|

گره‌خوردن سرنوشت اینستکس با لوایح FATF

شرق: احمد توکلی، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام گفته است: ایران در حال مداراکردن با اروپاست تا بلکه بتواند بین آمریکا و اروپا تفاوتی قائل شود، طرز کاری که البته علی‌الاصول درست است، اما اینکه در همه موارد جواب خواهد داد یا خیر قابل بحث است. وی با اشاره به اینستکس اروپایی تصریح کرد: اینستکس اروپایی حتی اگر عملیاتی هم شود، فایده‌ای ندارد، زیرا یک شرکت انحصاری است که هرکس می‌خواهد با ایران معامله کند حتی بر سر موردی مانند غذا و دارو هم باید از طریق آن این معامله را انجام دهد. ناگفته نماند که آنها حتی زمانی که می‌خواهند برای ما دارو بفرستند هم برند می‌فرستند و این یعنی مصرف ارزی ما از 1.8 میلیارد دلار به هفت میلیارد دلار افزایش خواهد یافت و این اصلا فایده‌ای برای ما ندارد.
از زمان شکل‌گیری سازوکار ویژه مالی اروپا برای معاملات غیردلاری با جمهوری اسلامی ایران که اکنون اینستکس یا «ابزار حمایت از مبادلات تجاری» نام گرفته، طرح آن، به موضوع بحث و گمانه‌زنی محافل سیاسی و رسانه‌ای، به‌خصوص جناح‌های مخالف دولت تبدیل شده است. برخی به جهت منافع سیاسی به شدت با این سازوکار مالی مخالف‌اند و برخی امیدی به اجرای تعهدات اروپایی‌ها ندارند. حجت‌الاسلام احمد سالک نماینده مردم اصفهان در مجلس در دسته افرادی است که امیدی به نتیجه‌بخش‌بودن اینستکس ندارد و در اشاره به ایجاد ساز‌وکار ویژه مالی بین ایران و اروپا گفته است: اتحادیه اروپا به عنوان یکی از طرفین توافق برجام، به تعهدات خود نسبت به ایران پایبند نبوده؛ این در حالی است که همه مسئولان اتحادیه اروپا و برخی مقامات آمریکایی اعلام کرده‌اند که کشورمان به تعهدات خود عمل کرده است. وی با بیان اینکه مسئولان دستگاه دیپلماسی به اینستکس که کاغذی بیش نیست، دل خوش نکنند، افزود: به اروپایی‌ها و آمریکایی‌ها اعتمادی نیست.
در سوی دیگر ماجرا مدافعان اینستکس معتقدند مخالفان داخلی و خارجی این سازوکار مالی مغرضانه به نفی اهمیت آن می‌پردازند. در این رابطه حمید بعیدی‌نژاد هم در پاسخ به انتقادات گفته بود: مخالفان نظام، افراطیون منطقه و نزدیکان ترامپ هم‌صدا به تمسخر و تضعیف اینستکس پرداخته و از سر استیصال بر ناکارآمدی آن تأکید می‌کنند اما واقعیت این است که اینستکس یک نهاد مالی است و نه نهادی از اجزای کمیسیون اروپا که همه اعضای اتحادیه اروپا عضو آن شوند. وی با اشاره به بیانیه موگرینی درباره ثبت و آغاز به کار این مکانیسم مالی اظهار کرد: سه کشور اتحادیه اروپا که از ابتدا نقش محوری در تفاهم هسته‌ای داشته‌اند، سهامدار اصلی و هیئت مؤسس آن هستند ولی این نهاد مورد حمایت کل اتحادیه اروپاست.
با جدی‌شدن اخبار مربوط به رفع موانع اجرای اینستکس، چند روز پیش یک مقام آگاه آمریکایی در گفت‌وگو با بلومبرگ مدعی شده که آمریکا در حال ارزیابی اعمال تحریم‌های جدیدی بر ضد ایران است که یکی از این اقدامات ممکن است شرکت ایرانی متناظر با اینستکس را هدف قرار دهد. به گفته این منبع، اینستکس ایرانی نهادی موازی با بانک مرکزی ایران است که پیش‌تر در فهرست تحریم آمریکا قرار گرفته است. وی همچنین ادعا کرده كه بانک مرکزی ایران استانداردهای جهانی در مبارزه با پول‌شویی و تأمین مالی تروریسم را رعایت نکرده است. هرچند سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در صحبت‌های اخیر خود گفته است: واشنگتن از سازوکار ویژه‌ای که تجارت با شرکت‌های تحریم‌شده در ایران را آسان می‌کند، حمایت نمی‌کند. هرچند فعلا صحبتی از اعمال تحریم نشده اما بیم تحریم اینستکس وجود دارد؛ هرچند در اثرگذاری این تحریم در صورت اعمال تردید بسیاري وجود دارد.
اینستکس یا همان ابزار حمایت از مبادلات تجاری در ژانویه ۲۰۱۹ توسط فرانسه، آلمان و بریتانیا برای تسهیل تجارت غیردلاری با ایران ایجاد شد و هنوز عملیاتی نشده است و برخی معتقدند تا این سازوکار عملیاتی نشود و ثمر مثبتی در پی نداشته باشد، لوایح پالرمو و cft هم تصویب نخواهند شد. در این رابطه فلاحت‌پیشه بهمن سال گذشته گفته بود: در مجمع تشخیص موضوع الحاق جمهوری اسلامی به کنوانسیون پالرمو به موضوعات کلان سیاست خارجی، از جمله مناسبات ایران با اروپا ربط پیدا کرده است. او افزود: «بسیاری از اعضای مجمع تشخیص مصلحت نظام مسائل مربوط به پالرمو را مرتبط با مناسبات ایران و اتحادیه اروپایی می‌دانند، اروپایی‌ها در INSTEX راهکار غیرمؤثر یا کم‌تأثیر را ارائه کردند». گره‌خوردن اینستکس با سرنوشت لوایح FATF از سوی اروپاییان و مخالفان داخلی سازوکار مالی، تبدیل به روندی بی‌نتیجه شده و گویی هریک در انتظار اقدام طرف مقابل است و همین امر نتیجه‌بخش‌بودن اجرای آنها را با تردید مواجه کرده و شاید به همین دلیل است که احمد توکلی گفته: اینستکس اروپایی حتی اگر عملیاتی هم شود، فایده‌ای ندارد.

شرق: احمد توکلی، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام گفته است: ایران در حال مداراکردن با اروپاست تا بلکه بتواند بین آمریکا و اروپا تفاوتی قائل شود، طرز کاری که البته علی‌الاصول درست است، اما اینکه در همه موارد جواب خواهد داد یا خیر قابل بحث است. وی با اشاره به اینستکس اروپایی تصریح کرد: اینستکس اروپایی حتی اگر عملیاتی هم شود، فایده‌ای ندارد، زیرا یک شرکت انحصاری است که هرکس می‌خواهد با ایران معامله کند حتی بر سر موردی مانند غذا و دارو هم باید از طریق آن این معامله را انجام دهد. ناگفته نماند که آنها حتی زمانی که می‌خواهند برای ما دارو بفرستند هم برند می‌فرستند و این یعنی مصرف ارزی ما از 1.8 میلیارد دلار به هفت میلیارد دلار افزایش خواهد یافت و این اصلا فایده‌ای برای ما ندارد.
از زمان شکل‌گیری سازوکار ویژه مالی اروپا برای معاملات غیردلاری با جمهوری اسلامی ایران که اکنون اینستکس یا «ابزار حمایت از مبادلات تجاری» نام گرفته، طرح آن، به موضوع بحث و گمانه‌زنی محافل سیاسی و رسانه‌ای، به‌خصوص جناح‌های مخالف دولت تبدیل شده است. برخی به جهت منافع سیاسی به شدت با این سازوکار مالی مخالف‌اند و برخی امیدی به اجرای تعهدات اروپایی‌ها ندارند. حجت‌الاسلام احمد سالک نماینده مردم اصفهان در مجلس در دسته افرادی است که امیدی به نتیجه‌بخش‌بودن اینستکس ندارد و در اشاره به ایجاد ساز‌وکار ویژه مالی بین ایران و اروپا گفته است: اتحادیه اروپا به عنوان یکی از طرفین توافق برجام، به تعهدات خود نسبت به ایران پایبند نبوده؛ این در حالی است که همه مسئولان اتحادیه اروپا و برخی مقامات آمریکایی اعلام کرده‌اند که کشورمان به تعهدات خود عمل کرده است. وی با بیان اینکه مسئولان دستگاه دیپلماسی به اینستکس که کاغذی بیش نیست، دل خوش نکنند، افزود: به اروپایی‌ها و آمریکایی‌ها اعتمادی نیست.
در سوی دیگر ماجرا مدافعان اینستکس معتقدند مخالفان داخلی و خارجی این سازوکار مالی مغرضانه به نفی اهمیت آن می‌پردازند. در این رابطه حمید بعیدی‌نژاد هم در پاسخ به انتقادات گفته بود: مخالفان نظام، افراطیون منطقه و نزدیکان ترامپ هم‌صدا به تمسخر و تضعیف اینستکس پرداخته و از سر استیصال بر ناکارآمدی آن تأکید می‌کنند اما واقعیت این است که اینستکس یک نهاد مالی است و نه نهادی از اجزای کمیسیون اروپا که همه اعضای اتحادیه اروپا عضو آن شوند. وی با اشاره به بیانیه موگرینی درباره ثبت و آغاز به کار این مکانیسم مالی اظهار کرد: سه کشور اتحادیه اروپا که از ابتدا نقش محوری در تفاهم هسته‌ای داشته‌اند، سهامدار اصلی و هیئت مؤسس آن هستند ولی این نهاد مورد حمایت کل اتحادیه اروپاست.
با جدی‌شدن اخبار مربوط به رفع موانع اجرای اینستکس، چند روز پیش یک مقام آگاه آمریکایی در گفت‌وگو با بلومبرگ مدعی شده که آمریکا در حال ارزیابی اعمال تحریم‌های جدیدی بر ضد ایران است که یکی از این اقدامات ممکن است شرکت ایرانی متناظر با اینستکس را هدف قرار دهد. به گفته این منبع، اینستکس ایرانی نهادی موازی با بانک مرکزی ایران است که پیش‌تر در فهرست تحریم آمریکا قرار گرفته است. وی همچنین ادعا کرده كه بانک مرکزی ایران استانداردهای جهانی در مبارزه با پول‌شویی و تأمین مالی تروریسم را رعایت نکرده است. هرچند سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در صحبت‌های اخیر خود گفته است: واشنگتن از سازوکار ویژه‌ای که تجارت با شرکت‌های تحریم‌شده در ایران را آسان می‌کند، حمایت نمی‌کند. هرچند فعلا صحبتی از اعمال تحریم نشده اما بیم تحریم اینستکس وجود دارد؛ هرچند در اثرگذاری این تحریم در صورت اعمال تردید بسیاري وجود دارد.
اینستکس یا همان ابزار حمایت از مبادلات تجاری در ژانویه ۲۰۱۹ توسط فرانسه، آلمان و بریتانیا برای تسهیل تجارت غیردلاری با ایران ایجاد شد و هنوز عملیاتی نشده است و برخی معتقدند تا این سازوکار عملیاتی نشود و ثمر مثبتی در پی نداشته باشد، لوایح پالرمو و cft هم تصویب نخواهند شد. در این رابطه فلاحت‌پیشه بهمن سال گذشته گفته بود: در مجمع تشخیص موضوع الحاق جمهوری اسلامی به کنوانسیون پالرمو به موضوعات کلان سیاست خارجی، از جمله مناسبات ایران با اروپا ربط پیدا کرده است. او افزود: «بسیاری از اعضای مجمع تشخیص مصلحت نظام مسائل مربوط به پالرمو را مرتبط با مناسبات ایران و اتحادیه اروپایی می‌دانند، اروپایی‌ها در INSTEX راهکار غیرمؤثر یا کم‌تأثیر را ارائه کردند». گره‌خوردن اینستکس با سرنوشت لوایح FATF از سوی اروپاییان و مخالفان داخلی سازوکار مالی، تبدیل به روندی بی‌نتیجه شده و گویی هریک در انتظار اقدام طرف مقابل است و همین امر نتیجه‌بخش‌بودن اجرای آنها را با تردید مواجه کرده و شاید به همین دلیل است که احمد توکلی گفته: اینستکس اروپایی حتی اگر عملیاتی هم شود، فایده‌ای ندارد.

 

اخبار مرتبط سایر رسانه ها