هرمیداس‌باوند و مولایی تشریح کردند
3 فرایند برای پیگیری طرح شکایت ایران از آمریکا
داوود هرمیداس‌باوند، استاد حقوق و روابط بین‌الملل روز چهارشنبه در گفت‌وگو با «ایرنا» با بیان اینکه دیوان بین‌المللی دادگستری لاهه صلاحیت رسیدگی به اختلافات حقوقی میان کشورها را دارد، افزود: «ایران راه‌های مختلفی برای پیگیری حقوق خود در عرصه بین‌المللی دارد». او افزود: «نامه‌ای که رئیس دیوان بین‌المللی دادگستری لاهه در پی طرح شکایت ایران به آمریکا ارسال کرده، منوط به رضایت طرف مقابل (آمریکا) است و اگر آمریکا موافقت خود را اعلام کند، ترتیب رسیدگی داده می‌شود ولی اگر نظر موافق نداشته باشد، دیوان صلاحیت رسیدگی ندارد؛ درواقع دیوان وقتی صلاحیت رسیدگی پیدا می‌کند که طرف‌های اختلاف دراین‌باره توافق داشته باشند».
هرمیداس‌باوند افزود: «دیوان بین‌المللی دادگستری لاهه باید منتظر پاسخ‌گویی از سوی آمریکا بماند و در این زمینه دو حالت وجود دارد؛ یا کشورها از قبل صلاحیت اجباری را به رسمیت شناخته‌اند که در این صورت اگر یک طرف درخواست رسیدگی به شکایت کند طرف مقابل هم ملزم به پذیرش می‌شود و حالت دوم این است که ممکن است یک طرف صلاحیت اجباری را به رسمیت شناخته باشد و طرف دیگر نپذیرفته باشد که در این صورت باید با رضایت هر دو طرف باشد».
هرمیداس‌باوند تصریح کرد: «دولت آمریکا یک‌جانبه از یک موافقت‌نامه چندجانبه با عضویت پنج عضو دائمی شورای امنیت و آلمان در رابطه با حفظ صلح و امنیت بین‌المللی خارج شده و این در حالی است که دولت قبلی آمریکا در این توافق چندجانبه نقش محوری داشته است». او ادامه داد: «دولت فعلی آمریکا بر اساس حفظ حقوق بین‌الملل، ملزم به تعهدات دولت قبلی این کشور است اما ترامپ یک‌جانبه، برخلاف عرف و حقوق بین‌الملل و منشور ملل از این تعهدات خارج شده و نه‌تنها تعهدات خود را انجام نداده بلکه تحریم‌های جدیدی هم مطرح می‌کند؛ بنابراین اقدام ترامپ نقض تعهدات بین‌المللی است».
هرمیداس‌باوند یادآور شد: «دیوان لاهه قبل از هر چیز باید وارد صلاحیت شود و بررسی کند که آیا صالح برای رسیدگی هست یا نه چون اختلاف بین دو دولت است، صلاحیت دارد اما مشروط بر اینکه آمریکا نیز بپذیرد. دیوان لاهه درصورتی‌که صلاحیت داشته باشد ابتدا می‌تواند قرار موقت صادر کند». او تصریح کرد: «نامه دیوان بین‌المللی دادگستری لاهه هشدار نیست بلکه بنا بر شکایت و تقاضای دولت ایران از طرف مقابل خواسته تا درباره این موضوع اعلام نظر کند که اگر رضایت دهد مسئله از طریق دیوان لاهه پیگیری می‌شود. در غیر این صورت اگر آمریکا این ادعا را نپذیرد، دیوان ورود خود را ضروری نمی‌داند و پرونده شکایت ایران در دیوان بین‌المللی دادگستری لاهه مختومه می‌شود». او درباره اقدام بعدی ایران برای پیگیری موضوع در مجامع بین‌المللی هم گفت: «طرح شکایت ایران در شورای امنیت اقدام دیگری است که دولت ایران می‌تواند انجام دهد اما به دلیل شرایط حق وتو، پیگیری مؤثر نخواهد بود و با وتوی آمریکا مواجه می‌شود. به اعتقاد او راه دیگر برای پیگیری این است که از طریق مجمع عمومی سازمان ملل، نظر مشورتی دیوان خواسته شود و درواقع دولت‌ها در مورد این اقدام دولت ترامپ،
حقوق بین‌الملل خود و پایبندی به تعهدات بین‌المللی را خواستار شوند که اجرای این اقدام بستگی به این دارد که چقدر مجمع عمومی پذیرای درخواست ایران در این زمینه باشد».
می‌توان به پیروزی نهایی امیدوار بود
یوسف مولایی، استاد حقوق روابط بین‌الملل هم در گفت‌وگو با «ایلنا» با اشاره به نامه رئیس دیوان بین‌المللی دادگستری به وزیر امور خارجه آمریکا گفت: «در پرونده‌هایی که به دیوان ارجاع می‌شود، همواره یکی از درخواست‌های طرف مراجعه‌کننده به دیوان صدور دستور موقت این نهاد به کشور طرف دعواست تا از هرگونه اقدام جدید که باعث تشدید اختلافات می‌شود، خودداری کند». مولایی در تشریح روند بررسی شکایت ایران از ایالات متحده در دیوان بین‌المللی دادگستری گفت: «تا زمان اعلام‌شده دیوان برای بررسی این موضوع که ۲۷ آگوست اعلام شده، طرفی که به دیوان مراجعه کرده با تبادل لوایحی سعی در اثبات ادعای خود درخصوص صلاحیت دیوان برای بررسی شکایت خواهد داشت؛ در مقابل، طرف دعوا هم همین اقدام را برای اثبات عدم صلاحیت دیوان انجام می‌دهد». به‌گفته او در این پروسه كشوري موفق خواهد بود که با اقدامات مستمر و فعال ادعای خود را به اثبات برساند. درصورتی‌که ایران موفق شود با اقدامات مقتضی ادعای خود را مبنی بر صلاحیت دیوان به اثبات برساند، با توجه به شواهد و مستنداتی که جمهوری اسلامی در رابطه با شکایت خود ارائه کرده است، می‌توانیم امیدوار باشیم که پیروزی
بزرگی برای کشور رقم بخورد. به گفته مولایی البته ما نمی‌دانیم خواسته ایران دقیقا چه چیزی اعلام شده، این خواسته می‌تواند الزام به بازگشت آمریکا به برجام باشد یا جبران خساراتی که تحریم‌های یک‌جانبه آمریکا در این مدت به کشور وارد کرده است.
داوود هرمیداس‌باوند، استاد حقوق و روابط بین‌الملل روز چهارشنبه در گفت‌وگو با «ایرنا» با بیان اینکه دیوان بین‌المللی دادگستری لاهه صلاحیت رسیدگی به اختلافات حقوقی میان کشورها را دارد، افزود: «ایران راه‌های مختلفی برای پیگیری حقوق خود در عرصه بین‌المللی دارد». او افزود: «نامه‌ای که رئیس دیوان بین‌المللی دادگستری لاهه در پی طرح شکایت ایران به آمریکا ارسال کرده، منوط به رضایت طرف مقابل (آمریکا) است و اگر آمریکا موافقت خود را اعلام کند، ترتیب رسیدگی داده می‌شود ولی اگر نظر موافق نداشته باشد، دیوان صلاحیت رسیدگی ندارد؛ درواقع دیوان وقتی صلاحیت رسیدگی پیدا می‌کند که طرف‌های اختلاف دراین‌باره توافق داشته باشند».
هرمیداس‌باوند افزود: «دیوان بین‌المللی دادگستری لاهه باید منتظر پاسخ‌گویی از سوی آمریکا بماند و در این زمینه دو حالت وجود دارد؛ یا کشورها از قبل صلاحیت اجباری را به رسمیت شناخته‌اند که در این صورت اگر یک طرف درخواست رسیدگی به شکایت کند طرف مقابل هم ملزم به پذیرش می‌شود و حالت دوم این است که ممکن است یک طرف صلاحیت اجباری را به رسمیت شناخته باشد و طرف دیگر نپذیرفته باشد که در این صورت باید با رضایت هر دو طرف باشد».
هرمیداس‌باوند تصریح کرد: «دولت آمریکا یک‌جانبه از یک موافقت‌نامه چندجانبه با عضویت پنج عضو دائمی شورای امنیت و آلمان در رابطه با حفظ صلح و امنیت بین‌المللی خارج شده و این در حالی است که دولت قبلی آمریکا در این توافق چندجانبه نقش محوری داشته است». او ادامه داد: «دولت فعلی آمریکا بر اساس حفظ حقوق بین‌الملل، ملزم به تعهدات دولت قبلی این کشور است اما ترامپ یک‌جانبه، برخلاف عرف و حقوق بین‌الملل و منشور ملل از این تعهدات خارج شده و نه‌تنها تعهدات خود را انجام نداده بلکه تحریم‌های جدیدی هم مطرح می‌کند؛ بنابراین اقدام ترامپ نقض تعهدات بین‌المللی است».
هرمیداس‌باوند یادآور شد: «دیوان لاهه قبل از هر چیز باید وارد صلاحیت شود و بررسی کند که آیا صالح برای رسیدگی هست یا نه چون اختلاف بین دو دولت است، صلاحیت دارد اما مشروط بر اینکه آمریکا نیز بپذیرد. دیوان لاهه درصورتی‌که صلاحیت داشته باشد ابتدا می‌تواند قرار موقت صادر کند». او تصریح کرد: «نامه دیوان بین‌المللی دادگستری لاهه هشدار نیست بلکه بنا بر شکایت و تقاضای دولت ایران از طرف مقابل خواسته تا درباره این موضوع اعلام نظر کند که اگر رضایت دهد مسئله از طریق دیوان لاهه پیگیری می‌شود. در غیر این صورت اگر آمریکا این ادعا را نپذیرد، دیوان ورود خود را ضروری نمی‌داند و پرونده شکایت ایران در دیوان بین‌المللی دادگستری لاهه مختومه می‌شود». او درباره اقدام بعدی ایران برای پیگیری موضوع در مجامع بین‌المللی هم گفت: «طرح شکایت ایران در شورای امنیت اقدام دیگری است که دولت ایران می‌تواند انجام دهد اما به دلیل شرایط حق وتو، پیگیری مؤثر نخواهد بود و با وتوی آمریکا مواجه می‌شود. به اعتقاد او راه دیگر برای پیگیری این است که از طریق مجمع عمومی سازمان ملل، نظر مشورتی دیوان خواسته شود و درواقع دولت‌ها در مورد این اقدام دولت ترامپ،
حقوق بین‌الملل خود و پایبندی به تعهدات بین‌المللی را خواستار شوند که اجرای این اقدام بستگی به این دارد که چقدر مجمع عمومی پذیرای درخواست ایران در این زمینه باشد».
می‌توان به پیروزی نهایی امیدوار بود
یوسف مولایی، استاد حقوق روابط بین‌الملل هم در گفت‌وگو با «ایلنا» با اشاره به نامه رئیس دیوان بین‌المللی دادگستری به وزیر امور خارجه آمریکا گفت: «در پرونده‌هایی که به دیوان ارجاع می‌شود، همواره یکی از درخواست‌های طرف مراجعه‌کننده به دیوان صدور دستور موقت این نهاد به کشور طرف دعواست تا از هرگونه اقدام جدید که باعث تشدید اختلافات می‌شود، خودداری کند». مولایی در تشریح روند بررسی شکایت ایران از ایالات متحده در دیوان بین‌المللی دادگستری گفت: «تا زمان اعلام‌شده دیوان برای بررسی این موضوع که ۲۷ آگوست اعلام شده، طرفی که به دیوان مراجعه کرده با تبادل لوایحی سعی در اثبات ادعای خود درخصوص صلاحیت دیوان برای بررسی شکایت خواهد داشت؛ در مقابل، طرف دعوا هم همین اقدام را برای اثبات عدم صلاحیت دیوان انجام می‌دهد». به‌گفته او در این پروسه كشوري موفق خواهد بود که با اقدامات مستمر و فعال ادعای خود را به اثبات برساند. درصورتی‌که ایران موفق شود با اقدامات مقتضی ادعای خود را مبنی بر صلاحیت دیوان به اثبات برساند، با توجه به شواهد و مستنداتی که جمهوری اسلامی در رابطه با شکایت خود ارائه کرده است، می‌توانیم امیدوار باشیم که پیروزی
بزرگی برای کشور رقم بخورد. به گفته مولایی البته ما نمی‌دانیم خواسته ایران دقیقا چه چیزی اعلام شده، این خواسته می‌تواند الزام به بازگشت آمریکا به برجام باشد یا جبران خساراتی که تحریم‌های یک‌جانبه آمریکا در این مدت به کشور وارد کرده است.