هيچ نهادي مسئوليت توزيع قارچ كوهي سمي را نپذيرفت
قارچهاي پرورشي سمي نيستند
ليلا مرگن: مديريت جزيرهاي و عدم هماهنگي بيندستگاهي جان 9 نفر از هموطنانمان را تا 29 ارديبهشت ماه به دليل مصرف قارچ سمي گرفت. در اين مدت 721 نفر هم دچار مسموميت شدند و چندين مصدوم با دريافت بهموقع كبد به زندگي خود ادامه خواهند داد. مصرف چند قارچ كوهي، هزينههاي درماني زيادي به كشور تحميل كرد و در مقابل صنعت قارچ خوراكي را با مشكل عدم فروش مواجه كرد. صنعت قارچ خوراكي كه به دليل انتقال اطلاعات نادرست به جامعه دچار زيان اقتصادي شده، قرباني برخي اطلاعرسانيهاي غلط است. در حالي كه شناسايي قارچ سمي از قارچ خوراكي كار بسيار دشواري است و فقط در آزمايشگاهها امكانپذير است، سازمان جنگلها مجوز برداشت براي قارچ دنبلان صادر ميكند. همچنين مجوزي هم براي مصارف روستايي در اختيار ساكنان روستاها قرار ميدهد. از سوي ديگر اين سازمان نيروي كافي در اختيار ندارد تا از برداشت غيرمجاز در عرصههاي طبيعي جلوگيري كند. نتيجه آنكه قارچهاي سمي كه نميدانيم حاصل از برداشت غيرمجاز يا برداشتهاي روستايي هستند، به بازار راه يافتند و مردم را مسموم كردند. طبق قانون، مسئول برخورد با فروشندگان غيرمجاز محصولات كوهي نيروي
انتظامي است اما عموما اين مجموعه، سازوكاري براي مقابله با فروش اين قبيل محصولات ندارد. نتيجه اينكه، اين چرخه، جان عدهاي از هموطنانمان را گرفته است و اين نخستينباري نيست كه مصرف قارچ كوهي در ايران قرباني ميگيرد. به گفته محمدرضا آصف، قارچشناس مؤسسه تحقيقات گياهپزشكي در سال 85 نيز با طغيان قارچهاي سمي، 11 نفر از هموطنانمان جان خود را از دست دادند و 600 نفر هم بستري شدند.
او در نشست خبري ديروز در محل انجمن توليدكنندگان قارچ اعلام كرد از نخستين روزهاي شيوع مسموميت در ميان هموطنانمان به دليل مصرف قارچ سمي با نمونه قارچهاي ارسالي از مناطق غربي كشور در جريان جزئيات امور قرار داشته است. اين قارچشناس بيان كرد: در ايران سههزارو 800 گونه قارچ داريم كه هزار گونه آن قارچ كلاهكدار است. از اين تعداد قارچ كلاهكدار، 50 گونه قارچ سمي داريم.
به گفته او در طول تاريخ ايران، چهار گونه قارج كشنده و مرگبار شناسايي شده است و اين قارچشناس موفق ميشود در سال 2015، دو گونه قارچ كشنده جديد از خانواده فالوتوكسين به جهان معرفي كند. عامل مسموميتهاي اخير هم اين گونههاي جديد هستند.
آصف توضيح ميدهد: سه قارچ سمي عامل بروز مسموميت در هموطنانمان شده است؛ دو گونه از اين قارچها صرفا در فرد مسموميت ايجاد ميكنند و كشنده نيستند، اما يك گونه به اسم «لپيوتا برونئو اينكارناتا» قارچي سمي است كه مسموميت كبدي ايجاد ميكند. اين قارچ، سمي توليد ميكند كه بسته به سن و جنس، حداكثر ظرف 12 ساعت، منجر به آلودهشدن كبد و سرانجام مرگ ميشود.
او گفت: مصرفكنندگان اين قارچ در ابتدا علائمي شبيه مسموميت دارند كه پس از مراجعه به پزشك با درمان ساده راهي منزل ميشوند، اما شش ساعت بعد سم قارچ، به كبد ميرسد و منجر به از كارافتادن كبد و مرگ ميشود.
بارش و دماي مناسب عامل توليد قارچ
آصف در پاسخ به «شرق» درباره دليل شيوع اين قارچها، عواملی مانند تغييرات اقليمي، بارشهاي مناسب و دماي مطلوب بعد از بارشها را مهمترين دلايل رويش بيشتر و در واقع طغيان قارچ در عرصههاي طبيعي كشور معرفي كرد.
او افزود: با توجه به وجود قارچهاي سمي در ايران و سختي تشخيص اين قارچها، بايد قانون ممنوعيت برداشت قارچ از طبيعت را داشته باشيم. مناطق رويش قارچهاي سمي با تابلو علامتگذاري شوند. مراكز درماني در فصل بهار و پاييز به مسموميتهاي غذايي توجه بيشتري كنند و تصاوير قارچهاي سمي را در محل كار خود داشته باشند. مردم هم بايد بدانند كه تشخيص قارچ سمي از غيرسمي كار دشواري است و فقط در آزمايشگاه امكانپذير است. در نتيجه حتي اگر قارچ فلهاي ميخرند، بايد مطمئن شوند كه اين قارچ از كوه نيامده است.
اين قارچشناس ادامه داد: قارچهاي صدفي يا دكمهاي (قارچ پرورشي) به هيچ عنوان خطرناك نيستند. حتي اگر به شكل فلهاي توليد شده باشند. در نتيجه بايد از منشأ توليد قارچ مطمئن شويم. ضمن آنكه باورهاي غلط مردم درباره قارچها را بايد اصلاح كنيم. قارچهاي سمي با جوشاندهشدن در شير غيرسمي نميشوند. قارچهاي رشدكرده روي چوب هم ميتوانند سمي باشند و با گرفتن قاشق نقره روي قارچ، نميتوان از سميبودن آن اطلاع يافت.
سازمان جنگلها مجوز برداشت قارچ صادر ميكند
در نشست ديروز غلامرضا تقوي، مدير كل دفتر امور گلخانه، گل و گياه زينتي وزارت جهاد كشاورزي، تلاش كرد كه وزارت جهاد كشاورزي را نهادي غيرمسئول در مشكلات ناشي از مصرف قارچهای سمي معرفي كند.
او در پاسخ به «شرق» درباره ارگان صادركننده مجوز برداشت قارچ از كوه تلاش كرد كه بر نقش اين وزارتخانه در تأمين قارچ مورد نياز كشور تأكيد كند، همچنين صدور مجوز براي برداشت قارچ از عرصههاي طبيعي را هم تكذيب كرد، اما فريبرز غيبي، رئیس مرکز جنگلهای خارج از شمال سازمان جنگلها، بهعنوان زيرمجموعه وزارت جهاد كشاورزي، در گفتوگوي تلفني با «شرق» از صدور مجوز، براي برداشت قارچ در استانهاي مستعد خبر داد.
به گفته او، اين سازمان صرفا براي برداشت قارچ خوراكي مجوز صادر ميكند و امسال هم بهدليل شرايط مطلوب آبوهوايي، 215 تن قارچ ترافل يا دنبلان كوهي كه همزيست با ريشه گياه است، از مناطق غربي كشور جمعآوري و به خارج از كشور ارسال شده است.
رئیس مرکز جنگلهای خارج از شمال سازمان جنگلها، از صدور مجوز برداشت محصولات فرعي جنگل شامل قارچ و غيره، براي مصارف روستايي هم خبر داد و افزود: گاهي خود شهروندان هم بدون دريافت مجوز از سازمان جنگلها، اقدام به برداشت محصولات فرعي جنگلها ميكنند.
او همچنين به اين نكته اشاره كرد: گاهي برخي افراد محصولاتی را که مجوز مصارف روستايي دارند، جمعآوري و نیز به بازار عرضه ميكنند.
اگر با عرضه محصولات غيرمجاز در كنار خيابانها بهدرستي مقابله ميشد، شايد امروز شاهد مسموميت هموطنان بهدليل مصرف قارچ كوهي مسموم نبوديم. اما رئیس مرکز جنگلهای خارج از شمال سازمان جنگلها، درباره نحوه برخورد با فروشندگان محصولات بدون مجوز برداشت عنوان كرد: سازمان جنگل فقط در صورت كشف انبار اين محمولهها قادر به برخورد با متخلفان است، درغيراينصورت بايد نيروي انتظامي وارد عمل شود. در چنين شرايطي قانون اجازه برخورد به ما نداده است.
توليد قارچ خوراكي به نصف رسيد
ايجاد مسموميت قارچي مردم را نگران كرده است و سبب شده كه آنها از قارچهاي خوراكي توليدشده در مزارع پرورشي هم استفاده نكنند. حسين رياحي، عضو هيئت مديره انجمن قارچ، در نشست ديروز اعلام كرد: توليد قارچ خوراكي بهدليل جو نادرست ايجادشده به نصف رسيده است.
علي صديقپناه، رئيس هيئتمديره انجمن صنفي قارچ ايران، هم در پاسخ به دغدغههاي ايجادشده درباره استفاده از قارچها فلهاي گفت: تلاش ميكنيم روي قارچهاي خوراكي توليدشده در مزارع، چه بهصورت بستهبندي و چه بهصورت فلهاي، هولوگرام نصب كنيم تا محل توليد محصول مشخص باشد و مردم با خيال راحت از آن استفاده كنند.
غلامرضا تقوي، مدیر کل دفتر امور گلخانهها، گیاهان دارویی و قارچ معاونت امور باغبانی، نيز با تأكيد به اينكه ساماندهي برداشت قارچ از طبيعت نيازمند همكاري همه دستگاهها از جمله سازمان جنگلها، گردشگري، وزارت بهداشت، وزارت جهاد كشاورزي و ساير نهادها است، به مردم توصيه كرد: تهيه قارچ خوراكي فقط از محلهاي معين يا بستهبنديهاي فلهاي كه برچسب و آدرس دارند، بايد انجام شود.
او افزود: مسئول نظارت بر عرضه مواد غذايي دستگاه ديگري است. ما به كساني كه نگران اشتغال جوامع روستايي هستند قول ميدهيم كه دانش فني توليد قارچ را در اختيار اين جوامع قرار دهيم تا نيازي به برداشت قارچ از طبيعت نداشته باشند و براي آنها درآمد هم ايجاد شود.
ليلا مرگن: مديريت جزيرهاي و عدم هماهنگي بيندستگاهي جان 9 نفر از هموطنانمان را تا 29 ارديبهشت ماه به دليل مصرف قارچ سمي گرفت. در اين مدت 721 نفر هم دچار مسموميت شدند و چندين مصدوم با دريافت بهموقع كبد به زندگي خود ادامه خواهند داد. مصرف چند قارچ كوهي، هزينههاي درماني زيادي به كشور تحميل كرد و در مقابل صنعت قارچ خوراكي را با مشكل عدم فروش مواجه كرد. صنعت قارچ خوراكي كه به دليل انتقال اطلاعات نادرست به جامعه دچار زيان اقتصادي شده، قرباني برخي اطلاعرسانيهاي غلط است. در حالي كه شناسايي قارچ سمي از قارچ خوراكي كار بسيار دشواري است و فقط در آزمايشگاهها امكانپذير است، سازمان جنگلها مجوز برداشت براي قارچ دنبلان صادر ميكند. همچنين مجوزي هم براي مصارف روستايي در اختيار ساكنان روستاها قرار ميدهد. از سوي ديگر اين سازمان نيروي كافي در اختيار ندارد تا از برداشت غيرمجاز در عرصههاي طبيعي جلوگيري كند. نتيجه آنكه قارچهاي سمي كه نميدانيم حاصل از برداشت غيرمجاز يا برداشتهاي روستايي هستند، به بازار راه يافتند و مردم را مسموم كردند. طبق قانون، مسئول برخورد با فروشندگان غيرمجاز محصولات كوهي نيروي
انتظامي است اما عموما اين مجموعه، سازوكاري براي مقابله با فروش اين قبيل محصولات ندارد. نتيجه اينكه، اين چرخه، جان عدهاي از هموطنانمان را گرفته است و اين نخستينباري نيست كه مصرف قارچ كوهي در ايران قرباني ميگيرد. به گفته محمدرضا آصف، قارچشناس مؤسسه تحقيقات گياهپزشكي در سال 85 نيز با طغيان قارچهاي سمي، 11 نفر از هموطنانمان جان خود را از دست دادند و 600 نفر هم بستري شدند.
او در نشست خبري ديروز در محل انجمن توليدكنندگان قارچ اعلام كرد از نخستين روزهاي شيوع مسموميت در ميان هموطنانمان به دليل مصرف قارچ سمي با نمونه قارچهاي ارسالي از مناطق غربي كشور در جريان جزئيات امور قرار داشته است. اين قارچشناس بيان كرد: در ايران سههزارو 800 گونه قارچ داريم كه هزار گونه آن قارچ كلاهكدار است. از اين تعداد قارچ كلاهكدار، 50 گونه قارچ سمي داريم.
به گفته او در طول تاريخ ايران، چهار گونه قارج كشنده و مرگبار شناسايي شده است و اين قارچشناس موفق ميشود در سال 2015، دو گونه قارچ كشنده جديد از خانواده فالوتوكسين به جهان معرفي كند. عامل مسموميتهاي اخير هم اين گونههاي جديد هستند.
آصف توضيح ميدهد: سه قارچ سمي عامل بروز مسموميت در هموطنانمان شده است؛ دو گونه از اين قارچها صرفا در فرد مسموميت ايجاد ميكنند و كشنده نيستند، اما يك گونه به اسم «لپيوتا برونئو اينكارناتا» قارچي سمي است كه مسموميت كبدي ايجاد ميكند. اين قارچ، سمي توليد ميكند كه بسته به سن و جنس، حداكثر ظرف 12 ساعت، منجر به آلودهشدن كبد و سرانجام مرگ ميشود.
او گفت: مصرفكنندگان اين قارچ در ابتدا علائمي شبيه مسموميت دارند كه پس از مراجعه به پزشك با درمان ساده راهي منزل ميشوند، اما شش ساعت بعد سم قارچ، به كبد ميرسد و منجر به از كارافتادن كبد و مرگ ميشود.
بارش و دماي مناسب عامل توليد قارچ
آصف در پاسخ به «شرق» درباره دليل شيوع اين قارچها، عواملی مانند تغييرات اقليمي، بارشهاي مناسب و دماي مطلوب بعد از بارشها را مهمترين دلايل رويش بيشتر و در واقع طغيان قارچ در عرصههاي طبيعي كشور معرفي كرد.
او افزود: با توجه به وجود قارچهاي سمي در ايران و سختي تشخيص اين قارچها، بايد قانون ممنوعيت برداشت قارچ از طبيعت را داشته باشيم. مناطق رويش قارچهاي سمي با تابلو علامتگذاري شوند. مراكز درماني در فصل بهار و پاييز به مسموميتهاي غذايي توجه بيشتري كنند و تصاوير قارچهاي سمي را در محل كار خود داشته باشند. مردم هم بايد بدانند كه تشخيص قارچ سمي از غيرسمي كار دشواري است و فقط در آزمايشگاه امكانپذير است. در نتيجه حتي اگر قارچ فلهاي ميخرند، بايد مطمئن شوند كه اين قارچ از كوه نيامده است.
اين قارچشناس ادامه داد: قارچهاي صدفي يا دكمهاي (قارچ پرورشي) به هيچ عنوان خطرناك نيستند. حتي اگر به شكل فلهاي توليد شده باشند. در نتيجه بايد از منشأ توليد قارچ مطمئن شويم. ضمن آنكه باورهاي غلط مردم درباره قارچها را بايد اصلاح كنيم. قارچهاي سمي با جوشاندهشدن در شير غيرسمي نميشوند. قارچهاي رشدكرده روي چوب هم ميتوانند سمي باشند و با گرفتن قاشق نقره روي قارچ، نميتوان از سميبودن آن اطلاع يافت.
سازمان جنگلها مجوز برداشت قارچ صادر ميكند
در نشست ديروز غلامرضا تقوي، مدير كل دفتر امور گلخانه، گل و گياه زينتي وزارت جهاد كشاورزي، تلاش كرد كه وزارت جهاد كشاورزي را نهادي غيرمسئول در مشكلات ناشي از مصرف قارچهای سمي معرفي كند.
او در پاسخ به «شرق» درباره ارگان صادركننده مجوز برداشت قارچ از كوه تلاش كرد كه بر نقش اين وزارتخانه در تأمين قارچ مورد نياز كشور تأكيد كند، همچنين صدور مجوز براي برداشت قارچ از عرصههاي طبيعي را هم تكذيب كرد، اما فريبرز غيبي، رئیس مرکز جنگلهای خارج از شمال سازمان جنگلها، بهعنوان زيرمجموعه وزارت جهاد كشاورزي، در گفتوگوي تلفني با «شرق» از صدور مجوز، براي برداشت قارچ در استانهاي مستعد خبر داد.
به گفته او، اين سازمان صرفا براي برداشت قارچ خوراكي مجوز صادر ميكند و امسال هم بهدليل شرايط مطلوب آبوهوايي، 215 تن قارچ ترافل يا دنبلان كوهي كه همزيست با ريشه گياه است، از مناطق غربي كشور جمعآوري و به خارج از كشور ارسال شده است.
رئیس مرکز جنگلهای خارج از شمال سازمان جنگلها، از صدور مجوز برداشت محصولات فرعي جنگل شامل قارچ و غيره، براي مصارف روستايي هم خبر داد و افزود: گاهي خود شهروندان هم بدون دريافت مجوز از سازمان جنگلها، اقدام به برداشت محصولات فرعي جنگلها ميكنند.
او همچنين به اين نكته اشاره كرد: گاهي برخي افراد محصولاتی را که مجوز مصارف روستايي دارند، جمعآوري و نیز به بازار عرضه ميكنند.
اگر با عرضه محصولات غيرمجاز در كنار خيابانها بهدرستي مقابله ميشد، شايد امروز شاهد مسموميت هموطنان بهدليل مصرف قارچ كوهي مسموم نبوديم. اما رئیس مرکز جنگلهای خارج از شمال سازمان جنگلها، درباره نحوه برخورد با فروشندگان محصولات بدون مجوز برداشت عنوان كرد: سازمان جنگل فقط در صورت كشف انبار اين محمولهها قادر به برخورد با متخلفان است، درغيراينصورت بايد نيروي انتظامي وارد عمل شود. در چنين شرايطي قانون اجازه برخورد به ما نداده است.
توليد قارچ خوراكي به نصف رسيد
ايجاد مسموميت قارچي مردم را نگران كرده است و سبب شده كه آنها از قارچهاي خوراكي توليدشده در مزارع پرورشي هم استفاده نكنند. حسين رياحي، عضو هيئت مديره انجمن قارچ، در نشست ديروز اعلام كرد: توليد قارچ خوراكي بهدليل جو نادرست ايجادشده به نصف رسيده است.
علي صديقپناه، رئيس هيئتمديره انجمن صنفي قارچ ايران، هم در پاسخ به دغدغههاي ايجادشده درباره استفاده از قارچها فلهاي گفت: تلاش ميكنيم روي قارچهاي خوراكي توليدشده در مزارع، چه بهصورت بستهبندي و چه بهصورت فلهاي، هولوگرام نصب كنيم تا محل توليد محصول مشخص باشد و مردم با خيال راحت از آن استفاده كنند.
غلامرضا تقوي، مدیر کل دفتر امور گلخانهها، گیاهان دارویی و قارچ معاونت امور باغبانی، نيز با تأكيد به اينكه ساماندهي برداشت قارچ از طبيعت نيازمند همكاري همه دستگاهها از جمله سازمان جنگلها، گردشگري، وزارت بهداشت، وزارت جهاد كشاورزي و ساير نهادها است، به مردم توصيه كرد: تهيه قارچ خوراكي فقط از محلهاي معين يا بستهبنديهاي فلهاي كه برچسب و آدرس دارند، بايد انجام شود.
او افزود: مسئول نظارت بر عرضه مواد غذايي دستگاه ديگري است. ما به كساني كه نگران اشتغال جوامع روستايي هستند قول ميدهيم كه دانش فني توليد قارچ را در اختيار اين جوامع قرار دهيم تا نيازي به برداشت قارچ از طبيعت نداشته باشند و براي آنها درآمد هم ايجاد شود.