مي‌شود؛ بنابراين به صاحبان طرح فولاد نيشابور توصيه مي‌كنم: يا اينكه بحث توسعه را در اين منطقه ادامه ندهند؛ زيرا پايدار نخواهد بود يا اينكه اگر قرار است به كار خود ادامه دهند، به سمتي بروند كه منابع آب زيرزميني دشت را پايدار كنند و به بحث تعادل‌بخشي اين دشت هم توجه كنند؛ يعني تعادل‌بخشي دشت را مثل طرح‌هاي توسعه خود ببينند. اين خيلي خوب است كه در مناطقي توسعه صنعتي و معادني را داشته باشيم تا اشتغال پايدار براي مردم ايجاد شود؛ اما اين اشتغال پايدار به شرط پايداري در منابع آب امكان‌پذير مي‌شود.

سهم زيادي از آب در بخش كشاورزي مصرف مي‌شود؛ اما ارزش افزوده اين بخش در مقايسه صنعت بسيار پايين است. دولت تصميم دارد اشتغال وابسته به كشاورزي را كاهش دهد؛ به‌همين‌دليل بايد جايي باز كنيم كه اشتغال ديگري ايجاد شود. اشتغال‌هاي ديگر مي‌تواند در بخش صنايع، معادن، گردشگري، خدمات يا صنايعي كه كم‌آب‌طلب هستند و ارزش‌افزوده به ازاي هر متر مكعب آب مصرفي آنها خيلي بالاست، ايجاد شود. ترجيح اين است كه در مناطقي كه با مشكل آب مواجه است، صنايع كم‌آب‌خواه مستقر شود تا با مشكل مواجه نشوند. وزارت نيرو، نيروگاه شهيد مفتح همدان را در دشتي بحراني احداث كرد. اين نيروگاه به بهره‌برداري رسيد. با‌ وجود اينكه از آب زيرزميني برداشت مي‌كرد و به نظر مي‌رسيد كه تعاملي بين كشاورزان و نيروگاه ايجاد شده است؛ اما بهره‌برداري طولاني‌مدت از منابع زير‌زميني منطقه باعث شد نشست‌هايي در خود نيروگاه ايجاد شود و سرمايه‌گذاري ايجاد‌شده با ريسك مواجه شود؛ بنابراين اگر سرمايه‌گذاري در يك دشت بحراني هم‌زمان با موضوع تعادل بخشي دشت نباشد و صرفا به خريد آب از كشاورزان اكتفا شود، در درازمدت اين سرمايه‌گذاري با ريسك و نابودي مواجه مي‌شود؛ بنابراين به صاحبان طرح فولاد نيشابور توصيه مي‌كنم: يا اينكه بحث توسعه را در اين منطقه ادامه ندهند؛ زيرا پايدار نخواهد بود يا اينكه اگر قرار است به كار خود ادامه دهند، به سمتي بروند كه منابع آب زيرزميني دشت را پايدار كنند و به بحث تعادل‌بخشي اين دشت هم توجه كنند؛ يعني تعادل‌بخشي دشت را مثل طرح‌هاي توسعه خود ببينند. اين خيلي خوب است كه در مناطقي توسعه صنعتي و معادني را داشته باشيم تا اشتغال پايدار براي مردم ايجاد شود؛ اما اين اشتغال پايدار به شرط پايداري در منابع آب امكان‌پذير مي‌شود.