برجام در بیانات رهبری
حسن هادي . كارشناس روابط بينالملل
در پی خروج آمریکا از برجام، موج جدید ضدبرجامی دیگری از سوی دلواپسان سازماندهی و به راه افتاده است. گویا نقطه کور این غوغاسالاری هدفمند اکنون با موضعگیری ترامپ شفافتر و رساتر شده است. هجمه یکپارچه و کاملا هماهنگ دلالان تحریم در داخل با مخالفان برجامی مستقر در کنگره آمریکا با هدف فروپاشیدن اصل سند برنامه جامع اقدام مشترک، با قوام و صلابت بیشتری این بار رخ نموده است. از روز اول مذاکرات فرازوفرودهای نظریهپردازان و موضعگیریهای آرام و افراطی منتقدان برجامی را خوانده و شنیدهایم؛ ولی به قطع و یقین این همصدایی اخیر با افراطیان جمهوریخواه آمریکا بهویژه شخص ترامپ از شروع مذاکرات تاکنون بیسابقه بوده است. اکنون مجال ریشهیابی و تحلیل چرایی پیدایش این موج نیست؛ هرچند حتی عوام نیز به خوبی یک تحلیلگر مسائل سیاسی واقف به نیات دلواپسان بوده و هستند؛ اما برای تنویر افکار عمومی و یادآوری و کمک به حافظه سردمداران این هیاهوی سیاسی به برخی از موضوعگیریهای مقام معظم رهبری در حمایت از مذاکرات، تیم مذاکرهکننده و اصل برجام از شروع مذاکرات تاکنون میپردازیم.
مقام معظم رهبری در پاسخ به نامه رئیسجمهور درباره مذاکرات هستهای در تاریخ 24/04/1394 اینگونه نوشتند: «با سلام و تحیت و تشکر از زحمات فراوان جنابعالی، اولا لازم میدانم از تلاش پیگیر و پرطاقت هیئت مذاکرهکننده هستهای صمیمانه تشکر و قدردانی کنم و پاداش الهی را برای آنان مسئلت نمایم، سپس، بهسرانجامرسیدن این مذاکرات، گام مهمی است». ایشان در دیدار مسئولان نظام در تاریخ 02/04/1394 فرمودند: «بنده هیئت مذاکرهکننده را، همین دوستانی که این مدّت این زحمات را بر دوش گرفتهاند، هم امین میدانم، هم غیور میدانم، هم شجاع میدانم، هم متدین میدانم؛ این را همه بدانند. اکثر حضّاری که اینجا تشریف دارید، از محتوای مذاکرات خبر ندارید؛ اگر شما هم از محتوای مذاکرات و جزئیات مذاکرات و آنچه در مجالس میگذرد مطلع بودید، به بخشی از آنچه بنده گفتم، حتما اذعان میکردید. من البته علاوه بر اینها، بعضی از این دوستان را از نزدیک میشناسم، بعضی را از دور با سوابقشان میشناسم؛ اینها مردمانی هستند متدین و امین؛ اینها امیناند؛ قصدشان این است که کار کشور را پیش ببرند، گره را باز کنند و دارند تلاش میکنند برای این کار. انصافا غیرت
ملی هم دارند، شجاعت هم دارند، در مقابل یک تعداد کثیری از کسانی قرار میگیرند - که حالا نمیخواهم تعبیرِ متناسب واقعی را بکنم، چون گاهی تعبیرهایی هست که واقعا شایسته آن تعبیرند امّا خب، مناسب نیست که ما به زبان بیاوریم - و انصافا در مقابل آنها با شجاعت کامل، با دقت کامل مواضع خودشان را بیان میکنند، دنبال میکنند و تعقیب میکنند». «دوستان مذاکرهکننده در جریان نظرات ما هستند؛ جزئیات را با آنها در میان گذاشتهایم». ايشان در این سخنرانی علاوهبر حمایت قاطع از تیم مذاکرهکننده به موضوعی اشاره میکنند که بیجهت بارها از سوی جناحهای تندرو و ضددولتی تدلیس شده و موجب فریب افکار عمومی شده است و آن هم درباره جزئیات و محتوای مذاکرات است که بهخوبی روشن است که با شخص رهبری به طور کامل دراینباره مشورت میشد. ایشان حتی به اینگونه نقادیهای بیپایه و اساس و کورکورانه در اولین روز سال 1394 اینگونه پاسخ دادند: نقدها «بایستی جوری باشد که اعتماد عمومی را از کسانی که مسئولاند و مشغول کارند، سلب نکند؛ تذکردادن باید جوری باشد که موجب بیاعتمادی عمومی نشود».
مقام معظم رهبری در جای دیگری در راستای حمایت همهجانبه از مسئولان و دستاندرکاران مذاکرات در جمع 50 هزار بسیجی در روز 29/08/1392 فرمودند:
«یك نكته هم درباره مسائل اخیر و این بگومگوهایی كه در صحنه سیاست خارجی و مسائل هستهای و گفتوگو و مذاكره و از این حرفها هست، عرض بكنیم. اولا بنده اصرار دارم بر حمایت از مسئولانی كه اجرای كار برعهدهشان است، از همه دولتها بنده حمایت میكنم، از مسئولان - مسئولان داخلی، مسئولان خارجی - حمایت میكنم و وظیفه ما است. من خودم مسئول اجرائی بودهام، وسط میدان بودهام، سنگینی كار و سختی كار را با همه وجود احساس كردهام؛ میدانم كه كار اداره كشور كار سختی است. لذا اینها به كمك احتیاج دارند، من هم كمكشان میكنم، حمایتشان میكنم». اینها فقط نمونههایی بود از بیانات رهبر انقلاب درباره برجام. حال سؤال اینجاست که چرا حافظه افراطیان که مدام در حال آبریختن در آسیاب آمریکا هستند، به عمد خاموش شده است؟ چرا این افراد که بیشک جای منافع ملی را با منافع شخصی اشتباه گرفتهاند، نمیخواهند یک بار هم که شده، در کنار ملتی قرار گیرند که نماینده خود را مأمور برداشتن موانع و تحریمهایی کردهاند که بیش از 30 سال است معیشت و زندگی و رفاه و آسایش آنها را هدف قرار داده است. بد نیست آماری از آقایانی گرفته شود که مخالف برجام هستند و
داعیه ضدامپریالیستی دارند؛ ولی برخی از آنها آقازادههایشان در عیشونوش در قلب امپریالیست هستند.
برجام هرچه هست، بد یا خوب، دستکم توانست نام ایران را جهانشمول کند. به دنیا درس دیپلماسی و اصول مذاکره بدهد و حقانیت و صداقت ایران را ثابت کند. دنیای کنونی دنیای تعامل و کنش است؛ نه دنیای تقابل و خودمحوری. اگر هدف غایی نجات و سربلندی ملت ایران است، باید در راستای حفظ صلح و حفاظت از برجام و راههای ادامه آن قدم برداشت. بدون تعارف راه دیگری در جهان بههمپیوسته کنونی متصور و ممکن نیست.
در پی خروج آمریکا از برجام، موج جدید ضدبرجامی دیگری از سوی دلواپسان سازماندهی و به راه افتاده است. گویا نقطه کور این غوغاسالاری هدفمند اکنون با موضعگیری ترامپ شفافتر و رساتر شده است. هجمه یکپارچه و کاملا هماهنگ دلالان تحریم در داخل با مخالفان برجامی مستقر در کنگره آمریکا با هدف فروپاشیدن اصل سند برنامه جامع اقدام مشترک، با قوام و صلابت بیشتری این بار رخ نموده است. از روز اول مذاکرات فرازوفرودهای نظریهپردازان و موضعگیریهای آرام و افراطی منتقدان برجامی را خوانده و شنیدهایم؛ ولی به قطع و یقین این همصدایی اخیر با افراطیان جمهوریخواه آمریکا بهویژه شخص ترامپ از شروع مذاکرات تاکنون بیسابقه بوده است. اکنون مجال ریشهیابی و تحلیل چرایی پیدایش این موج نیست؛ هرچند حتی عوام نیز به خوبی یک تحلیلگر مسائل سیاسی واقف به نیات دلواپسان بوده و هستند؛ اما برای تنویر افکار عمومی و یادآوری و کمک به حافظه سردمداران این هیاهوی سیاسی به برخی از موضوعگیریهای مقام معظم رهبری در حمایت از مذاکرات، تیم مذاکرهکننده و اصل برجام از شروع مذاکرات تاکنون میپردازیم.
مقام معظم رهبری در پاسخ به نامه رئیسجمهور درباره مذاکرات هستهای در تاریخ 24/04/1394 اینگونه نوشتند: «با سلام و تحیت و تشکر از زحمات فراوان جنابعالی، اولا لازم میدانم از تلاش پیگیر و پرطاقت هیئت مذاکرهکننده هستهای صمیمانه تشکر و قدردانی کنم و پاداش الهی را برای آنان مسئلت نمایم، سپس، بهسرانجامرسیدن این مذاکرات، گام مهمی است». ایشان در دیدار مسئولان نظام در تاریخ 02/04/1394 فرمودند: «بنده هیئت مذاکرهکننده را، همین دوستانی که این مدّت این زحمات را بر دوش گرفتهاند، هم امین میدانم، هم غیور میدانم، هم شجاع میدانم، هم متدین میدانم؛ این را همه بدانند. اکثر حضّاری که اینجا تشریف دارید، از محتوای مذاکرات خبر ندارید؛ اگر شما هم از محتوای مذاکرات و جزئیات مذاکرات و آنچه در مجالس میگذرد مطلع بودید، به بخشی از آنچه بنده گفتم، حتما اذعان میکردید. من البته علاوه بر اینها، بعضی از این دوستان را از نزدیک میشناسم، بعضی را از دور با سوابقشان میشناسم؛ اینها مردمانی هستند متدین و امین؛ اینها امیناند؛ قصدشان این است که کار کشور را پیش ببرند، گره را باز کنند و دارند تلاش میکنند برای این کار. انصافا غیرت
ملی هم دارند، شجاعت هم دارند، در مقابل یک تعداد کثیری از کسانی قرار میگیرند - که حالا نمیخواهم تعبیرِ متناسب واقعی را بکنم، چون گاهی تعبیرهایی هست که واقعا شایسته آن تعبیرند امّا خب، مناسب نیست که ما به زبان بیاوریم - و انصافا در مقابل آنها با شجاعت کامل، با دقت کامل مواضع خودشان را بیان میکنند، دنبال میکنند و تعقیب میکنند». «دوستان مذاکرهکننده در جریان نظرات ما هستند؛ جزئیات را با آنها در میان گذاشتهایم». ايشان در این سخنرانی علاوهبر حمایت قاطع از تیم مذاکرهکننده به موضوعی اشاره میکنند که بیجهت بارها از سوی جناحهای تندرو و ضددولتی تدلیس شده و موجب فریب افکار عمومی شده است و آن هم درباره جزئیات و محتوای مذاکرات است که بهخوبی روشن است که با شخص رهبری به طور کامل دراینباره مشورت میشد. ایشان حتی به اینگونه نقادیهای بیپایه و اساس و کورکورانه در اولین روز سال 1394 اینگونه پاسخ دادند: نقدها «بایستی جوری باشد که اعتماد عمومی را از کسانی که مسئولاند و مشغول کارند، سلب نکند؛ تذکردادن باید جوری باشد که موجب بیاعتمادی عمومی نشود».
مقام معظم رهبری در جای دیگری در راستای حمایت همهجانبه از مسئولان و دستاندرکاران مذاکرات در جمع 50 هزار بسیجی در روز 29/08/1392 فرمودند:
«یك نكته هم درباره مسائل اخیر و این بگومگوهایی كه در صحنه سیاست خارجی و مسائل هستهای و گفتوگو و مذاكره و از این حرفها هست، عرض بكنیم. اولا بنده اصرار دارم بر حمایت از مسئولانی كه اجرای كار برعهدهشان است، از همه دولتها بنده حمایت میكنم، از مسئولان - مسئولان داخلی، مسئولان خارجی - حمایت میكنم و وظیفه ما است. من خودم مسئول اجرائی بودهام، وسط میدان بودهام، سنگینی كار و سختی كار را با همه وجود احساس كردهام؛ میدانم كه كار اداره كشور كار سختی است. لذا اینها به كمك احتیاج دارند، من هم كمكشان میكنم، حمایتشان میكنم». اینها فقط نمونههایی بود از بیانات رهبر انقلاب درباره برجام. حال سؤال اینجاست که چرا حافظه افراطیان که مدام در حال آبریختن در آسیاب آمریکا هستند، به عمد خاموش شده است؟ چرا این افراد که بیشک جای منافع ملی را با منافع شخصی اشتباه گرفتهاند، نمیخواهند یک بار هم که شده، در کنار ملتی قرار گیرند که نماینده خود را مأمور برداشتن موانع و تحریمهایی کردهاند که بیش از 30 سال است معیشت و زندگی و رفاه و آسایش آنها را هدف قرار داده است. بد نیست آماری از آقایانی گرفته شود که مخالف برجام هستند و
داعیه ضدامپریالیستی دارند؛ ولی برخی از آنها آقازادههایشان در عیشونوش در قلب امپریالیست هستند.
برجام هرچه هست، بد یا خوب، دستکم توانست نام ایران را جهانشمول کند. به دنیا درس دیپلماسی و اصول مذاکره بدهد و حقانیت و صداقت ایران را ثابت کند. دنیای کنونی دنیای تعامل و کنش است؛ نه دنیای تقابل و خودمحوری. اگر هدف غایی نجات و سربلندی ملت ایران است، باید در راستای حفظ صلح و حفاظت از برجام و راههای ادامه آن قدم برداشت. بدون تعارف راه دیگری در جهان بههمپیوسته کنونی متصور و ممکن نیست.