نابودي صادرات خرد با نپيوستن به FATF
مهرداد بازرگان-عضو کمیسیون توسعه صادرات اتاق ایران
موضوع « مبارزه با پولشویی» در چند دهه اخير اهميت بسيار زيادي يافته است و بیشتر کشورهای دنیا خود را ملزم به رعایت قوانين آن میدانند، معناي آن بهصورت خلاصه اين است كه نقلوانتقال پول باید از طریق رابطهای شفاف انجام شود.استفاده از این سیستم شفاف در ایران علاوه بر مزاياي اقتصادي، به نفع سیاست خارجی کشور است؛ زیرا ادعای برخي از غربیها که میگویند ایران در پشت پرده، اقداماتی را انجام میدهد، رد میکند و با پیوستن كشورمان به FATF وارد عرصه جدیدی از اعتمادسازی در عرصه جهانی میشویم.FATF یک کنوانسیون بینالمللی است که ایران نیز باید در آن حضور داشته باشد؛ زیرا وارد یک سیستم سالم جهانی میشویم و اين سيستمي است كه درحالحاضر بیشتر کشورهای دنیا عضو آن شدهاند و ما هم میتوانیم به عضويت آن درآييم و البته اگر مشکلی پیش بیاید، برای آن برنامه داریم.علاوه بر مزاياي بينالمللي در خارج كشور، مزيت مهم ديگر عضويت در گروه ويژه اقدام مالي اين است كه اگر در خارج از کشور ارتباطهای بانکی سالم داشته باشیم، میتوانیم تضمین کنیم که قواعد شفافسازی در نقلوانتقال پول از سوی ایران رعایت میشود.درعينحال در کنار آن شک و تردیدهایی وجود دارد که بهواسطه تحریم سیستم بانکی است و آنهم این است که اگر FATF را بپذیریم، نقلوانتقال پول چگونه اتفاق میافتدعدهای نگران هستند که در سیستم تحریم کنونی، حضور ایران در FATF برای اعمال تحریمهای بیشتر مؤثر باشد اما به اعتقاد بنده اینطور نیست و ما در عین اینکه عضو این سازمان هستیم، در برخی موارد کار خودمان را انجام میدهیم؛ زیرا مبادلاتمان با پول سیاه انجام نمیشود؛ بنابراین نباید نگرانی داشته باشیم. سیستمهای کنترل مسیر پول بیشتر بهدنبال ردیابی پولهایی است که در زمینه قاچاق مواد مخدر و تروریسم هستند تا جلوی اقدام باندهای مافیایی گرفته شود.FATF به اینکه صادرات و واردات در کشور چگونه انجام میشود و پول آن از چه طریقی مبادله میشود، کاری ندارد. البته درحالحاضر هم نظارت كافي و سالمي بر مبادلات پولی در کشور وجود دارد و بهنوعی یکی از خواستههای FATF در ایران پیاده میشود.عدم عضويت در گروه ويژه اقدام مالي، علاوه بر مشكلاتي كه براي كشور ايجاد ميكند، باعث نابودي شركتهايي است كه مبادلات كوچك دارند. واقعيت اين است كه در شرايط كنوني تا حدودی مبادلات بانکی بین ایران و دیگر کشورها توسط بانکهاي كوچك انجام میشود اما مسئله این است که بانکهای کوچک در مبادلات بزرگ وارد ميشوند اما حاضر نيستند مبادلات كوچك را پوشش دهند؛ برای مثال یک بانک كوچك با وجود تمام ريسكها حاضر است كه دلار پتروشیمی را جابهجا کند؛ چراکه حجم مبادله بالاست و به همين دلیل بانک کوچک این ریسک را میپذیرد اما بانکهای بینالمللی و بزرگ حاضر نیستند براي مبادلات كوچك و صادركنندگان خرد ریسک کنند؛ زیرا حضور در این معاملات برایشان نفع قابلتوجهي ندارد. بنابراین درحالحاضر معاملات خرد در کشور با مشکل مواجه است.اين در حالي است كه بهطورکلی صادرات خرد تأثیر زیادی در میزان صادرات کشور دارد؛ بنابراین نمیتوانیم آنها را نادیده بگیریم. عضویت در FATF بستر را برای صادرات خرد فراهم میکند و اين در حالي است كه صادرکنندگان خرد آنقدر توانایی مالی ندارند که سرمایه خود را در این مبادلات از دست بدهند و بتوانند دوباره شروع كنند ولي با عضویت ایران در FATF پول از کانال درست و بدون خطر به حساب صادرکننده برمیگردد.خلاصه كلام اينكه عدم عضویت ایران در FATF باعث میشود به سخنان نامشروعی که درباره ایران گفته میشود و تردیدهایی که ایجاد کرده است، مهر تأیید بزنیم.
موضوع « مبارزه با پولشویی» در چند دهه اخير اهميت بسيار زيادي يافته است و بیشتر کشورهای دنیا خود را ملزم به رعایت قوانين آن میدانند، معناي آن بهصورت خلاصه اين است كه نقلوانتقال پول باید از طریق رابطهای شفاف انجام شود.استفاده از این سیستم شفاف در ایران علاوه بر مزاياي اقتصادي، به نفع سیاست خارجی کشور است؛ زیرا ادعای برخي از غربیها که میگویند ایران در پشت پرده، اقداماتی را انجام میدهد، رد میکند و با پیوستن كشورمان به FATF وارد عرصه جدیدی از اعتمادسازی در عرصه جهانی میشویم.FATF یک کنوانسیون بینالمللی است که ایران نیز باید در آن حضور داشته باشد؛ زیرا وارد یک سیستم سالم جهانی میشویم و اين سيستمي است كه درحالحاضر بیشتر کشورهای دنیا عضو آن شدهاند و ما هم میتوانیم به عضويت آن درآييم و البته اگر مشکلی پیش بیاید، برای آن برنامه داریم.علاوه بر مزاياي بينالمللي در خارج كشور، مزيت مهم ديگر عضويت در گروه ويژه اقدام مالي اين است كه اگر در خارج از کشور ارتباطهای بانکی سالم داشته باشیم، میتوانیم تضمین کنیم که قواعد شفافسازی در نقلوانتقال پول از سوی ایران رعایت میشود.درعينحال در کنار آن شک و تردیدهایی وجود دارد که بهواسطه تحریم سیستم بانکی است و آنهم این است که اگر FATF را بپذیریم، نقلوانتقال پول چگونه اتفاق میافتدعدهای نگران هستند که در سیستم تحریم کنونی، حضور ایران در FATF برای اعمال تحریمهای بیشتر مؤثر باشد اما به اعتقاد بنده اینطور نیست و ما در عین اینکه عضو این سازمان هستیم، در برخی موارد کار خودمان را انجام میدهیم؛ زیرا مبادلاتمان با پول سیاه انجام نمیشود؛ بنابراین نباید نگرانی داشته باشیم. سیستمهای کنترل مسیر پول بیشتر بهدنبال ردیابی پولهایی است که در زمینه قاچاق مواد مخدر و تروریسم هستند تا جلوی اقدام باندهای مافیایی گرفته شود.FATF به اینکه صادرات و واردات در کشور چگونه انجام میشود و پول آن از چه طریقی مبادله میشود، کاری ندارد. البته درحالحاضر هم نظارت كافي و سالمي بر مبادلات پولی در کشور وجود دارد و بهنوعی یکی از خواستههای FATF در ایران پیاده میشود.عدم عضويت در گروه ويژه اقدام مالي، علاوه بر مشكلاتي كه براي كشور ايجاد ميكند، باعث نابودي شركتهايي است كه مبادلات كوچك دارند. واقعيت اين است كه در شرايط كنوني تا حدودی مبادلات بانکی بین ایران و دیگر کشورها توسط بانکهاي كوچك انجام میشود اما مسئله این است که بانکهای کوچک در مبادلات بزرگ وارد ميشوند اما حاضر نيستند مبادلات كوچك را پوشش دهند؛ برای مثال یک بانک كوچك با وجود تمام ريسكها حاضر است كه دلار پتروشیمی را جابهجا کند؛ چراکه حجم مبادله بالاست و به همين دلیل بانک کوچک این ریسک را میپذیرد اما بانکهای بینالمللی و بزرگ حاضر نیستند براي مبادلات كوچك و صادركنندگان خرد ریسک کنند؛ زیرا حضور در این معاملات برایشان نفع قابلتوجهي ندارد. بنابراین درحالحاضر معاملات خرد در کشور با مشکل مواجه است.اين در حالي است كه بهطورکلی صادرات خرد تأثیر زیادی در میزان صادرات کشور دارد؛ بنابراین نمیتوانیم آنها را نادیده بگیریم. عضویت در FATF بستر را برای صادرات خرد فراهم میکند و اين در حالي است كه صادرکنندگان خرد آنقدر توانایی مالی ندارند که سرمایه خود را در این مبادلات از دست بدهند و بتوانند دوباره شروع كنند ولي با عضویت ایران در FATF پول از کانال درست و بدون خطر به حساب صادرکننده برمیگردد.خلاصه كلام اينكه عدم عضویت ایران در FATF باعث میشود به سخنان نامشروعی که درباره ایران گفته میشود و تردیدهایی که ایجاد کرده است، مهر تأیید بزنیم.