مشوق‌هايي كه كارشناسي نشده
آذر منصوري
طبق اظهارات يكي از اعضاي كميسيون فرهنگي مجلس مواردي به صورت استمزاجي تصويب شده است كه طبق آن دولت مکلف شد به دخترانی که زیر 20 سال و پسرانی که زیر 24 سال ازدواج می‌کنند، هدیه ازدواج پرداخت کند. اين مصوبه كميسيون فرهنگي در ادامه طرح «جامع جمعیت و تعالی خانواده» است كه در مجالس پيشين نيز مورد بحث قرار گرفته بود. از نظر من اين مصوبات بر پايه رويكرد و تحليل غيرواقع‌بينانه درباره جمعيت كشور است و به تبع آن نگراني از اين تحليل سبب شد تا نمايندگان مجلس دست به تصويب چنين طرح‌هايي بزنند كه به طور مشخص به پاك‌كردن صورت‌مسئله و برطرف نشدن نگراني درباره جمعيت كشور خواهد انجاميد. براساس برخي پيش‌بيني‌ها و براساس نرخ رشد در 10 سال گذشته اين نگراني وجود دارد كه جمعيت ايران دچار كهنسالي يا پيرسالي شود و در نتيجه با كاهش نرخ رشد حضور جوانان در كشور مواجه شويم. طبيعتا اگر اين تحليل واقع‌بينانه باشد مي‌توانند دست به اقداماتي بزنند كه كشور را از اين آسيب حفظ كنند. اما از نظر من اين مصوبات دو وجه دارد:
الف) اين سؤال مطرح است كه آيا واقعا ما در آينده نزديك دچار پيرسالي و كهنسالي مي‌شويم؟ تا چه حد درباره اين تحليل و نگراني مطالعات دقيق و عميقي صورت گرفته است؟ تا چه حد براساس آن مطالعات چنين جمع‌بندي‌اي صورت گرفته و بر اساس آن نمايندگان به دنبال كاهش اين نگراني‌ها هستند.
ب ) با فرض دقيق‌بودن اين تحليل‌ها و پيش‌بيني‌ها، اين سؤال مطرح است كه آيا واقعا تنها راه موجود تشويق دختران زير 20 سال به ازدواج است؟
از سوي ديگر در صورت دقيق‌بودن اين نگراني‌ها درباره جمعيت ايران آيا مي‌توان اين نگراني‌ها را تغيير داد؟ به نظر من اين روند در كميسيون فرهنگي تنها به پاك‌كردن صورت‌مسئله منجر شده است. راه‌حلي كه ارائه شده در راستاي کاهش آسيب درباره اين مسئله است اما نمايندگان نبايد شتابزده در اين باره تصميم‌گيري كنند. اساسا به دليل مشكلات متعدد در جامعه است كه جوانان علاقه‌مند به ازدواج نيستند و تمايل براي زندگي مشترك غيررسمي وجود دارد؛ چیزی كه در پنج، شش سال گذشته پيامدهايش را در جامعه مي‌بينيم. از سوي ديگر اين واقعيت به چشم مي‌خورد كه كساني كه ازدواج مي‌كنند، تمايلي براي بچه‌دارشدن ندارند. پيش از اين مصوبات بايد اين سؤالات و تحقيقات انجام شود كه نگراني‌هاي جوانان چيست؟ چقدر در اين زمينه‌ها آسيب‌شناسي و مطالعه انجام شده كه نماينده محترم معتقد است به اين ارزيابي رسيده كه در صورت تصويب مشوق‌هايي براي دختران زير 20 سال، آنان علاقه‌مند به ازدواج مي‌شوند يا مشكل برطرف مي‌شود و آنها براي بچه‌دارشدن پيش‌قدم مي‌شوند. به نظر من اين مشوق‌ها راه‌حل اين روزهاي جوانان براي ازدواج نيست. بايد حرف‌هاي آنان را شنيد، بايد مسائلشان را درك
كرد، بايد دلايل عدم تمايل نسل جوان را براي ازدواج و كودك‌آوري شنيد و با نظرات كارشناسانه و تحليل‌ها به اين نتيجه رسيد كه چگونه مي‌توان آنان را همراهي، راهنمايي و تشويق كرد. بايد مشكل را در كشور حل كنيم. ضمن اينكه در ايران امروز كه با ايران 40، 50 سال گذشته كاملا متفاوت است، بسياري از جواناني كه در سنين پايين مجبور به ازدواج شده‌اند، آسيب‌هاي روحي، رواني، جسمي و... جبران‌ناپذيري ديده‌اند. ايران امروز به دليل تحولات جهاني و اينكه امكان ديواركشيدن دور خودمان را نداريم با گذشته متفاوت است. اعضاي كميسيون فرهنگي و نمايندگان مجلس بايد براساس نظرات كارشناسان، براساس نظرات مركز پژوهش‌هاي مجلس و نگراني‌هايي كه دارند، به نتيجه مطلوب برسند در غير اين صورت اين رويكرد از سويي ظلم به زنان امروز است و از سوي ديگر كمكي به حل مشكل پيرسالي ما در آينده نخواهد بود.
طبق اظهارات يكي از اعضاي كميسيون فرهنگي مجلس مواردي به صورت استمزاجي تصويب شده است كه طبق آن دولت مکلف شد به دخترانی که زیر 20 سال و پسرانی که زیر 24 سال ازدواج می‌کنند، هدیه ازدواج پرداخت کند. اين مصوبه كميسيون فرهنگي در ادامه طرح «جامع جمعیت و تعالی خانواده» است كه در مجالس پيشين نيز مورد بحث قرار گرفته بود. از نظر من اين مصوبات بر پايه رويكرد و تحليل غيرواقع‌بينانه درباره جمعيت كشور است و به تبع آن نگراني از اين تحليل سبب شد تا نمايندگان مجلس دست به تصويب چنين طرح‌هايي بزنند كه به طور مشخص به پاك‌كردن صورت‌مسئله و برطرف نشدن نگراني درباره جمعيت كشور خواهد انجاميد. براساس برخي پيش‌بيني‌ها و براساس نرخ رشد در 10 سال گذشته اين نگراني وجود دارد كه جمعيت ايران دچار كهنسالي يا پيرسالي شود و در نتيجه با كاهش نرخ رشد حضور جوانان در كشور مواجه شويم. طبيعتا اگر اين تحليل واقع‌بينانه باشد مي‌توانند دست به اقداماتي بزنند كه كشور را از اين آسيب حفظ كنند. اما از نظر من اين مصوبات دو وجه دارد:
الف) اين سؤال مطرح است كه آيا واقعا ما در آينده نزديك دچار پيرسالي و كهنسالي مي‌شويم؟ تا چه حد درباره اين تحليل و نگراني مطالعات دقيق و عميقي صورت گرفته است؟ تا چه حد براساس آن مطالعات چنين جمع‌بندي‌اي صورت گرفته و بر اساس آن نمايندگان به دنبال كاهش اين نگراني‌ها هستند.
ب ) با فرض دقيق‌بودن اين تحليل‌ها و پيش‌بيني‌ها، اين سؤال مطرح است كه آيا واقعا تنها راه موجود تشويق دختران زير 20 سال به ازدواج است؟
از سوي ديگر در صورت دقيق‌بودن اين نگراني‌ها درباره جمعيت ايران آيا مي‌توان اين نگراني‌ها را تغيير داد؟ به نظر من اين روند در كميسيون فرهنگي تنها به پاك‌كردن صورت‌مسئله منجر شده است. راه‌حلي كه ارائه شده در راستاي کاهش آسيب درباره اين مسئله است اما نمايندگان نبايد شتابزده در اين باره تصميم‌گيري كنند. اساسا به دليل مشكلات متعدد در جامعه است كه جوانان علاقه‌مند به ازدواج نيستند و تمايل براي زندگي مشترك غيررسمي وجود دارد؛ چیزی كه در پنج، شش سال گذشته پيامدهايش را در جامعه مي‌بينيم. از سوي ديگر اين واقعيت به چشم مي‌خورد كه كساني كه ازدواج مي‌كنند، تمايلي براي بچه‌دارشدن ندارند. پيش از اين مصوبات بايد اين سؤالات و تحقيقات انجام شود كه نگراني‌هاي جوانان چيست؟ چقدر در اين زمينه‌ها آسيب‌شناسي و مطالعه انجام شده كه نماينده محترم معتقد است به اين ارزيابي رسيده كه در صورت تصويب مشوق‌هايي براي دختران زير 20 سال، آنان علاقه‌مند به ازدواج مي‌شوند يا مشكل برطرف مي‌شود و آنها براي بچه‌دارشدن پيش‌قدم مي‌شوند. به نظر من اين مشوق‌ها راه‌حل اين روزهاي جوانان براي ازدواج نيست. بايد حرف‌هاي آنان را شنيد، بايد مسائلشان را درك
كرد، بايد دلايل عدم تمايل نسل جوان را براي ازدواج و كودك‌آوري شنيد و با نظرات كارشناسانه و تحليل‌ها به اين نتيجه رسيد كه چگونه مي‌توان آنان را همراهي، راهنمايي و تشويق كرد. بايد مشكل را در كشور حل كنيم. ضمن اينكه در ايران امروز كه با ايران 40، 50 سال گذشته كاملا متفاوت است، بسياري از جواناني كه در سنين پايين مجبور به ازدواج شده‌اند، آسيب‌هاي روحي، رواني، جسمي و... جبران‌ناپذيري ديده‌اند. ايران امروز به دليل تحولات جهاني و اينكه امكان ديواركشيدن دور خودمان را نداريم با گذشته متفاوت است. اعضاي كميسيون فرهنگي و نمايندگان مجلس بايد براساس نظرات كارشناسان، براساس نظرات مركز پژوهش‌هاي مجلس و نگراني‌هايي كه دارند، به نتيجه مطلوب برسند در غير اين صورت اين رويكرد از سويي ظلم به زنان امروز است و از سوي ديگر كمكي به حل مشكل پيرسالي ما در آينده نخواهد بود.