ادعاي پاکستان درباره حادثه تروريستي اخير
سفر نخستوزير زير سايه تروريسم
روز گذشته هواپيماي عمرانخان در مشهد فرود آمد و سفر دو روزه نخستوزير پاکستان اينچنين آغاز شد. او به دعوت حسن روحاني به ايران آمده اما سفر خود را از مشهد و با زيارت امام رضا آغاز کرد؛ امري که بعضي آن را خلاف عرف ديپلماتيک دانستند. استقبالکننده عمران خان در مشهد، استاندار خراسان رضوي بود. مقصد بعدي نخستوزير پاکستان، تهران است.
حملات تروريستي؛ زخم باز 2 کشور
در چند روز اخير، کارشناسان درباره دستور کار ديدار نخستوزير پاکستان و رئيسجمهوري ايران بحث کردهاند. يکي از اين محورها، موضوع «تروريسم» و مرزهاي دو کشور است. این موضوع با حمله تروريستي پنجشنبه در ايالت بلوچستان پاکستان به موضوع روز گره خورد. سه روز قبل از سفر نخستوزير پاکستان به ايران افراد مسلح يک گروه شبهنظامي، چند اتوبوس را در مسير جاده اوماره به گوادر متوقف کردند. تروريستها با بررسي مدارک مسافران، 14 نفر را که براي نيروهاي مسلح فعاليت ميکردند، کشتند.
براي ايرانيان تجربه آشنايي است که بعد از حملات تروريستي در سيستان و بلوچستان، موضعگيريهاي شديداللحني از سوي مقامات ايراني خطاب به پاکستان بشنوند. ماجرا اما اين بار برعکس است؛ وزارت امور خارجه پاکستان با ارسال نامهاي به سفارت کشورمان در اسلامآباد خواستار اقدام ايران عليه عاملان حمله تروريستي اخير در پاکستان شد. اين نامه در آستانه اولين سفر عمرانخان به ايران چشم طيف وسيعي از رسانهها را گرفت. درحاليکه رسانههاي داخلي با عنوان «درخواست همکاري پاکستان از ايران براي مقابله با تروريستها» آن را پوشش دادند، رسانههاي خارجي لحن شديد آن را برجسته کردند. به گزارش ايسنا به نوشته اکونوميکتايمز، وزارت امورخارجه پاکستان شنبه در نامهاي اعتراضي به سفارت ايران در اسلامآباد مدعي شد عاملان حمله تروريستي پنجشنبه در ايران مستقر هستند. اين وزارتخانه همچنين در نامه خود ادعا کرده است پيشتر ايران را از محل استقرار اين تروريستها مطلع کرده، اما آنها با وجود تعامل و همکاري نظاميان دو کشور به فعاليت خود ادامه ميدهند. محمدجواد ظريف در توييتي در اين ارتباط نوشت: «حمله تروريستي اخير در پاکستان را همزمان با اولين سفر
عمرانخان (نخستوزير پاکستان) به ايران که سفري تاريخي است بهشدت محکوم ميکنيم. تروريستها، افراطيون و پشتيبانان آنها از روابط نزديک کشورهاي مسلمان وحشتزدهاند. ايران در کنار مردم و دولت پاکستان ايستاده است». با وجود اين به نظر نميرسد دستگاه ديپلماسي ايران هنوز به نامه پاکستان واکنشي نشان داده باشد.
حصارکشي 950 کيلومتري مرز
شاهمحمود قريشي، وزير امورخارجه پاکستان، روز شنبه در يک کنفرانس خبري اعلام کرد کشورش براي تقويت امنيت مرزها و جلوگيري از فعاليتهاي تروريستي قصد دارد مرز خود با ايران را حصارکشي کند. شاهمحمود قريشي همچنين تصريح کرد در گفتوگو با همتاي ايراني خود درباره حمله اخير رايزني کرده و خواستار همکاري تهران براي مقابله عليه اين تروريستها شده است. وزير امور خارجه ايران پس از وقوع اين حمله تروريستي در پاکستان، آن را به شدت محکوم کرد.در روزهاي آخر سال گذشته، عاصم سليم باجوا، فرمانده گردان ارتش پاکستان در ايالت بلوچستان، خبر داد که اين کشور طرح حصارکشي نوار مرزي مشترک خود با ايران را در يک هفته آغاز ميکند. البته از آن زمان يک سال گذشته، اما خبري از اين طرح نشد. بیستوچهارم بهمن سال گذشته بود که به يک اتوبوس حامل نيروهاي مرزباني سپاه پاسداران در سيستانوبلوچستان حمله شد. اين اتفاق خشم مقامات ايراني را در پي داشت. همزمان با اظهارنظر فرمانده گردان ارتش پاکستان در ايالت بلوچستان بهرام قاسمي، سخنگوي وقت وزارت خارجه ايران، گفت که ايران از اين طرح استقبال ميکند. به گزارش خبرگزاري خانه ملت، حشمتالله فلاحتپيشه، رئيس
کميسيون امنيت ملي و سياست خارجي مجلس شوراي اسلامي، ششم اسفند در تشريح جلسه آن روز مجلس گفت عبدالرضا رحمانيفضلي، وزير کشور و اعضاي کميسيون «تأکيد کردند که پاکستان توان ديوارکشيدن برای بستن مرز را ندارد، اما ايران بهشدت از ديوارکشيدن در مرز با پاکستان استقبال ميکند».
ارتش قوي و مرزهاي ناامن
پاکستان ارتش شناختهشدهاي دارد و حتي در زمره کشورهاي صاحب بمب اتم قرار میگیرد. با وجود اين مرزهاي آن، حداقل براي يک ناظر ايراني ناامن به نظر ميرسد. اينطور است که اين سؤال به وجود ميآيد که چرا اين ارتش کاري برای امنيت مرزها و از آن مهمتر برخورد با گروههاي تروريستي پرتعداد مستقر در اين کشور نميکند. پيشتر پيرمحمد ملازهي، کارشناس مسائل منطقه، دراينباره به «شرق» از ساختار قدرت سياسي پاکستان گفته بود؛ «ساختار قدرت در پاکستان بسيار متنوع است؛ بخشي احزاب سياسي هستند. دو حزب اصلي و حزب سوم حزب جديد عمرانخان است که مورد حمايت ارتش است. بخش ديگر احزاب مذهبي هستند که اين دسته بر دو نوع است؛ يکي احزاب ميانهرو است، اما بخش راديکالي نيز وجود دارد؛ بنابراين بخشي از ساختار قدرت در دست اينهاست و بخش ديگر ارتش و ISI (سازمان اطلاعات) است که هسته مرکزي قدرت را ميسازند؛ بنابراين هرکدام از اينها در مسيري حرکت ميکنند». البته بايد به اين وضعيت، فقر اين کشور را نيز افزود. برخي از کارشناسان از «امنيتفروشي» پاکستان نيز دم ميزنند. پاکستان سالها بهدليل مبارزه با تروريسم از آمريکا کمکهاي مالي درخور توجهي دريافت
ميکرد. اين کمکها در دولت ترامپ متوقف شد. برخي از کارشناسان با توجه به وضعيت اقتصادي پاکستان و همچنين مرزهاي مناقشهبرانگيز اين کشور با هند و مسائل آن با افغانستان، مرزهاي ايران را «اولويتي» براي دولت پاکستان نميدانند.
محبوبيت ايران در پاکستان
ايران در پاکستان محبوبيت عجيبي دارد. بنا بر نتايج نظرسنجي مؤسسه افکارسنجي «پيو» (pew) در آمريکا در سال 1392 از ميان 39 کشوري که نظرسنجي در آنجا به عمل آمده، فقط در دو کشور پاکستان و اندونزي بيش از 50 درصد افکار عمومي نظر مثبتی نسبت به ايران دارند. در پاکستان 69 درصد و در اندونزي 55 درصد مردم اعلام کردهاند نظر مثبتي نسبت به ايران دارند. ازاينرو است که برخي از تحليلگران سفر عمرانخان را عملي مؤثر در سياست داخلي پاکستان نيز عنوان کردند.
روز گذشته هواپيماي عمرانخان در مشهد فرود آمد و سفر دو روزه نخستوزير پاکستان اينچنين آغاز شد. او به دعوت حسن روحاني به ايران آمده اما سفر خود را از مشهد و با زيارت امام رضا آغاز کرد؛ امري که بعضي آن را خلاف عرف ديپلماتيک دانستند. استقبالکننده عمران خان در مشهد، استاندار خراسان رضوي بود. مقصد بعدي نخستوزير پاکستان، تهران است.
حملات تروريستي؛ زخم باز 2 کشور
در چند روز اخير، کارشناسان درباره دستور کار ديدار نخستوزير پاکستان و رئيسجمهوري ايران بحث کردهاند. يکي از اين محورها، موضوع «تروريسم» و مرزهاي دو کشور است. این موضوع با حمله تروريستي پنجشنبه در ايالت بلوچستان پاکستان به موضوع روز گره خورد. سه روز قبل از سفر نخستوزير پاکستان به ايران افراد مسلح يک گروه شبهنظامي، چند اتوبوس را در مسير جاده اوماره به گوادر متوقف کردند. تروريستها با بررسي مدارک مسافران، 14 نفر را که براي نيروهاي مسلح فعاليت ميکردند، کشتند.
براي ايرانيان تجربه آشنايي است که بعد از حملات تروريستي در سيستان و بلوچستان، موضعگيريهاي شديداللحني از سوي مقامات ايراني خطاب به پاکستان بشنوند. ماجرا اما اين بار برعکس است؛ وزارت امور خارجه پاکستان با ارسال نامهاي به سفارت کشورمان در اسلامآباد خواستار اقدام ايران عليه عاملان حمله تروريستي اخير در پاکستان شد. اين نامه در آستانه اولين سفر عمرانخان به ايران چشم طيف وسيعي از رسانهها را گرفت. درحاليکه رسانههاي داخلي با عنوان «درخواست همکاري پاکستان از ايران براي مقابله با تروريستها» آن را پوشش دادند، رسانههاي خارجي لحن شديد آن را برجسته کردند. به گزارش ايسنا به نوشته اکونوميکتايمز، وزارت امورخارجه پاکستان شنبه در نامهاي اعتراضي به سفارت ايران در اسلامآباد مدعي شد عاملان حمله تروريستي پنجشنبه در ايران مستقر هستند. اين وزارتخانه همچنين در نامه خود ادعا کرده است پيشتر ايران را از محل استقرار اين تروريستها مطلع کرده، اما آنها با وجود تعامل و همکاري نظاميان دو کشور به فعاليت خود ادامه ميدهند. محمدجواد ظريف در توييتي در اين ارتباط نوشت: «حمله تروريستي اخير در پاکستان را همزمان با اولين سفر
عمرانخان (نخستوزير پاکستان) به ايران که سفري تاريخي است بهشدت محکوم ميکنيم. تروريستها، افراطيون و پشتيبانان آنها از روابط نزديک کشورهاي مسلمان وحشتزدهاند. ايران در کنار مردم و دولت پاکستان ايستاده است». با وجود اين به نظر نميرسد دستگاه ديپلماسي ايران هنوز به نامه پاکستان واکنشي نشان داده باشد.
حصارکشي 950 کيلومتري مرز
شاهمحمود قريشي، وزير امورخارجه پاکستان، روز شنبه در يک کنفرانس خبري اعلام کرد کشورش براي تقويت امنيت مرزها و جلوگيري از فعاليتهاي تروريستي قصد دارد مرز خود با ايران را حصارکشي کند. شاهمحمود قريشي همچنين تصريح کرد در گفتوگو با همتاي ايراني خود درباره حمله اخير رايزني کرده و خواستار همکاري تهران براي مقابله عليه اين تروريستها شده است. وزير امور خارجه ايران پس از وقوع اين حمله تروريستي در پاکستان، آن را به شدت محکوم کرد.در روزهاي آخر سال گذشته، عاصم سليم باجوا، فرمانده گردان ارتش پاکستان در ايالت بلوچستان، خبر داد که اين کشور طرح حصارکشي نوار مرزي مشترک خود با ايران را در يک هفته آغاز ميکند. البته از آن زمان يک سال گذشته، اما خبري از اين طرح نشد. بیستوچهارم بهمن سال گذشته بود که به يک اتوبوس حامل نيروهاي مرزباني سپاه پاسداران در سيستانوبلوچستان حمله شد. اين اتفاق خشم مقامات ايراني را در پي داشت. همزمان با اظهارنظر فرمانده گردان ارتش پاکستان در ايالت بلوچستان بهرام قاسمي، سخنگوي وقت وزارت خارجه ايران، گفت که ايران از اين طرح استقبال ميکند. به گزارش خبرگزاري خانه ملت، حشمتالله فلاحتپيشه، رئيس
کميسيون امنيت ملي و سياست خارجي مجلس شوراي اسلامي، ششم اسفند در تشريح جلسه آن روز مجلس گفت عبدالرضا رحمانيفضلي، وزير کشور و اعضاي کميسيون «تأکيد کردند که پاکستان توان ديوارکشيدن برای بستن مرز را ندارد، اما ايران بهشدت از ديوارکشيدن در مرز با پاکستان استقبال ميکند».
ارتش قوي و مرزهاي ناامن
پاکستان ارتش شناختهشدهاي دارد و حتي در زمره کشورهاي صاحب بمب اتم قرار میگیرد. با وجود اين مرزهاي آن، حداقل براي يک ناظر ايراني ناامن به نظر ميرسد. اينطور است که اين سؤال به وجود ميآيد که چرا اين ارتش کاري برای امنيت مرزها و از آن مهمتر برخورد با گروههاي تروريستي پرتعداد مستقر در اين کشور نميکند. پيشتر پيرمحمد ملازهي، کارشناس مسائل منطقه، دراينباره به «شرق» از ساختار قدرت سياسي پاکستان گفته بود؛ «ساختار قدرت در پاکستان بسيار متنوع است؛ بخشي احزاب سياسي هستند. دو حزب اصلي و حزب سوم حزب جديد عمرانخان است که مورد حمايت ارتش است. بخش ديگر احزاب مذهبي هستند که اين دسته بر دو نوع است؛ يکي احزاب ميانهرو است، اما بخش راديکالي نيز وجود دارد؛ بنابراين بخشي از ساختار قدرت در دست اينهاست و بخش ديگر ارتش و ISI (سازمان اطلاعات) است که هسته مرکزي قدرت را ميسازند؛ بنابراين هرکدام از اينها در مسيري حرکت ميکنند». البته بايد به اين وضعيت، فقر اين کشور را نيز افزود. برخي از کارشناسان از «امنيتفروشي» پاکستان نيز دم ميزنند. پاکستان سالها بهدليل مبارزه با تروريسم از آمريکا کمکهاي مالي درخور توجهي دريافت
ميکرد. اين کمکها در دولت ترامپ متوقف شد. برخي از کارشناسان با توجه به وضعيت اقتصادي پاکستان و همچنين مرزهاي مناقشهبرانگيز اين کشور با هند و مسائل آن با افغانستان، مرزهاي ايران را «اولويتي» براي دولت پاکستان نميدانند.
محبوبيت ايران در پاکستان
ايران در پاکستان محبوبيت عجيبي دارد. بنا بر نتايج نظرسنجي مؤسسه افکارسنجي «پيو» (pew) در آمريکا در سال 1392 از ميان 39 کشوري که نظرسنجي در آنجا به عمل آمده، فقط در دو کشور پاکستان و اندونزي بيش از 50 درصد افکار عمومي نظر مثبتی نسبت به ايران دارند. در پاکستان 69 درصد و در اندونزي 55 درصد مردم اعلام کردهاند نظر مثبتي نسبت به ايران دارند. ازاينرو است که برخي از تحليلگران سفر عمرانخان را عملي مؤثر در سياست داخلي پاکستان نيز عنوان کردند.