آسانژ و اسنادی داغ‌تر از تاریخ
بازداشت جوليان آسانژ، بنيان‌گذار ويكي‌ليكس با واكنش بسياري از روزنامه‌نگاران و اهالي رسانه در گوشه و كنار جهان روبه‌رو شد. اينكه افشاگر يكي از اتفاق‌هاي مهم جهان پس از هفت سال پناه‌بردن به سفارت اكوادور و در حالي كه با كمترين امكانات و حتي نديدن نور خورشيد سرانجام به شكلي ناگهاني به دست نيروهاي انگليسی بازداشت شود، از اتفاقات عجيب دنيايي است كه ادعاي دموكراسي و آزادي بيان را بارها مطرح كرده است و هرچند وقت یک بار دچار سكته شديد مي‌شود؛ چه انتخاب ترامپ، يك رئيس‌جمهور ضدزن و چه افشاگری كشتار خونسردانه مردم به دست خلبان آمريكايي. حالا بحث بر سر اين است كه آسانژ را بايد به آمريكا تحويل بدهند يا خير؟ در رسانه‌ها نيز مطرح است گزارشگران بدون مرز درخواست كرده‌اند اين اتفاق نيفتد. جرمی کوربین، رهبر حزب اصلی مخالف دولت بریتانیا، نیز درخواست كرده است دولت بریتانیا باید با استرداد جولیان آسانژ، افشاگر شواهدی درباره جنایات انجام‌شده در عراق و افغانستان، مخالفت کند. جولیان آسانژ و ویکی‌لیکس سال‌ها قبل فيلمي را منتشر كردند كه با آن مشهور شدند. در اين فيلم، خلبان آپاچی آمریکایی با هواپیما بالای سر جمعیت می‌رود و با
خونسردی دست را روی رگبار می‌گذارد. در ادامه نیز خبرنگار رویترز را دنبال می‌کند و با تیر می‌زند. حاشيه‌هاي متعددي در شبكه‌هاي اجتماعي درباره اين بازداشت مطرح شده است. از مدت‌ها پيش خبرنگاران كه ساعت‌ها پشت درِ سفارت اكوادور مي‌ايستادند، به دو نفر مشكوك شده بودند و آنها را پليس مخفي می‌دانستند و در روز پنجشنبه آنها جزء بازداشت‌كنندگان آسانژ بودند. نحوه دستگيري بنيان‌گذار ويكي‌ليكس و كتابي كه در دست داشت نيز با حيرت شاهدان روبه‌رو شد. يكي از كاربران نوشته بود: «آسانژ را به همراه کتابش بازداشت کردند. اینکه پلیس یکباره سر رسیده و خبر نداده و همه دولت‌ها همدست‌اند، يك طرف؛ اما نکته نمادین این است که آزادی بیان و گردش اطلاعات یک «رؤیای بشری» است نه یک «دستاورد»». کتابی که آسانژ موقع بازداشت در دست داشت، «تاریخ حکومت امنیت ملی، مجموعه مصاحبه با گور ویدال» است. ویدال گفته بود: «ما در آمریکا فقط یک حزب سیاسی داریم و آن حزب مالکیت است که اساسا آمریکای شرکت‌هاست و دو جناح راست دارد که نام یکی جمهوری‌خواه و نام دیگری دموکرات است».
به گزارش كانال تلگرامي روزنامه‌نگاران، محمد قائد، روزنامه‌نگار، از منظري ديگر به اين ماجرا پرداخته است: «اسناد ویکی‌لیکس داغ‌تر از تاریخ است. آدم‌های آنها زنده و حتی شاغل‌اند و حرف‌هایی در گوشی درباره دولت‌های دیگر زده‌اند؛ اما هرازگاه بیرون‌ریختن چند صد هزار سند در حکم این است که به‌جای یک تکه شکلات، به فردی یک تُن شکلات بدهی و بگویی بنشین بخور تا بترکی. حجم عظیم کاغذهای اسرار مگوی دولت‌ها، سبب دلزدگی و بی‌اشتهایی میشود. غربال‌کردن آنها کار محققانی است که بنشینند کتاب‌ها بنویسند؛ اما تا آن‌موقع خروارها مکاتبه بیش از افزودن به آگاهی مردم، فقط احتمال دارد کسانی را بی‌اعتبار کند. اسناد ویکی‌لیکس کاغذهایی واقعی‌اند؛ اما اگر دولتی یا کسی بخواهد چیزی قالب کند و آن وسط‌ها جا بزند، امکانش هست. تاکنون پسوند «گیت» برای ویکی‌لیکس به کار نبرده‌اند، لابد چون دسته‌گُل را مستقیما مقام‌های دولت به آب نداده‌اند. درهرحال، پیام غایی این است: اگر (دسته‌گُل‌ها) در زمان قدرت و حیات افراد فاش شود؛ یعنی افشاگری و آبروریزی. بعدها راحت اسمش را می‌گذارند اسناد تاریخی».
مسئله آزادي بيان و خدشه‌دارشدن آن از ديگر مسائلي بود كه مطرح شد و همان‌طور كه وکیل آسانژ گفته بود، اين اتفاق خیلی بزرگ و بدی برای رسانه است؛ چون نشان مي‌دهد هر روزنامه‌نگاری هرجای دنیا باشد و حرفی درباره اقدامات آمریکا بزند، در معرض خطر قرار مي‌گيرد» و از نظر كاربري ديگر، اين دستگيري گواهی است بر نظریه کاستلز؛ «قدرت ویژگی افراد و گروه‌ها نیست، بلکه ارتباط آنهاست». اين سؤال براي بسياري بي‌جواب مانده است؛ «آزادی بیان در غرب دیگه؟! به جولیان آسانژ نگاه کنیم و گزنکرده نبُریم!». در حالي كه بسياري از خبرنگاران سال‌ها پشت درِ سفارت اكوادور در انگليس حضور داشتند، تنها رسانه‌اي كه در آن لحظه حضور داشت و از اين رويداد عكس و فيلم تهيه كرد، اين بار تنها خبرگزاری راپتلی وابسته به دولت روسیه بود که ديگر رسانه‌هاي جهان مجبور شدند اين فيلم را با نام اين رسانه و مبالغ زيادي حق كپي‌رايت تهيه و منتشر كنند. البته مثل هميشه ترامپ هم در اين ميان نقش داشت؛ او كه همواره از علاقه‌مندان به فعاليت‌هاي ويكي‌ليكس است، اين بار از دستگيري آسانژ ابراز خشنودي كرد و اين تغيير نظر با اعتراض
بسياري روبه‌رو شد.
اينديپندنت نیز سؤالي حاشيه‌اي مطرح كرد كه هنوز برايش جوابي اعلام نشده است؛ «گربه آسانژ و در واقع تنها همدم او در اين سال‌ها، چه بر سرش مي‌آيد؟».
بازداشت جوليان آسانژ، بنيان‌گذار ويكي‌ليكس با واكنش بسياري از روزنامه‌نگاران و اهالي رسانه در گوشه و كنار جهان روبه‌رو شد. اينكه افشاگر يكي از اتفاق‌هاي مهم جهان پس از هفت سال پناه‌بردن به سفارت اكوادور و در حالي كه با كمترين امكانات و حتي نديدن نور خورشيد سرانجام به شكلي ناگهاني به دست نيروهاي انگليسی بازداشت شود، از اتفاقات عجيب دنيايي است كه ادعاي دموكراسي و آزادي بيان را بارها مطرح كرده است و هرچند وقت یک بار دچار سكته شديد مي‌شود؛ چه انتخاب ترامپ، يك رئيس‌جمهور ضدزن و چه افشاگری كشتار خونسردانه مردم به دست خلبان آمريكايي. حالا بحث بر سر اين است كه آسانژ را بايد به آمريكا تحويل بدهند يا خير؟ در رسانه‌ها نيز مطرح است گزارشگران بدون مرز درخواست كرده‌اند اين اتفاق نيفتد. جرمی کوربین، رهبر حزب اصلی مخالف دولت بریتانیا، نیز درخواست كرده است دولت بریتانیا باید با استرداد جولیان آسانژ، افشاگر شواهدی درباره جنایات انجام‌شده در عراق و افغانستان، مخالفت کند. جولیان آسانژ و ویکی‌لیکس سال‌ها قبل فيلمي را منتشر كردند كه با آن مشهور شدند. در اين فيلم، خلبان آپاچی آمریکایی با هواپیما بالای سر جمعیت می‌رود و با
خونسردی دست را روی رگبار می‌گذارد. در ادامه نیز خبرنگار رویترز را دنبال می‌کند و با تیر می‌زند. حاشيه‌هاي متعددي در شبكه‌هاي اجتماعي درباره اين بازداشت مطرح شده است. از مدت‌ها پيش خبرنگاران كه ساعت‌ها پشت درِ سفارت اكوادور مي‌ايستادند، به دو نفر مشكوك شده بودند و آنها را پليس مخفي می‌دانستند و در روز پنجشنبه آنها جزء بازداشت‌كنندگان آسانژ بودند. نحوه دستگيري بنيان‌گذار ويكي‌ليكس و كتابي كه در دست داشت نيز با حيرت شاهدان روبه‌رو شد. يكي از كاربران نوشته بود: «آسانژ را به همراه کتابش بازداشت کردند. اینکه پلیس یکباره سر رسیده و خبر نداده و همه دولت‌ها همدست‌اند، يك طرف؛ اما نکته نمادین این است که آزادی بیان و گردش اطلاعات یک «رؤیای بشری» است نه یک «دستاورد»». کتابی که آسانژ موقع بازداشت در دست داشت، «تاریخ حکومت امنیت ملی، مجموعه مصاحبه با گور ویدال» است. ویدال گفته بود: «ما در آمریکا فقط یک حزب سیاسی داریم و آن حزب مالکیت است که اساسا آمریکای شرکت‌هاست و دو جناح راست دارد که نام یکی جمهوری‌خواه و نام دیگری دموکرات است».
به گزارش كانال تلگرامي روزنامه‌نگاران، محمد قائد، روزنامه‌نگار، از منظري ديگر به اين ماجرا پرداخته است: «اسناد ویکی‌لیکس داغ‌تر از تاریخ است. آدم‌های آنها زنده و حتی شاغل‌اند و حرف‌هایی در گوشی درباره دولت‌های دیگر زده‌اند؛ اما هرازگاه بیرون‌ریختن چند صد هزار سند در حکم این است که به‌جای یک تکه شکلات، به فردی یک تُن شکلات بدهی و بگویی بنشین بخور تا بترکی. حجم عظیم کاغذهای اسرار مگوی دولت‌ها، سبب دلزدگی و بی‌اشتهایی میشود. غربال‌کردن آنها کار محققانی است که بنشینند کتاب‌ها بنویسند؛ اما تا آن‌موقع خروارها مکاتبه بیش از افزودن به آگاهی مردم، فقط احتمال دارد کسانی را بی‌اعتبار کند. اسناد ویکی‌لیکس کاغذهایی واقعی‌اند؛ اما اگر دولتی یا کسی بخواهد چیزی قالب کند و آن وسط‌ها جا بزند، امکانش هست. تاکنون پسوند «گیت» برای ویکی‌لیکس به کار نبرده‌اند، لابد چون دسته‌گُل را مستقیما مقام‌های دولت به آب نداده‌اند. درهرحال، پیام غایی این است: اگر (دسته‌گُل‌ها) در زمان قدرت و حیات افراد فاش شود؛ یعنی افشاگری و آبروریزی. بعدها راحت اسمش را می‌گذارند اسناد تاریخی».
مسئله آزادي بيان و خدشه‌دارشدن آن از ديگر مسائلي بود كه مطرح شد و همان‌طور كه وکیل آسانژ گفته بود، اين اتفاق خیلی بزرگ و بدی برای رسانه است؛ چون نشان مي‌دهد هر روزنامه‌نگاری هرجای دنیا باشد و حرفی درباره اقدامات آمریکا بزند، در معرض خطر قرار مي‌گيرد» و از نظر كاربري ديگر، اين دستگيري گواهی است بر نظریه کاستلز؛ «قدرت ویژگی افراد و گروه‌ها نیست، بلکه ارتباط آنهاست». اين سؤال براي بسياري بي‌جواب مانده است؛ «آزادی بیان در غرب دیگه؟! به جولیان آسانژ نگاه کنیم و گزنکرده نبُریم!». در حالي كه بسياري از خبرنگاران سال‌ها پشت درِ سفارت اكوادور در انگليس حضور داشتند، تنها رسانه‌اي كه در آن لحظه حضور داشت و از اين رويداد عكس و فيلم تهيه كرد، اين بار تنها خبرگزاری راپتلی وابسته به دولت روسیه بود که ديگر رسانه‌هاي جهان مجبور شدند اين فيلم را با نام اين رسانه و مبالغ زيادي حق كپي‌رايت تهيه و منتشر كنند. البته مثل هميشه ترامپ هم در اين ميان نقش داشت؛ او كه همواره از علاقه‌مندان به فعاليت‌هاي ويكي‌ليكس است، اين بار از دستگيري آسانژ ابراز خشنودي كرد و اين تغيير نظر با اعتراض
بسياري روبه‌رو شد.
اينديپندنت نیز سؤالي حاشيه‌اي مطرح كرد كه هنوز برايش جوابي اعلام نشده است؛ «گربه آسانژ و در واقع تنها همدم او در اين سال‌ها، چه بر سرش مي‌آيد؟».