ملک سلمان در سخنرانی سالانه خود از یمن، سوریه و ایران سخن گفت
سکوت پادشاه
مهم‌ترین چالش بین‌المللی هفته‌های اخیر عربستان جایی در سخنرانی سالانه ملک سلمان پادشاه این کشور نداشت. روز گذشته ملک سلمان در سخنرانی سالانه خود در آغاز سومین سال فعالیت هفتمین دوره مجلس شورای عربستان هیچ اشاره‌ای به ماجرای قتل جمال خاشقجی، روزنامه‌نگاری که حدود 50 روز قبل در کنسولگری عربستان در استانبول کشته شد، نکرد. این ماجرا، بحران غیرمنتظره‌ای برای حکومت عربستان ایجاد کرد. نوک پیکان حملات اردوغان رئیس‌جمهور ترکیه، رسانه‌های بین‌المللی و حتی سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا متوجه محمد بن‌سلمان پسر پادشاه و ولیعهد عربستان به عنوان «آمر» این قتل است. بااین‌حال ملک سلمان در سخنرانی خود درحالی‌که محمد بن‌سلمان در کنارش ایستاده بود، نه‌تنها اشاره‌ای به این وقایع نداشت بلکه به تمجید از اقدامات ولیعهد جوان عربستان و نهادهای قضائی این کشور پرداخت.
این نشست با حضور نمایندگان مجلس شورا، ولیعهد، وزیر خارجه، مفتی اعظم عربستان و تعدادی از شاهزاده‌هاي سرشناس خاندان سعودی برگزار شد. سلمان با ابراز امیدواری نسبت به مقابله با افراط‌گرایی در این کشور گفت: «نسل جوان نقشی اساسی در پیشبرد برنامه‌های توسعه چشم‌انداز 2030 دارند و امیدواریم همه از جمله زنان جامعه بتوانند با تمام حقوق خود براساس شرع مقدس اسلام در روند پیشرفت کشور سهیم باشند. درحال‌حاضر عربستان در حال عبور از یک مرحله حساس و در حال اجرای بزرگ‌ترین برنامه توسعه‌ای خود است که با هدایت ولیعهد به خوبی پیش می‌رود.» موضوع فلسطین هم براساس عرف همیشگی، موضوعی است که در این سخنرانی سالانه مورد اشاره پادشاه عربستان قرار می‌گیرد و این‌بار هم ملک سلمان در جایگاه پادشاه عربستان گفت: «موضوع فلسطین همچنان اولویت اصلی برای عربستان سعودی است و این کشور در کنار ملت فلسطین برای تحقق آرمان‌های آنها ایستاده است».
موضع‌گیری علیه ایران
ملک سلمان با اشاره به جنگ یمن و تکرار ادعای «حمایت ایران از تروریست‌ها و شورشیان در یمن» گفت: با تمام توان از مردم یمن در مقابل شورشیان حمایت می‌کنیم و همچنین از تلاش‌های سازمان ملل برای برقراری صلح در این کشور براساس قطع‌نامه‌های این سازمان حمایت می‌کنیم. ملک سلمان بن عبدالعزیز پادشاه عربستان همچنین در يك موضع‌گیری غیرمنطقی از جامعه جهانی خواست برنامه‌های موشکی و هسته‌ای ایران را متوقف کند تا نفوذ و اقدامات «بی‌ثبات‌کننده» تهران در منطقه کاهش یابد. پادشاه عربستان در مورد سوریه نیز گفت که این کشور خواهان توقف جنگ در سوریه است و از جامعه جهانی می‌خواهد تا به حل این بحران کمک کنند تا آوارگان سوری و پناه‌جویانی که از این کشور مهاجرت کرده‌اند، به سرزمین خود بازگردند. ملک سلمان همچنین روابط با عراق را دوستانه خواند و گفت که به دنبال ارتقای این روابط است.
تکذیب میانجیگری عراق
پادشاه عربستان قبل از این سخنرانی در جریان سفر برهم صالح، رئیس‌جمهور عراق به ریاض با او دیدار و گفت‌وگو کرد. سفر صالح به عربستان در ادامه سفر منطقه‌ای رئیس‌جمهور عراق به کویت، امارات، اردن و ایران صورت گرفت. عراق به دنبال جذب حمایت و سرمایه‌گذاری کشورهای خارجی برای بازسازی کشور است که به دلیل جنگ با داعش از سال 2015 آسیب‌های زیادی دیده است. رابطه عربستان و عراق که دهه‌ها با تنش همراه بود، در سال‌های اخیر در مسیر عادی‌سازی و تنش‌زدایی قرار گرفته است. در همین حال دفتر رئیس‌جمهور عراق شایعات مطرح‌شده مبنی بر میانجیگری برهم صالح برای کاهش تنش میان عربستان و ایران را تکذیب کرد؛ برخی رسانه‌ها به نقل از منابع غیررسمی خبری مبنی بر پیشنهاد گفت‌وگوی ایران و عربستان سعودی و میانجیگری رئیس‌جمهور برهم صالح، میان این دو کشور و انتقال پیام همتای ایرانی‌اش به ریاض را منتشر کرده‌اند که ما تأکید می‌کنیم این خبر کاملا کذب بوده و صحت ندارد. برهم صالح تمایلی به میانجیگری ندارد و از تنش‌های منطقه‌ای دوری می‌کند.
پافشاری اردوغان
با وجود اشاره‌نكردن پادشاه عربستان به ماجرای خاشقجی، افشاگری‌های رسانه‌های ترکیه با هدایت رجب اردوغان، رئیس‌جمهوری ترکیه در مورد چگونگی قتل این روزنامه‌نگار ادامه دارد. روزنامه «ینی شفق» ترکیه روز گذشته اعلام کرد که قصد دارد در روزهای آینده نوار صوتی زمان قتل جمال خاشقجی در کنسولگری عربستان را منتشر کند که دربرگیرنده «مکالمه بین قاتلان، گفت‌وگو با ریاض پس از عملیات و نیز مکالمه‌ای است که اثبات می‌کند محمد بن‌سلمان آمر قتل جمال خاشقجی است». به نوشته این روزنامه «انتشار این اطلاعات می‌تواند زلزله‌ای در منطقه و خاندان پادشاهی عربستان ایجاد کند و شرایطی تازه را برای ساختار جدید قدرت در منطقه فراهم خواهد کرد». در همین حال دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده که حاضر نشده نوار صوتی مربوط به قتل خاشقجی را گوش کند، قرار است امروز نظر خود را درباره ارزیابی سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) در مورد این پرونده اعلام کند؛ ارزیابی سیا حاکی از این است که محمد بن‌سلمان دستور قتل خاشقجی را صادر کرده بود اما کاخ سفید هنوز این ارزیابی را تأیید نکرده است. از سوی دیگر، لیندسی گراهام سناتور ارشد جمهوری‌خواه در تازه‌ترین
موضع‌گیری خود بن‌سلمان را فردی «متناقض‌گو و دیوانه» خواند و گفت: «ولیعهد عربستان نمی‌داند باورکردن اینکه او در قتل جمال خاشقجی نقش نداشته، برای من سخت است. اطلاعاتی درباره این پرونده به من داده نشده اما نتایج و جمع‌بندی‌ها نشان می‌دهند که دست‌داشتن بن‌سلمان در قتل این روزنامه‌نگار باید برای همه مشخص شود. درصورتی‌که بن‌سلمان بخواهد بر عربستان حکمرانی کند، ریاض در عرصه جهانی با مشکلات زیادی روبه‌رو خواهد شد. آنها یک متحد بسیار مهم هستند اما زمانی که این ولیعهد قدرت را در دست بگیرد، فردی دیوانه، متناقض‌گو و غیرمنطقی است و می‌دانم که ضررهای زیادی را به روابط آمریکا و عربستان وارد کرده است».
مهم‌ترین چالش بین‌المللی هفته‌های اخیر عربستان جایی در سخنرانی سالانه ملک سلمان پادشاه این کشور نداشت. روز گذشته ملک سلمان در سخنرانی سالانه خود در آغاز سومین سال فعالیت هفتمین دوره مجلس شورای عربستان هیچ اشاره‌ای به ماجرای قتل جمال خاشقجی، روزنامه‌نگاری که حدود 50 روز قبل در کنسولگری عربستان در استانبول کشته شد، نکرد. این ماجرا، بحران غیرمنتظره‌ای برای حکومت عربستان ایجاد کرد. نوک پیکان حملات اردوغان رئیس‌جمهور ترکیه، رسانه‌های بین‌المللی و حتی سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا متوجه محمد بن‌سلمان پسر پادشاه و ولیعهد عربستان به عنوان «آمر» این قتل است. بااین‌حال ملک سلمان در سخنرانی خود درحالی‌که محمد بن‌سلمان در کنارش ایستاده بود، نه‌تنها اشاره‌ای به این وقایع نداشت بلکه به تمجید از اقدامات ولیعهد جوان عربستان و نهادهای قضائی این کشور پرداخت.
این نشست با حضور نمایندگان مجلس شورا، ولیعهد، وزیر خارجه، مفتی اعظم عربستان و تعدادی از شاهزاده‌هاي سرشناس خاندان سعودی برگزار شد. سلمان با ابراز امیدواری نسبت به مقابله با افراط‌گرایی در این کشور گفت: «نسل جوان نقشی اساسی در پیشبرد برنامه‌های توسعه چشم‌انداز 2030 دارند و امیدواریم همه از جمله زنان جامعه بتوانند با تمام حقوق خود براساس شرع مقدس اسلام در روند پیشرفت کشور سهیم باشند. درحال‌حاضر عربستان در حال عبور از یک مرحله حساس و در حال اجرای بزرگ‌ترین برنامه توسعه‌ای خود است که با هدایت ولیعهد به خوبی پیش می‌رود.» موضوع فلسطین هم براساس عرف همیشگی، موضوعی است که در این سخنرانی سالانه مورد اشاره پادشاه عربستان قرار می‌گیرد و این‌بار هم ملک سلمان در جایگاه پادشاه عربستان گفت: «موضوع فلسطین همچنان اولویت اصلی برای عربستان سعودی است و این کشور در کنار ملت فلسطین برای تحقق آرمان‌های آنها ایستاده است».
موضع‌گیری علیه ایران
ملک سلمان با اشاره به جنگ یمن و تکرار ادعای «حمایت ایران از تروریست‌ها و شورشیان در یمن» گفت: با تمام توان از مردم یمن در مقابل شورشیان حمایت می‌کنیم و همچنین از تلاش‌های سازمان ملل برای برقراری صلح در این کشور براساس قطع‌نامه‌های این سازمان حمایت می‌کنیم. ملک سلمان بن عبدالعزیز پادشاه عربستان همچنین در يك موضع‌گیری غیرمنطقی از جامعه جهانی خواست برنامه‌های موشکی و هسته‌ای ایران را متوقف کند تا نفوذ و اقدامات «بی‌ثبات‌کننده» تهران در منطقه کاهش یابد. پادشاه عربستان در مورد سوریه نیز گفت که این کشور خواهان توقف جنگ در سوریه است و از جامعه جهانی می‌خواهد تا به حل این بحران کمک کنند تا آوارگان سوری و پناه‌جویانی که از این کشور مهاجرت کرده‌اند، به سرزمین خود بازگردند. ملک سلمان همچنین روابط با عراق را دوستانه خواند و گفت که به دنبال ارتقای این روابط است.
تکذیب میانجیگری عراق
پادشاه عربستان قبل از این سخنرانی در جریان سفر برهم صالح، رئیس‌جمهور عراق به ریاض با او دیدار و گفت‌وگو کرد. سفر صالح به عربستان در ادامه سفر منطقه‌ای رئیس‌جمهور عراق به کویت، امارات، اردن و ایران صورت گرفت. عراق به دنبال جذب حمایت و سرمایه‌گذاری کشورهای خارجی برای بازسازی کشور است که به دلیل جنگ با داعش از سال 2015 آسیب‌های زیادی دیده است. رابطه عربستان و عراق که دهه‌ها با تنش همراه بود، در سال‌های اخیر در مسیر عادی‌سازی و تنش‌زدایی قرار گرفته است. در همین حال دفتر رئیس‌جمهور عراق شایعات مطرح‌شده مبنی بر میانجیگری برهم صالح برای کاهش تنش میان عربستان و ایران را تکذیب کرد؛ برخی رسانه‌ها به نقل از منابع غیررسمی خبری مبنی بر پیشنهاد گفت‌وگوی ایران و عربستان سعودی و میانجیگری رئیس‌جمهور برهم صالح، میان این دو کشور و انتقال پیام همتای ایرانی‌اش به ریاض را منتشر کرده‌اند که ما تأکید می‌کنیم این خبر کاملا کذب بوده و صحت ندارد. برهم صالح تمایلی به میانجیگری ندارد و از تنش‌های منطقه‌ای دوری می‌کند.
پافشاری اردوغان
با وجود اشاره‌نكردن پادشاه عربستان به ماجرای خاشقجی، افشاگری‌های رسانه‌های ترکیه با هدایت رجب اردوغان، رئیس‌جمهوری ترکیه در مورد چگونگی قتل این روزنامه‌نگار ادامه دارد. روزنامه «ینی شفق» ترکیه روز گذشته اعلام کرد که قصد دارد در روزهای آینده نوار صوتی زمان قتل جمال خاشقجی در کنسولگری عربستان را منتشر کند که دربرگیرنده «مکالمه بین قاتلان، گفت‌وگو با ریاض پس از عملیات و نیز مکالمه‌ای است که اثبات می‌کند محمد بن‌سلمان آمر قتل جمال خاشقجی است». به نوشته این روزنامه «انتشار این اطلاعات می‌تواند زلزله‌ای در منطقه و خاندان پادشاهی عربستان ایجاد کند و شرایطی تازه را برای ساختار جدید قدرت در منطقه فراهم خواهد کرد». در همین حال دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده که حاضر نشده نوار صوتی مربوط به قتل خاشقجی را گوش کند، قرار است امروز نظر خود را درباره ارزیابی سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) در مورد این پرونده اعلام کند؛ ارزیابی سیا حاکی از این است که محمد بن‌سلمان دستور قتل خاشقجی را صادر کرده بود اما کاخ سفید هنوز این ارزیابی را تأیید نکرده است. از سوی دیگر، لیندسی گراهام سناتور ارشد جمهوری‌خواه در تازه‌ترین
موضع‌گیری خود بن‌سلمان را فردی «متناقض‌گو و دیوانه» خواند و گفت: «ولیعهد عربستان نمی‌داند باورکردن اینکه او در قتل جمال خاشقجی نقش نداشته، برای من سخت است. اطلاعاتی درباره این پرونده به من داده نشده اما نتایج و جمع‌بندی‌ها نشان می‌دهند که دست‌داشتن بن‌سلمان در قتل این روزنامه‌نگار باید برای همه مشخص شود. درصورتی‌که بن‌سلمان بخواهد بر عربستان حکمرانی کند، ریاض در عرصه جهانی با مشکلات زیادی روبه‌رو خواهد شد. آنها یک متحد بسیار مهم هستند اما زمانی که این ولیعهد قدرت را در دست بگیرد، فردی دیوانه، متناقض‌گو و غیرمنطقی است و می‌دانم که ضررهای زیادی را به روابط آمریکا و عربستان وارد کرده است».