تحول با تضمین کیفیت مدیریت آموزشگاهی شروع میشود
حسین صادقی.رئیس اداره برنامهریزی سنجش صلاحیتهای حرفهای منابع انسانی
با عنایت به اجرای قوانینی همچون «قانون نظام هماهنگ پرداخت حقوق کارکنان دولت» یا «قانون مدیریت خدمات کشوری» و با توجه به مواضع رسمی مسئولان سابق و کنونی وزارت آموزشوپرورش، این نهاد در شرایط مطلوبی قرار ندارد. اگر نیمنگاهی به اعتراضهای اخیر معلمان در دو دهه گذشته داشته باشیم و مطالبات همکاران خود را واکاوی کنیم، درخواهیم یافت که بیمهریهای دولتها به معلمان درمقایسهبا دیگر کارکنان دولت، منجر به کاهش انگیزه و بروز مشکلات عدیدهای برای همکاران شده است. بررسی دیگر برنامههای توسعهای کشور نیز مؤید این نکته است که علیرغم تأکید مقام معظم رهبری بر لزوم توجه ویژه به آموزشوپرورش در برنامههای پنجساله چهارم تا ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی و نیز در «سیاستهای کلی ایجاد تحول در نظام آموزشوپرورش کشور»، کمتر دولتی توجه به این نهاد را در اولویت برنامههای خود قرار داده است!
در این بیتوجهیها، عوامل درونسازمانی و برونسازمانی هر دو دخیلاند و از این روی باید از دو منظر برای برونرفت از وضع موجود گامهای اساسی برداشته شود. برای برونرفت از مشکلات و موانع توسعهای درونسازمانی، بیشک داشتن یک استراتژی مشخص و توجه به ارتقا و تضمین کیفیت مدیریت آموزشگاهی و اداری و داشتن طرحها و برنامههای تحولی از جنس: «طرح تعالی مدیریت مدرسه»، «طرح نظام سنجش شایستگیهای حرفهای منابع انسانی»، «اجرای نظام رتبهبندی معلمان» و «اصلاح نظام پرداخت» و «تغییر شیوه انتخاب و انتصاب مدیران چه در مدرسه و چه در ادارات» میتواند موجب بهبود عملکرد حوزههای مختلف مدیریت شده و در ایجاد تحول بنیادین در آموزشوپرورش و برونرفت از وضع نابسامان موجود، راهگشا باشد و مشکلات بسیاری را مرتفع کند. اما موانع و مشکلات برونسازمانی موجود را میتوان بهطورکلی در میزان توجه و اهمیت و نوع نگاه مسئولان به این دستگاه دنبال کرد؛ بهعبارتی مادامی که دولت نگاه مصرفی به آموزشوپرورش داشته باشد، از آموزشوپرورش راه به سوی توسعه کشور باز نخواهد شد، زیرا جامعه فقط زمانی به توسعه پایدار و همهجانبه دست خواهد یافت که آموزشوپرورش آن
توسعهیافته باشد؛ در نتیجه، این جمله مقام معظم رهبری که فرمودند: «هر هزینه و بودجهای که در آموزشوپرورش صرف میشود، در واقع سرمایهگذاری برای آینده و ایجاد ارزشافزوده است» باید سرلوحه نگرش دولتمردان ما در هنگام توزیع بودجه آموزشوپرورش بوده و همواره این باور در وجود ایشان نهادینه شود که ایستگاه اول قطار توسعه کشور، آموزشوپرورش است. اگر این نگاه بر سیاستهای کلی دولتمردان حاکم شود، خودبهخود مسیر برونرفت از وضع موجود هموار خواهد شد.
با عنایت به اجرای قوانینی همچون «قانون نظام هماهنگ پرداخت حقوق کارکنان دولت» یا «قانون مدیریت خدمات کشوری» و با توجه به مواضع رسمی مسئولان سابق و کنونی وزارت آموزشوپرورش، این نهاد در شرایط مطلوبی قرار ندارد. اگر نیمنگاهی به اعتراضهای اخیر معلمان در دو دهه گذشته داشته باشیم و مطالبات همکاران خود را واکاوی کنیم، درخواهیم یافت که بیمهریهای دولتها به معلمان درمقایسهبا دیگر کارکنان دولت، منجر به کاهش انگیزه و بروز مشکلات عدیدهای برای همکاران شده است. بررسی دیگر برنامههای توسعهای کشور نیز مؤید این نکته است که علیرغم تأکید مقام معظم رهبری بر لزوم توجه ویژه به آموزشوپرورش در برنامههای پنجساله چهارم تا ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی و نیز در «سیاستهای کلی ایجاد تحول در نظام آموزشوپرورش کشور»، کمتر دولتی توجه به این نهاد را در اولویت برنامههای خود قرار داده است!
در این بیتوجهیها، عوامل درونسازمانی و برونسازمانی هر دو دخیلاند و از این روی باید از دو منظر برای برونرفت از وضع موجود گامهای اساسی برداشته شود. برای برونرفت از مشکلات و موانع توسعهای درونسازمانی، بیشک داشتن یک استراتژی مشخص و توجه به ارتقا و تضمین کیفیت مدیریت آموزشگاهی و اداری و داشتن طرحها و برنامههای تحولی از جنس: «طرح تعالی مدیریت مدرسه»، «طرح نظام سنجش شایستگیهای حرفهای منابع انسانی»، «اجرای نظام رتبهبندی معلمان» و «اصلاح نظام پرداخت» و «تغییر شیوه انتخاب و انتصاب مدیران چه در مدرسه و چه در ادارات» میتواند موجب بهبود عملکرد حوزههای مختلف مدیریت شده و در ایجاد تحول بنیادین در آموزشوپرورش و برونرفت از وضع نابسامان موجود، راهگشا باشد و مشکلات بسیاری را مرتفع کند. اما موانع و مشکلات برونسازمانی موجود را میتوان بهطورکلی در میزان توجه و اهمیت و نوع نگاه مسئولان به این دستگاه دنبال کرد؛ بهعبارتی مادامی که دولت نگاه مصرفی به آموزشوپرورش داشته باشد، از آموزشوپرورش راه به سوی توسعه کشور باز نخواهد شد، زیرا جامعه فقط زمانی به توسعه پایدار و همهجانبه دست خواهد یافت که آموزشوپرورش آن
توسعهیافته باشد؛ در نتیجه، این جمله مقام معظم رهبری که فرمودند: «هر هزینه و بودجهای که در آموزشوپرورش صرف میشود، در واقع سرمایهگذاری برای آینده و ایجاد ارزشافزوده است» باید سرلوحه نگرش دولتمردان ما در هنگام توزیع بودجه آموزشوپرورش بوده و همواره این باور در وجود ایشان نهادینه شود که ایستگاه اول قطار توسعه کشور، آموزشوپرورش است. اگر این نگاه بر سیاستهای کلی دولتمردان حاکم شود، خودبهخود مسیر برونرفت از وضع موجود هموار خواهد شد.